Bài giảng Vật liệu xây dựng - Vật liệu nung đất và vữa

án
mịn
Máy nhào trộn hai
trục
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-31
Công nghê 
 sản xuất
19-Feb-13 gốm xây dựng 31
Máy cắt phôi ngói
Máy ép ngói
Phơi ngói tự nhiên
Sấy ngói
Máy đùn ép lento
Máy cắt gạch
Xếp gạch
Phơi gạch tự nhiên
Sấy gạch trong lò sấy
GẠCHNGÓI
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-32
Công nghê 
 sản xuất
Nung ngói
Dở ngói khòi xe goòng
Phân loại, kiểm tra
Nhập kho
Nung gạch
Tháo gạch khỏi goòng
Tách gạch và đóng gói
Nhập kho
9VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-33
Gia công phối liệu

 Đất sét từ bãi được xe tải đưa vào nhà chứa đất
với lượng đủ sản xuất ít nhất một tuần. Vào mùa
nắng cần phun nước thường xuyên trên bề mặt. 

 Sau đó được xe xúc gàu lật cung cấp đất sét, và
phụ gia sau khi nghiền mịn vào máy tiếp liệu. 

 Khối lượng của đất sét phụ thuộc vào tốc độ băng
tải, chiều cao khe tháo liệu.

 Từ máy tiếp liệu ra, đất sét được băng tải chuyển
máy đập trục tách đá để loại các tạp chất rắn cứng
như đá, sỏi có lẫn trong đất sét.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-34
Gia công phối liệu

 Sau đó được nghiền sơ bộ qua máy nghiền trục
thô, khe hở giữa hai trục khoảng 3mm, bề mặt trục
có răng để đập các cục đất sét cứng. Tốc độ quay 
hai trục khác nhau.

 Sau khi nghiền, đất sét được chuyển đến máy trộn
bánh xe cùng với phụ gia nhằm mục đích làm đồng
đều phối liệu. Có thể thêm nước vào giai đoạn này
để điều chỉnh độ ẩm.

 Phối liệu được nghiền mịn qua máy nghiền trục
mịn, khe hở giữa hai trục khoảng 0,8-1 mm, tốc độ
quay hai trục khác nhau nhằm mục đích tăng độ
đồng nhất
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-35
Tạo hình

 Từ máy nghiền mịn ra, phối liệu có độ ẩm khoảng
18-21% được cho vào máy đùn ép lento có hệ
thống hút chân không, nhằm mục đích:

 Loại bỏ bọt khí có lẫn trong phối liệu

 Tăng mức độ đồng đều về độ dẻo, độ ẩm cho phối
liệu

 Tùy theo sản phẩm gạch hay ngói mà đầu tạo hình
có hình dạng khác nhau:

 Với ngói, đầu tạo hình tạo phôi ngói (ga-lét) có
dạng tấm chữ nhật, sau đó phôi được chuyển đến
máy ép ngói. Tùy theo hình dạng của khuôn ngói, 
ngói có các hình dạng khác nhau.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-36
Tạo hình ngói
10
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-37
Tạo hình ngói
Máy dập ngói
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-38
Tạo hình ngói
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-39
Tạo hình gạch

 Với gạch, ra khỏi đầu tạo hình là một ống đất dài, 
được cắt thành các viên gạch có kích thước xác
định.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-40
11
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-41
Phơi, sấy

 Bán thành phẩm sau khi tạo hình có độ ẩm cao, dễ
gây biến dạng. Để tăng độ bền mộc, cần được xếp
trên các kệ phơi hoặc sân phơi trong nhà hoặc
ngoài trời.

 Mộc sau khi phơi có độ ẩm khoảng 8-14%.
Phơi ngoài trời
Phơi trong nhà
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-42
Phơi, sấy
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-43
Phơi, sấy
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-44
Phơi, sấy

 Bán thành phẩm sau khi phơi, được xếp lên các xe
goòng chuyển vào lò sấy. Thời gian sấy từ 6-18 giờ
tùy theo từng loại sản phẩm.

 Với hệ thống lò tunnel sấy nung liên hợp, kích
thước xe goòng cho sấy và nung phải là một. 
Lượng nhiệt dùng để sấy gạch lấy từ phần nhiệt
thừa của lò nung tunnel cung cấp.

 Độ ẩm sau khi sấy khoảng 3-4%.

 Sau khi ra khỏi lò sấy, xe goòng được chuyển đến
lò nung tunnel để thực hiện quá trình nung.
12
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-45
Nung

 Trong công nghệ sản xuất gạch xây dựng
có thể sử dụng:
• Lò gián đoạn: lò đứng, lò bầu, lò cóc, lò nằm
• Lò liên tục: lò tunnel, lò vòng

 Đặc điểm lò vòng:
• Ưu điểm: cấu tạo không phức tạp, tốn ít sắt thép.
• Nhược điểm: điều kiện lao động nặng nhọc
• Điều kiện vệ sinh không tốt do bụi, nóng
• Khó cơ giới hóa xếp dỡ sản phẩm
• Phân bố nhiệt độ không đều theo tiết diện lò.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-46
Nung lò tunnel

 Ưu điểm:
• Xếp dỡ sản phẩm bên ngoài lò nên quá trình có thể
cơ giới hóa, hoàn toàn tự động.
• Phân bố nhiệt độ theo tiết diện tương đối đồng đều.
• Năng suất và chất lượng sản phẩm cao

 Nhược điểm:
• Kết cấu lò phức tạp.
• Hiện tại lò tunnel thông dụng nhất. Các cơ sở thủ
công địa phương thường dùng lò đứng liên tục.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-47
Lò tunnel sấy-nung liên hợp

 Vân dụng nguyên lý “tuần hoàn khí nóng
trong lò nung tunnel” nhằm mục đích tạo ra
chế độ chuyển động ổn định của dòng
nhiệt trong lò.

 Hút khí nóng từ vùng làm nguội lò nung
tunnel hòa trộn với khí thải ra ở vùng sấy
đốt nóng của lò nung tunnel tạo thành hỗn
hợp khí nóng – khói lò làm tác nhân sấy
cho lò sấy tunnel.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-48
Lò tunnel sấy-nung liên hợp
Vùng sấy-đốt
nóng
Vùng
nung
Vùng làm
nguội
Buồng
hòa
trộn
25 triệu viên/năm
Kích thước hữu ích: D*R*C=36,6 * 2,5 * 2,75 m
Số xe goòng: 14
13
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-49
Đường cong nung
Nhiệt độ
oC
Xe goòng
số
Chiều dài
lò m
60 1 0
102 3 11
175 5 16
236 8 21
399 10 29
573 13 35
719 15 40
Nhiệt độ
oC
Xe goòng
số
Chiều dài
lò m
830 18 45
880 21 51
954 23 57
954 26 63
940 28 70
885 31 77
250 33 84
80 36 94
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-50
Đường cong nung theo xe goòng
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-51
Đường cong nung theo chiều dài lò
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-52
Kết khối khi nung
14
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-53
Kết khối khi nung

 <2000C: mất nước vật ly [

 200-4500C: phân hủy chất hữu cơ

 400-5500C: mất nước hóa học khoáng sét

 800-9500C: 
tạo thành phần spinel, hematite, corindon
phân hủy calcite

 970-13000C: hiện tượng chảy bên ngoài, các
khoáng mullite

 >7500C: bắt đầu quá trình tạo khoáng mới

 Làm nguội: co nhiệt
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-54
Công nghê 
 nung gạch

 Với cơ sở thủ công, gạch
mộc sau khi phơi sấy
được xếp trực tiếp vào lò
nung.

 Để nhiệt độ lò đồng đều, 
gạch được xếp kèm với
than. Theo chiều cao lò
tăng dần, mật độ than 
xếp giảm dần.

 Việc nung kèm than dễ
làm bẩn bề mặt gạch, 
gây nhiều phế phẩm.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-55 VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-56

 Với cơ sở hiện đại, thường dùng lò tunnel.

 Nhiệt độ nung gạch từ 900 – 980oC
15
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-57
Tra nhiên liệu than

 Phương pháp: dùng móc
để mở nóc tra than, dùng
giá múc than 0,2-0,3kg/lần 
đổ qua lỗ tra than vào
trong lò.

 Nguyên tắc: Chỉ tra than 
vào hàng lỗ mà sản phẩm
nung có phát quang ánh
sáng, khoảng nhiệt độ
650oC đến cuối vùng nung.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-58
Tra nhiên liệu than

 Than cần phải cháy hết trong vùng nung.

 Nếu cho quá nhiều, than không cháy hết, khi đến
vùng làm nguội gặp không khí làm nguội than tiếp
tục cháy làm gạch quá lửa.

 Tốc độ xe goòng càng lớn, lượng than tra càng ít.

 Theo chiều rộng lò, lượng than ở sát tường lò tra
nhiều hơn lượng than ở tâm.

 Thao tác tra than phải nhanh, tránh không khí lạnh
lọt vào.

 Dùng than cám có cơU hạt ≤ 1,5 mm, độ ẩm ≤ 7%
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-59
Lò đứng liên tục

 Lò gạch liên tục kiểu đứng hiệu suất cao giải quyết
được 2 vấn đề cơ bản là hạn chế ô nhiễm môi
trường, và đạt hiệu suất cao với giá thành thấp. 

 Khả năng giảm thiểu sự ô nhiễm: lò có cấu tạo kiểu
đứng, với quy trình nung gạch gồm 4 giai đoạn: 
sấy, gia nhiệt, nung và làm nguội, diễn ra từ trên
xuống. Gạch được cấp liên tục vào lò từ phía trên, 
ngược chiều với dòng khí mang nhiệt đi từ dưới lên
để gia nhiệt cho viên gạch. Nhờ đặc điểm đó, nhiệt
được tận dụng một cách tối đa giữa các giai đoạn. 
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-60
16
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-61
Lò đứng liên tục
Xếp gạch nằm
Xếp gạch đứng
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-62
Lò đứng liên tục

 Khi lấy gạch ra, cơ cấu
lấy gạch ra (hệ trục vít
nâng hạ) sẽ nâng cả
chồng gạch nhích lên đủ
để rút thanh đỡ ra. 

 Sau đó từ từ hạ chồng
gạch xuống cho đến khi
xuất hiện hàng rãnh tiếp
theo trên dầm chữ I thì
luồn thanh đỡ vào để đỡ
chồng gạch tiếp theo.
Cửa ra gạch
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-63
Lò đứng liên tục

 Trước khi xếp mẻ gạch mới, mở van chắn 2 ống
khói, để khí thải được hút ra ngoài.

 Sau khi xếp gạch xong, đóng van chắn hai ống khói
lại để khói nóng sấy gạch mộc mới xếp vào lò.

 Chế độ cháy trong buồng nung được điều chỉnh để
trung tâm cháy (vùng nung) ở giữa lò và duy trì
nhiệt độ ở vùng này vào khoảng 900-950oC. 

 Khí thoát ra từ vùng nung sẽ vào vùng đốt nóng, và
vùng sấy trước khi thải ra bên ngoài. Nhiệt độ khí
thải thoát ra thấp, chỉ trong khoảng 70-130oC nên
không ảnh hưởng đến môi trường bên ngoài.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-64
Lò đứng liên tục

 Bên dưới vùng nung là vùng làm nguội. Gạch
sau khi nung được di chuyển dần xuống đáy lò
và được làm nguội từ từ. 

 Không khí lạnh cấp vào từ đáy lò, khi đi qua lớp
gạch mới nung sẽ làm cho gạch nguội dần, đồng
thời không khí được làm nóng trước khi cấp vào
vùng nung.

 Năng suất lò 320 viên/mẻ, 
17
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-65
Thành phẩm
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-66
Thành phẩm
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-67
Khuyết tật

 Sai kích thước: lớn
hoặc nhỏ hơn kích
thước chuẩn, do độ co 
không đúng, nguyên
liệu có lẫn nhiều cát.

 Lún: do đất sét quá ẩm, 
gạch bị lún do tác động
trọng lượng gạch

 Mẻ góc: khi tạo hình
không nén chặt các
góc, hoặc do va chạm
khi sấy hay nung.

 Cong: do gạch bị dính
vào khuôn khi tháo
khuôn
Uốn cong
lún
Sai kích
thước Mẻgóc
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-68
Khuyết tật

 Bề mặt không phẳng
do khi cắt không đều.

 Mẻ cạnh do khi tháo
khuôn, hoặc thiếu đất
ở đáy, góc cạnh do 
chèn không chặt.

 Dấu vết tiếp xúc do 
tiếp xúc khi gạch quá
ẩm đễ biến dạng, như
dấu vân tay

 Cong do co không
đều khi sấy hoặc
nung.
Bề mặt không phẳng
Mẻ
cạnh
18
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-69
Khuyết tật

 Nứt cạnh: do sấy quá
nhanh, ở cạnh khô
nhanh gây nứt.

 Nứt bề mặt: do khi sấy
có chênh lệch độ ẩm
giữa bề mặt với tâm, 
gây co rút không đều.

 Bề mặt bị phồng
do nung nhanh, khí
không thoát ra kịp

 Nổ khi nung: do 
nung nhanh
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-70
Khuyết tật

 Chiều dài gạch có gợn
sóng khi tạo hình bằng
phương pháp đùn.

 Bị phân lớp khi tạo hình
bằng phương pháp ép.

 Màu không đồng nhất
sau khi nung. Vị trí gạch
tiếp xúc với nhau có
màu nhạt hơn so với vị
trí không tiếp xúc.

 Bề mặt có sọc, vân do 
dao cắt không phẳng.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-71
Tính chất va yêu cầu

 Các tính chất của vật liệu đất nung chủ yếu 
phụ thuộc vào nguyên liệu và công nghệ nung 
sản phẩm

 Đặc biệt lưu ý là độ rỗng, đặc trưng cho sản 
phẩm kết khối.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-72
Đô
 rỗng

 Độ rỗng giao động rất lớn từ 1-
2% và có thể lên tới hơn 50%.

 Đối với gạch đất nung độ rỗng 
20-55%

 Nhờ công nghệ tạo hình đùn 
ép nên chủ yếu là rồng do nứt, 
ít các lỗ rỗng lớn.

 Các lỗ rồng nhỏ có thể được 
lấp đầy pha thủy tinh khi kết 
khối-làm nguội.

 Kích thước lỗ rỗng dao động 
quanh 0,1-1 µm.
19
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-73
Đô
 hút nước

 Vật liệu đất nung nhìn 
chung ít hút nước, do không 
có các lỗ rỗng nhỏ.

 Độ hút nước không tăng 
cho đến độ ẩm không khí 
90%.

 Yêu cầu cơ bản cần phải 
đảm bảo: Độ hút nước ≤
6%, ngói có độ hút nước 
cao không tốt, vì cường độ
sẽ giảm.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-74
Hút nước mao quản va  bão hòa

 Không áp dụng cho các lỗ rỗng quá nhỏ
Bđ tiếp xúc nước Bđ hút nước mao dẫn Hút nước mao dẫn
Bão hòa hút nước một
phần
Hút nước bão hòaBão hòa hút nước một
phần
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-75
Cường đô 


 Nếu xét đúng cường đô phu thuộc vào: phương ép
đùn va đô rỗng
E = Eo(1-c.P)
với hê sô c≈ 2, P là đô rỗng (Pgạch= 40 %)
E// ~1000 N/mm2 ; E⊥ ~8000 N/mm2 

 Chu yếu làm việc chịu nén theo phương ⊥

 Cường độ bền nén của gạch ≥ 70 kG/cm2, bền uốn
của ngói ≥ 70kG/cm2. 

 Với gạch, hệ số hóa mềm là một chỉ tiêu quan
trọng sau khi gạch hút no nước (ngâm nước 7 
ngày) phải đạt 80% cường độ lúc khô.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-76
Tính chất khác

 Các tính chất khác như: khối lượng thể tích,hệ số dãn 
nở nhiệt, khả năng cách nhiệt, cách âm, kích thước, 
hình dạng là những tính chất cần thiết.

 Hệ số dãn nở nhiệt thấp 5-8.10-6 K-1, cần lưu ý với dãn 
nở nhiệt của vữa xây thích hợp.

 Hệ số dẫn nhiệt gạch đất nung theo độ rỗng λ=λ0(1-P); 
với P ≈ 40% λ=0,8 W/(m.K)

 Lưu ý khác: khả năng chịu nước, khô nhanh

 Không dùng gạch vừa nung xong do hiện tượng co dãn 
cần lưu kho trước khi sử dụng.

 Về kinh tế phải rẻ tiền
20
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-77
Vi trí vữa xây, tô

 Nếu xem một bức vách xây như một hệ vật liệu 
chịu lực thì đó là hệ composite gạch, đá liên kết 
nhau nhờ vào vữa để tạo thành khối đồng nhất.
• Hệ composite gạch-vữa 
• Không liên tục
• Dính kết giữa các gioăng bỏ qua và khả năng chịu kéo coi 
như bằng không. 
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-78
Chức năng chính

 Chịu lực, vd tường chịu lực

 Bao che
• Chống lại bất thường thời tiết 
• Cách nhiệt, quán tính nhiệt 
• Cách âm, hút âm
• Chống cháy, hỏa hoạn

 Tính thẩm mỹ trong xây 
dựng công trình
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-79
Yêu cầu vữa cần kê  đến

 An toàn chịu lực tác dụng trực tiếp: 
• Trọng lượng bản thân
• Hoạt tải sử dụng
• Gió, tuyết, ngoại lực...

 Theo quá trình sử dụng, lực tác dụng gián 
tiếp (biến dạng cưỡng bức):
• Co, từ biến
• Lún. 
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-80
Thành phần vữa

 Vữa xây dựng là một loại vật liệu đá nhân tạo, thành phần
bao gồm chất kết dính, nước, cốt liệu nhỏ và phụ gia. 

 Các thành phần này được nhào trộn theo tỉ lệ thích hợp, khi
mới nhào trộn hỗn hợp có tính dẻo gọi là hỗn hợp vữa, sau
khi đóng rắn có khả năng chịu lực gọi là vữa. Phụ gia có tác
dụng cải thiện tính chất của hỗn hợp vữa và vữa.

 Đặc điểm của vữa là chỉ có cốt liệu nhỏ, khi xây và trát phải
tạo thành lớp mỏng, diện tích tiếp xúc với nền xây, với mặt
trát và với không khí là khá lớn, nước dễ bị mất đi, do đó
lượng nước nhào trộn cần lớn. Do không có cốt liệu lớn
nên cường độ chịu lực của vữa thường nhỏ.
21
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-81
Phân loại

 Vữa xây dựng thường được phân loại theo chất kết
dính, theo khối lượng thể tích và theo công dụng :

 Theo chất kết dính: Chia ra vữa xi măng, vữa vôi, 
vữa thạch cao và vữa hỗn hợp (xi măng – vôi , xi 
măng - đất sét).

 Theo khối lượng thể tích: Vữa nặng >1500 kg/m3, 
vữa nhẹ ≤1500 kg/m3.

 Theo công dụng: Vữa xây dựng, vữa trát, vữa láng, 
lát, ốp, vữa trang trí  để hoàn thiện công trình, vữa
đặc biệt như vữa giếng khoan, vữa chèn nối, 
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-82
Phân loại theo truyền thống, hiện đại

 Truyền thống 

 Hiện đại
Thạch caoGạch đất nung
Nhựa
SétGạch đất sét
VôiĐá phiến, tấm
Vôi thủy lựcGạch ép xi măng
Xi-măngBê-tông tô ong
Thạch caoGạch đất nung
VôiViên silicate-
calcium, chưng áp
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-83
Qui 
cách
gạch
xây
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-84
Các loại mạch vữa
22
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-85
vôi
nước
định lượng
nghiền mịn cát
cát
mịn
cát
thô
bãi
sàng
sơ bô
phản ứng
đô  khuôn, tạo
hình ép
cắt, tạo viên autoclave
lưu kho viên silicate-calcium, chưng áp
Viên xây
silicate-
calcium, 
chưng áp
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-86
Chê O tạo vữa

 Thành phần gồm: cát mịn + nước + CKD

 Các loại chất kết dính
• Xi-măng Portland; phổ biến, thi công khó, chịu lực tốt
• Vôi thủy lực (sp nung đá vôi + 6-12% sét), tính thi công dễ, 
chịu lực yếu, modul đàn hồi thấp.
• Vôi tôi, đóng rắn rất chậm có thể dùng như thành phần phụ.
• CKD hữu cơ (epoxy, polyurethane), chịu lực tốt, mài mòn 
tốt.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-87
Chê O tạo vữa

 Lựa chọn vữa theo yêu cầu chịu lực, thẩm mỹ

 TCVN 4314:2003, vữa xi măng dùng trong xây, tô, 
nê công trình
> 20MPa300 - 400 kg/m3 xi măngVữa xi-măng
> 3,5MPa250 kg/m3 vôi thủy lực
+ 100 kg/m3 xi-măng
Vữa vôi
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-88
Cơ tính của vữa xi-măng

 Vữa có khả năng chịu nhiều ngoại lực khác nhau
nhưng khả năng chịu nén là lớn nhất. Cường độ
chịu nén của vữa được xác định bằng mẫu có
hình khối cạnh hình vuông 7,07cm. Dựa trên
cường độ chịu nén mà xác định ra Mác vữa.

 Theo tiêu chuẩn TCVN 4314:2003, có các loại
mác vữa thông dụng sau (bảo dưỡng 28 ngày
trong điều kiện tiêu chuẩn T= 27±2oC, độ ẩm 95 
± 5%)
23
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-89
Tiêu chuẩn TCVN 4314:2003
1,0
2,5
5,0
7,5
10,0
15,0
20,0
30,0
M 1,0
M 2,5
M 5,0
M 7,5
M 10
M 15
M 20
M 30
Cường đô 
 chịu nén trung bình tính
bằng MPa không nho  hơn
Mác
vữa
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-90
Ảnh hưởng cơ tính vữa

 Cường độ chịu lực của vữa phụ thuộc vào loại chất kết
dính, lượng chất kết dính, tỷ lệ nước/chất kết dính, chất
lượng của cát, điều kiện bảo dưỡng và thời gian cứng rắn.

 Ảnh hưởng của điều kiện sử dụng: Điều kiện sử dụng là
tính chất của vật liệu cùng làm việc với vữa hoặc tình chất
của nền. 

 Ảnh hưởng của nhiệt độ: Vữa được dưỡng hộ ở những
điều kiện khác nhau thì tốc độ phát triển cường độ cũng
khác nhau. 

 Ảnh hưởng của phụ gia: Để tăng khả năng giữ nước và
tăng cường độ của vữa, người ta thường cho thêm vào
vữa xi măng các loại phụ gia như vôi nhuyễn, nhưng
lượng phụ gia cần có một tỷ lệ hợp lý nhất, đó là tỷ lệ làm
cho vữa có cường độ cao nhất. Khi dùng quá tỷ lệ này thì
cường độ của vữa sẽ giảm. 
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-91
Độ lưu động, phân tầng của vữa

 Độ lưu động của hỗn hợp vữa là tính chất
quan trọng đảm bảo năng suất thi công và
chất lượng của khối xây.

 Độ lưu động của hỗn hợp vữa cũng như bê
tông phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lượng
nước nhào trộn, loại chất kết dính, lượng chất
kết dính.

 Phân tầng là sự thay đổi thành phần vữa được xác
định bằng khuôn thép trụ tròn xoay gồm ba ống kim
loại rời nhau.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-92
Khả năng giữ nước của vữa

 Hỗn hợp vữa phải có khả năng giữ nước tốt để
đảm bảo đủ nước cho chất kết dính thủy hóa, rắn
chắc, ít bị mất nước do bay hơi, do nền hoặc tách
nước trong quá trình vận chuyển.

 Khả năng giữ nước của hỗn hợp vữa được biểu thị
qua phần trăm tỉ lệ giữa độ lưu động của hỗn hợp
vữa sau khi chịu hút ở áp lực chân không và độ lưu
động của hỗn hợp vữa ban đầu. 
24
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-93
Thời gian đông kết

 Thời gian bắt đầu đông kết của vữa tươi tính từ khi
đổ nước vào hỗn hợp khô đến khi mẫu vữa chịu
được lực đâm xuyên xác định.

 Thời gian bắt đầu đông kết của vữa được xác định
bằng bộ dụng cụ kim vica theo TCVN 3121:2003.

 Thời gian bắt đầu đông kết, tính bằng phút, kể từ
khi các thành phần vật liệu của vữa được trộn với
nước cho đến khi vữa đạt cường độ đâm xuyên là
0,5 N/mm2.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-94
Tính bám dính

 Tính bám dính của vữa biểu thị khả năng liên kết của nó
với vật liệu xây, trát  Nếu vữa bám dính kém sẽ ảnh
hưởng đến độ bền của sản phẩm và năng suất thi công.

 Tính bám dính của vữa phụ thuộc vào số lượng, chất lượng
của chất kết dính và tỷ lệ pha trộn, khi trộn phải cân đong
đủ liều lượng vật liệu thành phần, phẩm chất của vật liệu
phải đảm bảo tốt đồng thời phải được trộn đồng đều kĩ.

 Ngoài ra tính bám dính của vữa còn phụ thuộc vào độ
nhám, độ sạch, độ ẩm của vật liệu xây, mặt trát, láng, lát, 
ốp.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-95
Tính chống thấm

 Vữa trát ở mặt ngoài khối xây của công trình chịu
áp lực nước cần phải có tính chống thấm tương
ứng.
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-96
Hiện tượng nứt, rạn, pha O hoại
Co bê-tông sàn gây nứt
Sàn võng gây nứt
Dãn nơ vì  nhiệt Nứt vị trí cửa sô
25
VLXD-Vật liệu đất nung va vữa 2-97
Tính bền, hiện tượng mốc

 Giải pháp, ngăn tiếp xúc gạch, 
vữa với nước, chống nứt...
• Nước mưa
• Nước dâng mao dẫn từ nền
• Nước ngưng tụ bề mặt
khóinitrate 
Carbonat hóa Ca(OH)2carbonate
mưa, sương muốichlorure 
do pư[ khi nung với
SO2/SO3
sulfate Na, K, 
Mg
có thê  tư cátsulfate Na 
XM, gạchsulfate Ca
Nguồn gốcLoại muối