Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP 
CỦA CÁC THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MĨ 
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được: 
1. Kiến thức 
 Bài học giúp HS hiểu rằng, cuộc chiến tranh giành độc lập của nhân 
dân 13 nước thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ cuối thế kỷ XVIII là một cuộc cách 
mạng tư sản. Việc ra đời một số nước tư sản đầu tiên ngoài Châu Âu là sự 
tiếp xúc cuộc tấn công vào chế độ phong kiến mở đường cho lực lượng sản 
xuất Tư bản phát triển, là sự khẳng định quyết tâm vươn lên nằm quyền 
thống trị thế giới của giai cấp tư sản. 
2. Tư tưởng, tình cảm, thái độ 
 Chiến tranh giành độc lập thắng lợi, hợp chủng quốc Hoa Kỳ ra đời, 
góp phần thúc đẩy phong trào đấu tranh chống phong kiến châu Âu và 
phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ Latinh sau này. Tuy vậy, chế độ nô lệ 
vẫn tồn tại ở Mỹ, quần chúng nhân dân vẫn không được hưởng những thành 
quả cách mạng mà họ phải đổi bằng xương máu của chính mình. 
3. Kỹ năng 
 - Rèn luyện kỹ năng sử dụng đồ dùng trực quan, kỹ năng phân tích, 
khái quát , tổng hợp, đánh giá sự kiện. 
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC 
Bản đồ 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ; ảnh bạo động ở Bôxtơn, gioóc 
giơ Oa sinh tơn, đại hội lục địa (GV có thể lựa chọn nhiều tài liệu trực 
quan sinh động trong Encarta). 
III. TIếN TRÌNH Tổ CHứC DạY - HọC 
1. Giới thiệu bài mới 
 GV có thể tạo tình huống vào bài qua nhiều cách khác nhau, tuy nhiên 
cần chú ý HS đầu cấp rất ấn tượng với cách diễn đạt nhẹ nhàng giàu hình 
ảnh. Chẳng hạn: Cuộc cách mạng tư sản nổ ra trên “vùng đất thấp” và “xứ sở 
sương mù” dẫu có ý nghĩa trọng đại song chưa đủ củng cố niềm tin cho 
người đương thời về một thắng lợi hoàn toàn của giai cấp tư sản. Lịch sử 
phải chờ đợi hơn một thế kỷ sau để chứng kiến bến bờ Đại Tây Dương một 
cuộc biến động chính trị – xã hội to lớn ở 13 thuộc địa Anh, dẫn đến sự ra 
đời một quốc gia tư sản đầu tiên ở châu Mỹ. Vì sao ở nơi đây lại có thể bùng 
nổ một cuộc chiến tranh giành độc lập? Kết quả của cuộc chiến đã ảnh 
hưởng như thế nào đối với Lịch sử châu Mỹ và thế giới? Chúng ta sẽ nghiên 
cứu làm sáng tỏ vấn đề này trong bài học hôm nay. 
2. Tổ chức dạy học bài mới 
 Phần kiểm tra bài cũ có thể được tiến hành trước khi vào bài mới, 
hoặc cũng có thể thực hiện trong quá trình tiến hành bài nghiên cứu kiến 
thức mới). 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
Hoạt động 1: 
 - GV giới thiệu trên bản đồ vị trí của 13 
thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và nêu câu hỏi: 13 
thuộc địa Anh được ra đời như thế nào? 
 GV gợi ý để Hs nhớ lại kiến thức cũ làm 
nền cho nhận thức kiến thức mới. 
 + Cuộc di dân từ châu Âu sang Châu Mĩ từ 
sau phát kiến địa lý của Critxtop Côlômbô. 
 + Quá trình chinh phục người Inđian đuổi 
họ về phía Tây. 
 + Đưa nô lệ da đen từ Châu Phi sang khai 
 Sự phát triển của chủ nghĩa Tư 
bản ở Bắc Mỹ. Nguyên nhân bùng 
bổ chiến tranh. 
- Nửa đầu thế kỷ XVIII, 13 thuộc địa 
Anh được ra đời dọc bờ biển Đại Tây 
Dương (1,3 triệu người). 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
phà đồn điền 
 + Nền kinh tế TBCN ở 13 thuộc địa Anh 
phát triển như thế nào? 
Hoạt động 2: 
 - HS dựa vào SGK để trình bày sự phát 
triển kinh tế ở 2 miền (Bắc – Nam), quan 
trọng hơn là biết cách lý giải vì sao có sự 
khác nhau về ngành nghề sản xuất ở các khu 
vực đó. 
 + Miền Bắc: Công trường thủ công phát 
triển nhiều ngành nghề như: Rượu, thuỷ tinh. 
Luyện kim, đóng tàu, dệt,  (Các mỏ kim 
loại quý tập trung chủ yếu ở miền Bắc, cảng 
Bôxtơn sầm uất). 
 + Miền Nam: Kinh tế đồn điền phát triển, 
sản xuất hàng hoá nông nghiệp xuất khẩu: 
ngô, bông, mía, thuốc là (đất đai phì nhiêu; 
Sử dụng rộng rãi, bóc lột tàn bạo nô lệ da 
- Giữa thế kỷ XVIII, nền công 
thương nghiệp TBCN ở đây phát 
triển. 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
đen). 
 Sự phát triển kinh tế ở 13 thuộc địa đặt ra 
những yêu cầu gì? 
 Sau khi cho Hs thảo luận vấn đề này, GV 
cần nhấn mạnh yêu cầu bức thiết sản xuất, 
buôn bán, mở mang kinh tế về phía tây. Tuy 
nhiên, những mong muốn chính đáng đó bị 
chính quyền Anh quốc ra sức kim hãm. 
 GV tiếp tục cho HS thảo luận vấn đề. 
 Tại sao chính phủ Anh lại kìm hãm sự phát 
triển kinh tế ở thuộc địa? 
 Chính phủ Anh đã làm gì để kim hãm sự 
phát triển kinh tế thuộc địa? Hậu quả của 
những chính sách đó ra sao? 
 GV lấy kết quả thảo luận để lý giải nguyên 
nhân dẫn đến việc bùng nổ cuộc chiến tranh 
đòi quyền độc lập của tất cả các tầng lớp nhân 
dân 13 thuộc địa Anh. 
- Sự phát triển kinh tế công, nông 
nghiệp thúc đẩy thương nghiệp, giao 
thông, thông tin, thống nhất thị 
trường, ngôn ngữ. 
- Sự kìm hãm của chính phủ Anh làm 
cho mâu thuẫn ở 13 thuộc địa trở nên 
gay gắt, dẫn đến việc bùng nổ chiến 
tranh. 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
Hoạt động 3: 
 - GV sử dụng các bức tranh (nguồn: 
Encarta) miêu tả, tường thuận cảnh Hành 
hình nhân viên sở Thuế; Tấn công tầu chở 
chè của Anh; Bạo động ở Bôxtơn 1773. 
 GV hướng dẫn Hs phân tích phản ứng của 
vua Anh – nguyên nhân trực tiếp dẫn đến 
bùng nổ cuộc chiến (4 – 1775). GV cho HS 
quan sát bảng so sánh tương quan lực lượng 
giữa 2 bên khi bắt đầu cuộc chiến. 
 Ví dụ: lập bảng thể hiện dữ liệu sau: 
 + Quân Anh: Lực lượng 9 vạn: thiện 
chiến; vũ khí đầy đủ 
 + Quân 13 thuộc địa: lực lượng 3 vạn; 
thiếu kinh nghiệm tác chiến; vũ khí thiếu 
thốn 
 Từ việc so sánh, HS nhận thấy những khó 
khăn, bất lợi đối với nghĩa quân dẫn tới 
2. Diễn biến chiến tranh và sự 
thành lập Hợp chủng quốc Hoa 
Kỳ. 
- Sau sự kiện Bôxtơn, nguy cơ cuộc 
chiến đến gần. Đại hội lục địa lần thứ 
nhất được triệu tập (9 – 1774), yêu 
cầu vua Anh bãi bỏ chính sách hạn 
chế công thương nghiệp. 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
thương vong nhiều, thiếu thốn lương thực, 
lực lượng  
 GV đặt vấn đề: Cuộc chiến sẽ ra sao nếu 
tình hình đó kéo dài? Vấn đề cấp thiết cần 
giải quyết lúc này là gì? 
 - GV cho HS quan sát bức tranh đại hội lục 
địa lần hai, chân dung Oa sinh tơn, nêu câu 
hỏi thu hút sự chú ý của HS. 
 Ông là ai? Em biết gì về ông? 
 Trong quá trình hướng dẫn HS thảo luận, 
cần chú ý nhấn mạnh tài thao lược quân sự 
của Oa sinh tơn (chỉnh đốn quân đội, thay đổi 
hình thức tác chiến), đồng thời phân tích 
tác dụng của bản Tuyên ngôn độc lập đối với 
việc kích thích tinh thần đoàn kết chiến đấu 
của nhân dân thuộc địa (có thể liên hệ với bản 
tuyên ngôn độc lập ngày 02/09/1945 của ta). 
Nhờ đó tình hình thay đổi theo hướng ngày 
- Tháng 5 – 1775 Đại hội lục địa lần 
thứ hai được triệu tập 
+ Quyết định xây dựng quân đội lục 
địa. 
+ Cử Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn làm 
tổng chỉ huy quân đội. 
+ Thông qua bảng Tuyên ngôn độc 
lập (4-7-1776), tuyên bố thành lập 
hợp chủng quốc Hoa Kỳ. 
- Ngày 17-10-1777 chiến thắng 
Xaratôga tạo ra bước ngoặt cuộc 
chiến. 
- Năm 1781 trận I-oóc-tao giáng đòn 
quyết định, giành thắng lợi cuối 
cùng. 
Các hoạt động của thầy và trò 
Những kiến thức HS cần nắm 
vững 
càng có lợi cho nghĩa quân. 
 GV sử dụng sơ đồ cơ cấu tổ chức Nhà 
nước Mỹ. 
 Giới thiệu Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng 
thống đầu tiên của nước Mỹ (năm bùng nổ 
cuộc Đại cách mạng Pháp 1789), thủ đô nước 
Mỹ giờ đây mang tên ông. 
 Hướng dẫn HS nhận thức ý nghĩa của cuộc 
chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ, từ đó rút 
ra tính chất của nó là một cuộc cách mạng tư 
sản. 
 Kết quả và ý nghĩa của chiến 
tranh giành độc lập 
- Theo hoà ước vécxai (9-1783) Anh 
công nhận nền độc lập của 13 thuộc 
địa ở bắc Mỹ. 
- Năm 1787 thông qua Hiến Pháp 
củng cố vị trí Nhà nước Mỹ. 
Ý nghĩa: 
+ Giải phóng Bắc Mỹ khỏi chính 
quyền Anh, thành lập quốc gia tư sản, 
mở đường cho CNTB phát triển ở Bắc 
Mỹ. 
+ Góp phần thúc đẩy cách mạng 
chống phong kiến ở Châu Âu, phong 
trào đấu tranh giành độc lập ở Mỹ La 
tinh. 
4. Sơ kết bài học 
GV hướng dẫn HS nhận thức vấn đề chủ yếu sau: 
- Vì sao cách mạng tư sản ở Bắc Mỹ nổ ra dưới hình thức một cuộc 
chiến tranh giành độc lập? 
- Nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của cuộc cách mạng tư sản đó? 
- Tổng kết nội dung trên, GV củng cố để HS hiểu rõ khái niệm cách 
mạng tư sản. So sánh cuộc chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ với cách 
mạng tư sản Hà Lan, cách mạng tư sản Anh để thấy sự đa dạng về hình thức 
của cách mạng tư sản trong buổi đầu thời cận đại.