Bài giảng Các tính chất cơ lý của vật liệu xây dựng - Bài 8: Xác định độ sụt của hỗn hợp bê tông nặng

BÀI 8: XÁC ĐỊNH ĐỘ SỤT CỦA HỖN HỢP BÊ TƠNG NẶNG1. KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA ĐỘ SỤT CỦA HỐN HỢP BÊTƠNG XIMĂNGĐộ sụt là chỉ tiêu quan trọng nhất của hỗn hợp bê tơng, nĩ đánh giá khả năng dễ chảy của hỗn hợp bê tơng dưới tác dụng của trọng lượng bản thân hoặc rung động. Độ lưu động được xác định bằng độ sụt (SN, cm) của khối hỗn hợp bê tơng trong cơn hình nĩn cụt cĩ kích thước tùy thuộc vào cỡ hạt lớn nhất của cốt liệu. Khi độ sụt thích hợp phù hợp với đặc điểm của kết cấu và phương pháp thi cơng sẽ giúp cho quá trình thi cơng được dễ dàng, độ đặc, cường độ của bê tơng sẽ tăng. Như vậy độ sụt liên quan đến khả năng thi cơng và chất lượng của bê tơng, do đĩ cần phải xác định. 2. TIÊU CHUẨN ÁP DỤNGTCVN 3016:19933. DỤNG CỤ - THIẾT BỊCơn thử độ sụt là một cơn hình nĩn cụt, được uốn hàn hoặc cán từ thép tơn dày tối thiểu 1,5mm. Mặt trong của cơn phải nhẵn, khơng cĩ các vết nhơ của đường hàn hoặc đinh tán. Thanh thép trịn trơn đường kính 16mm, dài 600mm hai đầu múp trịn. Phễu đổ hỗn hợp. Thước lá kim loại dài 80cm chính xác tới 0.5cm. Tấm đế tay cầm; 2. thành cơn; 3. gối đặt chân; 4. đường hàn3. DỤNG CỤ - THIẾT BỊCác thơng số của cơn được quy định như sau:Loại cônKích thước (mm)dDhN1N2100+2150+2200+2300+2300+2 450+23. DỤNG CỤ - THIẾT BỊCơnPhễuThanh thépThước láTấm đếBay4. CHUẨN BỊ MẪU THỬLấy mẫu hỗn hợp bê tơng để thử theo TCVN 3105 : 1993.Thể tích hỗn hợp bê tơng cần cĩ: 8 lít khi cỡ hạt lớn nhất của cốt liệu bê tơng tới 40mm; 24 lít khi cỡ hạt cốt liệu lớn nhất là 70 hoặc 100mm. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMTiến hành thử theo trình tự sau: Chọn cơn: Dùng cơn N1 để thử hỗn hợp bê tơng cĩ cỡ hạt lớn nhất của cốt liệu tới 40mm, cơn N2 để thử hỗn hợp bê tơng cĩ cỡ hạt lớn nhất của cốt liệu tới 70mm hoặc 100mm. Tẩy sạch bê tơng cũ. Dùng giẻ ướt lau mặt trong của cơnvà dụng cụ khác mà trong quá trình thử tiếp xúc với hỗn hợp bê tơng. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMĐặt cơn lên nền cứng, phẳng khơng thấm nước. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMĐứng lên gối đặt chân để giữ cho cơn cố định trong cả quá trình đổ và đầm hỗn hợp bê tơng trong cơn. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMĐổ hỗn hợp bê tơng qua phễu vào cơn làm 3 lớp, mỗi lớp chiếm khoảng một phần ba chiều cao của cơn. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMSau khi đổ từng lớp dùng thanh thép trịn chọc đều trên tồn mặt hỗn hợp bê tơng từ xung quanh vào giữa. Khi dùng cơn N1 mỗi lớp chọc 25 lần, khi dùng cơn N2 mỗi lớp chọc 56 lần. Lớp đầu chọc suốt chiều sâu, các lớp sau chọc xuyên sâu vào lớp trước khoảng 2÷3cm. Ở lớp thứ ba vừa chọc vừa thêm để giữ mức hỗn hợp luơn đầy hơn miệng cơn. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMĐổ hỗn hợp bê tơng qua phễu vào cơn làm 3 lớp, mỗi lớp chiếm khoảng một phần ba chiều cao của cơn, mỗi lớp chọc 25 lần đối với cơn N15. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMRút phễu ra khỏi cơn và gạt phẳng mặt;5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMRút cơn theo phương thẳng đứng từ từ trong khoảng 5 – 10s;Đặt cơn sang bên cạnh khối hỗn hợp bê tơng vừa rút cơn;Đo chênh lệch chiều cao giữa miệng cơn với điểm cao nhất của khối hỗn hợp chính xác tới 0,5cm. 5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆMLưu ý: Thời gian thử tính từ lúc bắt dầu đổ hỗn hợp bê tơng vào cơn cho tới thời điểm nhất cơn khỏi khối hỗn hợp phải được tiến hành khơng ngắt quãng và khơng chế khơng quá 150 giây. Nếu khối hỗn hợp bê tơng sau khi nhấc khỏi cơn bị đổ hoặc tạo thành hình khối khĩ đo thì phải tiến hành lấy mẫu khác theo TCVN 3105:1993 để thử lại. 6. TÍNH TỐN KẾT QUẢKhi dùng cơn N1 số liệu đo được làm trịn tới 0.5cm, chính là độ sụt của hỗn hợp bê tơng cần thử. Khi dùng cơn N2 số liệu đo được phải tính chuyển về kết quả thử theo cơn N1 bằng cách nhân với hệ số 0.67.Hỗn hợp bê tơng cĩ độ sụt bằng khơng hoặc dưới l.0cm được coi như khơng cĩ tính dẻo. Khi đĩ đặc trưng của hỗn hợp được xác định bằng cách thử độ cứng theo TCVN 3107 : 1993Khi kiểm tra độ sụt cĩ thể xảy ra các trường hợp sau: Độ sụt thực tế bằng độ sụt yêu cầu. Độ sụt thực tế nhỏ hơn hay lớn hơn độ sụt yêu cầu. Cách giải quyết như sau: Nếu độ sụt thực tế nhỏ hơn độ sụt yêu cầu khoảng 2-3cm thì phải tăng thêm 5 lít nước cho 1 m3 bê tơng 7. ĐIỀU CHỈNH THÀNH PHẦN VẬT LIỆU ĐỂ ĐẠT ĐỘ SỤTNếu độ sụt thực tế nhỏ hơn độ sụt yêu cầu 4cm trở lên thì phải tăng cả nước và xi măng sao cho tỷ lệ N/X khơng thay đổi cho tới khi nào hỗn hợp bê tơng đạt độ sụt theo yêu cầu. Trong trường hợp này cần chú ý rằng: để tăng một cấp độ sụt khoảng 2-3cm cần thêm 5 lít nước như vậy khi độ sụt thiếu 4cm trở lên thì cần tính lượng xi măng tương ứng cần tăng để đảm bảo chất lượng của bê tơng. Nếu độ sụt thực tế lớn hơn độ sụt yêu cầu khoảng 2-3cm thì phải tăng thêm lượng cốt liệu cát và đá (sỏi) khoảng 2-3% so với khối lượng ban đầu. Nếu độ sụt thực tế lớn hơn độ sụt yêu cầu khoảng 4-5cm trở lên thì phải tăng thêm đồng thời lượng cốt liệu cát, đá (sỏi) và xi măng khoảng 5% so với khối lượng ban đầu.7. ĐIỀU CHỈNH THÀNH PHẦN VẬT LIỆU ĐỂ ĐẠT ĐỘ SỤTBáo cáo thí nghiệm cần cĩ các thơng tin sau:Ngày, giờ lấy mẫu và thử nghiệm; Nơi lấy mẫu; Độ sụt của hỗn hợp bê tơng; Tên người thí nghiệm và cơ sở thí nghiệm;Viện dẫn tiêu chuẩn thí nghiệm.8. BÁO CÁO THÍ NGHIỆM