Bài giảng Tài chính tiền tệ - Chương 12: Bảo kiểm thương mại

BẢO HIỂM 
THƯƠNG MẠI 
 1 Bản chất, vai trò BH( SV nghiên cứu ) 
 2 Phân loại BH 
 3 Nguyên tắc hoạt động BH 
 4 Cơ chế phân phối tài chính trong 
 hoạt động BH 
 5 Doanh thu và chi phí hoạt động 
 kinh doanh BH 
1 Phân loại BH 
 Căn cứ vào tình hình pháp lý 
 - Bảo hiểm bắt buộc 
 Đây là những loại hình sản phẩm bảo hiểm mà luật 
pháp qui định mọi người phải tham gia bảo hiểm, 
khi phát sinh những hoạt động có liên quan đến các 
dịch vụ này. Tính chất bắt buộc này xuất phát từ 
việc bảo vệ lợi ích của cộng đồng xã hội trong đó có 
lợi ích của người tham gia bảo hiểm 
 - Bảo hiểm tự nguyện 
 Đây là những loại hình sản phẩm dịch vụ bảo hiểm 
mà khách hàng có thế lựa chọn, tham gia bảo hiểm 
hay không, điều này phụ thuộc vào nhu cầu và khả 
năng tài chính của người tham gia, trong đó khả 
năng tài chính ảnh hưởng rất lớn đến quyết định 
tham gia bảo hiểm hay không 
 Căn cứ và phương diện kỹ thuật bảo 
hiểm 
 - Bảo hiểm nhân thọ Đây là những dịch vụ 
bảo hiểm liên quan đến những rủi ro gắn liền 
với tuổi thọ của con người. Bảo hiểm nhân 
thọ cung ứng dịch vụ đảm bảo cho khách 
hàng trong trường hợp rủi ro tử vong dẫn 
đến làm giảm hoặc mất đi là một khoản thu 
nhập cho gia đình, nếu điều đó không xảy ra, 
bảo hiểm nhân thọ đơn giản trở thành hình 
thức tiết kiệm dài hạn trong tương lai. 
 - Bảo hiểm phi nhân thọ Các sản phẩm bảo 
hiểm phi nhân thọ được ký kết đảm bảo 
bằng những hợp đồng với kỳ hạn dưới 1 
năm, do vậy việc quản lý tài chính các 
nghiệp vụ bảo hiểm này được áp dụng kỹ 
thuật phân chia 
 Phần lớn quỹ dự phòng bảo hiểm phi nhân 
thọ được đem đầu tư ngắn hạn và một phần 
dưới dạng tiền để tại ngân quỹ. Do vậy, một 
số quan điểm chưa thừa nhận bảo hiểm phi 
nhân thọ là định chế tài chính trung gian. 
 . Căn cứ vào đối tượng bảo hiểm 
 - Các nghiệp vụ bảo hiểm tài sản Đối tượng bảo 
hiểm là tài sản của người sở hữu, mỗi tài sản có 
kết cấu, công dụng và mục đích sử dụng khác 
nhau chính vì vậy những tài sản này liên quan 
đến nhiều rủi ro khác nhau 
 - Các nghiệp vụ bảo hiểm con người Đối tượng 
bảo hiểm là thân thể, tính mạng, sức khỏe của 
con người. Trong từng điều kiện sinh hoạt, tuổi 
tác khác nhau từng cá nhân có thể gặp những rủi 
ro ảnh hưởng đến thân thể, tính mạng, sức khỏe 
dẫn đến ảnh hưởng đến thu nhập tài chính của 
người được bảo hiểm và gia đình nạn nhân. 
 - Bảo hiểm trách nhiệm dân sư Đối tượng bảo 
hiểm là những hành vi thiếu sót của cá nhân 
hay tập thể gây ra thiệt hại về tài sản hay thân 
thể, tính mạng cho người khác. 
3 Nguyên tắc hoạt động BH 
4 Cơ chế phân phối tài chính trong doanh nghiệp 
BH 
 4.1 . Cơ chế phân phối tài chính theo kỹ thuật 
phân chia 
 Kỹ thuật phân chia áp dụng cho hầu hết dịch 
vụ bảo hiểm (trừ các sản phẩm bảo hiểm nhân 
thọ). 
 Như vậy, kỹ thuật này đòi hỏi doanh 
nghiệp bảo hiểm phải tập hợp số đông 
người tham gia, theo từng nghiệp vụ bảo 
hiểm có rủi ro cùng tính chất. Phí thu 
được trong năm hợp đồng, được dùng để 
bồi thường cho số ít tham gia bị tổn thất 
và sau đó quyết toán từng nghiệp vụ bảo 
hiểm hàng năm. Quỹ này có tính nhàn rỗi 
ngắn hạn và đòi hỏi độ thanh khoản cao 
 4.2 Cơ chế phân phối tài chính theo kỹ 
thuật tồn tích 
 Cơ chế này áp dụng cho những rủi ro liên quan 
đến tuổi thọ con người bằng những hợp đồng bảo 
hiểm dài hạn 10 hoặc 20 năm 
 Phí thu hàng năm phải được trích lập quỹ dự 
phòng theo phương thức tích lũy cộng dồn, tại 
thời điểm xảy ra tổn thất quỹ dự phòng này được 
sử dụng bồi thường cho nạn nhân, nếu điều này 
không xảy ra và người tham gia đóng phí tiếp 
tục quỹ này được tích lũy để bảo hiểm có thể 
thực hiện cam kết với người tham gia khi đáo 
hạn hợp đồng 
 4.3 Cơ chế phân phối tài chính theo kỹ 
thuật tái bảo hiểm ( Reinsurance ) và 
đồng bảo hiểm ( Coinsurance ) 
 1. Phương thức tái bảo hiểm 
 ( Reinsurance) 
 Là phương thức phân tán rủi ro theo 
chiều dọc, bằng cách chuyển giao phần rủi 
ro vượt quá khả năng gánh chịu của 
doanh nghiệp cho một công ty tái bảo 
hiểm đảm nhận, qua việc thỏa thuận trả 
một khoản phí cho công ty tái bảo hiểm 
 Nếu xảy ra rủi ro tổn thất lớn công ty bảo 
hiểm chỉ phải chịu trách nhiệm trong năng lực 
tài chính của mình, phần tổn thất còn lại thuộc 
về trách nhiệm của công ty tái bảo hiểm. 
 2. Phương thức đồng bảo hiểm 
 Là phương thức phân tán rủi ro theo chiều 
ngang, bằng cách tập hợp nhiều doanh nghiệp 
BH cùng tham gia bảo hiểm cho một đối tượng, 
như vậy rủi ro tổn thất của đốâi tượng này được 
các doanh nghiệp bảo hiểm, cùng gánh chịu theo 
tỉ lệ đã thỏa thuận trước đó. 
 5 Doanh thu & chi phí hoạt động BH 
 5.1 Doanh thu bảo hiểm 
 - Doanh thu phí bảo hiểm gốc 
 - Doanh thu do nhận tái bảo hiểm 
 - Doanh thu từ hoạt động tài chính 
 - Thu nhập từ các hoạt động khác gồm 
thu nhượng bán tài sản, thu tiền vi phạm 
hợp đồng. 
 5.2 Chi phí hoạt động bảo hiểm 
 - Chi phí trực tiếp thực hiện bảo hiểm 
 + Chi nhận tái bảo hiểm là khoản chi mà doanh 
nghiệp bảo hiểm thanh toán cho công ty tái bảo 
hiểm phải chuyển giao phần rủi ro cho công ty 
tái bảo hiểm đảm nhận . 
 + Các khoản thu giảm chi 
 . Thu bồi thường do nhượng tái bảo hiểm 
 . Thu đòi người thứ ba bồi thường 
 . Thu về những tài sản, vật tư đã bồi thường 
toàn bộ 
 . Chi phí về quản lý; giám định tổn thất, hoa 
hồng cho đại lý, người môi giới, chi phí tòa án. 
 - Chi phí cho hoạt động đầu tư tài chính là 
những chi phí liên quan đến hoạt động 
 . Chi phí kinh doanh bất động sản, 
 kinh doanh cổ phiếu trái phiếu. 
 . Chi phí cho thuê tài sản. 
 . Chi phí hoạt động cho vay, đầu tư, liên 
doanh