Giáo trình Quản trị tài chính doanh nghiệp - Tập 1 - Nguyễn Văn Tuấn

õng TSCÑ ñöôïc ñaàu tö mua saém baèng nguoàn voán ngaân saùch ñöôïc 
Nhaø nöôùc cho pheùp ñeå laïi toaøn boä soá khaáu hao cô baûn ñeå khuyeán khích doanh nghieäp 
ñaàu tö, ñoåi môùi trang thieát bò. Khi chöa coù nhu caàu taùi taïo TSCÑ thì doanh nghieäp coù 
theå söû duïng linh hoaït soá tieàn khaáu hao ñeå ñaàu tö sinh lôïi hoaëc ñaùp öùng cho nhöõng nhu 
caàu saûn xuaát kinh doanh phuø hôïp. 
• Ñoái vôùi nhöõng TSCÑ ñöôïc ñaàu tö mua saém baèng nguoàn voán töï boå 
sung, doanh nghieäp ñöôïc toaøn quyeàn chuû ñoäng söû duïng soá tieàn khaáu hao ñeå taùi ñaàu 
tö, thay theá, ñoåi môùi TSCÑ cuûa mình treân nguyeân taéc baûo toaøn vaø khoâng ngöøng phaùt 
trieån voán coá ñònh. 
• Ñoái vôùi nhöõng TSCÑ ñöôïc mua saém töø nguoàn voán ñi vay thì, veà 
nguyeân taéc, doanh nghieäp phaûi söû duïng soá tieàn khaáu hao ñeå traû nôï theo nhöõng kyø haïn 
ñaõ thoûa thuaän. 
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 68 - 
2. Phaïm vi TSCÑ caàn phaûi tính khaáu hao 
 Vì khoâng phaûi taát caû TSCÑ hieän coù cuûa doanh nghieäp ñeàu phaûi trích khaáu hao 
cho neân vieäc ñaàu tieân khi laäp keá hoaïch khaáu hao TSCÑ laø phaûi xaùc ñònh ñöôïc phaïm 
vi TSCÑ caàn tính khaáu hao. 
Veà nguyeân taéc, taát caû caùc TSCÑ coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh 
doanh (keå caû nhöõng TSCÑ ngöøng hoaït ñoäng ñeå söûa chöõa lôùn) ñeàu phaûi trích khaáu 
hao. Nhöõng TSCÑ khoâmg tham gia vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thì khoâng 
phaûi trích khaáu hao. 
3. Laäp keá hoaïch khaáu hao TSCÑ theo phöông phaùp giaùn tieáp 
Theo phöông phaùp naøy, soá tieàn khaáu hao TSCÑ döï kieán trong kyø keá hoaïch 
ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : 
 hoaïch. keá kyøtrong hao khaáutính caàn TSCÑ quaân bìnhgiaù Nguyeân : NG
quaân bình hôïptoång hao khaáuleä Tyû : T
 hoaïch keá kyøtrong kieándöï TSCÑ hao khaáumöùc oång M
 : ñoù Trong
K
KH
KH
KKHKH
T:
TNGM ×=
 hoaïch keá kyøtrong leân taêng hao khaáutính phaûiTSCÑ quaân bìnhgiaù Nguyeân : 
 hoaïch keá kyøñaàu ôû hao khaáutính phaûiTSCÑ giaù Nguyeân: NG 
: Vôùi
NG 
: sau nhö ñònh xaùc ñöôïc NG
ñ
ñ −+=
NG
NGNGNG
t
gtKH
KH 
,12)1,2,3,.... (tg xuoánggiaûm seõ TSCÑ kieándöï maø thaùng laø t
,12)1,2,3,.... (t leân taêng seõ TSCÑ kieándöï maø thaùng laø t
 hoaïch. keá kyøtrong giaûm bôùt hoaëc
 leân taêng hao khaáutính phaûi kieándöï TSCÑ giaù nguyeân laølöôït laàn NG vaø NG
 ñoù ong
NG NG
 hoaïch keá kyøtrong giaûm bôùt hao khaáutính phaûiTSCÑ quaân bìnhgiaù Nguyeân : 
g
tt
gt
=
=
−=−=
:
:
Tr
12
)t12(NG
12
)t12(NG
NG
gg
g
tt
t
g
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 69 - 
4. Laäp keá hoaïch khaáu hao TSCÑ theo phöông phaùp tröïc tieáp 
 Theo phöông phaùp naøy, toång soá tieàn khaáu hao TSCÑ döï kieán trong kyø keá 
hoaïch ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : 
Σ soá tieàn khaáu hao döï 
kieán naêm keá hoaïch 
= Toång soá tieàn khaáu hao döï kieán 
cuûa 12 thaùng trong naêm keá hoaïch 
Soá tieàn khaáu hao cuûa töøng thaùng coù theå xaùc ñònh theo coâng thöùc sau : 
Löu yù : Vieäc tính khaáu hao TSCÑ theo töøng thaùng ñöôïc aùp duïng theo nguyeân 
taéc tính troøn thaùng , nghóa laø TSCÑ taêng leân hoaëc giaûm ñi trong thaùng naøy thì thaùng 
sau môùi trích hoaëc thoâi trích khaáu hao. Theo ñoù, ta coù theå suy ra coâng thöùc thöïc haønh 
ñeå tính soá khaáu hao cuûa töøng thaùng nhö sau : 
Soá khaáu 
hao TSCÑ 
thaùng naøy 
= 
Soá khaáu hao 
TSCÑ thaùng 
tröôùc 
+
Soá khaáu hao taêng 
theâm trong thaùng 
naøy 
_ 
Soá khaáu hao 
giaûm ñi trong 
thaùng naøy 
Soá khaáu hao taêng theâm hoaëc giaûm ñi trong thaùng naøy ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch 
la nguyeân giaù cuûa TSCÑ taêng theâm hoaëc giaûm ñi trong thaùng tröôùc nhaân vôùi tyû leä 
kh
( )
TSCÑ Loaïi : i
TSCÑ loaïi töøng cuûa thaùng theo hao khaáuleä Tyû : t
TSCÑ loaïi töøng cuûa thaùng ñaàu ôû hao khaáutính caàn giaù Nguyeân : NG
t thöù thaùng trong TSCÑ boätoaøn cuûa hao khaáutieàn Soá :
ki
ñi
ñi
t
m
1i
kit
KH
tNGKH ∑
=
×=
Náy
aáu hao theo thaùng töông öùng. 
Ví duï 11. Coâng ty A coù tình hình khaáu hao TSCÑ thaùng 12 naêm N nhö sau : 
 ÑVT : Trieäu ñoàng 
TT Loaïi TSCÑ Nguyeân giaù Tyû leä khaáu hao naêm Ti
1 Nhaø cöûa, vaät kieán truùc 5000 6% 
2 Maùy moùc saûn xuaát 3500 16% 
3 Phöông tieän vaän taûi 1000 13% 
4 Thieát bò quaûn lyù 800 9% 
 Coäng 10.300 
guyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 70 - 
Trong naêm keá hoaïch coâng ty döï kieán tình hình taêng giaûm TSCÑ nhö sau 
-Thaùng 01 seõ mua vaø ñöa vaøo vaän haønh moät soá maùy moùc saûn xuaát coù toång 
nguyeân giaù 600 trieäu ñoàng. 
-Thaùng 02 seõ thanh lyù moät phöông tieän vaän taûi ñaõ khaáu hao heát, coù nguyeân giaù 
250 trieäu ñoàng 
-Thaùng 04 seõ khaùnh thaønh vaø ñöa vaøo söû duïng moät vaên phoøng môùi, giaù quyeát 
toaùn coâng trình XDCB hoaøn thaønh baøn giao laø 750 trieäu ñoàng. 
-Thaùng 05 seõ mua theâm moät soá thieát bò vaên phoøng ñeå phuïc vuï quaûn lyù trò giaù 
120 trieäu ñoàng. 
-Thaùng 11 seõ mua theâm moät chieác oâ toâ trang bò cho phaân xöôûng vaät tö, 
nguyeân giaù (ñaõ coù leä phí tröôùc baï) laø 350 trieäu ñoàng. 
Haõy xaùc ñònh toång möùc trích khaáu hao TSCÑ cho naêm keá hoaïch (N+1) theo 
caùc phöông phaùp : 
a) Phöông phaùp tröïc tieáp 
b) Phöông phaùp giaùn tieáp 
Baïn coù nhaän xeùt gì veà hai keát quaû tính toaùn ñöôïc? 
a) Theo phöông phaùp tröïc tieáp : 
Ta coù soá khaáu hao thaùng 12/N cuûa coâng ty ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: 
ÑVT : trieäu ñoàng 
TT Loaïi TSCÑ Nguyeân giaù Tyû leä Ti Tyû leä Tki Soá KH thaùng 12 
1 Nhaø cöûa, vaät k.truùc 5000 6% 6%/12 25 
2 Maùy moùc saûn xuaát 3500 16% 16%/12 46,67 
3 Ph.tieän vaän taûi 1000 13% 13%/12 10,83 
4 Thieát bò quaûn lyù 800 9% 9%/12 6 
 Coäng 10.300 88,5 
Trong naêm keá hoaïch (N+1) : 
 ÑVT : trieäu ñoàng 
Soá khaáu hao thaùng Dieãn giaûi Soá tieàn 
1 88,5 + 0 – 0 88,5
2 88,5 + (600 x 16% : 12) – 0 96,5
3 96,5 + 0 – (250 x 13% : 12) 93,79
4 93,79 + 0 – 0 93,79
5 93,79 + (750 x 6% : 12) – 0 97,54
6 97,54 + (120 x 9% : 12) – 0 98,44
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 71 - 
7+8+9+10+11 98,44 x 5 492,2
12 98,44 + (350 x 13% : 12) – 0 102,23
Toång möùc khaáu hao phaûi trích döï kieán trong naêm keá hoaïch (N+1) 1163
b) Theo phöông phaùp giaùn tieáp 
( )
( )
 trieäu 1158,93 10,31% trieäu M ñoù Do
trieäu NG 
: naøy Luùc
trieäu NG
 trieäu 
12
11) - tr(12 350 5-12tr 120 4)-(12tr 1)-(12tr 600NG
trieäu 10.300 NG
: coù Ta
NG Vaø
%
10.300
800%
10.300
1000%
10.300
3500% T : Vôùi
 thöùc coâng coù Ta
KH
ñ
K
=×=
=−+=
=−=
=+++=
=
−+=
=×+×+×+×=
×=
84,240.11
84,240.1133,20817,1149300.10
33,208
12
212250
17,1149750
31,1091316
300.10
5000%6
KH
g
t
gtñKH
KKHKH
tr
NGNGNG
TNGM
Nhaän xeùt 
-Ta thaáy möùc khaáu hao keá hoaïch cheânh leäch giöõa hai phöông phaùp tröïc tieáp 
vaø giaùn tieáp laø 4,07 trieäu ñoàng. 
-Phöông phaùp giaùn tieáp keùm chính xaùc hôn do cô sôû tính soá khaáu hao keá 
hoaïch laø nguyeân giaù bình quaân vaø tyû leä khaáu hao toång hôïp bình quaân. 
-Phöông phaùp tröïc tieáp cho keát quaû chính xaùc hôn do laáy tröïc tieáp nguyeân giaù 
TSCÑ taêng vaø giaûm trong kyø vaø tyû leä khaáu hao tröïc tieáp cuûa töøng loaïi TSCÑ laøm cô 
sôû tính soá khaáu hao keá hoaïch => do vaäy phöông phaùp tröïc tieáp thöôøng ñöôïc söû duïng 
roäng raõi hôn trong caùc doanh nghieäp. 
IV. Baûo toaøn voán coá ñònh trong doanh nghieäp 
1. YÙ nghóa vaø noäi dung baûo toaøn voán coá ñònh 
Trong boái caûnh caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät cuûa tieán trình hoäi nhaäp kinh teá, 
vieäc baûo toaøn voán saûn xuaát noùi chung, voán coá ñònh noùi rieâng laø moät trong nhöõng yeâu 
caàu coù tính chaát soáng coøn cuûa moïi doanh nghieäp. Söï caàn thieát khaùch quan phaûi baûo 
toaøn voán coá ñònh coøn xuaát phaùt töø nhöõng ñaëc thuø cuûa loaïi voán naøy, ñoù laø : 
-Trong cô caáu voán kinh doanh cuûa moãi doanh nghieäp, voán coá ñònh thöôøng 
chieám tyû troïng lôùn. Quy moâ vaø trình ñoä trang bò maùy moùc thieát bò laø moät trong nhöõng 
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 72 - 
nhaân toá quan troïng haøng ñaàu quyeát ñònh khaû naêng taêng tröôûng vaø caïnh tranh cuûa 
doanh nghieäp. 
-Voán coá ñònh tham gia vaøo nhieàu chu kyø saûn xuaát kinh doanh vaø giaù trò cuûa noù 
ñöôïc thu hoài daàn daàn thoâng qua hình thöùc khaáu hao. Trong chu kyø vaän ñoäng cuûa 
mình, giaù trò cuûa voán coá ñònh luoân luoân bò ñe doaï bôûi caùc nhaân toá chuû quan vaø khaùch 
quan nhö laïm phaùt, hao moøn voâ hình, thieân tai, kinh doanh keùm hieäu quûa 
Do vaäy caàn phaûi toå chöùc toát vieäc quaûn lyù vaø söû duïng voán coá ñònh ñeå giuùp cho 
doanh nghieäp baûo toaøn vaø phaùt trieån voán kinh doanh, tieát kieäm chi phí vaø haï giaù 
thaønh saûn phaåm, goùp phaàn laøm gia taêng lôïi nhuaän cho doanh nghieäp. Vaán ñeà ñaët ra laø 
neân hieåu noäi dung cuûa coâng taùc baûo toaøn voán coá ñònh nhö theá naøo cho ñuùng? 
Treân lyù thuyeát, baûo toaøn voán coá ñònh coù nghóa laø phaûi thu hoài ñuû phaàn giaù trò 
voán tieàn teä ñaõ öùng ra ban ñaàu ñeå mua saém TSCÑ. Ñieàu naøy chæ ñuùng trong ñieàu kieän 
neàn kinh teá khoâng coù laïm phaùt, ñoàng tieàn luoân coù söùc mua oån ñònh vaø khoâng coù hao 
moøn voâ hình. 
Tuy nhieân nhöõng ñieàu kieän nhö theá laø raát khoù xaûy ra, bôûi söï bieán ñoäng khoâng 
ngöøng cuûa cô cheá thò tröôøng vaø söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa khoa hoïc kyõ thuaät. 
Trong boái caûnh nhö vaäy, vieäc thu hoài ñuû nguyeân giaù cuûa TSCÑ seõ trôû neân voâ nghóa, 
vì vôùi chöøng aáy seõ khoâng ñuû ñeå doanh nghieäp thöïc hieän taùi saûn xuaát giaûn ñôn TSCÑ 
cuûa mình. 
Vì theá, moät caùch ñaày ñuû, baûo toaøn voán coá ñònh phaûi ñöôïc hieåu laø thu hoài ñaày 
ñuû giaù trò thöïc cuûa TSCÑ, ñeå sao cho vôùi löôïng giaù trò thu hoài ít nhaát cuõng coù theå taùi 
ñaàu tö ñöôïc giaù trò söû duïng ban ñaàu cuûa TSCÑ. Giaù trò thöïc caàn thu hoài vaø nguyeân giaù 
cuûa TSCÑ coù theå laø nhöõng ñaïi löôïng khoâng hoaøn toaøn töông ñoàng, song ñieàu quan 
troïng laø caû hai ñaïi löôïng naøy ít nhaát cuõng phaûi coù cuøng moät söùc mua ñeå taïo ra moät giaù 
trò söû duïng töông ñöông. 
Bôûi vaäy, noäi dung cuûa coâng taùc baûo toaøn voán coá ñònh luoân bao goàm hai maët 
hieän vaät vaø giaù trò. Trong ñoù baûo toaøn veà maët hieän vaät cuûa voán coá ñònh (baûo toaøn 
TSCÑ) laø tieàn ñeà cho vieäc baûo toaøn voán coá ñònh veà maët giaù trò. 
Baûo toaøn voán coá ñònh veà maët hieän vaät khoâng chæ laø vieäc giöõ nguyeân hình thaùi 
vaät chaát vaø ñaëc tính söû duïng ban ñaàu cuûa TSCÑ maø quan troïng hôn laø phaûi duy trì 
ñöôïc moät caùch thöôøng xuyeân naêng löïc saûn xuaát ban ñaàu cuûa noù. Muoán vaäy, doanh 
nghieäp phaûi quaûn lyù chaët cheõ, thöïc hieän ñuùng quy cheá söû duïng vaø baûo döôõng trong 
suoát thôøi gian hoaït ñoäng höõu ích cuûa TSCÑ nhaèm duy trì vaø khoâng ngöøng naâng cao 
naêng löïc hoaït ñoäng cuûa TSCÑ, khoâng ñeå TSCÑ bò hö hoûng tröôùc thôøi haïn quy ñònh. 
Baûo toaøn voán coá ñònh veà maët giaù trò coù nghóa laø phaûi duy trì ñöôïc söùc mua cuûa 
voán coá ñònh ôû thôøi ñieåm hieän taïi so vôùi thôøi ñieåm boû voán ñaàu tö ban ñaàu, baát keå söï 
bieán ñoäng cuûa giaù caû, söï thay ñoåi cuûa tyû giaù hoái ñoaùi vaø aûnh höôûng cuûa tieán boä khoa 
hoïc kyõ thuaät. Tröôøng hôïp doanh nghieäp khoâng chæ duy trì ñöôïc söùc mua cuûa voán coá 
ñònh, maø coøn môû roäng ñöôïc quy moâ voán ñaàu tö ban ñaàu thì caøng chöùng toû doanh 
nghieäp ñaõ söû duïng moät caùch coù hieäu quaû voán coá ñònh cuûa mình. 
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 73 - 
2. Moät soá bieän phaùp baûo toaøn voán coá ñònh 
-Huy ñoäng toái ña TSCÑ hieän coù vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh 
-Khi neàn kinh teá ôû möùc laïm phaùt cao thì caàn ñieàu chænh laïi nguyeân giaù vaø giaù 
trò coøn laïi cuûa TSCÑ ñeå ñaûm baûo thu hoài ñaày ñuû voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp (veà 
maët giaù trò). Vieäc ñieàu chænh treân coù theå thöïc hieän baèng caùch ñaùnh giaù laïi TSCÑ. 
Ñaùnh giaù laïi TSCÑ laø vieäc xaùc ñònh laïi giaù trò cuûa TSCÑ taïi moät thôøi ñieåm 
nhaát ñònh. Trình töï tính toaùn cuï theå nhö sau : 
• Xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ 
• Xaùc ñònh giaù ñaùnh laïi (coøn goïi laø giaù khoâi phuïc) cuûa TSCÑ : laø giaù cuûa 
TSCÑ taïi thôøi ñieåm kieåm keâ ñaùnh giaù. 
GÑL = GCL x CÑL 
Trong ñoù: 
GÑL : Giaù ñaùnh laïi cuûa TSCÑ, töùc laø giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ ñaõ ñöôïc 
ñaùnh giaù laïi theo giaù thò tröôøng taïi thôøi ñieåm ñaùnh giaù laïi. 
GCL: Laø giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ treân soå saùch keá toaùn 
CÑL : Laø chæ soá ñaùnh giaù laïi TSCÑ ôû thôøi ñieåm ñaùnh giaù laïi 
 Vôùi : 
NGt : laø gi
0
t
NG
NGC =ÑL
NG0 : laø n
 Do aûnh höôûng cuûa
trò coøn laïi cuûa TSCÑ. T
ñaùnh laïi coù theå cao hôn
ñònh bieän phaùp xöû lyù th
thanh lyù, nhöôïng baùn TS
Tuy nhieân, vieäc ñ
soá naêm nhaát ñònh ngöôøi 
haønh thì caùc doanh nghi
ñaùnh giaù laïi taøi saûn theo
hoaù hình thöùc sôû höõu, du
ñeå ñaûm baûo giaù trò thöïc t
-Thöïc hieän khaáu 
hình laãn hao moøn voâ hình
Khaáu hao nhanh q
gaây ra söï ñoät bieán trong
nghieäp. Ngöôïc laïi, neáu k
Nguyeãn Vaên Tuaán aù trò hieän taïi cuûa TSCÑ taïi thôøi ñieåm ñaùnh giaù 
guyeân giaù cuûa TSCÑ 
 tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät, giaù ñaùnh laïi thöôøng thaáp hôn giaù 
uy nhieân, trong tröôøng hôïp coù söï bieán ñoäng cuûa giaù caû, giaù 
. Tuyø theo töøng tröôøng hôïp cuï theå maø doanh nghieäp quyeát 
ích hôïp : Ñieàu chænh laïi möùc khaáu hao, hieän ñaïi hoaù hoaëc 
CÑ. 
aùnh giaù laïi TSCÑ laø moät coâng vieäc phöùc taïp, vì theá sau moät 
ta môùi tieán haønh ñaùnh giaù laïi moät laàn. Theo quy ñònh hieän 
eäp ñöôïc ñaùnh giaù laïi TSCÑ trong caùc tröôøng hôïp : Kieåm keâ 
 quyeát ñònh cuûa Nhaø nöôùc, thöïc hieän coå phaàn hoaù, ña daïng 
øng taøi saûn ñeå goùp voán coå phaàn hay lieân doanh, ñieàu chænh giaù 
eá cuûa taøi saûn theo chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc. 
hao TSCÑ moät caùch hôïp lyù, tính ñuùng tính ñuû hao moøn höõu 
 ñeå ñaûm baûo baûo toaøn voán coá ñònh. 
uaù seõ laø taêng chi phí vaø giaûm lôïi nhuaän moät caùch giaû taïo, deã 
 giaù thaønh saûn phaåm, laøm giaûm tính caïnh tranh cuûa doanh 
haáu hao quaù thaáp so vôùi söï hao moøn thöïc teá cuûa TSCÑ thì laïi 
 Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 74 - 
laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây thaát thoaùt voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp, khoâng 
thöïc hieän ñöôïc yeâu caàu baûo toaøn voán coá ñònh. 
Do vaäy, doanh nghieäp caàn caân nhaéc moái quan heä cuï theå giöõa chi phí saûn xuaát 
ñaàu vaøo vaø giaù baùn saûn phaåm ôû ñaàu ra ñeå coù chính saùch khaáu hao phuø hôïp vôùi quan 
heä cung caàu treân thò tröôøng, ñeå vöøa ñaûm baûo thu hoài voán, vöøa ñaûm baûo khoâng gaây ra 
söï ñoät bieán cuûa gía thaønh saûn phaåm. Trong tröôøng hôïp TSCÑ thuoäc loaïi chòu möùc ñoä 
hao moøn voâ hình lôùn thì caàn thieát phaûi aùp duïng phöông phaùp khaáu hao nhanh ñeå haïn 
cheá aûnh höôûng cuûa hao moøn voâ hình vaø baûo toaøn voán coá ñònh. 
Ñieàu roõ raøng laø voán coá ñònh seõ khoâng ñöôïc baûo toaøn neáu nhö TSCÑ bò hö 
hoûng, haûi sa thaûi tröôùc thôøi haïn phuïc vuï cuûa noù. Bôûi vaäy cho neân thöïc hieän toát vieäc 
baûo dö
TSCÑ
xem la
hai loa
ñöôïc t
khoâi p
ñaùnh g
khi tie
ñöôïc ñ
hieän s
TSCÑ
tuïc du
lyù, nhö
nhöõng
25 Theo
toùan trö
nghieäp 
chi phí 
 -Söûa c
TSCÑ 
 -Naâng
naâng ca
Nguye-
p
ôõng, söõa chöõa thöôøng xuyeân vaø söûa chöõa lôùn ñònh kyø TSCÑ ñeå traùnh tình traïng 
 bò hö hoûng tröôùc thôøi haïn, ñoàng thôøi keùo daøi tuoåi thoï cuûa TSCÑ cuõng ñöôïc 
ø moät trong nhöõng bieän phaùp ñeå baûo toaøn voán coá ñònh. 
Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät, ngöôøi ta phaân söûa chöõa TSCÑ ra laøm 
ïi : Söûa chöõa thöôøng xuyeân vaø söûa chöõa lôùn TSCÑ 25. 
Söûa chöõa thöôøng xuyeân laø nhöõng söûa chöõa nhoû, thôøi gian ngaén, chi phí ít vaø 
ieán haønh khaù thöôøng xuyeân theo quy phaïm kyõ thuaät. 
Söûa chöõa lôùn ñöôïc tieán haønh ñònh kyø, chi phí lôùn vaø thôøi gian keùo daøi nhaèm 
huïc naêng löïc hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa TSCÑ. 
Treân phöông dieän kyõ thuaät, hieäu quaû cuûa coâng taùc söûa chöõa TSCÑ coù theå ñöôïc 
iaù tröïc tieáp thoâng qua hieäu naêng hoïat ñoäng thöïc teá cuûa TSCÑ ñoù tröôùc vaø sau 
án haønh söûa chöõa lôùn. 
Treân phöông dieän quaûn lyù, hieäu quaû cuûa coâng taùc söûa chöõa lôùn TSCÑ coù theå 
aùnh giaù döïa treân söï caân nhaéc giöõa moät beân laø nhöõng chi phí phaûi boû ra ñeå thöïc 
öûa chöõa lôùn, vaø beân kia laø giaù trò coù theå thu hoài khi thanh lyù, nhöôïng baùn 
, ñeå treân cô sôû ñoù quyeát ñònh coù neân chi phí cho vieäc keùo daøi tuoåi thoï nhaèm tieáp 
y trì söï toàn taïi cuûa TSCÑ, hay chaám döùt söï hoaït ñoäng cuûa noù vaø thöïc hieän thanh 
ôïng baùn ñeå ñoåi môùi TSCÑ. Nhöõng caân nhaéc naøy thöôøng ñöôïc xem xeùt trong 
 laàn söûa chöõa lôùn cuoái cuøng cuûa TSCÑ thoâng qua coâng thöùc sau ñaây : 
ÑLG
PPH THSCLSCL
+=
 quy ñònh hieän haønh thì caùc chi phí söûa chöõa TSCÑ ñöôïc coi nhö khoûan phí toån vaø ñöôïc haïch 
ïc tieáp hoaëc phaân boå daàn vaøo chi phí kinh doanh trong kyø. Trong khi ñoù, caùc chi phí doanh 
chi ra ñeå naâng caáp TSCÑ ñöôïc phaûn aùnh taêng nguyeân giaù TSCÑ ñoù, khoâng ñöôïc haïch toùan vaøo 
kinh doanh trong kyø. 
höõa TSCÑ laø vieäc duy tu, baûo döôõngnhaèm khoâi phuïc laïi naêng löïc hoïat ñoäng bình thöôøng cuûa 
 caáp TSCÑ laø vieäc caûi taïo, xaây laép, trang bò boå sung theâmnhaèm keùo daøi thôøi gian söû duïng, 
o naêng suaát vaø tính naêng söû duïng cuûa TSCÑ. 
ãn Vaên Tuaán Khoa QTKD 
Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, taäp 1 - 75 - 
HSCL : laø heä soá söûa chöõa lôùn TSCÑ 
PSCL : laø chi phí cho coâng taùc söûa chöõa lôùn TSCÑ 
PTH : Giaù trò thieät haïi coù lieân quan ñeán vieäc taïm ngöøng söï hoaït ñoäng cuûa 
TSCÑ ñeå ñöa vaøo söûa chöõa lôùn. 
GÑL : nhö chuù thích phaàn treân : laø giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù 
laïi theo giaù thò tröôøng taïi thôøi ñieåm tieán haønh söûa chöõa lôùn. 
Neáu HSCL < 1 : chöùng toû vieäc ñaàu tö cho SCL laø coù hieäu quaû 
Neáu HSCL ≥ 1 : chöùng toû vieäc ñaàu tö cho SCL laø keùm hieäu quaû vì soá chi phí 
phaûi boû ra ≥ giaù trò coù theå thu hoài cuûa TSCÑ. Trong tröôøng hôïp naøy, tuyø theo tình 
hình cuï theå maø doanh nghieäp caân nhaéc tieán haønh thanh lyù TSCÑ ñeå ñoåi môùi TSCÑ, 
phuïc vuï toát hôn cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh. 
Ví duï 12. Doanh nghieäp C coù moät TSCÑ döï kieán seõ ñöa vaøo söûa chöõa lôùn laàn 
cuoái cuøng. Giaù trò coøn laïi treân soå saùch keá toaùn cuûa TSCÑ naøy taïi thôøi ñieåm döï kieán 
söûa chöõa laø 60 trieäu ñoàng. Chæ soá ñaùnh giaù laïi TSCÑ naøy theo thôøi giaù laø 60%. Döï 
toaùn chi phí söûa chöõa lôùn laø 30 trieäu ñoàng. Taøi lieäu cho thaáy giaù trò thieät haïi coù lieân 
quan ñeán vieäc taïm ngöøng söï hoaït ñoäng cuûa TSCÑ ñeå ñöa vaøo söûa chöõa lôùn döï kieán laø 
15 trieäu ñoàng. 
HSCL ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : 
GÑL = GCL x CÑL = 60 trieäu x 60% = 36 trieäu 
HSCL = (30 trieäu + 15 trieäu) : 36 trieäu = 1,25 > 1 
Nhö vaäy neáu xeùt döôùi goùc ñoä taøi chính thì coâng taùc söûa chöõa lôùn TSCÑ noùi 
treân laø khoâng coù hieäu quaû. Doanh nghieäp caàn caên cöù vaøo tình hình thöïc teá ñeå coù theâm 
thoâng tin nhaèm ñeà ra bieän phaùp xöû lyù phuø hôïp nhaát. 
-Chuù troïng thöïc hieän ñoåi môùi TSCÑ moät caùch kòp thôøi nhaèm taêng cöôøng söùc 
maïnh caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, nhaát laø trong boái caûnh xu theá toaøn caàu hoaù, khu 
vöïc hoaù kinh teá quoác teá ñang dieãn ra maïnh meõ, ñoàng thôøi vôùi söï phaùt trieån nhaûy voït 
cuûa kyõ thuaät vaø coâng ngheä. 
-Chuû ñoäng thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng ngöøa vaø chia seû ruûi ro ñeå baûo toaøn 
voán coá ñònh baèng caùch mua baûo hieåm taøi saûn, laäp quyõ döï phoøng taøi chính 
Nguyeãn Vaên Tuaán Khoa QTKD