Bài giảng Tin đại cương - Bài 7: Ôn tập và các bài tập tổng hợp - Trương Xuân Nam

TIN ĐẠI CƯƠNG
BÀI 7: ÔN TẬP VÀ CÁC BÀI TẬP 
TỔNG HỢP
Nội dung buổi trước
 Các loại lệnh lựa chọn:
 Chọn làm việc A hay không?
 Chọn làm việc A hoặc việc B
 Chọn làm một việc trong số N việc
 Cú pháp lệnh IF và IF-ELSE
 Cú pháp lệnh SWITCH
 Giá trị so sánh phải là kiểu nguyên
 Câu lệnh break để kết thúc mỗi case
 Kết hợp giữa vòng lặp và lựa chọn
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 2
Ôn tập & mở rộng
1. Thuật toán
2. Hàm
3. Các khái niệm cơ bản
4. Điều khiển lặp
5. Câu lệnh lựa chọn
6. Kết hợp lặp và lựa chọn
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 3
Thuật toán
Phần 1
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 4
Thuật toán
 Các bước cần thực hiện để giải quyết một vấn 
đề cụ thể
 Đặc trưng:
 Tính hữu hạn
 Tính máy móc
 Tính dừng
 Có đầu vào & đầu ra
 Có thể phát biểu ở nhiều dạng (mô tả bằng lời, 
các bước thực hiện, sơ đồ khối,)
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 5
Thuật toán
1. Tính chiều dài đoạn thẳng AB biết tọa độ điểm A 
(x1, y1, z1) và B (x2, y2, z2).
2. Tính tổng các ước số của số n dương.
3. Kiểm tra xem số n có phải là số hoàn hảo không? 
(tổng các ước nhỏ hơn n bằng chính n)
4. Kiểm tra xem n có là số chính phương không?
5. Cho hai số nguyên dương a và b, xây dựng thuật 
toán tìm ước số chung lớn nhất và bội số chung 
nhỏ nhất của chúng.
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 6
Hàm
Phần 2
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 7
Hàm
 Đoạn chương trình máy tính thực thi một thuật 
toán nào đó
 Một số kiến thức cốt lõi:
 Kiểu của hàm: tùy vào mục đích khi viết hàm
• Hàm kiểm tra: nên trả về kiểu bool
• Hàm tính toán: trả về số (tùy loại kết quả)
• Hàm có thể không cần trả về kết quả (void)
 Tham trị
 Tham chiếu
 Cách trả về kết quả: thông qua lệnh return
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 8
Hàm
bool SoNguyenTo(int n) {
for (int i=2; i<n; i++)
if (0==(n%i)) return false;
return true;
}
void main() {
if (SoNguyenTo(101))
cout << “101 là số nguyên tố”;
else
cout << “101 không là số nguyên tố”;
}
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 9
Tên 
hàm
Kiểu 
hàm
Tham 
số
Thân 
hàm
Gọi hàm 
với tham 
số n=101
Hàm
 C/C++ có rất nhiều hàm viết sẵn, được gom 
với nhau thành từng nhóm (gọi là thư viện)
 Thư viện gồm các hàm toán học
 Thư viện gồm các hàm xử lý vào ra dữ 
liệu kiểu luồng (stream)
 Phụ lục B trong giáo trình cung cấp thông tin 
về các thư viện hàm thường dùng
 Yêu cầu sinh viên về nhà xem kĩ phần này
 Kiến thức sử dụng rất nhiều trong bài tập
 Là kiến thức cần thiết khi thi giữa kỳ và cuối kỳ
TRƯƠNG XUÂN NAM 10
Hàm
1. Viết hàm tính diện tích hình tròn bán kính r.
2. Viết hàm in các số chẵn trong khoảng [a,b].
3. Cho 3 số a, b, c là số đo 3 cạnh của một tam giác, 
hãy in ra màn hình loại của tam giác đó.
4. Viết hàm kiểm tra xem một số có dạng nn (n là số 
nguyên) hay không?
5. Viết hàm nhận vào một số nguyên và trả về tổng 
các chữ số của số đó.
6. Viết hàm trả về góc lớn nhất của tam giác có 3 cạnh 
là a, b và c. 
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 11
Các khái niệm cơ bản
Phần 3
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 12
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 13
Các khái niệm cơ bản
 Khai báo biến, cách đặt tên biến
 Phép toán
 Phép toán số học
 Phép toán so sánh
 Phép toán logic
 Biểu thức
 Các kiểu dữ liệu: int, double, bool
 Xuất dữ liệu thông qua cout
 Nhập dữ liệu thông qua cin
Điểu khiển lặp
Phần 4
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 14
Điều khiển lặp
 Lặp for:
for (; ; ) {
}
 Lặp while:
while () {
}
 Lặp do-while:
do {
} while ();
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 15
Câu lệnh lựa chọn
Phần 5
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 16
Câu lệnh lựa chọn
 Lựa chọn if-else:
if () ;
else ;
 Lựa chọn switch:
switch () {
case : ; break;
case : ; break;
case : ; break;
default: ;
}
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 17
Câu lệnh lựa chọn
1. Viết một hàm nhận 3 tham số nguyên a, b và c. Trả 
về số đứng giữa trong 3 số (số không phải nhỏ nhất 
cũng không phải lớn nhất)
2. Nhập 3 số thực a, b và c, hãy kiểm tra xem 3 số đó 
có thể là 3 cạnh của một tam giác hay không?
3. Cho tam giác ABC có tọa độ các đỉnh lần lượt là (x1, 
y1), (x2, y2) và (x3, y3). Nhập tọa độ điểm M (x, y), 
hãy kiểm tra xem điểm M nằm trong hay ngoài tam 
giác ABC (nằm trên cạnh cũng tính là nằm trong).
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 18
Kết hợp lặp và lựa chọn
Phần 6
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 19
Kết hợp lặp và lựa chọn
1. In ra trên màn hình ma trận vuông dạng bàn cờ
1 0 1 0 1 0 1 0
0 1 0 1 0 1 0 1
1 0 1 0 1 0 1 0
2. In ra màn hình các số từ 10 đến 99, các số cách 
nhau bởi một dấu cách, 10 số trên một dòng
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
80 81 82 83 84 85 86 87 88 89
90 91 92 93 94 95 96 97 98 99
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 20
Kết hợp lặp và lựa chọn
3. Bảng giá quy định của nhà nước về thu tiền điện 
như sau:
Bậc 1: cho kWh từ 0-50 1,484
Bậc 2: cho kWh từ 51-100 1,533
Bậc 3: cho kWh từ 101-200 1,786
Bậc 4: cho kWh từ 201-300 2,242
Bậc 5: cho kWh từ 301-400 2,503
Bậc 6: cho kWh từ 401 trở lên 2,587
Hãy viết một hàm nhận x là số kWh sử dụng trong 
tháng và trả về số tiền phải đóng của tháng đó.
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 21
Kết hợp lặp và lựa chọn
4. Nhập số tự nhiên n, hãy tính xem, để viết các số tự 
nhiên từ 1 đến n thì cần bao nhiêu chữ số 5?
5. Cho 𝑓 𝑥 = 𝑎0 + 𝑎1𝑥 + 𝑎2𝑥
2 + 𝑎3𝑥
3
Hãy nhập các hệ số của phương trình và in ra các 
giá trị f(0), f(1),, f(100).
6. Cho số n, tìm số m nhỏ nhất thỏa mãn:
n < 1 + 1/2 + 1/3 +  + 1/m
7. Tính giá trị của 𝐹(𝑛) = 1 + 2 + 3 +⋯ 𝑛
Trương Xuân Nam - Khoa CNTT 22