Bài giảng Mạ điện
Tóm tắt Bài giảng Mạ điện: ...ề mặt Tẩy dầu mỡ Tẩy gỉ Tẩy nhẹ Trung hòa CHUẨN BỊ BỀ MẶT ĐÁNH BÓNG HÓA HỌC ĐÁNH BÓNG ĐIỆN HÓA GIA CÔNG CƠ HỌC MÀI VÀ ĐÁNH BÓNG SÓC BÓNG VÀ QUAY BÓNG PHUN CÁT CHẢI PP. DAO ĐỘNG TẦN SỐ CAO BẰNG DÂY ĐAI ĐÁNH BÓNG TỰ ĐỘNG MÀI & ĐÁNH BÓN... hay thuốc đánh bóng ngăn cản quá trình điện kết tủa kim loại, gây bong lớp mạ, đồng thời làm bẩn dung dịch mạ. Tẩy dầu hóa học; tẩy dầu điện phân; tẩy dầu thủ công và tẩy dầu trong thùng quay. Tẩy dầu hóa học: dùng phản ứng hóa học hay các chất...i ăn mòn khi lớp mạ chì đủ dày để không còn lỗ thủng. - Dùng để bảo vệ thiết bị chống lại tác dụng của H2SO4 và không khí có chứa SO2 và H2S; để chống tia X; để bảo vệ móc treo khi tẩy bóng điện hóa cho kim loại trong H2SO4, cromic., để chế tạo các ano...
MẠ ĐIỆN Mạ điện: • Bảo vệ kim loại khỏi ăn mòn: giúp vật liệu trở nên bền hơn, chịu được những điều kiện khắc nghiệt hơn. • Tăng độ cứng; chống mài mòn • Phục hồi kích thước của các chi tiết đã bị mài mòn. • Chức năng trang trí: các lớp mạ crôm, vàng, bạc, hợp kim . • Trong kỹ thuật điện và điện tử : tăng độ dẫn điện và bảo đảm tiếp xúc tốt. • Caùc coâng duïng khaùc: Phản xạ quang và nhiệt; Dẫn nhiệt; dẫn điện; dễ hàn; thấm dầu . Ưu điểm : Rẻ tiền, dễ thực hiện Maï ñieän : söû duïng nguoàn ñieän Maï hoùa hoïc : duøng phaûn öùng khử = pp hoùa hoïc Mạ hợp kim Nguyeân lý quaù trình mạ : Mn+ + n ē→ M mLT = A.I.t/F •m : khoái löôïng chaát kết tủa; A: ñöông löôïng gam •I : löôïng ñieän chaïy qua dung dòch; F: haèng soá Faraday •t : thôøi gian ñieän phaân Hiệu suất dòng : H = (mTN/mLT).100% Các giai đoạn của quy trình mạ: 1) Xử lý bề mặt: • Tẩy dầu mỡ : hóa học, điện hóa • Phosphat hóa, anod hóa • . 2) Mạ : • Anod tan; anod không tan • Dung dịch: pH; nền; phức • Phụ gia • Mật độ dòng 3) Thụ động hóa: • Ổn định tính chất bề mặt • Màu sắc Tẩy dầu Rửa Biến đổi bề mặt Rửa Phosphát hóa, Các yếu tố ảnh hưởng phân bố kim loại Các ngành KH nghiên cứu ứng dụng cho quá trình Mạ Quaù trình ñieän phaân với anod hòa tan: • Catod: Mn+ + n ē→M • Anod: M - n ē→Mn+ U= (1 + β)[φp,a – φp,c + (1+ α) IR] • β : hệ số tiêu hao điện năng tại các tiếp điểm. • φp,a , φp,c : điện thế phóng điện anot và catot. • α : hệ số tiêu hao điện năng tích tụ khí ở điện cực. • I : cường độ dòng qua bể mạ. • R : điện trở dung dịch. Lớp mạ Nền Ăn mòn; Mài mòn; Độ xốp Ứng lực Phụ gia Cấu trúc; Tính chất Độ bám dính Khuếch tán Giòn hóa hydro Những tiêu chuẩn quan trọng khi lựa chọn hệ mạ Yêu cầu về lớp mạ: - Bám chắc vào nền, không bong tróc - Kết tủa nhỏ mịn; yêu cầu về độ xốp (lớn, nhỏ) - Dẻo; Độ cứng cao; đủ độ dày theo yêu cầu - Bóng, Mờ, . Quá trình kết tủa 2 giai đoạn Tạo mầm Phát triển mầm Tốc độ của từng g/đ phụ thuộc vào đ/k điện phân: T, I, độ phân cực, tp dung dịch, khuấy trộn,. Dung dịch điện phân a) Bản chất của chất điện ly : Dung dịch muối đơn: ion kim loại là cation tự do phân cực catôt bé→ lớp mạ thô, sần sùi, không đồng đều. Dung dịch muối phức: ion phức phân cực catôt lớn → phân bố tốt, lớp mạ đều hơn Ví dụ: - phức CN− ; - phức với ion diphosphat, amoniac, floborat (BF4-). Dung dịch điện phân b) Nồng độ : Càng lớn càng làm giảm độ phân cực catôt → lớp mạ càng thô. Nhưng khi quá loãng thì : - tốc độ kết tinh thấp → hiệu suất thấp - I giới hạn bé→ lớp mạ xấu hình thành nhánh cây; ngoài ra độ dẫn điện thấp làm mất nhiều năng lượng. → Nồng độ tối ưu c) Thành phần Thường thêm các phụ gia: -Nền (chất điện ly, nồng độ cao) : tăng độ dẫn điện, tổ chức lớp mạ tốt, khống chế pH -Chất HĐBM (làm bóng, làm bằng, làm ướt ): Gelatin, Thiourê, 1,4-butildiol, dẫn xuất của sulfonapten, natri laurylsulfat, Dung dịch điện phân Chæ soá pH vaø taùc duïng cuûa dung dòch ñeäm: • - tăng quaù theá hydro treân ñieän cöïc • - pH giaûm thì hieäu suaát doøng catot giaûm • Ñeå ñaûm baûo chaát löôïng lôùp maï caàn oån ñònh pH cuûa dung dòch baèng caùch theâm vaøo dung dòch ñeäm. Mật độ dòng : mật độ dòng ảnh hưởng nhiều đến tính chất lớp mạ, tốc độ mạ, các phản ứng ở các điện cực, hiệu suất dòng, Cấu tạo tinh thể càng nhỏ mịn → lớp mạ càng tốt Cách sắp xếp, định hướng các tinh thể→ độ bóng, t/c quang,. Phân bố dòng tốt Tinh thể nhỏ mịn : Vtạo mầm >> Vphát triển mầm → Phân cực catod lớn: KL kết tủa ở thế âm hơn nhiều so với Ecb mức độ hoàn chỉnh của các tính thể cũng tăng Để đạt phân cực catod lớn: - mật độ dòng lớn - phức chất (phụ gia, ligand hữu cơ hoặc vô cơ) Mật độ dòng cao : kết cấu bề mặt rắn chắc; độ cứng của lớp mạ tăng, tuy nhiên bề mặt không đồng nhất. Mật độ dòng thấp : lớp mạ không có độ cứng cao nhưng mịn, ít gai hơn và chiều dày lớp mạ giảm. Khả năng phân bố của lớp mạ Muốn thu được lớp mạ tốt thì độ dày ở các vị trí khác nhau phải đồng đều. Thực tế mạ : ở biên luôn dày hơn, chỗ lồi dày hơn chỗ lõm. a) Tìm hiểu Nguyên nhân ảnh hưởng đến sự phân bố của lớp mạ để loại trừ Hình học: đối với các vật thể phức tạp làm cho khoảng cách anôt và catôt không đồng đều. Điện hóa: tác dụng phân cực, mật độ dòng. b) Các phương pháp cải thiện sự phân bố của lớp mạ: Dùng dung dịch muối phức Tăng khoảng cách giữa anod và catod Dùng anod có hình dạng giống với catod Dùng vật cản giữa anod và catod để cân bằng khoảng cách Sô löôïc veà gia coâng beà maët tröôùc khi maï: Phöông phaùp cô khí: maøi thoâ, maøi tinh, ñaùnh boùng, chaûi, phun caùt Phöông phaùp hoùa hoïc hay ñieän hoùa: taåy daàu, môõ, taåy gæ, laøm boùng beà maët, röûa saïch. + Taåy daàu, môõ: xaø phoøng hoaù baèng NaOH hoaëc KOH (RCOO)3C3H5 + 3NaOH -> 3RCOONa + C3H5(OH)3 daàu môõ tan tan + Taåy gæ: thöôøng duøng H2SO4 10% (deã bay hôi) hoaëc HCl 10% (deã gaây gioøn hydro) do : Fe + 2 HCl → FeCl2 + H2 CAÙC THAO TAÙC CHUAÅN BÒ TRÖÔÙC MAÏ Chuaån bò beà maët Taåy daàu môõ Taåy gæ Taåy nheï Trung hoøa CHUAÅN BÒ BEÀ MAËT ÑAÙNH BOÙNG HOÙA HOÏC ÑAÙNH BOÙNG ÑIEÄN HOÙA GIA COÂNG CÔ HOÏC MAØI VAØ ÑAÙNH BOÙNG SOÙC BOÙNG VAØ QUAY BOÙNG PHUN CAÙT CHAÛI PP. DAO ÑOÄNG TAÀN SOÁ CAO BAÈNG DAÂY ÑAI ÑAÙNH BOÙNG TÖÏ ÑOÄNG MAØI & ÑAÙNH BOÙNG Heä thoáng: maùy quay hai ñaàu truïc coù gaén baùnh xe ñaùnh boùng. Toác ñoä quay baùnh xe thay ñoåi: tuøy theo loaïi kim loaïi. Baùnh xe ñaùnh boùng: vaûi, da, luïa. Haït maøi ñöôïc gaén leân baùnh xe ñaùnh boùng baèng moät lôùp keo thuûy tinh hay da traâu. Noàng ñoä keo phuï thuoäc vao töøng loaïi hat maøi. Kích thöôùc haït maøi quyeát ñònh hieäu quaû ñaùnh boùng. Để ñöôïc ñoä boùng cao phaûi ñaùnh boùng töø thoâ ñeán tinh. Thuoác ñaùnh boùng coù nhieàu loaïi: thuoác ñaùnh boùng xanh (cöùng - maï Croâm); thuoác ñaùnh boùng traéng (meàm - maï Nickel, Nhoâm); thuoác ñaùnh boùng ñoû (cöùng trung bình - ñoàng vaø caùc hôïp kim) QUAY BOÙNG Duøng cho caùc chi tieát nhoû. Nguyeân taéc: söï coï saùt giöõa caùc chi tieát vôùi nhau vaø giöõa chi tieát vôùi nguyeân lieäu maøi. Vaän toác quay: ñoùng vai troø quan troïng (15 – 50 voøng/phuùt) Vật lieäu Toác ñoä quay (voøng/phuùt) Theùp ñuùc, saét, niken, croâm Ñoàng vaø hôïp kim, baïc, keõm Nhoâm vaø hôïp kim, chì thieát 18 – 30 14 – 18 10 – 14 CHAÛI Nguyeân taéc: duøng khí neùn thoåi caùt vaøo beà maët chi tieát laøm bong caùc taïp chaát. Cheá ñoä haït cuûa caùt vaø aùp löïc khoâng khí phuï thuoäc vaøo nguyeân lieäu vaø kích thöôùc cuûa chi tieát. Chi tieát sau khi phun caùt xong caàn ñöôïc xöû lyù beà maët ngay hay choáng gæ taïm thôøi. Öùng duïng: caùc chi tieát chính xaùc, xöû lyù beà maët chi tieát tröôùc khi maï, oxi hoùa, phosphate hoùa PHUN CAÙT Heä thoáng truïc coù gaén baøn chaûi ôû hai ñaàu. Nguyeân taéc: duøng tính ñaøn hoài cuûa caùc sôïi daây kim loaïi ñeå laøm bong lôùp gæ. Daây baøn chaûi: theùp, ñoàng thieát, ñoàng keõm, loâng. Ñoä cöùng daây chaûi tuøy thuoäc vaøo loaïi nguyeân lieäu. Nguyeân taéc: döïa treân söï chuyeån ñoäng cuûa daây ñai, caùc haït maøi ñöôïc gaén leân daây ñai. Öu ñieåm: – deã hôn ñaùnh boùng baèng phôùt. Phaúng, khoâng bị loài lõm – Löïc caét goït lôùn, thôøi gian ñaùnh boùng ngaén – Saûn phaåm khoâng bị quaù nhieät – Haït maøi duøng ñöôïc laâu; Coù theå duøng toác ñoä lôùn – Neáu duøng daây ñai chòu nöôùc, coù theå gia coâng baèng haït maøi nöôùc. ÑAÙNH BOÙNG BAÈNG DAÂY ÑAI Baùnh khôûi ñoäng Baùnh daãn Taám ñôõ Daây ñai ÑAÙNH BOÙNG ÑIEÄN HOÙA Thöïc chaát laø quaù trình aên moøn hoùa hoïc. Beà maët aên moøn phaúng, töông ñoái boùng (sau khi ñaùnh boùng cô khí) Ứng duïng: cheá taïo duïng cuï ño, kính phaûn quang nhoâm Öu ñieåm: khoâng duøng nguoàn, hieäu suaát cao, coù theå ñaùnh boùng caùc chi tieát phöùc taïp. Nhöôïc ñieåm: ñoä boùng keùm, sinh nitô trong quaù trình ñaùnh boùng ÑAÙNH BOÙNG HOÙA HOÏC Phöông phaùp aên moøn anod trong ñieàu kieän nhaát ñònh. Ứng duïng: saét, theùp khoâng gæ, nhoâm ñoàng, hôïp kim Nhöôïc ñieåm: khoâng ñaùnh boùng ñöôïc caùc chi tieát coù beà maët loõm, saâu; khoâng khöû taïp chaát phi kim loaïi treân beà maët; toán keùm. Öu ñieåm: beà maët boùng, hieäu suaát cao, tieát kieäm söùc lao ñoäng. Nguyeân nhaân: caùc loaïi daàu môõ boâi choáng gæ hay thuoác ñaùnh boùng ngaên caûn quaù trình ñieän keát tuûa kim loaïi, gaây bong lôùp maï, ñoàng thôøi laøm baån dung dòch maï. Taåy daàu hoùa hoïc; taåy daàu ñieän phaân; taåy daàu thuû coâng vaø taåy daàu trong thuøng quay. Taåy daàu hoùa hoïc: duøng phaûn öùng hoùa hoïc hay caùc chaát HĐBM. Taåy daàu ñieän phaân: Toác ñoä cao; hòeâu suaát cao vaø taåy daàu saïch. Maät ñoä doøng: 10 – 15 A/dm2 ; nhieät ñoä: 60 – 70oC. Taåy daàu thuû coâng vaø taåy daàu trong thuøng quay: phöông phaùp cô khí -> thuaän tieän, giaûn ñôn, linh hoaït, chi tieát vaãn ñaûm baûo ñoä boùng, khoâng bò aên moøn. Toác ñoä quay (taåy daàu trong thuøng quay: 60 – 100 voøng/phuùt). TAÅY DAÀU MỠ VÍ DUÏ VEÀ TAÅY DAÀU HOÙA HOÏC Thaønh phaàn dung dòch taåy daàu Kim loaïi Thaønh phaàn dung dòch (g/l) T oC Thôøi gian (phuùt)NaOH Na2CO3 Na3PO4. 12H2O Na2SiO3 Kim loaïi ñen Ñoàng vaø hôïp kim ñoàng Nhoâm, keõm, chì 20 – 60 10 – 15 20 – 30 50 – 60 20 – 25 10 – 20 50 – 60 20 – 25 5 – 10 3 – 5 5 – 10 80 – 90 80 – 90 80 – 90 20 – 40 20 – 40 20 – 40 Do chi tieát caàn maï thöôøng coù lôùp oxit phuû beân ngoaøi. Tieán haønh sau khi taåy daàu. Taåy gæ hoùa hoïc vaø taåy gæ ñieän hoùa. Taåy gæ hoùa hoïc: duøng axit maïnh hoøa tan lôùp gæ; trong quaù trình taåy caàn cho theâm chaát öùc cheá. Taåy gæ ñieän hoùa: lôïi duïng phaûn öùng ñieän cöïc ñeå taùch lôùp gæ treân beà maët chi tieát. Öu ñieåm : tieát kieäm hoùa chaát, chaát löôïng beà maët toát, naêng suaát cao. Tuy nhieân, phaûi duøng ñieän vaø thieát bò phöùc taïp. TAÅY GÆ TAÅY NHEÏ & TRUNG HOØA Taåy nheï: duøng axit loaõng röûa ôû nhieät ñoä thöôøng töø 5 – 10 phuùt nhaèm ñaåy ñi lôùp oxit moûng sau khi vật maï di chuyeån ngoaøi khoâng khí, khi chôø maï hay taåy daàu ñieän phaân. Trung hoøa: duøng dung dòch kieàm nheï ngaâm caùc chi tieát ñaõ laøm saïch beà maët, chöa maï kòp ngay ñöôïc. (Na2CO3 30 – 50g/l hay NaOH 20 – 100g/l) S LC MT VÀI kt MAÏ ÑIEÄN: • 1. Maï keõm • 2. Maï cadimi • 3. Maï chì • 4. Maï ñoàng • 5. Maï niken • 6. Maï crom 1. Maï Keõm Ñieän theá chuaån – 0.763V neân laø lôùp maï anoât ñoái vôùi theùp, ñoàng, niken vaø baûo veä chuùng raát toát. • - ÔÛ vuøng bieån keõm bò aên moøn raát maïnh. • - Chieàu daøy nhoû hôn 100 µm. • + Moâi tröôøng aên moøn raát maïnh : 36 – 42 µm • + Moâi tröôøng aên moøn maïnh : 25 – 30 µm • + Moâi tröôøng aên moøn trung bình :12 – 15 µm • + Moâi tröôøng aên moøn yeáu : 3 – 5 µm • + Keõm maï cho oác vít, caùc boä phaän laép gheùp : 4 – 7 µm • + Maï cho caùc coâng trình vónh cöõu coù caùc quy ñònh rieâng. 2. Maï Cd - Lôùp maï cadimi gaén baùm toát vôùi neàn kim loaïi, chòu maøi moøn toát - Ñoä cöùng cuûa lôùp maï cadimi laø 0,6 - 1,5 Gpa (1 Mpa =10 kg/cm2). - Eo = – 0,403 V. Cd laø lôùp maï catoât ñoái vôùi Fe, theùp. - Nöôùc bieån, coù maët caùc ion Cl- vaø SO42-, ñieän theá Cd trôû neân aâm hôn, Cd bieán thaønh lôùp maï anoât ñoái vôùi Fe theùp. - Maï Cd: caùc ren gheùp caàn noái thaät kín, laøm vieäc ôû 2500C, choáng aên moøn ñieän hoùa cho caùc maët tieáp xuùc giöõa ñoàng vôùi nhoâm hay theùp. - Chieàu daøy cuûa lôùp maï Cd thöôøng töø 12 ñeán 18 µm • 3. Maï chì: - Ñoä cöùng lôùp maï chì 60 - 90 Mpa. - Eo = 0,126 V, lôùp maï chì laø catot so vôùi Fe vaø chæ baûo veä ñöôïc theùp khoûi aên moøn khi lôùp maï chì ñuû daøy ñeå khoâng coøn loã thuûng. - Duøng ñeå baûo veä thieát bò choáng laïi taùc duïng cuûa H2SO4 vaø khoâng khí coù chöùa SO2 vaø H2S; ñeå choáng tia X; ñeå baûo veä moùc treo khi taåy boùng ñieän hoùa cho kim loaïi trong H2SO4, cromic., ñeå cheá taïo caùc anot phuï trong maï crom. - Lôùp maï chì coù ñoä chòu maøi moøn raát cao. - Lôùp maï chì baùm raát toát treân neàn ñoàng vaø hôïp kim ñoàng, coøn ñoái vôùi theùp thì phaûi maï keàn tröôùc khi maï chì. - Chieàu daøy lôùp maï coù theåà 3 – 2000 µm - Dung dòch maï chì ñeàu coù phaân cöïc catot beù neân lôùp maï thoâ, deã sinh nhánh caây • 4. Maï ñoàng: - Cu/Cu2+ :+ 0.34V, Cu/Cu+: + 0.52V. - Lôùp maï catoât ñoái vôùi Fe, theùp - Neáu coù loã thuûng trong lôùp maï ñoàng thì trong khoâng khí aåm laäp töùc hình thaønh moät vi pin aên moøn Cu - Fe, trong ñoù Fe theùp laø anoât hoøa tan vaø quaù trình aên moøn xaûy ra raát maïnh. - Lôùp maï ñoàng deã ñaùnh boùng, baùm gaén toát vôùi nhieàu kim loaïi nhö Ni, Cr, Ag Ñoàng thöôøng duøng maï loùt cho nhieàu lôùp maï khaùc. - Chieàu daøy lôùp maï ñoàng : + Maï loùt döôùi Ni hay Cr : 6 – 30 µm + Maï leân kim loaïi ñen deã haøn : 6 – 30 µm + Maï gheùp hình ngheä thuaät : treân 1000 µm •5. Maï niken: Ñoä cöùng cuûa lôùp maï Ni : 2500 – 4000 Mpa; cuûa Ni boùng: 4500 - 5000 Mpa - Lôùp maï Ni thöôøng cöùng vaø gioøn. - oån ñònh pH rất quan trọng vì: + pH nhoû : thì Ni khoù keát tuûa vaø treân catoât chæ coù thoaùt khí H. + pH taêng : H vaø Ni cuøng phoùng ñieän ñoàng thôøi + pH cao hieäu suaát doøng thoaùt Ni caøng lôùn, nhöng neáu quaù cao thì coù söï xuaát hieän keát tuûa hydroxyt Ni hoaëc oxyt laãn vaøo lôùp maï gaây loã. - Hieän töôïng roã 6. Maï crom Eo = – 0,7 V, Cr choáng aên moøn toát. - Trong khoâng khí aåm, ñieän theá + 0,2 V, Cr laø lôùp maï catoât ñoái vôùi theùp neân phaûi kín môùi coù khaû naêng baûo veä. - maï trang söùc raát moûng trong heä lôùp maï baûo veä-trang söùc (ñoä daøy 0.3-1µm), •- maï Cr baûo veä choáng aên moøn •- maï Cr cöùng phuïc hoài chi tieát maùy ñaõ bò maøy moøn - chòu maøi moøn vaø va ñaäp: kín vaø xoáp. - Lôùp maï Cr coù caáu taïo tinh theå nhoû mòn: rất bóng Xöû lyù beà maët vaät maï Nhuùng vaøo beå chöùa kim loaïi noùng chaûy Laøm thuï ñoäng beà maët vaät maï Coâng ngheä maï nhuùng noùng Sô ñoà quy trình maï nhúng nóng. Söï hình thaønh lôùp maï nhuùng noùng chuû yeáu döïa vaøo phaûn öùng luyeän kim trong beå Zn (hoặc Al) noùng chaûy, khoâng bò taùc ñoäng bôûi kyõ naêng con ngöôøi, thôøi tieát vaø khoâng khí. Phöông phaùp naøy chæ duøng ñeå phuû caùc kim loaïi coù ñieåm noùng chaûy töông ñoái thaáp nhö keõm (4190C), thieác (2320C), nhoâm (6580C). Ñoä daøy lôùp phuû maï nhuùng noùng tuyø thuoäc vaøo ñoä daøy cuûa keát caáu theùp. Maïï nhuùùng noùùng Moät vaøi saûn phaåm maï nhuùng noùng: ĐIỆN PHÂN SẢN XUẤT KIM LOẠI BỘT KL bột thường được sử dụng: • Luyện kim : s/x hợp kim • Xúc tác • Pigment • S/x vật liệu compact, . Có thể s/x KL bột bằng các pp cơ học, hóa học, phun - Cơ học: chỉ với KL có tính giòn; hình dạng hạt không đồng đều - Hóa học : KL rẻ tiền, xốp, không s/x được bột hợp kim - Pp (nguyên tử hóa) “phun” : hạt hình cầu, thường hay dùng nhất Ưu điểm của pp điện hóa: • Áp dụng được cho rất nhiều KL • Có thể s/x hợp kim • Độ tinh khiết cao • Giá thành phải chăng • Có thể thay đổi chất lượng theo yêu cầu bằng cách thay đổi điều kiện điện phân, thành phần dung dịch và bề mặt điện cực • Bột hình thành có bề mặt riêng lớn, rất tốt để làm xúc tác, • Dễ dàng tự động hóa và liên tục quá trình sản xuất Trực tiếp hoặc gián tiếp Nguyên tắc Mật độ dòng cao : vùng dòng giới hạn PP điện hóa cho chất lượng tốt: hạt mịn, kích thước nhỏ, đồng đều, Anod tan hoặc không tan - Anod tan : để bên ngoài ngăn chứa bột thành phẩm - Anod không tan : dd chuyển động để dễ dàng bổ sung ion KL Các yếu tố thuận lợi cho hình thành KL bột: - Giảm nồng độ ion KL trong dd điện ly - Tăng nồng độ chất điện ly nền - Giảm khuấy - Giảm nhiệt độ - Tăng độ nhớt dung dịch Tất cả những yếu tố này đều phù hợp với lý thuyết là điện kết tinh bột là quá trình khng ch chuyn cht. Tính chất bột (cấu trúc, chất lượng, độ bám dính,) phụ thuộc vào: - Mật độ dòng: Cu, Ni, Fe - bột chắc, đặc ở i thấp; Ag, Pb, Cd - bột xốp, vảy trong dung dịch không chứa phức chất. - Chất HĐBM, phụ gia hoạt điện, - thụ động anod - đồng kết tủa các tiểu phân khác trong hệ Nhược điểm : • Hình dạng và kích cỡ hạt có thể bị bất thường (hình nhánh cây,) gây khó khăn cho một số ứng dụng. • Bề mặt riêng quá lớn → KL rất hoạt động → gây khó khăn cho vấn đề bảo quản. Các phương pháp tách sản phẩm: • Đảo dòng • Catod quay • Tạo hỗn hống với Hg • Catod là giải băng chuyền và tách sản phẩm bên ngoài bể điện phân • Bình hai ngăn: dd nước và dung môi hữu cơ; catod quay. • Lưỡi cạo : lưỡi cạo đứng yên – catod quay hoặc ngược lại. • Dùng phụ gia : chú ý tác động đến chất lượng bột.
File đính kèm:
- bai_giang_ma_dien.pdf