Bài giảng Virus viêm gan A

Virus viªm gan A 
(Hepatitis A virus - HAV)
1. ðÆc ®iÓm sinh vËt häc.
1.1. Hinh thÓ vµ cÊu tróc
HAV lµ typ thø 72 cña
Enterovirus, thuéc hä
Picornaviridae.
- Kh«ng cã vá envelope
- Vá capsid ®èi xøng khèi
- VËt liÖu di truyÒn lµ ARN 
mét sîi d−¬ng.
HAV
KHV ñiện tử
Kính hiển vi ñiện tử
1.2. Søc ®Ò kh¸ng
• Kh«ng bÞ bÊt ho¹t bëi dung m«i hoµ tan lipid.
• DÔ dµng bÞ bÊt ho¹t bëi: Tia cùc tÝm
Ho¸ chÊt s¸t trïng
1000C / 5 phót. 
. HAV tån t¹i 3- 10 th¸ng trong n−íc. 
1.3. Nu«i cÊy
- Nu«i cÊy HAV trªn + tÕ bµo l−ìng béi phæi ng−êi.
+ tÕ bµo vero...
1.4. Kh¸ng nguyªn
• 1 kh¸ng nguyªn chung lµ HAAg
do ®ã virus nµy chØ cã 1 typ ®ång nhÊt.
• ð¸p øng miÔn dÞch sau m¾c bÖnh viªm gan A 
víi kh¸ng thÓ líp IgG
tån t¹i trong nhiÒu năm vµ cã thÓ lµ suèt ®êi.
2. Kh¶ năng g©y bÖnh
- G©y bÖnh viªm gan
- BÖnh dÔ l©y lan thµnh dÞch.
- Thêi gian ñ bÖnh: 30-40 ngµy
- TriÖu chøng: sèt nhÑ, mÖt mái, ch¸n ăn, n−íc tiÓu vµng, 
vµng da, niªm m¹c, men gan tăng cao
- 40-60% ng−êi nhiÔm HAV kh«ng cã biÓu hiÖn l©m sµng ®©y 
lµ nguån l©y nguy hiÓm.
- Ýt kh¶ nang chuyÓn m¹n tÝnh.
ðÆc ®iÓm dÞch tÔ
• L©y truyÒn qua ®−êng tiªu ho¸. 
• Nguån l©y: ng−êi nhiÔm virus kh«ng biÓu hiÖn triÖu chøng
vµ ng−êi bÖnh. 
• ðèi t−îng nhiÔm: trÎ em vµ ng−êi sèng thiÕu vÖ sinh. 
• BÖnh viªm gan A cã tû lÖ m¾c cao ë vïng nhiÖt ®íi, ®Æc biÖt
lµ c¸c n−íc nghÌo cã ®iÒu kiÖn vÖ sinh thÊp kÐm.
3. ChÈn ®o¸n vi sinh
3.1. Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh virus
- BÖnh phÈm: ph©n hoÆc m¶nh sinh thiÕt gan. 
- X¸c ®Þnh trùc tiÕp virus trong bÖnh phÈm b»ng: 
• KÝnh hiÓn vi ®iÖn tö
• Kü thuËt miÔn dÞch huúnh quang vµ miÔn dÞch phãng x¹. 
- Nu«i cÊy ph©n lËp virus trªn: + tÕ bµo vero
+ tÕ bµo l−ìng béi phæi ng−êi.
3.2. ChÈn ®o¸n huyÕt thanh
• BÖnh phÈm: huyÕt thanh bÖnh nh©n. 
• Ph¸t hiÖn KT ®Æc hiÖu lo¹i IgM ngay tõ nhung ngµy ®Çu cña
bÖnh b»ng ph¶n øng ELISA.
• Sau ®ã ph¸t hiÖn KT ®Æc hiÖu lo¹i IgG b»ng ph¶n øng kÕt hîp
bæ thÓ, ph¶n øng trung hoµ.
4. Phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ
-Phßng bÖnh
+ Phßng bÖnh ®Æc hiÖu : vaccin
+ Phßng bÖnh kh«ng ®Æc hiÖu: 
VÖ sinh ăn uèng
Ph¸t hiÖn sím, qu¶n lý bÖnh nh©n
Xö lý tèt chÊt th¶i, ®å dïng cña bÖnh nh©n....
- ðiÒu trÞ
Chăm sãc ®iÒu d−ìng
 ðiÒu trÞ triÖu chøng
Virus viªm gan B
Hepatitis B virus - HBV
• 1970 - Quan sát KHVðT 
huyết thanh người bị viêm
gan thấy:
- Hạt có 2R= 22nm : Hình
cầu, hình ống - KN bề mặt.
- Hạt có 2R= 42nm: 
Hạt Dane - hạt virus hoàn chỉnh
GIẢI PHÓNG HẠT VIRUS KHỎI TẾ BÀO GAN
Virus viªm gan B
Hepatitis B virus - HBV
Thuộc nhóm Hepadnaviridae
1. ðÆc ®iÓm sinh häc
1.1. Hinh thÓ vµ cÊu tróc
- CÊu tróc h¹t Dane : 
+ Hinh cÇu 2R = 42nm
+ Vá bao ngoµi: protein mang KN 
bề măt - HBsAg
+ Capsid ®èi xøng khèi t¹o
lâi kÝch th−íc 28 nm mang KN HBcAg
+ VËt liÖu di truyÒn ADN. 
1.2. Søc ®Ò kh¸ng
- 400C tồn tại 18 giờ, 500C trong 30 phút
- BÊt ho¹t: tia cùc tÝm, 1000C /5 phót.
1.3. Nu«i cÊy
Ch−a tìm ®−îc tÕ bµo nu«i.
1.4. Sự nhân lên
-Sao chép ADN, mARN trong nhân t b gan.
-Tổng hợp protein cấu trúc và lắp ráp trong bào tương t b gan.
Virus viªm gan B
1.5. Kh¸ng nguyªn
* HBsAg(surface): KN bÒ mÆt- lipoprotein
- Có trong huyết tương người bệnh.
- HBsAg(+) = nhiễm HBV.
- HBsAg(+)> 6 tháng = nhiễm virus mạn.
* HBeAg(elution): KN nucleocapsid hòa tan.
Có trong huyết tương khi virus tăng cao.
- HBeAg(+): lượng virus ñang nhân lên cao.
- Mẹ HBsAg(+) : lây -> con : 25-40%
- Mẹ HBsAg(+) và HBeAg(+): lây -> con: 90%.
*HBcAg(core): KN nucleocapsid – KN lõi. 
1.6. Kh¸ng thÓ
* Kh¸ng thÓ kh¸ng HBsAg - anti HBs.
- Anti HBs (+):- Tiêm vaccin có hiệu lực
- Bệnh viêm gan ñang hồi phục.
* Kh¸ng thÓ kh¸ng HBeAg - anti HBe.
- Anti HBe (+) = Bệnh viêm gan ñang hồi phục.
* Kh¸ng thÓ kh¸ng HBcAg - anti HBc.
- Anti HBc(+) kéo dài = viêm gan mạn. 
2. Kh¶ năng g©y bệnh
- G©y bÖnh viªm gan cho ng−êi
- ñ bÖnh: 40 - 90 ngµy hoÆc dµi h¬n. 
- Khëi ph¸t vµ toµn ph¸t: 
TriÖu chøng viêm gan cấp: sèt, mÖt mái, ch¸n ăn, n−íc tiÓu
vµng,vµng da, vµng m¾t.. 
XÐt nghiÖm chøc năng gan: men gan tăng cao.
- Bình phôc sau 4 tuÇn. 
- Kho¶ng 5-10% viªm gan B cÊp trë thµnh viêm m¹n tÝnh vµ
cã c¸c biÕn chøng x¬ gan hay ung th− gan.
3. ðÆc ®iÓm dÞch tÔ
- Viªm gan B cã thÓ gÆp ë mäi løa tuæi vµ
cã tû lÖ cao.
- HBV l©y truyÒn chñ yÕu qua 3 con ®−êng chÝnh: 
* ð−êng m¸u
* ð−êng tình dôc
* Từ mÑ sang con.
4. ChÈn ®o¸n vi sinh
- Ph¶n øng huyÕt thanh tìm c¸c KN : HBsAg , HBeAg
- Ph¶n øng huyÕt thanh tìm KT : anti HBs, anti HBe, anti HBc.
- Kü thuËt PCR: xác ñịnh ADN virus. 
Virus viªm gan B
5. Phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ
* Phßng bÖnh
+ Phßng bÖnh tr¸nh c¸c ®−êng l©y
+ Phßng bÖnh ®Æc hiÖu: Vaccin mang KN HBsAg.
+ Dự phòng Globulin miễn dịch kháng HBV:
Người có nguy cơ nhiễm HBV và trẻ sơ sinh có mẹ HBsAg(+).
* ðiÒu trÞ
- ðiÒu trÞ triÖu chøng:
- NghØ ng¬i, chÕ ®é dinh d−ìng hîp lý: 
- Thuèc kh¸ng virus: IFN, Lamivudine
Virus cóm
Influenza virus
Orthmyxovirus, cã 3 typ miÔn dÞch: 
cóm A, B, C.
1. ðÆc ®iÓm sinh häc virus cúm A
1.1. Hình thÓ, cÊu tróc.
- Hinh cÇu, 2R= 80-120nm.
- Vá bao ngoµi: líp lipid kÐp
trªn bÒ mÆt: gai glycoprotein.
- Capsid ®èi xøng xo¾n.
- VËt liÖu di truyÒn : 8 ñoạn ARN.
1.2. Kh¸ng nguyªn Virus cóm A
- Kh¸ng nguyªn
ng−ng kÕt hång cÇu;
(glycoprotein)
+ H (Hemagglutinin): 
tõ H1 ®Õn H16.
+ N (Neuraminidase): 
tõ N1 ®Õn N9.
1.2. Kh¸ng nguyªn Virus cóm A
Hemaglutinin
Neuraminidase
-H1N1
-H2N2
-H3N2
- H5N1, H5N2, H5N8, H5N9,
- H7N1,H7N3,H7N4,H7N7
1.2. Søc ®Ò kh¸ng
- BÞ tiªu diÖt bởi - Tia cùc tÝm
- Dung m«i hoµ tan lipid.
1.3. Nu«i cÊy
- TÕ bµo tiªn ph¸t: TB bµo thai gµ. 
- TÕ bµo th−êng trùc: vero
Virus cóm A
1.4. Sù nh©n lªn của Virus cóm A 
1.5. C¸ch gäi tªn chủng virus
- Tªn týp virus - ®Þa danh ph©n lËp -
tháng, năm ph©n lËp – cÊu tróc H vµ N.
VÝ dô : A/ BangKok/3/79/H3N2.
.
2. Kh¶ năng g©y bÖnh cho ng−êi
- G©y bÖnh cóm lµ bÖnh nhiÔm trïng h« hÊp cÊp tÝnh, g©y dÞch.
- L©y lan : ®−êng h« hÊp
- ñ bÖnh: 1 ®Õn 3 ngµy.
- Khëi ph¸t : sèt 39- 400C, nhøc ®Çu ®au minh mÈy, mÖt mái, gai
rÐt, h¾t h¬i, ch¶y n−íc m¾t, n−íc mòi, ®au họng
- Toµn ph¸t: sèt cao 400C, mÖt mái, ®au ®Çu, m¾t xung huyÕt
®á, cã thÓ béi nhiÔm phæi (viªm phæi).
- BÖnh tiÕn triÓn kho¶ng 1 tuÇn thi håi phôc dÇn vµ khái
(nÕu kh«ng béi nhiÔm phæi)
3. DÞch tÔ häc
- Mïa bÖnh: ®«ng xu©n.
- ð−êng l©y: h« hÊp.
- ðối tượng cảm nhiễm:
- DÞch cóm A lan trµn vµ nghiªm träng.
1918-1919: H1N1 - Cóm T©y Ban Nha. 50 triệu người
1957- 1958: H2N2 - Cóm ch©u ¸. 4 triệu ``
1968- 1969: H3N2 - Hång k«ng. 750000
1977: H1N1 + H3N2 - Liªn x«.
- Nguån gèc dÞch cóm A
Nguån gèc dÞch cóm A
Nguån gèc dÞch cóm A
ðáp ứng miễn dịch
Các kháng thể bảo vệ
1- Kháng thể ngăn ngưng kết hồng cầu: ngăn KN 
bề mặt gắn vào thụ thể tế bào chủ.
2- Kháng thể chống Neuraminidase : ngăn sự giải
phóng hạt virus.
3. IgA tiết ngăn virus bám vào niêm mạc hô hấp.
4. Miễn dịch ñặc hiệu cho từng thứ typ.
Các phương pháp chẩn ñoán virus
1. Chẩn ñoán trực tiếp:
- Bệnh phẩm:
- Phân lập trên các dòng tế bào nhạy cảm
+ TB nguyên phát 1 lớp: nguồn gốc mô ñộng vật, côn trùng, 
chỉ dùng 1 lần: tb thận khỉ, tb bào thai gà
+ TB thường trực: nguồn gốc ñộng vật, côn trùng ñược cấy
chuyển nhiều lần: tb vero,C6/36
- X¸c ®Þnh virus b»ng ph¶n øng miÔn dÞch víi kh¸ng thÓ
mÉu
- Tiêm truyền súc vật .
2. Chẩn ñoán gián tiếp:
- Bệnh phẩm: mẫu huyết thanh kép.
- Tim ®éng lùc KT b»ng ph¶n øng miÔn dÞch víi KN mÉu.
4. ChÈn ®o¸n vi sinh cúm A
4.1. Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh virus
- BÖnh phÈm : dÞch mòi häng lÊy vµo c¸c
ngµy ®Çu cña bÖnh. 
- Nu«i cÊy vµ ph©n lËp trªn c¸c dßng tÕ bµo nh¹y c¶m. 
- X¸c ®Þnh virus b»ng ph¶n øng miÔn dÞch
víi kh¸ng thÓ mÉu.
4.2. ChÈn ®o¸n huyÕt thanh
- BÖnh phÈm: huyÕt thanh kÐp
- Tim ®éng lùc KT b»ng ph¶n øng miÔn dÞch
víi KN mÉu.
Phßng bÖnh
- Phßng bÖnh kh«ng ®Æc hiÖu:
+ Vệ sinh mũi họng
+ Nâng cao sức ñề kháng
+ Rửa tay
- Phßng bÖnh ®Æc hiÖu: Vaccin
. 
Vaccin cúm
• Công thức : A/H1N1, A/H3N2, B.
• ðáp ứng MD sau tiêm: 2 tuần
• Thời gian bảo vệ : 1 năm.
• ðối tượng nên tiêm: trẻ em, người mắc bệnh
phổi mạn, nhân viên y tế
• Không nên tiêm: trẻ <6tháng, dị ứng với
albumin trứng, suy giảm miễn dịch
ðiÒu trÞ:
1. ðiÒu trÞ triÖu chøng, chăm sãc ®iÒu d−ìng vµ chèng béi
nhiÔm phổi.
2. C¸c thuèc kh¸ng virus :
• Amantadine, Rimantadin:
Tác ñộng ñến quá trình nhân lên của virus.
Dùng sớm 24 h ñầu.
• Tamiflu(Osetamivir): ức chế Neuraminidase ngăn sự
giải phóng hạt virus. Dùng sớm 48h từ khi có triệu 
chứng viêm hô hấp cấp.
ðiÒu trÞ: 
Âamntadin bảo vệ m2 không bị phá huy vì acid endosome giúp vr cỏi áo
Virus viªm n=o NhËt B¶n B
(Japanese Encephalitis B Virus)
• 1871: mô tả bệnh viêm màng não tủy ở Nhật Bản.
• 1934: Hayashi: chứng minh viêm não tủy do VR.
• 1935: Takaji: phân lập VR từ não tử thi bị viêm não tủy.
• 1938: Mitanura: phân lập VR từ muỗi.
• 1959: xác ñịnh ổ chứa VR là muỗi, chim, lợn.
* Việt Nam: 
• 1959 dÞch viêm não x¸c ®Þnh do VRVNNB b»ng huyÕt thanh
• 1964: Ph©n lËp ®−îc VR ký hiÖu HN-60
Virus viªm n=o NhËt B¶n B
(Japanese Encephalitis B Virus)
1. ðÆc ®iÓm sinh vËt häc.
1.1. Hinh thÓ vµ cÊu tróc
• Hinh cÇu 2R= 40-50 nm.
• Vá bao ngoµi lµ mµng lipid kÐp
cã gai glycoprotein có tính KN.
• Capsid ®èi xøng khèi, 
nucleprotein có tính KN.
• VËt liÖu di truyÒn lµ ARN. 
1.2. Søc ®Ò kh¸ng
BÞ tiªu diÖt bëi - c¸c dung m«i hoµ tan lipid, 
- tia cùc tÝm, 560C/ 30 phót.
Bền vững: - 70 0C, ñông khô.
1.3. Nu«i cÊy
- TÕ bµo muçi C6/36 ( tb trứng muỗi Aedes Albopictus). 
- N·o chuét nh¾t tr¾ng 1-3 ngµy tuæi . 
- Trøng gµ Êp 8-9 ngµy.
- Muỗi Aedes Albopictus sống.
1.4. Kh¸ng nguyªn
- KN trung hoµ: gai glycoprotein.
- KN ng−ng kÕt hång cÇu: gai glycoprotein.
- KN kÕt hîp bæ thÓ.
Virus viªm n=o NhËt B¶n B
2. Kh¶ năng g©y bÖnh
BÖnh viªm n·o NhËt b¶n do muçi ®èt truyÒn virus, muçi Culex 
tritaeniorhynchus lµ vector chÝnh.
• Chñ yÕu gÆp ë trÎ em d−íi 15 tuæi
• BiÓu hiÖn l©m sµng th−êng gÆp hai thÓ sau:
- ThÓ nhÑ: ®au ®Çu, sèt nhÑ, mÖt mái trong 2-3 ngµy.
- ThÓ nÆng: cã tæn th−¬ng n·o: 
TriÖu chøng viªm n·o cÊp nÆng: ®au ®Çu dữ déi, sèt cao, co 
giËt, rèi lo¹n c¶m gi¸c, rèi lo¹n vËn ®éng, rèi lo¹n ý thøc ë
nhiÒu møc ®ộ; lú lẫn, hôn mê.
- TØ lÖ tö vong kho¶ng 10-12%.
- Di chøng vÒ thÇn kinh, t©m thÇn 60%. 
DÞch tÔ
• BÖnh l−u hµnh réng ë ch©u ¸.
• C¸c vô dÞch th−êng x¶y ra vµo mïa hÌ. 
• Ổ chứa virus : 
- Mét sè loµi chim hoang dã (chim liÕu ®iÕu) 
- Mét sè loµi gia sóc nh−: lîn, bß, chã, ngùa.
- Muỗi Culex.
•Việt Nam
- Vùng lưu hành dịch: Bắc Giang, Lục Ngạn, Gia lương.
- Mùa bệnh: tháng 5-8: mùa muỗi, mùa hoa quả chín.
- Tỷ lệ mắc 6- 10 người/100000dân
Dây chuyền dịch tễ
3. ChÈn ®o¸n vi sinh
3.1. Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh virus
- BÖnh phÈm: m¸u, dÞch n·o tuû.
- 2 kü thuËt ph©n lËp virus 
+ Ph©n lËp trªn não chuét nh¾t tr¾ng 1-3 ngµy tuæi.
+ Ph©n lËp trªn tÕ bµo muçi C6/36.
- 3 kü thuËt x¸c ®Þnh virus: KT mẫu phát hiện KN.
+ Ngăn ng−ng kÕt hång cÇu.
+ MiÔn dÞch huúnh quang.
+ ELISA
3.2. ChÈn ®o¸n huyÕt thanh: KN mẫu phát hiện KT
- BÖnh phÈm: mÉu huyÕt thanh kÐp. Tìm ñộng lực KT.
3.3. Phát hiện IgM ñặc hiệu kháng virus= Mac.elisa
Bphẩm: huyết thanh hoặc nước não tủy.
Thời gian lấy mẫu: 5 ngày sau khởi phát tỉ lệ +85%. 
5. Phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ
- Phßng bÖnh
+ Phßng bÖnh kh«ng ®Æc hiÖu: diÖt muçi truyÒn
+ Phßng bÖnh ®Æc hiÖu: tiªm phßng vaccin cho trÎ em
d−íi 15 tuæi, nhÊt lµ ë vïng cã dÞch l−u hµnh.
- ðiÒu trÞ
+ Ch−a cã thuèc ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu virus. 
+ ðiÒu trÞ triÖu chøng kÕt hîp chăm sãc ®iÒu d−ìng. 
+ ThÓ nÆng ph¶i ®iÒu trÞ kÞp thêi, tr¸nh c¸c biÕn chøng
vµ ph¶i phôc håi chøc năng ë giai ®o¹n lui bÖnh. 
Virus Dengue
1. ðÆc ®iÓm sinh häc
1.1. Hinh thÓ vµ cÊu tróc
- Hinh cÇu 2R= 35-50nm.
- CÊu tróc cña virus : 
+ Vá envelope( lipoprotein) 
+ Vá capsid ®èi xøng khèi
+ VËt liÖu di truyÒn: ARN 1 sîi . 
Virus Dengue
1.2. Søc ®Ò kh¸ng
- Tiªu diÖt bëi dung m«i hoµ tan lipid, tia cùc tÝm, 600 /30 phót.
1.3. Nu«i cÊy
- Trªn c¸c tÕ bµo nu«i: tÕ bµo Hela, tÕ bµo muçi C6/36. 
- Cã thÓ cÊy chuyÒn vµo n·o chuét nh¾t tr¾ng1-2 ngµy tuæi hoÆc
cÊy vµo c¬ thÓ muçi Aedes aegypty hoÆc muçi Toxorhynchites.
1.4. Kh¸ng nguyªn
- Kh¸ng nguyªn kÕt hîp bæ thÓ, trung hoµ, ng−ng kÕt hång cÇu. 
- Do cÊu tróc cña c¸c quyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn kh¸c nhau chia
virus ra 4 typ ký hiÖu lµ : D1, D2, D3, D4. 
2. Kh¶ năng g©y bÖnh
• BÖnh do virus Dengue lµ bÖnh truyÒn nhiÔm g©y dÞch do muçi truyÒn. 
• NhiÔm virus cã thÓ g©y ra c¸c bÖnh c¶nh sau:
- Sèt Dengue
+ Nung bÖnh 3-15 ngµy
+ Khëi ph¸t : sèt cao 39-400C, rÐt run, ®au ®Çu, ®au mái c¬, khíp, xung
huyÕt ë cñng m¹c m¾t, ®au nhøc nh·n cÇu, ph¸t ban ngoµi da, ®«i khi thÊy
cã chÊm xuÊt huyÕt d−íi da, sè l−îng tiÓu cÇu binh th−êng. 
Sèt trong vßng 3- 7 ngµy tiªn l−îng tèt .
- Sèt xuÊt huyÕt Dengue
+ TriÖu chøng nh− trªn
+ Héi chøng xuÊt huyÕt d−íi da, niªm m¹c, xuÊt huyÕt tiªu ho¸, 
sè l−îng tiÓu cÇu gi¶m. 
- Sèt xuÊt huyÕt Dengue cã sèc
+ Sèc do gi¶m tuÇn hoµn víi c¸c dÊu hiÖu: mÖt l¶, tinh thÇn vËt v·, m¹ch 
nhanh nhá, chi l¹nh, huyÕt ¸p tôt, næi v©n tÝm trªn da.
NÕu kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi, bÖnh nh©n cã thÓ tö vong.
DÞch tÔ
- æ chøa: ng−êi, khØ vµ
muçi
- ð−êng l©y truyÒn: muçi
®èt muçi Aedes
aegypti
- L−u hµnh: ch©u ¸, ch©u
Phi, ch©u Mü vµ ch©u
óc.
- ViÖt Nam bÖnh sèt xuÊt
huyÕt Dengue gÆp
quanh năm, ®Æc biÖt lµ
vµo mïa m−a. 
3. ChÈn ®o¸n vi sinh
3.1. Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh virus
- BÖnh phÈm:
+ M¸u bÖnh nh©n lóc ®ang sèt.
+ Vect¬: muçi Aedes aegypti.
- Ph©n lËp virus: dïng mét trong ba ph−¬ng ph¸p sau:
+ Ph©n lËp trªn chuét b¹ch. 
+ Ph©n lËp trªn muçi sèng. 
+ Ph©n lËp trªn tÕ bµo mét líp C6/36. 
- X¸c ®Þnh virus: b»ng mét trong c¸c ph−¬ng ph¸p sau:
+ Ph¶n øng kÕt hîp bæ thÓ .
+ Ph¶n øng trung hoµ
+ Kü thuËt miÔn dÞch huúnh quang trùc tiÕp.
+ Kü thuËt PCR (Polymerase chain reaction ).
3. ChÈn ®o¸n vi sinh
3.2. ChÈn ®o¸n huyÕt thanh
- BÖnh phÈm: mÉu huyÕt thanh kÐp.
- C¸c kü thuËt th−êng dïng hiÖn nay:
+ Ph¶n øng ngăn ng−ng kÕt hång cÇu.
+ Ph¶n øng kÕt hîp bæ thÓ .
+ Ph¶n øng trung hoµ.
+ ELISA
Dùa vµo ph¶n øng huyÕt thanh tim ®éng l−c kh¸ng thÓ.
4. Phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ
- Phßng bÖnh: 
+ Ch−a cã vaccin
+ Phßng bÖnh kh«ng ®Æc hiÖu:
+ H¹n chÕ vµ tiªu diÖt vect¬ truyÒn bÖnh.
+ H¹n chÕ vµ tr¸nh muçi ®èt.
- ðiÒu trÞ : 
+ Ch−a cã thuèc ®Æc hiÖu kh¸ng virus.
+ Chñ yÕu lµ ®iÒu trÞ triÖu chøng vµ biÕn chøng kÕt hîp
víi n©ng cao thÓ tr¹ng.
Virus g©y héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch ë ng−êi
(HIV: Human Immunodeficiency Virus)
- 1981 : Mô tả hiện tượng bệnh AIDS.
- 1984 – 1985: Phân lập HIV-1 trên người.
- 1986: Phân lập HIV-2 trên khỉ xanh châu Phi.
- Họ Retroviridae gồm: HIV, VR gây khối u ñặc ñiểm
chung là: vỏ envelope, RT, gây bệnh nhiều tế bào.
Virus g©y héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch ë ng−êi
(HIV: Human Immunodeficiency Virus)
1. ðÆc ®iÓm sinh vËt häc.
1.1. Hinh thÓ vµ cÊu tróc
- Hinh cÇu, 2R=100nm, gåm 3 líp:
- Líp vá ngoµi ( lipid kÐp), gp 160. 
Gai nhó gåm 2 phÇn:
+ Glycoprotein mµng ngoµi gp 120 
+ Glycoprotein xuyªn mµng gp 41.
- Líp vá trong (vá capsid):
+ Líp ngoµi hinh cÇu (protein), p18 
víi HIV-2 vµ p17 víi HIV-1.
+ Líp trong hinh trô (protein) p24
- Lâi: 2 sîi ARN, men RT, vµ mét sè
enzym gióp cho qóa trinh tæng hîp
virus míi. 
Virus g©y héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch ë ng−êi
(HIV: Human Immunodeficiency Virus)
1.2. TÝnh chÊt nu«i cÊy
- Nu«i cÊy trªn tÕ bµo lympho ng−êi. 
- TÕ bµo th−êng trùc Hela cã CD4.
1.3. Søc ®Ò kh¸ng
- HIV dÔ bÞ bÊt ho¹t bëi c¸c yÕu tè lý häc, ho¸ häc. HIV bÞ
tiªu diÖt ë nhiÖt ®é 560C/30phót. 
- HIV bÞ bÊt ho¹t víi mét sè ho¸ chÊt nh− oxy giµ, Javen... 
nh−ng kh«ng bÞ tiªu diÖt bëi tia cùc tÝm.
Các Enzym quan trọng của HIV 
• Reverse transcriptase: sao mã ngược.
• Endonuclease: tích hợp vào NST tế bào chủ.
• Protease: Phân giải chuỗi polypeptide
Reverse transcriptase: sao mã ngược.
Protease phân giải chuỗi polypeptide
Phân loại
Có 2 typ HIV-1 và HIV-2.
* Giống : ñường lây , bệnh AIDS.
* Khác : 
- Bộ gen di truyền: + HIV-1: p17
+ HIV-2: p18
- Thời gian nung bệnh: HIV-1 dài hơn HIV-2
- Khả năng gây nhiễm: HIV-1cao hơn HIV-2.
- Lưu hành : HIV-1 toàn cầu, HIV-2 châu Phi.
2. Sù x©m nhËp vµo tÕ bµo vµ nh©n lªn cña HIV
2.1.- HÊp phô lªn bÒ mÆt tÕ bµo: TCD4, B, ðTB, Monocyte
2.2.- X©m nhËp vµo tÕ bµo chủ
2.3.- Nh©n lªn trong tÕ bµo chủ.
+ Sao mã ngược ARN->ADN.
+ Tích hợp ADN vào NST tế bào chủ.
+ Tồn tại dạng Provirus
+ Tiếp tục sao chép tạo hạt VR hoàn chỉnh.
2.4.- Lắp ráp các thành phần cấu trúc.
2.5.- Gi¶i phãng h¹t virus míi
Sơ ñồ nhân lên của HIV
HIV x©m nhËp vµo tÕ bµo chủ
3. Kh¶ năng g©y bÖnh
3.1. ð−êng l©y truyÒn
- Qua ®−êng tinh dôc
- Theo ®−êng m¸u
- Tõ mÑ sang con
3.2. HËu qu¶ cña qóa trinh nhiÔm HIV
- Virus x©m nhËp vµ nh©n lªn ë nhiÒu lo¹i tb nhưng chñ yÕu là
vµo tb lympho TCD4 .
- G©y suy gi¶m hÖ thèng MD -> nhiÒu lo¹i nhiÔm trïng c¬ héi: 
viªm phæi, viªm da, viªm ruét, viªm häng do vi khuÈn, nÊm, 
virus, vµ ung th− (Sarcom kaposi- a rare skin cancer) 
- Diễn biến bệnh 3 giai ñoạn: Cửa sổ 3-6 tuần, 
Carrier : 2-10 năm có kháng thể. AIDS( Acquired Immune 
Deficiency Syndrome) 1-3 năm. 
4. MiÔn dÞch
4.1. Sù t¹o thµnh kh¸ng thÓ
- Kh¸ng thÓ trung hßa: ®Æc hiÖu typ chèng gp120...
- T¹o kh¸ng thÓ ®éc s¸t tÕ bµo.
4.2. MiÔn dÞch tÕ bµo
- Hinh thµnh c¸c tÕ bµo lympho Tc (T ®éc).
4.3. Sù nÐ tr¸nh hÖ thèng miÔn dÞch cña HIV
- BiÕn dÞ kh¸ng nguyªn. 
- HIV ®¸nh vµo c¸c tÕ bµo miÔn dÞch quan träng lµ: 
TCD4, ®¹i thùc bµo
- HIV tån t¹i ë d¹ng provirus.
5. ChÈn ®o¸n vi sinh
5.1. Ph¸t hiÖn kh¸ng thÓ chèng HIV
- Kü thuËt ng−ng kÕt Latex nhanh (SERODIA).
- Kü thuËt miÔn dÞch enzym ELISA.
5.2. Ph¸t hiÖn HIV
- Ph©n lËp HIV: trªn tÕ bµo lympho hoÆc tÕ bµo Hela cã CD4
- Ph¶n øng khuÕch ®¹i gen PCR
5.3. Ph¸t hiÖn kh¸ng nguyªn 
- Kh¸ng nguyªn P24 cã trong huyÕt thanh, dÞch n·o tuû. 
5.4. C¸c xÐt nghiÖm huyÕt häc vµ miÔn dÞch
- Hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu gi¶m.
- TÕ bµo lympho TCD4 gi¶m d−íi 400/mm3 ( 800-1200/mm3).
- TØ lÖ lympho TCD4/ lympho TCD8 d−íi 1 (= 2).
-℘ globulin m¸u tăng. 
6. Phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ 
- Phßng bÖnh
+ Vaccin: vaccin ®ang ë giai ®o¹n thö nghiÖm.
+ Phßng bÖnh bằng tránh các ñường lây; 
- ðiÒu trÞ
+ Thuốc ngăn sự xâm nhập của hạt virus: Entry inhibitors.
+ Thuèc ngăn c¶n sù nh©n lªn cña HIV: 
- Nhóm ức chế sao mã ngược; Reverse transcriptase inhibitors.
- Nhóm ức chế tích hợp vào NST tế bào chủ:Intergrase inhibitors
- Nhóm ức chế Protease: Protease inhibitors.
+ C¸c thuèc kÝch thÝch miÔn dÞch.
+ Interferon
+ Chèng nhiÔm trïng c¬ héi.
Thuốc ñiều trị HIV
2
3
4
1