Bài giảng môn học Đường lối Cách mạng Việt Nam - Chương VIII: Đường lối đối ngoại

CHƯƠNG VIII
ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI
I. ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI 
TỪ 1975 - 1986
1.Hoàn cảnh lịch sử
a. Tình hình thế giới
- Tiến bộ nhanh chóng của CM khoa 
học, công nghệ => thúc đẩy LLSX 
phát triển
- Nhật Bản và Tây Âu vươn lên trở 
thành 2 trung tâm kinh tế lớn của thế 
giới
- Xu thế chạy đua phát triển kinh tế 
=> cục diện hòa hoãn giữa các nước 
lớn
- Xuất hiện tình trạng trì trệ, 
khủng hoảng ở các nước XHCN
Thắng lợi của 
cách mạng 
Việt Nam
Hệ thống XHCN 
được mở rộng
Phong trào 
CM TG
phát triển
b. Tình hình trong nước
- Cả nước thống nhất, cùng nhau tiến lên 
xây dựng CNXH
- Công cuộc xây dựng CNXH ở miền 
Bắc đã đạt được những thành tựu 
quan trọng
- Chiến tranh biên giới
- Các thế lực thù địch sử dụng thủ 
đoạn thâm độc chống phá CM VN
2. Nội dung đường lối đối ngoại 
của Đảng
* Đại hội IV (12/1976):
- Nhiệm vụ: tranh thủ điều
kiện quốc tế thuận lợi để xây
dựng cơ sở vật chất kỹ thuật
cho CNXH
- Chủ trương:
+ Củng cố, tăng cường quan hệ hợp tác 
với các nước XHCN
+ Bảo vệ và phát triển mối quan hệ đặc 
biệt với Lào và Campuchia
+ Sẵn sàng thiết lập và phát triển quan 
hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trong 
khu vực
+ Thiết lập và mở rộng quan hệ bình 
thường giữa VN với tất cả các nước trên 
cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền, bình 
đẳng và cùng có lợi
* Đại hội V (3/1982)
- Đối ngoại trở thành một mặt trận
chủ động, tích cực trong đấu tranh
nhằm làm thất bại chính sách của
các thế lực hiếu chiến mưu toan
chống phá cách mạng nước ta.
- Về quan hệ hợp tác với các nước:
đoàn kết, hợp tác toàn diện với
Liên Xô, tiếp tục mối quan hệ đặc
biệt với Lào và Campuchia
3. Kết quả thực hiện đường lối
a. Kết quả và ý nghĩa:
* kết quả và ý nghĩa
- Quan hệ đối ngoại Việt Nam với 
các nước XHCN được tăng cường
- Thiết lập quan hệ ngoại giao với 
nhiều nước và gia nhập nhiều tổ 
chức 
- Thiết lập quan hệ ngoại giao với 
các nước ASEAN
* Ý nghĩa:
- Tranh thủ được nguồn viện trợ, góp phần
khôi phục đất nước sau chiến tranh
- Tranh thủ được sự ủng hộ, hợp tác của
các nước
- Thiết lập được quan hệ ngoại giao với
các nước ASEAN.
b. Hạn chế và nguyên nhân:
* Hạn chế: nước ta vẫn bị bao vây,
cấm vận
* Nguyên nhân:
- Không nắm bắt được xu thế chuyển
từ đối đầu sang hòa hoãn và chạy
đua kinh tế
- Bệnh chủ quan, duy ý chí, lối suy
nghĩ và hành động giản đơn, chủ
quan, nóng vội
II. ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI, 
HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC 
TẾ THỜI KỲ ĐỔI MỚI
1. Hoàn cảnh lịch sử và quá trình hình 
thành đường lối
a. Hoàn cảnh lịch sử:
* Tình hình thế giới:
- Cách mạng khoa học công nghệ tiếp tục
phát triển
- Các nước XHCN lâm vào khủng hoảng
sâu sắc
- Trên thế giới chiến tranh cục bộ, xung
đột vẫn còn, nhưng xu thế chung là hòa
bình, hợp tác và phát triển.
- Các quốc gia, tổ chức trên thế giới điều
chỉnh chiến lược đối nội, đối ngoại và
phương thức hành động cho phù hợp với
yêu cầu, nhiệm vụ trong nước và thế giới
- Xu thế chạy đua phát triển kinh tế
khiến cho các nước, nhất là các
nước đang phát triển đổi mới tư
duy đối ngoại để mở rộng quan hệ
đối ngoại tranh thủ ngoại lực
- Các nước đổi mới tư duy về quan
niệm sức mạnh và vị thế quốc gia.
* Tình hình thế giới:
* Xu thế toàn cầu hóa và tác động 
của nó
* Tình hình khu vực châu Á – Thái
Bình Dương: từ năm 1990 có nhiều
biến chuyển mới:
- Tuy vẫn còn bất ổn nhưng vẫn
được đánh giá là khu vực ổn định
- Có tiềm lực lớn và năng động về
kinh tế
- Xu thế hòa bình, hợp tác trong
khu vực phát triển mạnh
* Yêu cầu và nhiệm vụ của cách 
mạng Việt Nam
- Bao vây cấm vận của các thế lực thù
địch => căng thẳng, mất ổn định =>
khó khăn cho cách mạng Việt Nam =>
phải xóa bỏ bao vây, cấm vận, bình
thường hóa quan hệ tạo điều kiện phát
triển kinh tế
- Hậu quả chiến tranh và các khuyết
điểm chủ quan => khủng hoảng kinh tế
=> phải mở cửa nền kinh tế để phát
huy nội lực, tranh thủ ngoại lực
b. Các giai đoạn hình thành, 
phát triển đường lối
2. Nội dung đường lối đối 
ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế
a. Mục tiêu, nhệm vụ và tư tưởng
chỉ đạo
* Cơ hội và thách thức:
- Cơ hội:
+ Mở rộng quan hệ hợp tác phát
triển kinh tế
+ Nâng cao thế và lực của Việt
Nam trên trường quốc tế
- Thách thức:
- Các vấn đề toàn cầu: phân hóa giàu
nghèo, dịch bệnh, tội phạm xuyên quốc
gia,  gây bất lợi đối với nước ta
- Nền kinh tế chịu sức ép cạnh tranh gay
gắt
- Những biến động trên thị trường thế
giới tác động mạnh hơn tới thị trường
trong nước, tiềm ẩn nguy cơ gây rối
loạn, khủng hoảng kinh tế
- Các thế lực thù địch chống phá chế độ
chính trị và sự ổn định phát triển của
nước ta
=> Giữa thuận lợi và thách 
thức có mối quan hệ tác động 
qua lại, có thể chuyển hóa lẫn 
nhau
* Mục tiêu, nhiệm vụ đối ngoại
* Tư tưởng chỉ đạo:
- Đảm bảo lợi ích dân tộc chân chính
- Giữ vững độc lập tự chủ, tự cường đi đôi
với đẩy mạnh đa phương hóa, đa dạng
hóa quan hệ đối ngoại
- Nắm vững quan hệ giữa 2 mặt hợp tác
và đấu tranh trong quan hệ quốc tế
- Mở rộng quan hệ với mọi quốc gia và
vùng lãnh thổ trên thế giới , không phân
biệt chế độ chính trị
* Tư tưởng chỉ đạo:
- Kết hợp đối ngoại của Đảng, ngoại giao 
Nhà nước và đối ngoại nhân dân
- Giữ vững ổn định kinh tế - xã hội, giữ gìn 
bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi 
trường sinh thái trong quá trình hội nhập 
kinh tế quốc tế
- Phát huy tối đa nội lực đi đôi với thu hút 
và sử dụng có hiệu quả ngoại lực
- Đẩy nhanh nhịp độ cải cách cơ chế, thể 
chế, chính sách kinh tế
- Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, phát huy 
vai trò của Nhà nước, Mặt trận tổ quốc và 
các đoàn thể nhân dân
b. Một số chủ trương, chính sách lớn 
về mở rộng quan hệ đối ngoại, hội 
nhập kinh tế quốc tế
- Đưa các quan hệ kinh tế đã được thiết
lập đi vào chiều sâu, ổn định và bền
vững
- Chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc
tế theo lộ trình phù hợp
- Bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp
luật, thể chế kinh tế phù hợp với các
nguyên tắc, quy định của WTO
- Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao
hiệu quả, hiệu lực của bộ máy Nhà nước
- Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia,
doanh nghiệp và sản phẩm trong hội
nhập kinh tế quốc tế
- Giải quyết tốt các vấn đề văn hóa, xã
hội, môi trường trong quá trình hội nhập
- Xây dựng và vận hành hiệu quả hệ
thống an sinh xã hội
- Giữ vững và tăng cường quốc phòng an
ninh trong quá trình hội nhập
b. Một số chủ trương, chính sách lớn 
về mở rộng quan hệ đối ngoại, hội 
nhập kinh tế quốc tế
- Phối hợp chặt chẽ đối ngoại của
Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối
ngoại nhân dân; chính trị đối ngoại
và kinh tế đối ngoại
- Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng, quản lý của Nhà nước
đối với các hoạt động đối ngoại
b. Một số chủ trương, chính sách lớn 
về mở rộng quan hệ đối ngoại, hội 
nhập kinh tế quốc tế
3. Thành tựu, ý nghĩa, hạn 
chế và nguyên nhân
a. Thành tựu và ý nghĩa
* Thành tựu: