Bài giảng Hội chứng tắc mật cơ học - Trần Bảo Long

HỘI CHỨNG TẮC 
MẬT CƠ HỌC 
PGs.Ts Trần Bảo Long 
Bộ mụn Ngoại ĐHY Hà nội 
MỤC TIấU 
 Nờu được một số đặc điểm giải phẫu và 
sinh lý cú liờn quan tới tắc mật. 
 Trỡnh bầy được cỏch khỏm và phỏt hiện 
cỏc triệu chứng lõm sàng, cận lõm sàng 
của tắc mật. 
 Trỡnh bầy được cỏc triệu chứng lõm sàng, 
cận lõm sàng và nguyờn tắc điều trị của 
tắc mật do sỏi và tắc mật do u Klatskin, 
do u vựng búng Vater 
Một số đặc điểm giải phẫu, và sinh lý 
cú liờn quan với tắc mật cơ học 
 Đường mật- ống Wirsung 
 Dịch mật: số lượng, thành 
phần, ứng dụng. 
 Cơ chế vụ khuẩn 
• Hàng rào giải phẫu 
• Cơ chế vật lý (dòng chảy của dịch mật và 
chất nhày của niêm mạc đờng mật) 
• Yếu tố hoá học (muối mật) 
• Bảo vệ của hệ thống miễn dịch (tế bào 
Kupffer và các globulin miễn dịch nh IgA 
trong chất nhày của niêm mạc đờng mật 
...). 
Áp lực đường 
mật: 
*12-20 cm H20, 
*25 cm => NK, 
*  30 cm => ngừng 
bài tiết mật 
Triệu chứng lõm sàng 
 Triệu chứng cơ năng 
• Đau 
• Sốt, gày sỳt ... 
• Vàng da vàng mắt 
• Khỏc: phõn bạc màu? ngứa 
 Triệu chứng toàn thõn 
 Triệu chứng thực thể 
Khỏm vàng da 
Cận lõm sàng 
 Xột nghiệm mỏu 
• Đỏnh giỏ tắc mật 
• Đỏnh giỏ NK 
• Đỏnh giỏ rối loạn chức năng 
• Chất chỉ thị u: CA19-9 (Carbohydrate 
antigen , CEA (carcinoembryonic 
antigen) 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
 Siờu õm 
 Siờu õm nội soi (endoscopic ultrasound, 
intraductal ultrasound) 
 Chụp cắt lớp vi tớnh (CTscanner): 
 Chụp cộng hưởng từ 
 Chụp mật tụy ngược dũng (ERCP-
endoscopic retrograde cholangiopancreatography) 
 Chụp đường mật qua da (PTC-percutaneous 
transhepatic cholangiography) 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
 Siờu õm 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
 Chụp gan xa 
 Chụp đường mật xuyờn gan qua da 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
 Chụp đường mật xuyờn gan qua da 
ERCP 
ERCP 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
• ERCP 
Chẩn đoỏn hỡnh ảnh 
 CT Scanner □ MRI 
Cỏc nguyờn nhõn tắc mật thường 
gặp và nguyờn tắc điều trị 
 Tắc mật do sỏi đường mật (Mụ tả 
trường hợp sỏi ống mật chủ thể điển 
hỡnh). 
• Lõm sàng: Tam chứng Charcot, tỏi diễn 
nhiều lần. 
• Cận lõm sàng 
• Nguyờn tắc điều trị: lấy hết dị vật, đảm 
bảo lưu thụng mật-ruột+chống NKĐM 
Tắc mật do u (u đường mật 1/3 dưới, 
u đầu tuỵ hay u vựng búng Vater) 
 Lõm sàng: Tắc 
mật hoàn toàn: 
Vàng da liờn tục, 
tăng dần  
 Cận lõm sàng 
 Nguyờn tắc điều trị: 
Lấy bỏ khối u+Lập 
lại lưu thụng mật-ruột 
U Vater 
U Vater 
U Vater 
Siờu õm nội soi 
Điều trị 
 Phẫu thuật triệt căn: sống sau 5 năm 
(40%). Tử vong sau mổ≤ 5%. 
 Điều trị tạm thời 
Ung thư đường mật vựng rốn 
gan (U Klatskin) 
 Lõm sàng 
 Cận lõm sàng 
 Nguyờn tắc điều trị 
 CharlesKlatskin 
Phõn loại của Bismuth và Corlette 
U Klatskin 
U Klatskin 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 Giải phẫu gan và đường mật 
 Sinh lý học: Bài tiết dịch mật 
 Nhiễm khuẩn đường mật 
 Bệnh học Ngoại Khoa: sỏi mật, U 
đường mật, U vựng búng Vater 
BỆNH PHỐI HỢP