Bài giảng Điện công nghiệp - Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp

1Tran Trung Tinh
Điện công nghiệp – khí cụ diện hạ áp
2Tran Trung Tinh
Nội dung chương - khí cụ điện hạ áp
1. Phân loại khí cụ điện
2. Tìm hiểu sự phát sinh hồ quang và sự phát nóng trong khí cụ 
điện
3. Tìm hiểu một số khí cụ điện hạ áp thông dụng
 Các đặc tính quan trọng 
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu nguyên lý hoạt hoạt động
 Công dụng của khí cụ điện 
4. Tài liệu tham khảo
3Tran Trung Tinh
Phân loại khí cụ điện hạ áp
 Khí cụ điện dùng để đóng, cắt lưới 
điện như cầu dao, công tắc (switch), 
áptômát, máy cắt dòng tự động 
(circuit breaker), RCCB, 
 Khí cụ điện dùng để mở máy, điều 
chỉnh tốc độ, điều chỉnh điện áp và 
dòng điện như rờle (relay, relays), 
công tắc tơ, khở động từ, điện trở, 
biến trở,
 Khí cụ điện dùng để duy trì thông số 
điện hoặc các thông số khác ở giá trị 
không đổi như ổn áp, ổn dòng, ổn tần 
số, ổn tốc, ổn nhiệt,
4Tran Trung Tinh
ự phát sinh hồ quang và sự phát nóng trong khí cụ điệ
 Phóng điện hồ quang chỉ xảy 
ra khi các dòng điện có trị số
lớn (> 0,5A)
 Dòng điện chạy trong vật dẫn 
làm cho khí cụ điện nóng lên.
5Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Cầu dao
 Áptômát (cầu dao tự động, CB)
 Các đặc tính quan trọng 
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu nguyên lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng 
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu nguyên lý hoạt hoạt động
6Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Cấu tạo của áptômát
7Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Nguyên lý hoạt động 
8Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Đặc tính thời gian và kí hiệu tiếp điểm trên bản vẽ
3 pha
3 cực
1 pha
1 cực
1 pha
2 cực
Kí hiệu
9Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Áptômát chống giật
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
3 pha
1 pha
 Các đặc tính quan trọng
10Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Công tắc tơ
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
Khí hiệu
Hình dáng
11Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Rờ le nhiệt
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
Khí hiệu
Hình dáng
12Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Rờ le thời gian điện tử
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
Hình dáng
Khối rơle
Đế cắm
13Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Tìm hiểu ng/lý hoạt động của rờ le thời gian điện tử ONDELAY
 Khí hiệu hệ thống tiếp điểm trên bản vẽ
K
VR
RL
C
R -+
K1
K2
Cuộn dây
Thường đóng
mở chậm
Thường mở
đóng chậm
14Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Tìm hiểu ng/lý hoạt động của rờ le thời gian điện tử OFFDELAY
 Khí hiệu hệ thống tiếp điểm trên bản vẽ
K
C
VR
RL
K2
K2
+ _
Cuộn dây
Tiếp
điểm phụ
Thường mở
mở chậm
Thường đóng
đóng chậm
15Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Đặc tính
thời gian
của rờle
thời gian
điện tử
16Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Rờ le tốc độ
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
(1) - trục quay (roto)
(2) - nam châm vĩnh cửu
(3) - stato
(4) - cần tác động
17Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Công tắc chuyển mạch
 Là loại khí cụ điện đóng, ngắt nhờ ngoại lực (có thể bằng tay hoặc
điều khiển qua một cơ cấu nào đó). Bao gồm; Công tắc gạt, Công
tắc hành trình, Công tắc xoay, Công tắc ấn, Công tắc ấn – xoay
(nút dừng khẩn cấp), Công tắc tắc có khoá (khoá điện), 
18Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Nút ấn
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
Nút ấn thường mở
Nút ấn thường
đóng
Nút ấn liên động
19Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Cầu chì
 Tìm hiểu cấu tạo
 Tìm hiểu ng/lý hoạt hoạt động
 Các đặc tính quan trọng
20Tran Trung Tinh
Khí cụ điện hạ áp dùng trong dân dụng và công nghiệp
 Công tắc hành trình
 Rờ le trung gian
(rờ le điện từ)
1. Tiếp điểm
2. Lá thép động
3. Lõi thép tĩnh
4. Cuộn hút
5. Đế gắn
6. Lò xo
21Tran Trung Tinh
Tài liệu tham khảo
• 
• Khí cụ điện hạ áp - Nguyễn Xuân Phú,  - NXB KH&KT
•