Giáo trinh Cơ học đất - Nền móng - Nguyễn Đình Tiến

 c¸c h¹t ®Êt ®μo ra, ë tr¹ng th¸i ®Èy næi ph¶i lμm keo 
qu¸nh phÇn ®Êt chÞu lùc vμ t¹o ra mμng sÐt chèng thÊm. 
C¸c lo¹i sÐt chÕ t¹o v÷a cÇn : 
- W ≤ 8% vμ Wnh ≥ 60% 
- Hμm l†îng sÐt nªn ≥ 50% 
ChØ tiªu c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l†îng v÷a sÐt lμ l†îng tiªu hao sÐt ®Ó chÕ t¹o 1 m3 v÷a. 
Lo¹i 
sÐt 
Khèi l†îng v÷a 
sÐt( víi ®é nhít 
t†¬ng ®èi lμ 25 
sec)g/cm3 
L†îng v÷a 
t¹o ®†îc, m3 
C¨n trªn 
sμng 
No0075 
§é Èm %
Hμm l†îng c¸t trong v÷a 
sÐt % 
Chung 
Trong ®ã 
röa ®i ®†îc
1 ≤ 1,06 > 10 ≤ 10 5,0 – 8,0 ≤ 0,8 ≤ 0,5 
2 1,06 – 1,08 10,0 – 8,0 ≤ 10 5,0 – 8,0 ≤ 1,5 ≤ 0,8 
3 ≥ 1,15 ≥ 4,0 ≤ 10 5,0 – 8,0 ≤ 4,0 ≤ 3,0 
4 1,08 – 1,15 8,0 – 4,0 ≤ 10 5,0 – 8,0 ≤ 3,0 ≤ 1,5 
Share-connect.blogspot.com 75
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
Mãng b¨ng vμ mãng trô lo¹i r·nh 
Mãng r·nh cña c«ng tr×nh cã mÆt b»ng h×nh trßn
Share-connect.blogspot.com 76
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
1
2
1
1
2
3
-y+y
+x
-x
ok
n(h +x)
1N
2N
3N
kN
h o
k
1kh
lkh kkhh
2k
ξ +
ζ
x
1
2
II.5.3.2.TÝnh to¸n têng, chèng ®ì trong qu¸ tr×nh ®μo
II.5.3.2.1.Ph¬ng ph¸p cña Sachipana 
C¸c gi¶ thiÕt: 
1. Sau khi ®Æt tÇng chèng d†íi th×:
− Lùc däc trôc cña tÇng chèng trªn = const 
− ChuyÓn vÞ th©n t†êng tõ ®iÓm chèng d†íi trë 
lªn b»ng chuyÓn vÞ tr†íc khi ®Æt tÇng chèng d†íi 
− Momªn cña t†êng tõ ®iÓm chèng d†íi trë lªn 
b»ng M tr†íc khi dÆt t†íng chèng d†íi. 
2. Th©n t†êng dμi v« h¹n.
3. ¸p lùc ®Êt ph©n bè nh† h×nh vÏ
4. §iÓm chèng lμ cè ®Þnh 
S¬ ®å tÝnh: 
Nh† vËy ta tiÕn hμnh tÝnh to¸n lÇn l†ît tõ giai ®o¹n ®μo 1÷n t×m ®†îc lùc N1÷Nn vμ néi 
lùc trong t†êng. 
II.5.3.2.2. Ph¬ng ph¸p têng trªn nÒn ®μn håi
Ngoμi c¸c gi¶ thiÕt t†¬ng tù trªn, cßn gi¶ thiÕt r»ng: 
− ¸p lùc ®Êt lªn phÇn t†êng trªn tÇng chèng lμ ¸p lùc chñ ®éng. 
pa = (q + γ.h)tg2(45o –ϕ/2) – 2ctg(45o –ϕ/2) 
− PhÝa d†íi t†êng chèng chØ cã ¸p lùc bÞ ®éng, ¸p lùc nμy ®†îc x¸c ®Þnh theo chuyÓn vÞ 
t†êng (VÝ dô theo Winkler ®ã lμ pb = Es.y , trong ®ã Es =b.Kh ;Kh lμ hÖ sè nÒn theo 
ph†¬ng ngang) 
Tõ ph†¬ng tr×nh ®†êng ®μn håi vμ ®iÒu kiÖn c©n b»ng tÜnh Æ x¸c ®Þnh ®†îc lùc chèng ®ì 
vμ néi lùc t†êng trong ph¹m vi phÝa trªn tÇng chèng. 
Share-connect.blogspot.com 77
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
S¬ ®å qu¸ tr×nh tÝnh to¸n tõ¬ng nhiÒu thanh chèng theo qu¸ tr×nh ®μo 
a) S¬ ®å t†êng, thanh chèng vμ hè ®μo
b) S¬ ®å tÝnh t†êng khi hè ®μo ®Õn ®é s©u H1+ ΔH
c,d) S¬ ®å tÝnh t†êng khi hè ®μo ®Õn ®é s©u H2 
Ghi chó: HiÖn nay ®· cã mét sè phÇn mÒm rÊt m¹nh ®†îc vËn dông vμo tÝnh to¸n t†êng 
ch¾n trong ®Êt, vÝ dô: GEOSLOPE, PLAXIS  hÇu hÕt c¸c ch†¬ng tr×nh nμy ®Òu gi¶i 
quyÕt c¸c bμi to¸n b»ng ph†¬ng ph¸p PTHH. 
Share-connect.blogspot.com 78
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
ph¸p ®ãng vμ Ðp. 
LuyÖn tËp ch‡¬ng II 
Mãng s©u 
PhÇn lÝ thuyÕt 
1. Ph¹m vi øng dông mãng cäc.
2. Ph©n lo¹i mãng cäc vμ ph¹m vi øng dông cña mçi lo¹i.
3. a. Tr×nh bμy nh÷ng yªu cÇu cÊu t¹o c¬ b¶n ®èi víi cäc bªt«ng cèt thÐp (btct) ®óc 
s½n ( m¸c bªt«ng, thÐp trong cäc, cÊu t¹o ®Çu vμ mòi cäc, mèi nèi...)
 Gi¶i thÝch t¹i sao cã c¸c yªu cÇu ®ã. 
b. T†¬ng tù ®èi víi cäc nhåi.
4. Tr×nh bμy nh÷ng yªu cÇu cÊu t¹o c¬ b¶n ®èi víi ®μi cäc toμn khèi( m¸c bªt«ng,
thÐp trong ®μi, liªn kÕt ®μi víi cäc vμ cét, t†êng.)
5. Kh¸i niÖm vÒ søc chÞu t¶i cña cäc ( trong giai ®o¹n thi c«ng vμ giai ®o¹n sö dông
cña cäc ®óc h¹ b»ng ®ãng, Ðp vμ cäc khoan nhåi).
6. Tr×nh bμy ph†¬ng ph¸p thÝ nghiÖm nÐn tÜnh cäc x¸c ®Þnh søc chÞu t¶i däc trôc cña
cäc theo ®Êt nÒn (s¬ ®å thÝ nghiÖm, dông cô, thao t¸c, qui tr×nh, kÕt qu¶ vμ nhËn
xÐt).
7. T†¬ng tù víi ph†¬ng ph¸p ®ãng thö.
8. Tr×nh bμy ph†¬ng ph¸p x¸c ®Þnh søc chÞu t¶i däc trôc cña cäc theo ®Êt nÒn b»ng
c¸ch:
+ Dùa vμo c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm trong phßng(PP thèng kª). 
+ Dùa vμo kÕt qu¶ xuyªn tÜnh CPT. 
+ Dùa vμo kÕt qu¶ xuyªn tiªu chuÈn SPT. 
9. C¸c yÕu tè ¶nh h†ëng tíi viÖc chän chiÒu dμi vμ tiÕt diÖn cäc.
10. C¸c gi¶ thiÕt trong tÝnh to¸n mãng cäc ®μi thÊp? C¸c gi¶ thiÕt ®ã ®†îc øng dông
vμo phÇn nμo trong thiÕt kÕ mãng cäc ®μi thÊp? 
11. Tr×nh bμy néi dung tÝnh to¸n kiÓm tra cäc ®óc h¹ b»ng c¸ch ®ãng, Ðp( trong thi
c«ng vμ trong sö dông) 
12. Tr×nh bμy néi dung tÝnh to¸n kiÓm tra ®μi cäc toμn khèi.
13. Tr×nh bμy néi dung tÝnh to¸n kiÓm tra tæng thÓ mãng cäc ( KiÓm tra c†êng ®é ®Êt
d†íi mòi cäc, æn ®Þnh tæng thÓ vμ ®é lón). 
14. Ma s¸t ©m ®èi víi mãng cäc vμ c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc ma s¸t ©m).
15. Tr×nh bμy vÊn ®Ò chän bóa vμ lùc Ðp trong thi c«ng cäc ®óc s½n h¹ b»ng ph†¬ng
Share-connect.blogspot.com 79
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
16. So s¸nh mãng cäc ®μi thÊp vμ ®μi cao.
PhÇn bμi tËp 
1)§Ò xuÊt ph†¬ng ¸n mãng cäc trong tr†êng hîp sau: 
− C«ng tr×nh cã t¶i träng N, M kh¸ lín 
− NÒn ®Êt gåm 3 líp ®Êt: 
+ Líp ®Êt 1 bªn trªn cã bÒ dμy thay ®æi 4-6 m thuéc lo¹i sÐt pha cã ®é sÖt B =1,3 
+ Líp ®Êt 2 cã bÒ dμy thay ®æi 6-7 m thuéc lo¹i sÐt cã ®é sÖt B =0,2 
+ Líp ®Êt 3 rÊt dμy lμ c¸t trung cã c†êng ®é kh¸ng xuyªn trung b×nh qc =890 T/m2. 
2) X¸c ®Þnh søc chÞu t¶i cña cäc BTCT ®óc s½n trong giai ®o¹n sö dông, biÕt:
− M¸c bªt«ng cäc 300#; TiÕt diÖn cäc 25x25 cm; dμi 8m gåm 4φ 20 AII cã Ra
=28000T/m2; ®Çu cäc c¸ch mÆt ®Êt 1,5m. 
− NÒn ®Êt gåm 2 líp: 
+ Líp ®Êt trªn dμy 6m thuéc lo¹i sÐt pha, 
+ Líp ®Êt d†íi lμ c¸t nhá chÆt võa. 
a. Cho biÕt thÝ nghiÖm nÐn tÜnh cäc nh† sau vμ ξ =0,15; Sgh =4cm
Lùc nÐn TN(T) 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
§é lón tæng céng
(mm) 
0,8 1,5 2,3 3,15 4,0 5,0 6,4 8,8 12,4 15,5
b. Cho biÕt ®é sÖt líp 1: B =1,1
c. Cho biÕt kÕt qña xuyªn tÜnh qc1 =15 T/m
2 ; qc2 = 800T/m
2 
d. Cho biÕt kÕt qu¶ SPT: N1 =0; N2 =20.
3) S¬ bé chän sè cäc theo ®iÒu kiÖn søc chÞu t¶i cña cäc vμ bè trÝ cäc trªn mÆt b»ng .Cho
biÕt ph†¬ng ¸n mãng cäc ®μi thÊp nh† sau:
− Cäc 25x25 cm; dμi 9m; søc chÞu t¶i tÝnh to¸n trong giai ®o¹n sö dông [P] = 30T 
− T¶i träng tÝnh to¸n t¹i møc ®¸y ®μi :N =93T ; M = 18 Tm. 
4) KiÓm tra t¶i träng t¸c dông lªn cäc Ðp BTCT tiÕt diÖn 20x20cm2 dμi 11m( 2 ®o¹n).
M¸c bªt«ng cäc 300, cèt däc gåm 4φ 18 AII.Cho biÕt:
+ Mãng cäc gåm 9 cäc ®†îc bè trÝ c¸ch ®Òu nhau 4d 
+ Søc chÞu t¶i tÝnh to¸n cña cäc theo ®Êt nÒn [P] = 22T 
+ Lùc Ðp thi c«ng PÐp max = 60T 
+ §μi cäc ch«n s©u 1,5m vμ co kÝch th†íc B®xL®xH® =2x2x0,8m 
Share-connect.blogspot.com 80
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
+ T¶i träng d†íi cét No= 120T; Mo= 20Tm; Qo =4T. 
5) TÝnh to¸n kiÓm tra chiÒu cao ®μi cäc vμ chän cèt thÐp cÇn thiÕt bè trÝ trong ®μi cña
mãng cäc ®a× thÊp nh† bμi tËp 4 ë trªn, cho biÕt:
+ Bªt«ng ®μi m¸c 200. Líp b¶o vÖ cèt thÐp ®¸y ®μi lμ 10cm. 
+ TiÕt diÖn cét 30x50cm, träng t©m cét trïng víi träng t©m ®μi. 
6) KiÓm tra ®iÒu kiÖn chiÒu s©u ch«n ®μi trong bμi tËp 3
VÏ mãng khèi qui †íc, kiÓm tra ®iÒu kiÖn ¸p lùc vμ ®é lón cña mãng khèi, cho biÕt nÒn 
®Êt gåm 2 líp: 
- Líp ®Êt trªn dμy 8m, thuéc lo¹i sÐt pha B = 1,12; γ =1,74 T/m3. 
- Líp ®Êt d†íi lμ c¸t nhá qc =720T/m2; γ = 1,8 T/m3; ϕ = 30o; μo = 0,3. 
Share-connect.blogspot.com 81
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
 ΔS, S - ®é lón vμ ®é lÖch cña mãng 
ch‡¬ng III – mãng m¸y 
III.1.Kh¸i niÖm chung. 
 Mãng d†íi c¸c c«ng tr×nh th«ng th†êng, chñ yÕu chÞu t¸c dông cña t¶i träng tÜnh, cßn 
mãng m¸y chñ yÕu chÞu t¸c dông cña t¶i träng ®éng. Nh÷ng t¶i träng nμy th†êng biÕn ®æi 
rÊt nhanh vÒ trÞ sè vμ c¸c ph†¬ng t¸c dông ®†îc vμ gäi lμ nh÷ng lùc kÝch thÝch. ChÝnh c¸c 
lùc kÝch thÝch nμy lμm cho m¸y vμ mãng bÞ dao ®éng, råi mãng l¹i trë thμnh nguån dao 
®éng cña ®Êt lμm cho c¸c kÕt cÊu chung quanh còng bÞ dao ®éng theo. Trong nhiÒu 
tr†êng hîp dao ®éng cña mãng lμ nguyªn nh©n lμm chãng háng c¸c chi tiÕt m¸y, lμm 
gi¶m c«ng suÊt m¸y hoÆc lμm xÊu chÊt l†îng s¶n phÈm. §èi víi c¸c m¸y chÝnh x¸c vμ 
dông cô ®o l†êng th× dao ®éng cña m¸y cã thÓ lμm trë ng¹i cho sù ho¹t ®éng b×nh th†êng 
cña chóng, lμm khã kh¨n cho qu¸ tr×nh thao t¸c kü thuËt. MÆt kh¸c dao ®éng sÏ g©y ra t¸c 
dông cã h¹i ®Õn sinh lý co ng†êi, lμm t¨ng sù mÖt mái, lμm gi¶m hiÖu suÊt lao ®éng vμ 
nÕu c†êng ®é dao ®éng qu¸ m¹nh th× cã thÓ lμm cho søc khoÎ cña ng†êi bÞ tæn h¹i 
nghiªm träng . 
 V× nh÷ng lý do ®ã, viÖc thiÕt kÕ mãng d†íi m¸y cã nh÷ng nÐt kh¸c biÖt c¬ b¶n so víi 
viÖc thiÕt kÕ mãng c«ng tr×nh th«ng th†êng. BiÖn ph¸p chñ yÕu chèng chÊn ®éng lμ x©y 
dùng tèt mãng d†íi m¸y vμ chØ cã thÓ x©y dùng mãng d†íi m¸y khi ¸p dông nh÷ng 
ph†¬ng ph¸p khoa häc ®Ó thiÕt kÕ. 
III.2.Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi mãng m¸y. 
 Khi thiÕt kÕ mãng m¸y cÇn ph¶i tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n sau ®©y: 
1- BÒn v÷ng, æn ®Þnh vμ cã kh¶ n¨ng chÞu ®ùng tèt 
2- Kh«ng cho phÐp cã nh÷ng ®é lón vμ nh÷ng biÕn d¹ng lμm mÊt sù ho¹t ®éng b×nh 
 th†êng cña m¸y 
3- Kh«ng cho phÐp xuÊt hiÖn nh÷ng chÊn ®éng m¹nh lμm c¶n trë sù ho¹t ®éng cña m¸y 
 vμ cña ng†êi ®iÒu khiÓn m¸y. 
Ba yªu cÇu ®ã cã thÓ biÓu diÔn b»ng c¸c bÊt ®¼ng thøc sau ®©y: 
1- p ≤ [R] 
 2- 
¿¾
½
Δ≤Δ
≤
][
][
SS
SS
 3- A ≤ [A] 
Trong ®ã: p - øng suÊt d†íi ®¸y mãng 
 [R] - søc chÞu t¶i giíi h¹n cho phÐp cña nÒn ®Êt t¹i ®¸y mãng 
Share-connect.blogspot.com 82
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
 [S], [ SΔ ] - ®é lón vμ ®é chªnh lÖch cho phÐp 
 A - biªn ®é dao ®éng cña mãng 
 [A] - biªn ®é dao ®éng cho phÐp 
Yªu cÇu 1, 2 th†êng ®†îc ®¶m b¶o bëi c¸c yªu cÇu cÊu t¹o 
+ Lμm nÒn tèt 
+ Mãng cäc dμi. 
Yªu cÇu 3 lμ néi dung c¬ b¶n cña mãng m¸y; Trong ®ã A lμ biªn ®é dao ®éng cña 
mãng ®†îc tÝnh to¸n bμi to¸n dao ®éng gåm: 
- Mãng khèi( cøng) 
- Mãng khung 
Th«ng th†êng bμi to¸n dao ®éng cña mãng cã thÓ ph©n thμnh 3 lo¹i dao ®«ng ®éc lËp: 
- Dao ®éng th¼ng ®øng 
- Dao ®éng ngang vμ quay trong mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi trôc mãng 
- Dao ®«ng quay ®èi víi trôc ®øng qua träng t©m ®¸y mãng, trong ®ã c¸c hÖ sè 
®é cøng nÒn theo c¸c ph†¬ng sÏ xuÊt hiÖn, ®©y lμ c¸c hÖ sè nÒn ®éng ®†îc x¸c 
®Þnh b»ng thÝ nghiÖm hay kinh nghiÖm 
Share-connect.blogspot.com 83
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
 bª t«ng ®¸t héc T†êng khèi g¹ch T†êng khèi bªt«ng ®Æc 
Sö dông vҧi ÿӏa kӻ thuұt
Ch‡¬ng IV: hè ®o.
I. tæng quan vÒ hè ®o. 
Hӕ ÿào sâu là dҥng công trình thѭӡng gһp trong thӵc tӃ xây dӵng, có hai dҥng hӕ ÿào nhѭ
sau:
+ Hӕ ÿào ngҫm (ÿѭӡng hҫm, mӓ), hӕ ÿào hӣ (hӕ móng, kênh mѭѫng, sông ÿào)
+ Hӕ ÿào nông và sâu: thѭӡng ≥ 5-6 m ÿѭӧc gӑi là sâu.
+ Hӕ ÿào không có kӃt cҩu chҳn giӳ, hӕ ÿào có kӃt cҩu chҳn giӳ:
I.1. C¸c sù cè cã thÓ xÈy ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng. 
+ HiӋn tѭӧng lún sөt bӅ mһt và hҥ mӵc nѭӟc ngҫm→ gây ҧnh hѭӣng mҥnh mӁ ÿӃn các 
công trình lân cұn. 
+ HiӋn tѭӧng ÿҭy bùng hӕ móng (hiӋn tѭӧng sӫi): gây ra lún sөt thành hӕ móng.
+ HiӋn tѭӧng mҩt әn ÿӏnh thành hӕ ÿào: do áp lӵc thành hӕ ÿào → chuyӇn vӏ ngang . 
I.2. Néi dung tÝnh to¸n. 
ThiӃt kӃ hӕ ÿào sâu là viӋc lӵa chӑn dҥng hӕ ÿào, kӃt cҩu chҳn giӳ ÿӇ ÿҧm bҧo әn ÿӏnh 
cho ÿáy và thành hӕ ÿào, cho kӃt cҩu chҳn giӳ, và công trình lân cұn. 
 + Xác ÿӏnh tҧi trӑng tác dөng lên thành hӕ ÿào và kӃt cҩu chҳn giӳ: bao gӗm trӑng lѭӧng
bҧn thân khӕi ÿҩt bên thành hӕ ÿào, tҧi trӑng các công trình lân cұn.
+ Lӵa chӑn và thiӃt kӃ kӃt cҩu chҳn giӳ thành hӕ ÿào. Tӯ ÿó tính toán әn ÿӏnh cөc bӝ và 
әn ÿӏnh tәng thӇ thành hӕ ÿào, kӃt cҩu chҳn giӳ.
I.3. C¸c lo¹i kÕt cÊu ch¾n gi÷ hè ®μo. 
1. T†êng ch¾n träng lùc: lμ lo¹i t†êng ch¾n lîi dông träng l†îng b¶n th©n t†êng hoÆc líp
®Êt phÝa trªn t†êng 
2. T†êng sö dông c¸c líp cèt gia cè: v¶i ®Þa kü thuËt, l†íi thÐp ®†îc
cèt gia cè lμ c¸c l†íi thÐp 
kÕt hîp víi v¶i ®Þa kü thuËt
 v¶i ®Þa kü thuËt d¶i thμnh 
c¸c líp mãng tõ 30 – 50 
Cèt gia cè lμ c¸c thanh thÐp 
h×nh ®†îc neo vμo thμnh hè 
mãng tõ 3 -5m,kho¶ng c¸ch 
tõ 0,5 – 2m
Share-connect.blogspot.com 84
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
3. Tѭӡng BTCT: thѭӡng kӃt hӧp vӟi tҫng hҫm.
4. KiÓu t†êng d¹ng cõ c¾m s©u.
- Sö dông c¸c kÕt cÊu cõ t¹o thμnh t†êng v©y xung quanh hè ®μo, c¸c d¹ng cõ th†êng gÆp: 
 - Ngoài các dҥng cӯ gӛ, thép, BTCT, khi chiӅu sâu hӕ ÿào lӟn còn sӱ dөng các kӃt cҩu
chҳn giӳ nhѭ: cӑc khoan nhӗi, tѭӡng liên tөc trong ÿҩt, cӑc ximăng ÿҩt  
I.4. BiÖn ph¸p thi c«ng: 
§èi víi hè mãng trong c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, viÖc thi c«ng hè mãng bao gåm c¸c c«ng
t¸c sau: 
- §Þnh vÞ. 
 - §μo hè. 
 - B¶o vÖ thμnh vμ ®¸y hè mãng. 
 - Lμm kh« (nÕu cÇn). 
 - Lãt hè. 
II. TÝnh to¸n æn ®Þnh hè ®o s©u.
II.1. B¶o vÖ ®¸y hè mãng. 
- §¸y hè bÞ x¸o trén, hay ngËp n†íc→®é lón t¨ng, søc chÞu t¶i gi¶m, trong tr†êng hîp 
®¸y mãng chÞu ¸p lùc n†íc ngÇm, ®¸y mãng cã nguy c¬ bÞ ®Èy bïng ... 
T†êng bª t«ng cèt 
 thÐp cã b¶n ®¸y réng 
T†êng bª t«ng cèt thÐp kÕt hîp 
víi tÇng hÇm 
T†êng bª t«ng cèt 
 thÐp kÕt hîp víi tÇng hÇm 
 C¸c d¹ng cõ 
Cõ kh«ng cã neo. 
Cõ cã neo, sӱ dөng khi 
chiӅu sâu tѭӡng lӟn 
Share-connect.blogspot.com 85
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
xö lý: 
- Khi ®μo hè chõa l¹i 1 líp ®ñ dμy, chèng ®Èy bïng do sù h×nh thμnh Gradien ¸p lùc dßng 
thÊm gi÷a thμnh hè vμ ®¸y hè ®μo hoÆc d†íi ®¸y hè 
®μo cã líp ®Êt tån t¹i n†íc cã ¸p, b»ng c¸ch b¹t tho¶i 
hay dïng v¸n cõ, gia c†êng ®¸y hè. §iÒu kiÖn chèng bÞ 
®Èy bïng do n†íc cã ¸p: 
 γ .t - nγ .I > 0 (I – Gradien dßng 
thÊm). 
II.2. B¶o vÖ thμnh hè. 
II.2.1. Trêng hîp kh«ng cã kÕt cÊu ch¾n gi÷.
ChiÒu s©u ®μo tèi ®a hgh = γn
c4
tg(450 + 2
ϕ ) hay mçi
bËc ®μo = 
γ.n
c67,2
tg(450 + 2
ϕ )
 c- lùc dÝnh, ϕ -gãc ma s¸t trong, γ- träng l†¬ng riªng tù nhiªn , n- hÖ sè an toμn (n= 2-3). 
 NÕu hm ≥ hgh cÇn cã c¸c biÖn ph¸p v¸n, cõ, gç, thÐp, BTCT. 
II.2.2. D¹ng têng cøng (têng ch¾n träng lùc). 
- Ph¸ ho¹i do tr†ît: 
Kt = ¦
¦
t‡êng than cña tr‡ît Lùc
t‡êng than cña tr‡ît chèng Lùc ≥ [Kt] = 1,5. 
Lùc chèng tr†ît: 
+ Tr†êng hîp ®Êt sau l†ng t†êng tho¸t n†íc: 
 T = N. μ víi μ = tagϕ (ϕ -gãc ma s¸t gi÷a ®¸y t†êng vμ ®Êt) 
- Ph¸ ho¹i do t†êng bÞ lËt: 
HÖ sè æn ®Þnh t†êng ch¾n d¹ng cøng khi bÞ lËt quanh ®iÓm mÐp: 
K0 = ¦
¦
tMomengaylË
lËtMomenchèng ≥ [K0] =1,4
C¸c d¹ng ph¸ ho¹i do t†êng bÞ tr†ît, lËt 
sau bãc ®i
Hγ
t
sÐt
H
m
hgh
Share-connect.blogspot.com 86
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
- Ph¸ ho¹i do ®Êt kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn c†êng ®é hay do biÕn d¹ng cña nÒn: 
C¸ch tÝnh to¸n gièng nh† tÝnh to¸n mãng n«ng. 
- Ph¸ ho¹i do t†êng bÞ tr†ît s©u: dùa vμo gi¶ thiÕt mÆt tr†ît trô trßn, tÝnh theo c¸c ph†¬ng 
ph¸p W.Bishop, W. Fellenius.. 
II.2.3. BiÖn ph¸p lãt v¸n (V¸n gç δ = 4 – 5 cm, b = 20cm, l = 5 - 6m).
II.2.4. BiÖn ph¸p têng cõ: Ngoμi viÖc gi÷ æn ®Þnh m¸i hè, cßn ng¨n n†íc.
C¸c tr˱ͥng hͫp ph¸ ho¹i t†êng cõ . 
T¶i träng ph©n bè h×nh thang: T¶i träng ph©n bè h×nh tam gi¸c: 
> 4cm
P - ¸p lùc ®Êt (chñ ®éng) 
ph©n bè tam gi¸c hoÆc ch÷ nhËt
P'
P
Hè hÑp
Share-connect.blogspot.com 87
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
Vïng bÞ ®éng
pE
Ea
Vïng ¸p lùc 
®Êt chñ ®éng
aE
Ep
p'E
Ea
E
Ep
p'
§é æn ®Þnh do h2 quyÕt ®Þnh
- TÝnh to¸n têng cõ: T¶i träng gåm ¸p lùc ®Êt, n†íc vμ t¶i trªn bÒ mÆt ®Êt. Trong ®ã ¸p 
lùc ®Êt lªn t†êng( bao gåm c¶ t¶i trªn mÆt ®Êt) phô thuéc nhiÒu vμo ®é cøng t†êng vμ ®é 
c¾m s©u vμo trong t†êng. 
Néi dung tÝnh to¸n t†êng cõ gåm viÖc x¸c ®Þnh ¸p lùc ®Êt, ®é c¾m s©u h2, néi lùc trong 
t†êng (M,Q) vμ tÝnh to¸n neo 
+ Lo¹i têng tù do (conson) 
Ph¬ng ph¸p c©n b»ng tÜnh khi tÝnh to¸n ¸p lùc ®Êt 
cét (trô) gç cét (trô) gç
25
-3
0c
m
10
-1
5c
m
gia c«ng mòi
bäc ®Çu
thÐp b¶n
40cm
24
.7
cm
t‡êng cõ thÐp
t‡êng cõ BTCT
h 
h2
h1
S¬ ®å chuyÓn dÞch t†êng b¶n conson vμ ph©n bè ¸p lùc ®Êt 
Share-connect.blogspot.com 88
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
 Gi¶ thiÕt t†êng lμ cøng→ ¸p løc ®Êt lªn t†êng (chñ ®éng vμ bÞ ®éng) ®†îc x¸c ®Þnh theo 
bμi to¸n cña Coulomb: 
a
aaa K
q
KczKE +−= 2γ
p
ppp K
q
KczKȖE ++= 2
=cK tg
2.(450 - 2
ϕ ) vμ =pK tg2.(450 - 2
ϕ )
 Coi b¶n sÏ quay quanh 1 ®iÓm nμo ®ã ë phÝa d†íi hè 
mãng. Gi¶ thiÕt r»ng ¸p lùc ®Êt 2 bªn t†êng ë nh÷ng ®é 
s©u kh¸c nhau c©n b»ng víi nhauth× t†êng æn ®Þnh. Nh† vËy t†êng ph¶i c¾m vμo ®Êt h2 
tèi thiÓu ®†îc x¸c ®Þnh tõ ®iÒu kiÖn c©n b»ng tÜnh( gåm c©n b»ng lùc ngang vμ m«men) 
H×nh vÏ ®¬n gi¶n theo ph†¬ng ph¸p cña Blum. 
-Lo¹i t†êng 1 neo, tù do trong ®Êt (h2 nhá) 
M
nR
h2
h1
E a
Ep
¸p lùc 
®Êt
- Lo¹i têng cã neo, ngμm trong ®Êt 
lo¹i 1 neo lo¹i nhiÒu neo 
- CÊu t¹o vμ tÝnh to¸n neo 
 1- §Çu neo 
2- D©y neo 
3- Khíp, ngμm neo 
h1
h2
M
¸p lùc ®Êt
x
h2
h1Pch
M
max
M
h1
h2 Ep
Rn
¸p lùc ®Êt
Share-connect.blogspot.com 89
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
C¸c lo¹i neo vμ tÝnh to¸n kÐo cña neo xem tμi liÖu “Neo trong ®Êt - BS 8081-1989 Nhμ 
xuÊt b¶n XD” 
- Ph¬ng ph¸p phÇn tö h÷u h¹n: 
S¬ ®å tÝnh vÝ dô lo¹i t†êng conson. HÖ sè nÒn h†íng ngang x¸c ®Þnh b»ng thÝ nghiÖm nÐn 
ngang hay kinh nghiÖm 
Ghi chó: hiÖn nay viÖc tÝnh to¸n ¸p lùc ®Êt – biÕn d¹ng t†êng vμ bμi to¸n tÝnh to¸n 
t†êng ch¾n nãi chung ®· cã nh÷ng phÇn mÒm trî gióp rÊt m¹nh nh† : GEOSLOPE, 
PLAXIS  
II.2.4. K͇t c̭u ch̷n giͷ d̩ng t˱ͥng liên tͭc hay c͕c khoan nh͛i
Ĉӕi vӟi các công trình có chiӅu sâu hӕ ÿào lӟn, hiӋn nay còn sӱ dөng mӝt sӕ công nghӋ
mӟi ÿӇ chҳn giӳ thành hӕ ÿào nhѭ: tѭӡng liên tөc trong ÿҩt, sӱ dөng cӑc khoan nhӗi
hoһc cӑc khoan nhӗi kӃt hӧp vӟi cӑc ximăng ÿҩt làm kӃt cҩu chҳn giӳ.
Nguyên lý tính toán: tính theo nguyên lý tѭӡng cӯ nhѭ ÿã giӟi thiӋu ӣ trên 
Share-connect.blogspot.com 90
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
II.4. Gia cè cäc xim¨ng - ®Êt 
- Nguyªn lý gia cè: 
Trén ®Êt d†íi s©u lªn trªn cïng víi xim¨ng nhê nh÷ng ph¶n øng ho¸ lý x¶y ra lμm cho 
®Êt mÒm yÕu ®ãng cøng l¹i thμnh thÓ cäc trong ®Êt cã ®é cøng nhÊt ®Þnh. 
+ Ph¶n øng thuû ho¸ + n†íc → t¹o thμnh c¸c hîp chÊt cña Canxi 
+ C¸c h¹t sÐt t¸c dông víi c¸c chÊt thuû ho¸ cña xim¨ng b¶n th©n c¸c chÊt thuû ho¸ 
®«ng cøng t¹o thμnh bé khung x†¬ng trong ®Êt gia cè 
+ Ph¶n øng cacbonat ho¸ t¹o thμnh cacbonat canxi kh«ng tan 
− §Êt trén xim¨ng cã c¸c ®Æc tr†ng ®†îc c¶i thiÖn tèt, träng l†îng riªng t¨ng Ýt, c†êng ®é 
chÞu nÐn mét trôc Ru = 0,5 ÷4Mpa (lín h¬n nhiÒu so víi ®Êt tù nhiªn): c = 0,2- 0,3 Ru, ϕ 
= 20o – 30o, Eo = 120-150 Ru 
 Ph†¬ng ph¸p nμy ®†îc sö dông rÊt phæ biÕn ®Ó t¹o t†êng v©y, t†êng ch¾n, gia cè hè 
mãng, m¸i dèc vμ nÒn c«ng tr×nh nhμ cöa. 
- Ph¹m vi øng dông: 
 ThÝch hîp víi c¸c lo¹i ®Êt yÕu kh¸c nhau tõ bïn ®Õn sÐt dÎo b·o hoμ chøa h÷u c¬ kh«ng 
nhiÒu, ®é pH t†¬ng ®èi cao, c«ng tr×nh võa vμ nhá. 
+ T¨ng kh¶ n¨ng æn ®Þnh cña hè ®μo. 
+ T¨ng kh¶ n¨ng chèng tr†ît cña m¸i dèc, khèi ®Êt ®¾p (®ª, ®Ëp). 
+ Gi¶m ®é lón cña c«ng tr×nh, t¨ng søc chÞu t¶i cña nÒn ®Êt d†íi ch©n c«ng tr×nh. 
+ Gi¶m ¶nh h†ëng chÊn ®éng cña c«ng tr×nh l©n cËn. 
+ Tr¸nh hiÖn t†îng biÕn lo·ng cña ®Êt rêi. 
+ C« lËp phÇn ®Êt bÞ « nhiÔm. 
Share-connect.blogspot.com 91
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
- Thi c«ng vμ cÊu t¹o: 
+ ThiÕt bÞ: cã hai ph†¬ng ph¸p thi c«ng: ph†¬ng ph¸p phun v÷a (sö dông nhiÒu h¬n) vμ 
ph†¬ng ph¸p kh« (phun bét). M¸y trén d†íi s©u t¹i chç, hiÖn nay ë ViÖt Nam dïng m¸y 
d ≥ 40cm, s©u 20m. 
+ Qui tr×nh thi c«ng: 
+ VËt liÖu: Xim¨ng silic¸t ≥ 400# hoÆc xim¨ng xØ quÆng. Tû lÖ n†íc/xim¨ng = 0,4 –0,5; 
l†îng xim¨ng/ ®Êt =7%- 15%. C†êng ®é tiªu chuÈn øng víi 3 th¸ng tuæi. 
+ Bè trÝ cäc, vÞ trÝ trén, kho¶ng c¸ch, ®é s©u trén phô thuéc vμo nhiÒu yÕu tèt nh†: ChiÒu 
s©u hè mãng, ®Þa chÊt, c«ng tr×nh l©n cËn, môc ®Ých gia cè 
 d¹ng l†íi c¸ch ®Òu d¹ng khèi d¹ng hμng däc d¹ng khung 
- Nguyªn lý tÝnh to¸n: 
Th†êng qui vÒ mét nÒn t†¬ng ®†¬ng cã c¸c chØ tiªu c¬ lý (ϕ , C, E) lÊy theo gi¸ trÞ trung 
b×nh cã träng sè: 
χtd = w . χ (cét) + (1 – w) χ(®Êt gia cè) 
 Víi χ - lμ c¸c th«ng sè nãi trªn, w lμ tû lÖ diÖn tÝch cét xim¨ng ®Êt/ diÖn tÝch gia cè. 
Khi bè trÝ theo d¹ng khèi cã thÓ tÝnh to¸n theo nguyªn lý t†êng ch¾n träng lùc. Ngoμi 
viÖc kiÓm tra æn ®Þnh cña t†êng cßn ph¶i kiÓm tra ph¸ ho¹i côc bé cña th©n t†êng. 
Share-connect.blogspot.com 92
Ts.nguyÔn ®×nh tiÕn 
Tr×nh tù thi c«ng: 
vËt liÖu gia cè nÒn
KiÓm tra bxh
mãng vμ nÒn gia cè
HÖ mãng
Chän c¸c ®Æc tr†ng
p lùc d†íi mãng
KiÓm tra h vμ tÝnh Fa
C¸c kiÓm tra kh¸c
Chän c¸c ®Æc tr†ng
cña nÒn gai cè
c¸c chØ tiªu c¬ lÝ
ThÝ nghiÖm x¸c ®Þnh 
¸
- KiÓm tra c†êng ®é trªn tiÕt diÖn nghiªng
- KiÓm tra c†êng ®é trªn tiÕt diÖn ®øng
CÊu t¹o
o
B¶n vÏ
- p
- p
o
gl
- p
- ChÊt l†îng xim¨ng
- Tû lÖ xim¨ng/®Êt/phô gia
hm
- L†íi trén: kho¶ng c¸ch vμ h×nh d¹ng
Tμi liÖu - §Þa chÊt
- C¸c tiªu chuÈn
- C«ng tr×nh
- Trªn nÒn gia cè ®Êt + xim¨ng
- §é s©u trén
- bxlxh
- ThÝ nghiÖm hiÖn tr†êng
Share-connect.blogspot.com 93