Giáo trình PLC cơ bản (Phần 1)

t) 
Khi c¸c chØ dÉn Set vµ Reset ®­îc thùc hiÖn, sè ®­îc 
tÝnh cña c¸c ®iÓm (N) b¾t ®Çu t¹i gi¸ trÞ lý thuyÕt cña bit 
hoÆc th«ng sè OUT ®­îc thiÕt lËp (lªn on) hoÆc t¸i thiÕt 
lËp (vÒ off). 
Ph¹m vi cña c¸c ®iÓm ®ã cã thÓ ®­îc thiÕt lËp hoÆc 
t¸i thiÕt lËp tõ 1 tíi 255. Khi sö dông chØ dÉn Reset, nÕu bit 
®­îc tÝnh mét trong hai bit T hoÆc C, th× khi ®ã mçi bit 
timer hoÆc counter lµ reset vµ gi¸ trÞ hiÖn thêi 
timer/counter lµ ®­îc xo¸ . 
§iÒu kiÖn lçi khi ®Æt ENO = 0: SM4.3 (thêi gian 
ch¹y), 0006 (®Þa chØ gi¸n tiÕp), 0091 (to¸n h¹ng ra cña 
ph¹m vi). 
C¸c ®Çu vµo/®Çu ra C¸c to¸n h¹ng C¸c kiÓu d÷ liÖu 
bit I, Q, M, SM, T, C, V, S, L BOOL 
N VB, IB, QB, MB, SMB, SB, LB, 
AC, h»ng sè, *VD, *AC, *LD 
BYTE 
S R Q Q 
0 0 Kh«ng ®æi 
0 1 0 1 
1 0 1 0 
1 1 CÊm 
S
R Q
Q
-
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 48 
3. Bµi tËp øng dông 
S¬ ®å vÝ dô vÒ lÖnh S vµ R, khi I0.0 cã tÝn hiÖu th× Q0.0 cã tÝn hiÖu theo, 
Q0.1 còng cã tÝn hiÖu nh­ng khi I0.0 mÊt tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn th× Q0.0 cã logÝc 0 
vµ Q0.1 vÉn ®­îc duy tr× møc 1, cßn Q0.2 ng­îc l¹i so víi Q0.1 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 49 
Bµi 2.3: Timer 
1. On - Deley Timer ( TON) vµ Retentive ON - Delay Timer (TONR) 
C¸c chØ dÉn On-delay Timer vµ Retentive On-
Delay Timer ®Õm thêi gian khi ®Çu vµo cho phÐp lµ ON. 
Khi gi¸ trÞ hiÖn thêi (Txxx) lín h¬n hoÆc b»ng thêi gian 
®Æt tr­íc (PT), bit timer lµ ON. 
Gi¸ trÞ hiÖn thêi On-Delay timer lµ ®­îc xo¸ khi 
®Çu vµo ®ang cho phÐp lµ OFF, trong khi gi¸ trÞ hiÖn 
thêi cña On-Delay Timer cã nhí lµ ®­îc duy tr× khi ®Çu 
vµo lµ OFF. B¹n cã thÓ sö dông Timer On-Delay cã nhí 
®Ó tÝch luü thêi gian cho c¸c chu kú phøc t¹p cña ®Çu 
vµo ON. Mét chØ dÉn Reset (R) lµ ®­îc sö dông ®Ó xo¸ 
gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer On-delay cã nhí. 
C¶ timer On-delay vµ Timer On-delay cã nhí liªn 
tôc ®Õm sau khi Preset lµ ®¹t ®­îc, vµ chóng dõng ®Õm 
t¹i gi¸ trÞ max cña 32767. 
2. Off-Delay Timer (TOF) 
Off-Delay Timer ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh trÔ 
mét ®Çu ra OFF cho mét chu kú cè ®Þnh cña thêi gian 
sau khi ®Çu vµo chØnh OFF. Khi ®Çu vµo ®ang cho phÐp chØnh ON, bit timer 
chØnh ON tøc thêi, vµ gi¸ trÞ hiÖn thêi lµ ®Æt tíi 0. Khi ®Çu vµo chØnh OFF, timer 
®Õm tíi khi thêi gian tr«i qua v­¬n tíi thêi gian ®Æt tr­íc. Khi thêi gian ®Æt tr­íc 
lµ ®¹t ®­îc, bit timer chØnh OFF vµ gi¸ trÞ hiÖn thêi dõng ®Õm. NÕu ®Çu vµo lµ 
OFF cho mét thêi gian ng¾n h¬n gi¸ trÞ ®Æt tr­íc, bit timer duy tr× ON. ChØ dÉn 
TOF ph¶i nh×n mét chuyÓn tiÕp ON tíi OFF ®Ó b¾t ®Çu ®Õm. 
NÕu timer TOF lµ ë trong mét miÒn SCR vµ miÒn SCR lµ kh«ng ho¹t ®éng, 
th× khi ®ã gi¸ trÞ hiÖn thêi lµ ®Æt tíi 0, bit timer lµ ®­îc chØnh OFF, vµ gi¸ trÞ hiÖn 
thêi kh«ng ®Õm. 
3. §Æc ®iÓm cña Timer trong S7-200 
C¸c ®Çu vµo/®Çu 
ra 
C¸c to¸n h¹ng C¸c kiÓu d÷ 
liÖu 
Txxx H»ng sè WORD 
IN (LAD) Nguån ch¶y BOOL 
IN (FBD) I, Q, M, SM, T, C, V, S, L, nguån ch¶y BOOL 
PT VW, IW, QW, MW, SMW, LW, AIW, 
T, C, AC, h»ng sè, *VD, *AC, *LD 
INT 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 50 
a. §é ph©n gi¶i 
C¸c timer TON, TONR vµ TOF cã 3 sù ph©n gi¶i. Sù ph©n gi¶i ®­îc x¸c 
®Þnh bëi sè timer nh­ minh ho¹ trong b¶ng. Mçi lÇn ®Õm cña gi¸ trÞ hiÖn thêi lµ 
béi sè cña thêi gian c¬ b¶n. Cho vÝ dô, gi¸ trÞ ®Æt PT lµ 50 trªn mét timer 10ms lµ 
500 ms. 
B¶ng th«ng sè timer vµ ®é ph©n gi¶i 
KiÓu 
timer 
§é ph©n gi¶i 
theo ms 
Gi¸ trÞ max theo gi©y 
(s) 
Sè Timer 
TONR 
(Cã nhí) 
1 ms 32.767 s (0.546 min.) T0, T64 
10 ms 327.67 s (5.46 min.) T1 tíi T4, T65 tíi T68 
100 ms 3l.276.7 s (54.6 min.) T5 tíi T31, T69 tíi 
T95 
TON, 
TOF 
(Kh«ng cã 
nhí) 
1 ms 32.767 s (0.546 min.) T32, T96 
10 ms 327.67 s (5.46 min.) T33 tíi T36, T97 tíi 
T100 
100 ms 3276.7 s (54.6 min.) T37 tíi T63, T101 tíi 
T255 
Chó ý: Kh«ng thÓ ph©n chia c¸c sè timer t­¬ng øng cho TOF vµ TON. CHo vÝ 
dô, b¹n kh«ng thÓ cã c¶ TON T32 vµ TOF T32. 
b. Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ c¸c chØ dÉn Timer S7-200 
B¹n cã thÓ sö dông c¸c timer ®Ó lµm ph­¬ng tiÖn cã chøc n¨ng ®Õm thêi 
gian c¬ b¶n. C¸c chØ dÉn ®­îc thiÕt lËp cña S7-200 cung cÊp ba kiÓu cña timer 
nh­ minh ho¹ d­íi. B¶ng 9-2 minh ho¹ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c timer kh¸c nhau. 
- On-Delay Timer (TON) dïng ®Ó ®Þnh thêi gian mét kho¶ng thêi gian ®¬n. 
- Retentive On-Delay Timer (TONR) dïng ®Ó tÝnh to¸n mét sè cña c¸c 
kho¶ng thêi gian. 
 - Off-Delay Timer (TOF) dïng ®Ó tÝnh thêi gian ®· qua mét ®iÒu kiÖn lçi, 
thùc tÕ viÖc lµm m¸t mét ®éng c¬ sau khi nã lµ ®­îc ng¾t (off). 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 51 
B¶ng c¸c ho¹t ®éng Timer 
KiÓu 
Timer 
HiÖn thêi >= §Æt 
tr­íc 
§ang cho 
phÐp ®Çu vµo 
ON 
§ang cho phÐp 
®Çu vµo OFF 
Chu kú nguån/ 
Vßng quÐt ®Çu 
TON Bit Timer ON, 
HiÖn thêi tiÕp tôc 
®Õm tíi 32,767 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi ®Õm 
thêi gian 
Bit Timer OFF, 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi = 0 
Bit Timer OFF, 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi = 0 
TONR Bit Timer ON, 
HiÖn thêi tiÕp tôc 
®Õm tíi 32,767 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi ®Õm 
thêi gian 
Bit Timer vµ 
gi¸ trÞ hiÖn thêi 
duy tr× tr¹ng 
th¸i cuèi 
Bit Timer OFF, 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi cã thÓ 
®­îc duy tr×1 
TOF Bit Timer OFF, 
HiÖn thêi = §Æt 
tr­íc, dõng ®Õm. 
Bit Timer 
ON, 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi = 0 
Timer ®Õm sau 
khi ON chuyÓn 
sang OFF 
Bit Timer OFF, 
Gi¸ trÞ hiÖn 
thêi = 0 
* C¸c ho¹t ®éng cña c¸c timer t¹i c¸c ®é ph©n gi¶i kh¸c nhau lµ ®­îc gi¶i 
nghÜa nh­ sau: 
- Sù ph©n gi¶i 1ms (1 milli gi©y) 
C¸c timer 1 ms ®Õm sè cña kho¶ng thêi gian 1-ms ®ã ®Õm ®Õn lóc tr«i qua 
cña hµnh ®éng timer 1-ms lµ ®· ®­îc cho phÐp. Sù thùc hiÖn cña chØ dÉn timer 
b¾t ®Çu tÝnh thêi gian; tuy nhiªn, c¸c timer 1-ms lµ ®­îc cËp nhËt (timer bit vµ 
timer hiÖn thêi) mäi mili gi©y kh«ng ®ång bé tíi chu kú quÐt. Nãi c¸ch kh¸c, 
timer bit vµ timer hiÖn thêi lµ ®­îc cËp nhËt béi sè thêi gian suèt mäi vßng quÐt 
lµ lín h¬n 1 ms. 
ChØ dÉn timer lµ ®­îc sö dông ®Ó chØnh timer on, t¸i thiÕt lËp timer hoÆc 
trong tr­êng hîp timer TONR th× chØnh timer off. 
Tõ khi timer cã thÓ ®­îc b¾t ®Çu ë bÊt kú chç nµo trong kho¶ng 1 ms, viÖc 
®Æt tr­íc ph¶i ®­îc thiÕt lËp lªn mét, kho¶ng thêi gian lín h¬n gi¸ trÞ min cña 
kho¶ng thêi gian mong muèn. Cho vÝ dô, ®Ó ®¶m b¶o mét kho¶ng thêi gian tèi 
thiÓu 56 ms ®ang sö dông mét timer 1-ms, cÇn ®Æt tr­íc gi¸ trÞ thêi gian lµ ®Æt 
tíi 57. 
- Sù ph©n gi¶i 10ms 
C¸c timer 10 ms ®Õm sè cña kho¶ng thêi gian 10-ms ®ã ®Õm ®Õn lóc tr«i 
qua cña hµnh ®éng timer 10-ms lµ ®· ®­îc cho phÐp. Sù thùc hiÖn cña chØ dÉn 
timer b¾t ®Çu tÝnh thêi gian; tuy nhiªn, c¸c timer 10-ms lµ ®­îc cËp nhËt t¹i lóc 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 52 
b¾t ®Çu cña mçi chu kú quÐt (nãi c¸ch kh¸c, timer bit vµ timer hiÖn thêi duy tr× 
h»ng sè trong suèt vßng quÐt), b»ng viÖc céng thªm sè ®­îc tÝnh c¸c kho¶ng thêi 
gian 10 ms (tõ khi b¾t ®Çu cña vßng quÐt tr­íc) tíi gi¸ trÞ hiÖn thêi cho timer 
ho¹t ®éng. 
Tõ khi timer cã thÓ ®­îc b¾t ®Çu ë bÊt kú chç nµo trong kho¶ng 10 ms, viÖc 
®Æt tr­íc ph¶i ®­îc thiÕt lËp lªn mét, kho¶ng thêi gian lín h¬n gi¸ trÞ min cña 
kho¶ng thêi gian mong muèn. Cho vÝ dô, ®Ó ®¶m b¶o mét kho¶ng thêi gian tèi 
thiÓu 140 ms ®ang sö dông mét timer 10-ms, cÇn ®Æt tr­íc gi¸ trÞ thêi gian lµ ®Æt 
tíi 15. 
- Sù ph©n gi¶i 100ms 
C¸c timer 100 ms ®Õm sè cña kho¶ng thêi gian 100-ms ®ã ®Õm ®Õn lóc tr«i 
qua cña hµnh ®éng timer 100-ms lµ ®· ®­îc cËp nhËt cuèi. C¸c timer lµ ®­îc cËp 
nhËt b»ng viÖc céng thªm vµo sè ®­¬c tÝnh cña c¸c kho¶ng thêi gian 100 ms (tõ 
chu kú quÐt tr­íc) ®Ó gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer khi chØ dÉn timer lµ ®­îc thùc 
hiÖn. 
Gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer 100-ms lµ chØ ®­îc cËp nhËt nÕu chØ dÉn timer lµ 
®­îc thùc hiÖn. Do ®ã, nÕu mét timer 100-ms lµ ®· tr«i qua mµ chØ dÉn timer 
kh«ng thùc hiÖn chu kú quÐt, gi¸ trÞ hiÖn thêi cho timer ®ã lµ kh«ng cËp nhËt vµ 
nã mÊt thêi gian. Còng nh­ thÕ, nÕu chØ dÉn cña timer 100-ms t­¬ng tù lµ ®­îc 
thùc hiÖn bé sè thêi gian trong mét chu kú quÐt ®¬n, th× sè cña c¸c kho¶ng thêi 
gian 100-ms lµ ®­¬c céng thªm tíi béi sè thêi gian gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer, vµ 
nã khuÕch ®¹i thêi gian. C¸c timer 100-ms sÏ chØ ®­îc sö dông ë chØ dÉn timer 
lµ ®­îc thùc hiÖn chÝnh x¸c mçi mét chu kú quÐt. 
Tõ khi timer cã thÓ ®­îc b¾t ®Çu ë bÊt kú chç nµo trong kho¶ng 100 ms, 
viÖc ®Æt tr­íc ph¶i ®­îc thiÕt lËp lªn mét, kho¶ng thêi gian lín h¬n gi¸ trÞ min 
cña kho¶ng thêi gian mong muèn. Cho vÝ dô, ®Ó ®¶m b¶o mét kho¶ng thêi gian 
tèi thiÓu 2100 ms ®ang sö dông mét timer 100-ms, cÇn ®Æt tr­íc gi¸ trÞ thêi gian 
lµ ®Æt tíi 22. 
- ViÖc cËp nhËt gi¸ trÞ hiÖn thêi timer 
HiÖu øng cña c¸c c¸ch kh¸c nhau trong c¸c gi¸ trÞ thêi gian hiÖn thêi lµ 
®­îc cËp nhËt tuú thuéc vµo viÖc c¸c timer ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo. Cho vÝ dô, 
xin vui lßng nh×n ho¹t ®éng timer minh ho¹ trong h×nh 9-4. 
Trong tr­êng hîp sö dông timer 1-ms (1), Q0.0 lµ chØnh ON cho mét vßng 
quÐt bÊt cø lóc nµo gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer lµ ®­îc cËp nhËt sau khi tiÕp ®iÓm 
th­êng ®ãng T32 lµ ®­îc thùc hiÖn vµ tr­íc khi tiÕp ®iÓm th­êng më T32 lµ 
®­îc thùc hiÖn. 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 53 
Trong tr­êng hîp sö dông timer 10-ms (2). Q0.0 lµ kh«ng chØnh ON, bëi v× 
bit timer T33 lµ ®­îc chØnh ON tõ ®Ønh cña vßng quÐt tíi ®iÓm ë khèi timer lµ 
®­îc thùc hiÖn. Mét khi khèi timer lµ ®­îc thùc hiÖn, gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer 
vµ T-bit cña nã lµ ®­îc thiÕt lËp tíi zezo. Khi tiÕp ®iÓm th­êng më T33 lµ ®­îc 
thùc hiÖn, T33 lµ off vµ Q0.0 lµ ®­îc chØnh off. 
Trong tr­êng hîp sö dông timer 100-ms (3), Q0.0 lµ lu«n lu«n ®­îc chØnh 
ON cho mét vßng quÐt bÊt cø lóc nµo gi¸ trÞ hiÖn thêi cña timer ®¹t ®­îc gi¸ trÞ 
®Æt tr­íc. 
B»ng c¸ch sö dông tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng Q0.0 thay cho timer bit nh­ ®Çu 
vµo ®ang cho phÐp ë khèi timer, ®Çu ra Q0.0 lµ ®¶m b¶o ®­îc chØnh ON cho mét 
vßng quÐt mçi lÇn cña timer ®¹t tíi gi¸ trÞ ®Æt tr­íc. 
4. Bµi tËp øng dông: 
a. VÝ dô Timer On-delay 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 54 
b. VÝ dô Timer On-delay cã nhí 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 55 
c. VÝ dô Timer Off-delay 
d. Bµi tËp: 
Bµi tËp 1: ViÕt ch­¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn tuần tự 3 động cơ; 
- Ấn ON1 Công tắc tơ K1 có điện cấp điện cho động cơ KĐB 3 pha MOTOR 
1 chạy trước. Sau 10 giây, Công tắc tơ K2 có điện cấp điện cho động cơ KĐB 3 
pha MOTOR 2 chạy sau. Sau 05 giây tiếp theo, Công tắc tơ K3 có điện cấp điện 
cho động cơ KĐB 3 pha MOTOR 3 chạy sau cùng. 
- Ấn OFF Công tắc tơ K3 mất điện, động cơ KĐB 3 pha MOTOR 3 dừng 
trước. Sau 05 giây, Công tắc tơ K2 mất điện, động cơ KĐB 3 pha MOTOR 2 
dừng sau. Sau 10 giây tiếp theo, Công tắc tơ K1 mất điện, động cơ KĐB 3 pha 
MOTOR 1 dừng sau cùng. 
- Trong lúc hệ thống đang hoạt động mà có bất kỳ sự cố nào xảy ra thì dừng 
ngay và đưa tín hiệu nháy đèn với thời gian trong 1 chu kỳ là 7 giây. 
Bµi tËp 2: ViÕt ch­¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn ®Ìn giao th«ng ng· t­; 
- Hệ thống điều khiển đèn giao thông ngã tư đơn giản với 6 đèn cho 2 hướng. 
Xanh sáng 25 giây, đèn vàng sáng 05 giây, đèn đỏ sáng 3 giây. 
- Gạt công tắc lên ON hệ thống hoạt động. 
- Gạt công tắc xuống OFF hệ thống dừng. 
Bảng trạng thái: 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 56 
Số trạng thái X1 V1 Đ1 X2 V2 Đ2 
1 1 0 0 0 0 1 
2 0 1 0 0 0 1 
3 0 0 1 1 0 0 
4 0 0 1 0 1 0 
1: Sáng; 0: Tắt 
- Trạng trái 1 và 3 hoạt động 30s, Trạng thái 2 và 4 hoạt động 5s. 
Bµi 2.4: Couter ( Bé ®Õm) 
1. Bé ®Õm lªn ( Counter up) 
Counter Up ®Õm lªn tíi gi¸ trÞ max trªn s­ên lªn 
cña ®Çu vµo Counter Up (CU). Khi gi¸ trÞ hiÖn thêi 
(Cxxx) lµ lín h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ ®Æt tr­íc (PV-Preset 
Value), counter bit (Cxxx) chØnh ON. Counter lµ t¸i thiÕt 
lËp khi ®Çu vµo Reset (R) chØnh ON. Nã dõng ®Õm khi 
nã ®¹t ®­îc PV. 
2. Bé ®Õm xuèng ( Counter down) 
Bé ®Õm ®Õm xuèng (Counter Down) ®Õm xuèng tõ 
gi¸ trÞ ®Æt tr­íc trªn s­ên lªn cña ®Çu vµo Count Down 
(CD). Khi gi¸ trÞ hiªn thêi lµ b»ng kh«ng, conuter bit 
(Cxxx) chØnh ON. Counter bit (Cxxx) t¸i thiÕt lËp vµ gi¸ 
trÞ hiÖn thêi t¶i víi gi¸ trÞ ®Æt tr­íc (PV) khi ®Çu vµo t¶i 
(LD) chØnh ON. Bé ®Õm ®Õm xuèng dõng ®Õm khi nã 
®¹t tíi zezo. 
3. Bé ®Õm lªn/xuèng ( Counter up/ down) 
ChØ dÉn Counter Up/Down ®Õm lªn tíi gi¸ trÞ max 
trªn s­ên lªn cña ®Çu vµo Counter Up (CU). Nã ®Õm 
xuèng trªn s­êng lªn cña ®Çu vµo Counter Down (CD). 
Khi gi¸ trÞ hiÖn thêi (Cxxx) lµ lín h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ 
®Æt tr­íc (PV), counter bit (Cxxx) chØnh ON. Counter lµ t¸i thiÕt lËp khi ®Çu vµo 
Reset (R) chØnh ON. 
4. Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ c¸c chØ dÉn Counter S7-200 
C¸c ph¹m vi bé ®Õm: Cxxx= C0 tíi C255 
Bé ®Õm lªn (CTU) ®Õm lªn tõ gi¸ trÞ hiÖn thêi cña mçi thêi gian bé ®Õm, 
®Çu vµo ®Õm lªn lµm chuyÓn tiÕp tõ off sang on. Bé ®Õm lµ t¸i thiÕt lËp khi ®Çu 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 57 
vµo t¸i thiÕt lËp chØnh ON hoÆc khi chØ dÉn Reset lµ ®­îc thùc hiÖn. Bé ®Õm 
dõng ®Õm khi nã ®¹t gi¸ trÞ max (32,767). 
Bé ®Õm lªn/xuèng (CTUD) ®Õm lªn mçi khi ®Çu vµo ®Õm lªn lµm chuyÓn 
tiÕp tõ off sang on vµ ®Õm xuèng mçi khi ®Çu vµo ®Õm xuèng lµm chuyÓn tiÕp tõ 
off sang on. Bé ®Õm lµ t¸i thiÕt lËp khi ®Çu vµo t¸i thiÕt lËp chØnh ON hoÆc khi 
chØ dÉn Reset lµ ®­îc thùc hiÖn. Vµo lóc nã ®ang v­¬n tíi gi¸ trÞ max (32,767), 
s­ên lªn tiÕp theo t¹i ®Çu vµo ®Õm lªn lµ nguyªn nh©n gi¸ trÞ ®Õm hiÖn thêi ®Õm 
tíi gi¸ trÞ bao quanh gi¸ trÞ min (-32,767). Còng nh­ vËy, khi ®ang v­¬n tíi gi¸ 
trÞ min (-32,767), s­ên lªn tiÕp theo t¹i ®Çu vµo ®Õm xuèng lµ nguyªn nh©n gi¸ 
trÞ ®Õm hiÖn thêi ®Õm tíi gi¸ trÞ bao quanh gi¸ trÞ max (32,767). 
C¸c bé ®Õm lªn vµ lªn/xuèng cã gi¸ trÞ hiÖn thêi duy tr× ®Õm hiÖn thêi. 
Chóng còng cã mét gi¸ trÞ ®Æt tr­íc (PV) vµ ®­îc so s¸nh víi gi¸ trÞ hiÖn thêi bÊt 
cøc lóc nµo chØ dÉn bé ®Õm lµ ®­îc thùc hiÖn. Khi gi¸ trÞ hiÖn thêi lµ lín h¬n 
hoÆc b»ng gi¸ trÞ ®Æt tr­íc, counter bit (C-bit) chØnh ON. NÕu kh«ng th×, C-bit 
chØnh off. 
Bé ®Õm xuèng ®Õm xuèng tõ gi¸ trÞ hiÖn thêi cña mçi thêi gian bé ®Õm, ®Çu 
vµo ®Õm xuèng lµm chuyÓn tiÕp tõ off sang on. Counter bit t¸i thiÕt lËp bé ®Õm 
vµ gi¸ tÞ hiÖn thêi t¶i víi gi¸ trÞ ®Æt tr­íc khi ®Çu vµo t¶i chØnh ON. Bé ®Õm dõng 
khi ®¹t tíi zezo. vµ counter bit (C-bit) chØnh ON.Khi b¹n t¸i thiÕt lËp mét bé ®Õm 
®ang dïng chØ dÉn Reset, counter bit lµ t¸i thiÕt lËp vµ gi¸ trÞ hiÖn thêi bé ®Õm 
®¹t gi¸ tÞ zezo. Sö dông sè bé dÕm ®Ó tham chiÕu c¶ gi¸ trÞ hiÖn thêi vµ C-bit cña 
bé ®Õm ®ã 
5. Bµi tËp øng dông c¸c bé ®Õm: 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 58 
Bµi tËp: 
Viết chương trình điều khiển dây chuyền đóng táo vào thùng, yêu cầu công 
nghệ: 
- Ấn ON  ĐC1 chạy để kéo băng tải thùng chạy đưa vỏ thùng đóng táo vào. 
Khi vỏ thùng vào đến vị trí S2 thì ĐC1 dừng. 
- Ngay khi ĐC1 dừng thì ĐC2 chạy để kéo băng tải táo hoạt động đưa táo rơi 
vào thùng. Táo được đếm bởi một cảm biến hồng ngoại S1. 
- Khi số táo đưa vào thùng đủ 24 quả (mỗi thùng chứa 24 quả) thì ĐC2 dừng. 
Tiếp tục ĐC1 chạy lại để đưa thùng táo thành phẩm ra ngoài và đóng thùng táo 
mới. 
- Hệ thống tự động hoạt động như trên cho đến khi ấn OFF thì dừng. 
- Trong lúc hệ thống đang hoạt động mà có bất kỳ sự cố nào xảy ra thì dừng 
ngay và đưa tín hiệu nháy đèn với thời gian trong 1 chu kỳ là 5 giây. 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 59 
Hình ảnh mô phỏng hoạt động của hệ thống băng tải 
bµi 2.5. LÖnh nh¶y vµ lÖnh gäi ch­¬ng tr×nh con 
1. LÖnh nh¶y (Jump to Label) 
ChØ dÉn Jump to label ®Þnh d¹ng mét nh¸nh tíi 
n¬i ®­îc x¸c ®Þnh (n) trong kho¶ng thêi gian ch­¬ng 
tr×nh. Khi mét viÖc nh¶y lµ thùc hiÖn, ®Ønh cña gi¸ trÞ 
ng¨n xÕp lµ lu«n lu«n cã logic 1. ChØ dÉn Label cho 
biÕt vÞ trÝ n¬i ®Õn cña viÖc nh¶y (n) 
C¸c to¸n h¹ng: None H»ng sè(0 tíi 255) 
C¸c kiÓu d÷ liÖu: WORD 
C¶ Jump vµ Label t­¬ng øng ph¶i ë ch­¬ng tr×nh 
chÝnh, mét thñ tôc con hoÆc mét ng¾t tÖp tin thi hµnh. 
B¹n kh«ng thÓ nh¶y tõ mét ch­¬ng tr×nh chÝnh tíi mét 
n¬i nµo ë mçi mét thñ tôc con vµ mét ng¾t tÖp tin thi 
hµnh. NÕu kh«ng th×, b¹n kh«ng thÓ nh¶y tõ mét thñ 
tôc con hoÆc ng¾t tÖp tin thi hµnh tíi mét n¬i n»m ngoµi thñ tôc con hoÆc ng¾t 
tÖp tin thi hµnh. 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 60 
2. LÖnh gäi ch­¬ng tr×nh con: 
ChØ dÉn gäi Subroutine ®iÒu khiÓn sù di chuyÓn 
tíi thñ tôc con (n). Ban cã thÓ sö dông mét chØ dÉn gäi 
thñ tôc con cã hoÆc kh«ng cã c¸c th«ng sè. §Ó thªm 
mét thñ tôc con, lùa chän Edit > Insert > Subroutine tõ 
menu. 
ChØ dÉn Conditional Return from Subroutine lµ 
®­îc sö dông ®Ó giíi h¹n mét thñ tôc con dùa trªn 
logic cã tr­íc. 
C¸c to¸n h¹ng: None 
C¸c kiÓu d÷ liÖu: WORD 
Mét khi thñ tôc con hoµn thµnh viÖc thùc hiÖn, trë 
l¹i ®iÒu khiÓn tíi chØ dÉn cho phÐp goi thñ tôc con. 
Khi mét thñ tôc con ®­îc gäi, logic ng¨n xÕp 
nhËp lµ ®­îc b¶o vÖ, ®Ønh cña ng¨n xÕp lµ ®­îc ®Æt tíi 
1, tÊt c¶ c¸c vÞ trÝ ng¨n xÕp kh¸c lµ ®Æt tíi 0 vµ ®iÒu khiÓn lµ ®­îc truyÒn tíi thñ 
tôc con ®­îc gäi. Khi thñ tôc con nµy lµ ®­îc hoµn thµnh, ng¨n xÕp lµ ®­îc l­u 
gi÷ l¹i víi c¸c gi¸ trÞ ®­îc b¶o vÖ t¹i ®iÓm gäi, vµ ®iÒu khiÓn lµ ®­îc trë l¹i tíi 
thñ tôc ®ang gäi. 
C¸c thanh ghi tæng lµ phæ biÕn tíi thñ tôc con vµ thñ tôc ®ang gäi. Kh«ng 
b¶o vÖ hoÆc l­u gi÷ l¹i c¸c ho¹t ®éng lµ ®­îc ®inh d¹ng trªn c¸c thanh ghi tæng 
tíi thñ tôc con sö dông. 
C¸c th«ng sè ®Þa chØ nh­ IN4 trong h×nh trªn (&VB100) lµ ®­îc hîp lý ho¸ 
tíi mét thñ tôc con nh­ mét gi¸ trÞ tõ kÐp (tõ kÐp kh«ng dÊu). KiÓu cña mét 
th«ng sè h»ng sè ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh ®èi víi th«ng sè trong thñ tôc ®ang gäi víi 
mét h»ng sè m« t¶ ë tr­íc gi¸ trÞ h»ng sè. Cho vÝ dô, ®Ó hîp lý ho¸ mét h»ng sè 
tõ kÐp kh«ng dÊu víi mét gi¸ trÞ th«ng sè nh­ 12,345, th«ng sè h»ng sè ph¶i 
Gi¸o tr×nh : PLC c¬ b¶n 
Khoa §iÖn - §iÖn tö Tr­êng Cao ®¼ng nghÒ Nam §Þnh 61 
®­îc x¸c ®Þnh nh­ DW#12345. NÕu h»ng sè m« t¶ lµ bÞ bá sãt th«ng sè, h»ng 
sè cã thÓ coi nh­ mét kiÓu kh¸c. 
§©y lµ kiÓu d÷ liÖu kh«gn tù ®éng chuyÓn ®æi ®­îc ®Þnh d¹ng trªn c¸c 
th«ng sè ®Çu vµo hoÆc ®Çu ra. Cho vÝ dô, nÕu b¶ng biÕn côc bé x¸c ®Þnh mét 
th«ng sè kiÓu d÷ liÖu sè thùc vµ trong thñ tôc ®ang gäi mét tõ kÐp (Dword) lµ 
®­îc x¸c ®Þnh cho th«ng sè ®ã, gi¸ trÞ trong thñ tôc con sÏ lµ mét tõ kÐp. 
Khi c¸c gi¸ trÞ lµ ®­îc hîp lÝ ho¸ tíi mét thñ tôc con, chóng lµ ®­îc ®Æt tíi 
bé nhí côc bé cña thñ tôc con. HÇu hÕt c¸c cét tr¸i cña b¶ng biÕn côc bé (nh×n 
h×nh 9-53) minh häa ®Þa chØ bé nhí côc bé ®èi víi mçi th«ng sè ®­îc hîp lÝ ho¸. 
C¸c gi¸ trÞ th«ng sè ®Çu vµo lµ ®­îc copy tíi bé nhí côc bé cña thñ tôc con khi 
thñ tôc con lµ ®­îc gäi. C¸c gi¸ trÞ th«ng sè ®Çu ra lµ ®­îc copy tõ bé nhí côc 
bé cña thñ tôc con tíi ®Þa chØ th«ng sè ®Çu ra ®­îc x¸c ®Þnh khi thñ tôc con thùc 
hiÖn lµ hoµn thµnh. 
KÝch th­íc vµ kiÓu d÷ liÖu lµ t­¬ng øng víi m· cña c¸c th«ng sè. Sù ph©n 
chia c¸c gi¸ trÞ th«ng sè tíi bé nhí côc bé ë thñ tôc con lµ nh­ sau: 
- C¸c gi¸ trÞ th«ng sè lµ ®­îc ph©n chia tíi bé nhí côc bé trong c¸c phÇn 
®­îc x¸c ®Þnh bëi chØ dÉn thñ tôc con víi c¸c th«ng sè b¾t ®Çu t¹i L.0. 
- C¸c gi¸ trÞ th«ng sè bit liªn tôc 1 tíi 8 lµ ®­îc ph©n chia tíi mét byte 
®¬n b¾t ®Çu víi Lx.0 vµ tiÕp tôc tíi Lx.7. 
- C¸c gi¸ trÞ byte, tõ vµ tõ kÐp lµ ®­îc ph©n chia tíi bé nhí côc bé trªn 
®­êng biªn byte (LBx, LWx hoÆc LDx). 
Trong chØ dÉn gäi thñ tôc con víi c¸c th«ng sè, c¸c th«ng sè ph¶i ®­îc s¾p 
®Æt trong c¸c phÇn víi c¸c th«ng sè ®Çu vµo ®µu tiªn, ®­îc cho phÐp bëi c¸c 
th«ng sè ®Çu vµo/®Çu ra, vµ khi ®ã ®­îc cho phÐp bëi c¸c th«ng sè ®Çu ra. 
NÕu b¹n lµ ®ang lËp tr×nh trong STL, ®Þnh d¹ng cña chØ dÉn gäi lµ: 
 CALL sè thñ tôc con, th«ng sè 1, th«ng sè 2, . . . 
C¸c ®iÒu kiÖn lçi khi ®Æt ENO ®èi víi gäi thñ tôc con víi th«ng sè = 0: 
SM4.3 (®ang ch¹y), 0008 (thñ tôc con max ®­îc lång vµo qu¸ møc). 
3. Bµi tËp øng dông: