Bài giảng Lập kế hoạch dạy học

LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC1 Phần này nhằm bồi dưỡng cho GV THCS và THPT những kiến thức, kĩ năng và thái độ cần thiết về Lập kế hoạch dạy học môn học để giúp họ có thể thực hiện tốt yêu cầu được quy định trong Điều 6. Tiêu chuẩn 3, Tiêu chí 8 của Chuẩn nghề nghiệp GV Trung học.MỤC TIÊU CHUNG1. Tìm hiểu về Tiêu chuẩn 3 : Năng lực dạy học và Tiêu chí 8: Xây dựng kế hoạch dạy học .2. Xây dựng KH dạy học năm học môn học đáp ứng các mức độ của tiêu chí 8.3. Xây dựng KH bài học đáp ứng các mức độ của tiêu chí 8NỘI DUNG Tiêu chuẩn 3: Năng lực dạy học của giáo viên đóng vai trò quan trọng vì nó tác động trực tiếp đến chất lượng dạy và học trong nhà trường.NỘI DUNG 1Tìm hiểu về tiêu chuẩn 3: Năng lực dạy học và tiêu chí 81. Bản kế hoạch dạy học; tập bài soạn thể hiện phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.2. Các loại sổ sách, hồ sơ quản lý dạy học theo quy định của các cấp quản lý.3. Biên bản đánh giá bài lên lớp (của tổ chuyên môn, của học sinh ...).4. Hồ sơ kiểm tra, đánh giá giáo viên và nhân viên.Các minh chứng được dùng để đánh giá năng lực dạy học của GV 5. Đề kiểm tra đánh giá; ngân hàng bài tập và câu hỏi môn học (nếu có).6. Bài kiểm tra, bài thi, bảng điểm kết quả học tập, rèn luyện của học sinh.7. Báo cáo kinh nghiệm, sáng kiến của giáo viên (nếu có).8. Nội dung trả lời các câu hỏi của người đánh giá (nếu cần).Tiêu chí 8. Xây dựng kế hoạch dạy học Tiêu chí 9. Đảm bảo kiến thức môn học Tiêu chí 10. Đảm bảo chương trình môn họcTiêu chí 11. Vận dụng các phương pháp dạy họcTiêu chí 12. Sử dụng các phương tiện dạy họcTiêu chí 13. Xây dựng môi trường học tậpTiêu chí 14. Quản lý hồ sơ dạy học Tiêu chí 15. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh Tiêu chuẩn 3 có 8 tiêu chíTiêu chí 8“ Kế hoạch dạy học năm học đảm bảo kết hợp chặt chẽ dạy học với giáo dục, kết hợp các hoạt động đa dạng, chính khoá và ngoại khoá thể hiện sự phối hợp, hợp tác với đồng nghiệp. Kế hoạch bài học thể hiện sự thống nhất giữa dạy và học, giữa dạy học và giáo dục, có nhiều phương án thích ứng với các đối tượng khác nhau, dự kiến được các tình huống sư phạm có thể xảy ra và cách xử lí” Thể hiện được mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học môn học và chuẩn kiến thức, kỹ năng của môn học trong kế hoạch năm học/bài học.Có khả năng xác định những nội dung giáo dục có thể tích hợp vào môn học/bài học và biết tích hợp chúng một cách phù hợp, không gượng ép, không làm mất tính đặc trưng của môn học.Để thực hiện được Tiêu chí 8: Lập kế hoạch dạy học đòi hỏi người GV phải có những năng lực sau :Có năng lực lập kế hoạch bài học theo quan điểm phân hóa nhằm đáp ứng trình độ nhận thức, phong cách học tập,  của HS lớp mình phụ trách.Có năng lực xây dựng môi trường lớp học (môi trường vật chất và tinh thần) tạo thuận lợi cho việc áp dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học phát huy được tính tích cực học tập của HS.MỤC TIÊUĐánh giá xếp loại được một số kế hoạch dạy học năm học môn học theo các mức độ của tiêu chí 8.Xây dựng được kế hoạch dạy học năm học môn học đáp ứng các mức độ đánh giá xếp loại của tiêu chí 8. NỘI DUNG 2XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC NĂM HỌC ĐÁP ỨNG CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA TIÊU CHÍ Các mức độĐạtKhông đạtMinh chứng thể hiện trong KHDH năm học1. Biết lập KH dạy học năm học theo yêu cầu quy định.  (Quy định của một KHBH gồm những gì ?)2. KH dạy học năm học thể hiện đầy đủ các mục tiêu DH, tiến độ phù hợp.  (Ví dụ : Mục tiêu DH; các hoạt động DH; sự kết hợp giữa dạy học và giáo dục ; thời gian, tiến độ thực hiện)3. KH dạy học năm học luôn được bổ sung điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế4. KH dạy học năm học đảm bảo kết hợp chặt chẽ dạy học với giáo dục, kết hợp các hoạt động đa dạng, chính khóa và ngoại khóa thể hiện sự phối hợp, hợp tác với đồng nghiệp. Bộ không quy định cụ thể những ND trong KHDH năm học. Tuy nhiên căn cứ vào các các mức độ đánh giá xếp loại của tiêu chí 8, ta có thể xác định ND cơ bản của KHDH năm học và cấu trúc như sau:Mục tiêu chung NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA KHDH NĂM HỌCTTTháng/Tuần...Chương/bàiMục tiêuPPDH, Hình thức Tổ chứcDHChuẩn bị của GV, HSĐiều chỉnh Có thể tự viết MT dựa trên chuẩn CT MT K.hợp DH và GD (nếu có) MT tích hợp (nếu có)-PPDH chính-Tổ chức HĐ (trên lớp, ngoài lớp, )V,v...- Chương trình môn học- Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học- Hướng dẫn điều chỉnh ND môn học (HD giảm tải)Các văn bản hướng dẫn của Bộ, Sở/phòng trong năm học liên quan đến môn học.Kế hoạch năm học của nhà trườngĐặc điểm HSĐặc trưng môn họcĐiều kiện CSVC- Năng lực của bản thân GV- V,v,...XÁC ĐỊNH NHỮNG CĂN CỨ ĐỂ THIẾT KẾ KHDH NĂM HỌC ĐÁP ỨNG CÁC MỨC ĐỘ CỦA TIÊU CHÍ 81. Chuẩn bị lập kế hoạch DH năm họcThu thập và nghiên cứu các văn bản có liên quan (Chương trình môn học, Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học, Hướng dẫn điều chỉnh ND môn học (HD giảm tải), Các văn bản hướng dẫn của Bộ, Sở/phòng trong năm học liên quan đến môn học, Kế hoạch năm học của nhà trường,...).Tìm hiểu đối tượng HS- Lựa chọn xây dựng kế hoạch DH năm học theo chương/bài/tiếtCÁC BƯỚC THIẾT KẾ KẾ HOẠCH DẠY HỌC NĂM HỌC 2. Xây dựng kế hoạch DH năm họcXác định từng chương/bài/tiết Xác định thời gian thực hiệnLàm rõ mục tiêu DH của chương/bài/tiếtXác định các PPDH cơ bản, sự chuẩn bị của GV, HSLàm rõ và kịp thời bổ sung những gì cần điều chỉnh.3. Kiểm tra KHDH năm học và chỉnh sửa (nếu có)* Lưu ý kiểm tra xem KH có đạt các mức độ đánh giá ở tiêu chí 8 không ?CÁC BƯỚC THIẾT KẾ KẾ HOẠCH DẠY HỌC NĂM HỌC Có được 1 KH tổng thể dạy học 1 năm học đáp ứng tiêu chuẩn nghề nghiệp GV trung họcLàm cơ sở thiết kế KH bài họcChủ động thực hiện công việc dạy học trong năm.Mục đích lập KH DH năm họcMỤC TIÊUĐánh giá xếp loại được một số kế hoạch bài học theo các mức độ của tiêu chí 8.Xây dựng được kế hoạch kế hoạch bài học đáp ứng các mức độ đánh giá xếp loại của tiêu chí 8.NỘI DUNG 3 XÂY DỰNG KẾ HOẠCH BÀI HỌC ĐÁP ỨNG CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA TIÊU CHÍ 8	Tên bài họcI. Mục tiêu bài họcII. Chuẩn bị (Tài liệu và phương tiện)III. Tiến trình dạy học1. Giới thiệu bài học2. Dạy học bài mới	- Hoạt động 1: .	+Mục tiêu	+ Cách tiến hành (nêu rõ hoạt động của GV, HS)	+ Kết luậnCấu trúc cơ bản của 1 KHBH- Hoạt động 2 (cấu trúc như trên)-3. Luyện tập, củng cố (thực hiện linh hoạt trong giờ hoặc cuối giờ học)4. Hoạt động tiếp nối - Định hướng HS vận dụng bài học.- Hoàn thành tiếp những việc được giao, làm bài tập về nhà, chuẩn bị bài mới,...5. Dự kiến kiểm tra đánh giá (thực hiện linh hoạt).Cấu trúc 1 KHBHĐể có một giờ dạy tốt trước hết phải có một kế hoạch bài học tốtTheo đồng chí những căn cứ nào để thiết kế một bài dạy đáp ứng các mức Độ của tiêu chí 8?Căn cứ để thiết kế 1 KHBHChuẩn KT, KNPhân phối CTNội dung CTĐồ dùng, thiết bịTrình độ HSLoại bài họcPhong cách học HSSGK..SGVRất cần quan tâm đến đối tượng học sinh:+ Trình độ nhận thức+ Phong cách học tập+ Đặc điểm cá nhân khác+ Kỹ năng và thái độ học tập của HS Đối với người dạy cần có: 1. Trình độ chuyên môn vững vàng2. Nghiệp vụ tốt.Đặc biệt cần : + Hiểu biết và áp dụng tốt những phương pháp và kỹ thuật dạy học phù hợp với từng bài dạy.+ Am hiểu về cấu trúc logic từng nội dung bài học đặt trong bối cảnh của một chương/ phần/ lớp học của chương trình môn học.+ Biết xem xét đến trật tự các yếu tố kiến thức cấu thành bài học được sắp xếp như thế nào để có thể điều chỉnh, thay đổi.+ Nắm vững vai trò, vị trí mỗi đơn vị kiến thức và mối quan hệ biện chứng giữa chúng.+ Hợp tác tốt với đồng nghiệp.Sơ đồ các bước chính trong thiết kế KHBH?Sơ đồ các bước chính trong thiết kế KHBHXác định chuẩn KT, KN bài họcPhân tích HSXác định mục tiêu bài họcXác định vấn đề học tậpLựa chọn phương phápThiết kế hoạt động học tậpKiểm tra kế hoạch bài họcPhân tích học sinh?HS đã biết những gì (KT), và làm được gì (KN) liên quan đến bài học này?HS cần học được những gì từ bài học này?HS sẽ gặp những khó khăn gì, hay mắc lỗi ở những chỗ nào trong bài học này?HS có những thuận lợi gì khi học bài này?Với dạng bài này, HS thích những loại hoạt động học tập nào, đã có những KN gì để khám phá KT mới?Các em có thể sử dụng loại đồ dùng học tập nào?Các em có những kĩ năng trình bày nào?HS sẽ thích gì và không thích gì ở bài học này?Các câu hỏi giúp phân tích HS:Phân tích học sinhNhững KT, KN HS có liên quan đến bài họcNhững KT, KN HS cần học, khó khăn thuận lợi trong bài họcChuẩn KT, KNHS kémHS TBHS khá/ GiỏiKết quả cần đạt được đến cuối bài họcThiết kế hoạt động học tậpXác định vấn đề học tậpLựa chọn phương phápCâu hỏiBài tậpTình huốngVấn đềTrải nghiệm vấn đề học tậpPhân tích – rút ra kết luậnThế nào là vấn đề học tập hay:+ Đơn giản, xoáy vào trọng tâm.+ Qua quá trình giải quyết vấn đề, HS có thể hiểu được các ý chính của bài.+ Liên hệ mật thiết đến cuộc sống hoặc kinh nghiệm có trước của HS.+ Nên có nhiều giải pháp hợp lý chấp nhận được.+ Hấp dẫn và thú vị với học sinh.+ Không nên quá dễ vì HS không cần phải suy nghĩ động não gì.+ Không nên quá khó vì nếu HS không có đầu mối/ điểm tựa nào để suy nghĩ, việc dự đoán của các em sẽ bị hạn chế và sẽ không còn cảm thấy hào hứng suy nghĩ nữaXuất phát từ đặc điểm/ đặc trưng của môn học được thể hiện qua : Mục tiêu, nội dung phương pháp, đồ dùng dạy học, chuẩn kiến thức và kỹ năng và phân phối chương trình, hướng dẫn giảm tải,... Xuất phát từ đối tượng học tập (trình độ nhận thức, phong cách học tập, đặc điểm cá nhân khác và kỹ năng và thái độ của HS đối với môn học ). XÁC ĐỊNH NHỮNG CĂN CỨ ĐỂ THIẾT KẾ KHBH ĐÁP ỨNG CÁC MỨC ĐỘ CỦA TIÊU CHÍ 8 Xuất phát từ điều kiện dạy học thực tế của lớp học và nhà trường (cơ sở vật chất phòng, lớp, các phương tiện đồ dùng thiết bị được trang bị,.).Xuất phát từ năng lực của mỗi GV (trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đặc biệt là sự hiểu biết và khả năng áp dụng những phương pháp và kỹ thuật dạy học phù hợp với môn học). . XÁC ĐỊNH NHỮNG CĂN CỨ ĐỂ THIẾT KẾ KHBH ĐÁP ỨNG CÁC MỨC ĐỘ CỦA TIÊU CHÍ 8 - Đơn giản, cụ thể.Có thể đo, đếm được, được thể hiện bằng động từ hành động.Có thể đạt được.- Phù hợp thực tế (điều kiện thực hiện)- Có giới hạn thời gian.Yêu cầu khi viết mục tiêu bài học Các mức độĐạtKhông đạtMinh chứng thể hiện trong KHDH năm học1. Biết lập KH bài học (giáo án) theo yêu cầu quy định.  (Quy định của một KHBH gồm những gì ?)2. KH bài học thể hiện đầy đủ các mục tiêu DH, những hoạt động chính kết hợp chặt chẽ giữa dạy và học, giữa dạy học và giáo dục, tiến độ thực hiện phù hợp, khả thi.  (Ví dụ : Mục tiêu DH; các hoạt động DH; sự kết hợp giữa dạy học và giáo dục ; thời gian, tiến độ thực hiện)3. KH bài học (giáo án) thể hiện sự thống nhất giữa dạy và học, giữa DH và giáo dục, đã tính đến đặc điểm HS, dự kiến được các tình huống SP có thể xảy ra và cách xử lí.4. KH bài học thể hiện sự thống nhất giữa dạy và học, giữa DH và giáo dục, có nhiều phương án thích ứng với các đối tượng khác nhau, dự kiến được các tình huống sư phạm có thể xảy ra và cách xử lí. Kết luận chung	Lập KHDH là một trong các năng lực giáo dục được quy định trong Chuẩn nghề nghiệp GV trung học. 	GV cần được tập huấn, bồi dưỡng về kĩ năng lập kế hoạch DH để có thể thực hiện được tốt nhất các nhiệm vụ giáo dục của mình.