Bài giảng CNC - Bù trừ dao và các lệnh lập trình nâng cao - Lê Trung Lực

1 
 13. BÙ TRỪ DAO VÀ CÁC LỆNH 
LẬP TRÌNH NÂNG CAO 
Lê Trung Thực 
2 
BÙ TRỪ BÁN KÍNH DAO 
Lệnh offset dao G41, G42, G40 
• Để cho tâm dao nằm cách đường lập trình mọât khỏang, 
người ta thực hiên một công việc gọi là bù trừ bán kính 
dao, hay offset dao. 
• Việc offset dao có thể là bên trái hay bên phải quỹ đạo 
lập trình. 
• Để offset dao bên trái, dùng lệnh G41. 
• Để offset dao bên phải, dùng lệnh G42. 
• Để hủy offset dao bên phải hay bên trái dùng lệnh G40. 
3 
BÙ TRỪ BÁN KÍNH DAO 
3
2
1
3
2
1
4 
BÙ TRỪ BÁN KÍNH DAO 
Tinh 
Bán tinh 
Hình 6-40 
Có thể lợi dụng việc offset 
dao để thực hiện việc gia 
công thô và gia công tinh cho 
cùng một chương trình NC. 
Nguyên tắc viết dòng lệnh: 
G01 (G00) G41 (G42) X_ Y_ 
D_ ; 
trong đó: 
X_Y_ là tọa độ điểm tới 
D_ là số offset bán kính dao. 
5 
BÙ TRỪ BÁN KÍNH DAO 
O0002; 
N10 G90 G54 G17 G00 
X0 Y0 S1000 M03; 
N20 G41 X20.0 Y10.0 
D01; 
N30 G01 Y50.0 F100; 
N40 X50.0 ; 
N50 Y20.0 ; 
N60 X10.0 ; 
N70 G40 G00 X0 Y0 
M05; 
M80 M30; 20 
20 
50 
O 10 30 40 60 
10 
30 
40 
60 
50 
Y 
x 
6 
BÙ TRỪ BÁN KÍNH DAO 
C2 
(1550,1550 
7 
Lệnh offset chiều dài dao tự động – G37 
Vị trí đo 
theo Z 
Thí dụ: Dao T01 của bạn đang nằm 
cách gốc tọa độ một khỏang X= 
1100.0, Z = 760mm. 
Vị trí đo cách gốc tọa độ một khỏang 
Z = 200mm X = 850mm. 
Bạn cần xác định lại giá trị offset dao 
theo chiều dài. Bạn viết và cho chạy 
từng bock chương trình sau: 
G92 X1100.0 Z760.0; Thiết lập hệ tọa độ bằng cách khai báo vị trí dao hiện tại. 
G00 G90 X850.0 ; Cho dụng cụ di chuyển nhanh tới X850.0. 
G43 H01 ; Chỉ số offset dao theo chiều dài. 
G37 Z200.0 ; Cho dụng cụ di chuyển đến vị trí đo. Nếu số đo thực tế là 
 198.0, như vậy lượng offset khác biệt sẽ là 198.0 – 200.0 = 
 -2.0. Chiều dài H01 cho trước phải được điều chỉnh lại 
 bằng cách công thêm sai lệch này. 
G00 Z204.0; Cho dao lùi lên một chút theo phương Z sau khi đo. 
•Bạn có thể dùng lệnh G37 để offset dao tự động. 
8 
• Khi thực hiện phép đo, dụng cụ lúc đầu di 
chuyển nhanh, sau đó giảm dần tốc độ và 
dừng hẵn khi tới vị trí đo và thiết bị đo 
phát tín hiệu tới máy CNC. Tốc độ di 
chuyển do nhà chế tạo máy CNC thiết lập 
qua tham số No. 558 và No. 813. Phạm vi 
sai lệch được thiết lập bởi tham số No. 
814. 
• Chú ý: Mã Hxx phải gọi trước khi dùng 
lệnh G37. Nếu mã Hxx nằm trong cùng 
dòng lệnh với G37, hệ thống sẽ báo lỗi. 
9 
Phóng to thu nhỏ nhờ lệnh khuếch đại 
G50, G51 
• Bạn có thể phóng to hoặc thu nhỏ các đường di 
chuyển dao nhờ lệnh G51 và hủy nó bởi G50. 
 Nguyên tắc viết lệânh như sau: 
 G51 X_ Y_ Z_ P_ ; Khởi động khuếch đại 
 ... 
 G50 ; Huỷ khuếch đại 
 trong đó: 
– X_ Y_ Z_ : vị trí tâm khuếch đại tuyệt đối 
– P_ hệ số khuếch đại chung cho tất cả các trục, không có dấu 
chấm thập phân. P1000 ứng với hệ số khuếch đại là 1. 
10 
Thí dụ 
Po : Tâm khuếch đại 
Po là tâm khuếch đại. 
Trước khi khuếch đại, 
dụng cụ đi qua các điểm 
P1, P2, P3, P4, sau khuếch 
đại với hệ số P500, dụng 
cụ đi qua các điểm P1’, 
P2’, P3’, P4’. 
11 
G51 X_ Y_ Z_ 
I_ J_ K ; 
... 
... 
... 
G50 ; 
Khuếch đại riêng cho từng trục 
Vùng chịu tác 
dụng của lệânh 
khuếch đại 
Bắt đầu khuếch đại 
Kết thúc khuếch 
đại 
X_ Y_ Z_ : Tâm khuếch đại tuyệt 
đối 
I_ J_ K_ : Hệ số khuếch đại tương 
ứng 
 theo các trục X, Y, Z 
12 
Thí dụ 
Đường lập trình 
Đường sau khi khuếch đại 
G92 X0 Y0 Z5.0 ; 
S800 M03 ; 
G51 X50.0 Y30.0 P500 
(P0.5); 
N01 G90 G00 X20.0 
Y20.0 ; 
N02 Y50.0 ; 
G02 X60.0 I20.0 ; 
N04 G01 X100.0 ; 
Y10.0 ; 
X60.0 ; 
X20.0 Y20.0 ; 
G50 ; 
Z5.0 ; 
G00 X0 y0 ; 
M05 ; 
M30 ; 
13 
Lưu ý 
 Lệnh khuếch đại phải bị hủy bởi G50 trước 
khi thực hiện các lệnh G27, G28, G29, 
G30, G92. 
 Việc phóng to thu nhỏ không ảnh hưởng 
tới các tham số Z, R, Q, P trong các chu 
trình lập sẵn. 
• Việc phóng to thu nhỏ không ảnh hưởng 
tới offset dao theo bán kính 
14 
Việc phóng to thu nhỏ không ảnh hưởng tới offset 
dao theo bán kính 
Đường lập trình 
Sau khi thu nhỏ 
15 
Copy đối xứng 
• Lệnh G51 có thể sử dụng để copy đối 
xứng (đổi dấu) theo các trục nếu sử dụng 
hệ số khuếch đại là –1. 
16 
Thí dụ 
Chương trình được viết như sau: 
Chương trình con 
Chương trình chính 
Khi copy đối xứng, G02 và G03, G41 và G42 sẽ tráo đổi cho nhau, hướng di 
chuyển dụng cụ sẽ thay đổi ngược lại. 
17 
Xoay hệ tọa độ - G68, G69 
• Bạn có thể dùng lệnh 
G68 để xoay hệ tọa độ và 
G69 để hủy nó Nguyên 
tắc viết lệnh như sau: 
G17 G68 X_ Y_ R_ ; 
... 
... 
... 
G69 ; 
Tâm xoay 
Góc xoay 
Trong đó X_ Y_ là tâm xoay, 
 R_ là góc xoay, số gia nhỏ nhất là 0.001o, pham 
 vi giá trị từ –360o đến 360o 
18 
Chú ý khi dùng G68 và G69 
• Khi không chỉ ra X và Y trong lệnh G68, tâm 
xoay sẽ là vị trí hiện tại của dụng cụ. 
• Nếu góc xoay bị bỏ qua trong lệnh G68 thì giá trị 
thiết lập bởi tham số No. 730 sẽ là góc xoay. 
• Lệnh G69 có thể đứng chung với các lệnh khác 
trong một dòng lệnh. 
• Nếu G69 đứng chung với các lệnh chuyển động 
thì những lệnh này phải được lập trình tuyệt đối. 
19 
Thí dụ lập trình xoay gốc tọa độ 
Nếu dịng N2 viết là 
N2 G68 R60.0 
20 
Khi đang trong chế độ offset dao theo bán kính, bạn có thể thực hiện 
lệnh xoay gốc tọa độ. 
Hình dạng lập trình 
trước khi xoay gốc tọa 
độ 
Hình dạng lập trình 
sau khi xoay gốc tọa 
độ 
Đường di chuyển tâm 
dao 
21 
Tuy nhiên nếu việc xoay hệ tọa độ G68 lại cùng thực hiện đồng thời với 
việc khuếch đại G51, thì offset phải hủy trước khi khuếch đại và xoay, 
sau lệnh G68 mới thực hiên offset dao 
Trình tự câu lệnh như sau: 
G40 ; 
G51... 
G68 ... 
... 
G41 (G42) 
22 
Thí dụ chương trình vừa khuếch đại, 
vừa xoay hệ tọa độ 
Khi áp dụng khuếch 
đại và xoay hệ tọa độ Khi chỉ áp dụng xoay 
hệ tọa độ 
Chương trình 
gia công 
Khi chỉ áp dụng 
khuếch đại 
23 
Thí dụ lập trình xoay vòng hàng lọat 
Đường lập 
trình 
Khi áp dụng 
offset bán 
kính dao 
Chương 
trình con