Giáo trình Thiết kế sản phẩm nội thất - Trường ĐH Lâm nghiệp

 phẩm song mây 
Tấm mặt của sản phẩm song mây có thể dùng vỏ mây, lõi mây, cành mây 
hoặc nan tre đan thành. Phương pháp đan chủ yếu gồm: phương pháp đan đơn, 
tấm mặt phương pháp đan liên tiếp và phương pháp đan hoa văn. 
a) Phương pháp đan đơn 
Là phương pháp dùng sợi mây kết thành nút liên kết với hoa văn riêng. 
(hình 5.65). Các nút dùng làm cấu kiện liên kết, hoa văn dùng ở vị trí không 
chịu lực trên tấm mặt. 
244 
Hình 5.65. Hoa văn đan kết đơn của sản phẩm song mây 
(a)÷(e): Khung đỡ bằng gỗ; (f)÷((g): Khung đỡ bằng song. 
b) Phương pháp đan liên tiếp 
Là phương pháp đan kết thành hoa văn liên tiếp theo 4 hướng tạo thành tấm 
mặt. Tấm mặt thường dùng làm kết cấu mặt bảo vệ của sản phẩm song mây 
dạng cất đựng và bộ phận mặt chịu lực của ghế ngồi (hình 5.66). 
Vật liệu đan kết hoa văn có hai loại: Một là sử dụng vỏ mây, nan tre, sợi 
mây đan kết, gọi là vật liệu đan kết dạng dẹt (hình 5.67). Hai là sử dụng thân 
mây tròn để đan kết gọi là vật liệu đan kết dạng tròn (hình 5.68). 
245 
Hình 5.66. Phương pháp đan liên tiếp của lớp mặt 
Hình 5.67. Vật liệu đan dạng dẹt 
Hình 5.68. Vật liệu đan dạng tròn 
246 
Ngoài ra còn một phương pháp đan luồn qua các nút thắt, tức là dùng sợi 
mây hoặc sợi lõi xếp thành hình thoi hoặc hình vuông theo chiều dọc trên khung 
đỡ, đồng thời dùng vỏ mây buộc các mối liên kết của khung đỡ, sau đó dùng vật 
liệu có kích thước nhỏ luồn qua các khe hở thích hợp tạo thành các hoa văn khác 
nhau (hình 5.69). 
Hình 5.69. Phương pháp đan liên tiếp của lớp mặt 
c) Phương pháp đan hoa văn 
Là phương pháp sử dụng vật liệu tròn dạng sợi tạo thành hình dạng và hoa 
văn khác nhau, sau đó gắn lên khung đỡ (hình 5.70). Hoa văn ngoài tác dụng 
trang trí còn có tác dụng nâng đỡ bổ trợ cho kết cấu chịu lực. 
Hình 5.70. Phương pháp đan hoa văn 
247 
5.6.3. Hoa văn quấn buộc 
5.6.3.1. Hoa văn quấn buộc khung đỡ 
Bề mặt của cấu kiện khung đỡ (có thể là hình vuông, hình chữ nhật hoặc 
mặt cắt hình tròn) của sản phẩm mây tre thường sử dụng hoa văn quấn buộc để 
sự chắc chắn cho sản phẩm, vừa để tăng tính đồng nhất về hoa văn, đồng thời 
còn có tác dụng trang trí. Hoa văn thường sử dụng gồm: quấn mộc, quấn dạng 
chim bay, quấn dạng chữ, quấn dạng hoa, quấn xen kẽ, quấn hình thoi, quấn để 
lộ gân (hình 5.71). 
Vật liệu thường dùng của hoa văn quấn buộc là vật liệu dẹt như: vỏ mây, 
nan tre. 
Hình 5.71. Hoa văn quấn buộc khung đỡ 
5.6.3.2. Hoa văn quấn buộc kết cấu 
Hoa văn quấn buộc chính là 1 phần của kết cấu liên kết, hoa văn này 
thường có dạng điểm, đặc biệt là hoa văn quấn buộc không cùng màu sắc, có tác 
dụng trang trí rất lớn. Hoa văn quấn buộc thường có dạng hình chữ T, hình chữ 
thập, hình chữ thập 3 chiều, hình chữ T đan xen (hình 5.72). 
Hình 5.72. Hoa văn quấn buộc kết cấu 
248 
5.6.3.3. Hoa văn quấn góc 
Quấn góc là một dạng trang trí bộ phận góc của sản phẩm nội thất mây tre, 
nhằm che kết cấu liên kết, đồng thời làm tăng vẻ đẹp của sản phẩm, gia cố thêm 
cho bộ phận góc của sản phẩm. Kết cấu và hình dáng cấu kiện góc của sản phẩm 
khác nhau thì hình dáng hoa văn cũng khác nhau. 
Đối với cấu kiện hình tròn có quấn góc 2 mặt và quấn góc 3 mặt. Đối với 
cấu kiện hình vuông có quấn góc hình chữ nhân, quấn góc dạng lưới vuông 
(hình 5.73). Quấn góc thường sử dụng vỏ mây để quấn. 
Hình 5.73. Hoa văn quấn góc 
5.6.3.4. Hoa văn trang trí đường chân 
Hoa văn trang trí đường chân dùng để trang trí liên kết giữa các lớp mặt, 
phân rõ phần khung của lớp mặt, che đậy cấu kiện nhỏ nhằm tăng tính mỹ quan 
của sản phẩm. Hoa văn trang trí thường dùng gồm hoa văn chữ nhân, hoa văn 
chữ nhất, hoa văn dạng vặn thừng (hình 5.74). 
Hình 5.74. Hoa văn trang trí đường chân 
249 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Feng Ming, Yin Hang (2004). Proportion of Furniture Styling[j], 
Journal of Shenyang University. 
2. Gong Xiaolai (2005). Basic Structure of Anmarican style Wooden 
cabinet (Part I)[J], China Wood Industry. 
3. Li Kezhong (2005). Furniture Design[J], Furniture & Interior Design. 
4. Sun De Lin (2006). Design and Technology for 32 mm System 
Furniture[J], China Forest products industry. 
5. Sun De Lin (2006). Design and Technology for 32 mm System 
Furniture[J, China Forest products industry, 33(1): 53 - 55. 
6. Sun De Lin (2006). Design and Technology for 32 mm System 
Furniture[J], China Forest products industry, 33(3): 46 - 48. 
7. Zang Shaoming (2003). The Structure and Structural Dimensiong of 
Integrated Kitchencabinet[J], China Forest products industry. 
250 
Câu hỏi hướng dẫn ôn tập và định hướng thảo luận 
Câu 1: Trình bày cấu trúc cơ bản của sản phẩm nội thất? 
Câu 2: Trình bày chủng loại và yêu cầu của liên kết mộng ứng dụng trong 
thiết kế kết cấu sản phẩm nội thất? 
Câu 3: Trình bày chủng loại và yêu cầu của liên kết đinh và liên kết đinh 
vít ứng dụng trong thiết kế kết cấu sản phẩm nội thất? 
Câu 4: Trình bày chủng loại keo và ứng dụng của liên kêt keo trong thiết kế 
kết cấu sản phẩm nội thất? 
Câu 5: Trình bày chủng loại bulông và ứng dụng của liên kết bulông trong 
thiết kế kết cấu sản phẩm nội thất? 
Câu 6: Trình bày chủng loại bản lề và ứng dụng của liên kết bản lề trong 
thiết kế kết cấu sản phẩm nội thất? 
Câu 7: Trình bày đặc điểm của chi tiết dán dính trong kết cấu của sản phẩm 
nội thất? 
Câu 8: Trình bày đặc điểm của chi tiết gỗ ghép dài trong kết cấu của sản 
phẩm nội thất? 
Câu 9: Trình bày chủng loại và đặc điểm của chi tiết tấm trong kết cấu của 
sản phẩm nội thất? 
Câu 10: Trình bày kết cấu và hình thức liên kết trong kết cấu của bộ phận 
khung gỗ của sản phẩm nội thất? 
Câu 11: Trình bày chủng loại và phương thức liên kết của bộ phận khung 
hộp trong thiết kế sản phẩm nội thất? 
Câu 12: Trình bày chủng loại và những điểm cần chú ý của bộ phận dạng 
tấm trong thiết kế sản phẩm nội thất? 
Câu 13: Trình bày phương thức dán cạnh và xử lý cạnh của bộ phận dạng 
tấm trong thiết kế sản phẩm nội thất? 
Câu 14: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất dạng dựa tựa? 
Câu 15: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất dạng tựa? 
Câu 16: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất dạng nằm? 
Câu 17: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất dạng tấm? 
251 
Câu 18: Trình bày tổng quan và ứng dụng của hệ thống 32 mm trong thiết 
kế sản phẩm nội thất dạng tấm? 
Câu 19: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất mềm? 
Câu 20: Trình bày đặc điểm kết cấu của sản phẩm nội thất kim loại? 
Câu 21: Trình bày hình thức liên kết của sản phẩm nội thất kim loại? 
Câu 22: Trình bày kết cấu lắp ráp của sản phẩm nội thất kim loại? 
Câu 23: Trình bày kết cấu của sản phẩm nội thất tre trúc? 
Câu 24: Trình bày kết cấu khung đỡ và phương pháp chế tạo khung đỡ của 
của sản phẩm nội thất tre nứa? 
Câu 25: Trình bày phương pháp liên kết của khung đỡ sản phẩm nội thất tre nứa? 
Câu 26: Trình bày kết cấu tấm mặt của sản phẩm nội thất tre nứa? 
Câu 27: Trình bày kết cấu khung đỡ và phương pháp liên kết tấm mặt của 
sản phẩm nội thất song mây? 
Câu 28: Trình bày kết cấu khung đỡ và phương pháp liên kết tấm mặt của 
sản phẩm nội thất song mây? 
Câu 29: Trình bày hoa văn quấn buộc khung đỡ của sản phẩm nội thất tre 
nứa, song mây? 
Câu 30: Trình bày hoa văn quấn buộc kết cấu của sản phẩm nội thất tre nứa, 
song mây? 
Câu 31: Trình bày hoa văn quấn góc và trang trí đường chân của sản phẩm 
nội thất tre nứa, song mây? 
252 
Bài tập 
Bài 1: Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất dạng dựa tựa. 
Bài 2: Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất dạng tựa. 
Bài 3: Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất dạng nằm. 
Bài 4: Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất dạng tấm theo hệ thống 32 mm. 
Bài 5: Xây dựng hồ sơ thiết kế thi công của một sản phẩm nội thất dạng 
tấm thiết kế theo hệ thống 32 mm. 
253 
MỤC LỤC 
Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀTHIẾT KẾ SẢN PHẨM NỘI THẤT.5 
1.1. Khái niệm về sản phẩm nội thất và thiết kế sản phẩm nội thất ................................ 5 
1.1.1. Khái niệm về sản phẩm nội thất .................................................................. 5 
1.1.2. Khái niệm về thiết kế sản phẩm nội thất ..................................................... 5 
1.2. Những đặc tính cơ bản của sản phẩm nội thất .......................................................... 5 
1.2.1. Tính phổ biến ............................................................................................... 5 
1.2.2. Tính công năng hai mặt ............................................................................... 5 
1.2.3. Tính tổng hợp văn hóa................................................................................. 6 
1.3. Phân loại sản phẩm nội thất ...................................................................................... 7 
1.3.1. Phân loại theo công năng sử dụng .............................................................. 7 
1.3.2. Phân loại theo hình thức cơ bản ................................................................. 8 
1.3.3. Phân loại theo môi trường sử dụng ............................................................ 8 
1.3.4. Phân loại theo đặc trưng kết cấu ................................................................ 9 
1.3.5. Phân loại theo hình thức bố trí ................................................................. 11 
1.3.6. Phân loại theo chủng loại vật liệu ............................................................ 11 
1.4. Những yêu cầu chung của sản phẩm nội thất ......................................................... 12 
1.4.1. Yêu cầu về công năng ................................................................................ 12 
1.4.2. Yêu cầu về thẩm mỹ ................................................................................... 13 
1.4.3. Yêu cầu về kinh tế ...................................................................................... 13 
1.5. Nguyên tắc thiết kế sản phẩm nội thất.................................................................... 14 
1.5.1. Thực dụng .................................................................................................. 14 
1.5.2. Đẹp ............................................................................................................ 14 
1.5.3. Kinh tế ....................................................................................................... 15 
1.5.4. Dễ chế tạo .................................................................................................. 15 
1.5.5. An toàn ...................................................................................................... 16 
1.5.6. Khoa học ................................................................................................... 16 
1.5.7. Hệ thống .................................................................................................... 17 
1.5.8. Sáng tạo ..................................................................................................... 17 
1.5.9. Bền ............................................................................................................. 17 
254 
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP VÀ TRÌNH TỰ CÁC BƯỚC THIẾT KẾ SẢN 
PHẨM NỘI THẤT ............................................................................................ 19 
2.1. Các tình huống thiết kế sản phẩm nội thất ............................................................. 19 
2.1.1. Thiết kế theo đơn đặt hàng ........................................................................ 19 
2.1.2. Thiết kế phát triển ...................................................................................... 19 
2.2. Phương pháp thiết kế sản phẩm nội thất ................................................................ 20 
2.2.1. Thiết kế theo trực giác ............................................................................... 20 
2.2.2. Thiết kế kinh nghiệm .................................................................................. 20 
2.2.3. Thiết kế mở rộng nghiên cứu ..................................................................... 20 
2.2.4. Thiết kế trên máy tính ................................................................................ 20 
2.2.5. Thiết kế theo phương pháp hiện đại .......................................................... 20 
2.3. Trình tự các bước thiết kế sản phẩm nội thất ......................................................... 21 
2.3.1. Hoạch định thiết kế .................................................................................... 21 
2.3.2. Thiết kế ý tưởng ......................................................................................... 24 
2.3.3. Thiết kế sơ bộ ............................................................................................. 26 
2.3.4. Thiết kế thi công ........................................................................................ 29 
2.3.5. Giai đoạn sau thiết kế ................................................................................ 35 
Chương 3. NGUYÊN VẬT LIỆU SẢN XUẤT SẢN PHẨM NỘI THẤT .... 38 
3.1. Vật liệu sản xuất sản phẩm nội thất ........................................................................ 38 
3.1.1. Vật liệu gỗ .................................................................................................. 38 
3.1.2. Ván nhân tạo .............................................................................................. 40 
3.1.3. Vật liệu dán mặt ......................................................................................... 44 
3.1.4. Vật liệu tre trúc, song mây ........................................................................ 49 
3.1.5. Vật liệu kim loại ......................................................................................... 56 
3.1.6. Vật liệu kính ............................................................................................... 58 
3.1.7. Vật liệu đệm mềm ...................................................................................... 59 
3.1.8. Vật liệu đá .................................................................................................. 63 
3.1.9. Vật liệu nhựa ............................................................................................. 65 
3.1.10. Keo dán .................................................................................................... 69 
3.1.11. Vật liệu sơn .............................................................................................. 73 
3.1.12. Phụ kiện liên kết ...................................................................................... 73 
3.2. Nguyên tắc lựa chọn vật liệu sản xuất sản phẩm nội thất ...................................... 81 
255 
3.2.1. Lựa chọn vật liệu theo phương pháp thiết kế ............................................ 81 
3.2.2. Lựa chọn vật liệu theo nhân tố tổng hợp .................................................. 83 
3.2.3. Lựa chọn theo tính vật chất và phi vật chất của vật liệu ...................... 84 
Chương 4. THIẾT KẾ CÔNG NĂNG VÀ TẠO DÁNG SẢN PHẨM NỘI 
THẤT .................................................................................................................. 90 
4.1. Mối quan hệ giữa con người và sản phẩm nội thất ............................................. 90 
4.1.1. Mối quan hệ trực tiếp .............................................................................. 90 
4.1.2. Mối quan hệ gián tiếp ............................................................................ 91 
4.2. Kích thước công năng của sản phẩm nội thất ................................................... 91 
4.2.1. Kích thước cơ thể người ........................................................................ 91 
4.2.2. Kích thước chiều cao hoạt động của con người ....................................... 95 
4.2.3. Không gian cất đựng và kích thước sản phẩm .......................................... 95 
4.3. Thiết kế công năng của sản phẩm nội thất ............................................................. 96 
4.3.1. Thiết kế công năng sản phẩm nội thất dạng ngồi ..................................... 98 
4.3.2. Thiết kế công năng sản phẩm nội thất dạng nằm ................................... 117 
4.3.3. Thiết kế sản phẩm nội thất dạng tựa ....................................................... 124 
4.3.4. Thiết kế sản phẩm nội thất dạng cất đựng .............................................. 131 
4.4. Thiết kế tạo dáng sản phẩm nội thất ..................................................................... 136 
4.4.1. Yếu tố tri giác .......................................................................................... 137 
4.4.2. Yếu tố tạo dáng ........................................................................................ 138 
4.4.3. Nguyên tắc mỹ thuật trong tạo dáng sản phẩm nội thất ......................... 147 
4.4.4. Thiết kế phân chia bề mặt sản phẩm nội thất ......................................... 160 
4.4.5. Thiết kế màu sắc ...................................................................................... 165 
Chương 5. THIẾT KẾ KẾT CẤU SẢN PHẨM NỘI THẤT ...................... 171 
5.1. Cấu trúc cơ bản của một sản phẩm nội thất .......................................................... 171 
5.1.1. Chi tiết ..................................................................................................... 171 
5.1.2. Bộ phận ................................................................................................... 172 
5.2. Liên kết cơ bản của sản phẩm nội thất ................................................................. 172 
5.2.1. Liên kết mộng .......................................................................................... 172 
5.2.2. Liên kết bằng đinh và đinh vít ................................................................. 178 
5.2.3. Liên kết keo .............................................................................................. 179 
5.2.4. Liên kết bulông ........................................................................................ 179 
256 
5.2.5. Liên kết bản lề ......................................................................................... 179 
5.3. Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất chất gỗ .................................................... 179 
5.3.1. Chi tiết và bộ phận cơ bản của sản phẩm ............................................... 179 
5.3.2. Sản phẩm nội thất dạng khung ................................................................ 193 
5.3.3. Sản phẩm nội thất dạng tấm .................................................................... 205 
5.4. Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất mềm ....................................................... 224 
5.4.1. Kết cấu khung đỡ ..................................................................................... 224 
5.4.2. Kết cấu đệm mềm .................................................................................... 227 
5.4.3. Kết cấu vị trí đệm mềm ............................................................................ 228 
5.5. Thiết kế kết cấu của sản phẩm nội thất kim loại .................................................. 233 
5.5.1. Đặc điểm kết cấu ..................................................................................... 233 
5.5.2. Hình thức liên kết .................................................................................... 236 
5.5.3. Kết cấu lắp ráp ........................................................................................ 236 
5.6. Thiết kế kết cấu của sản phẩm tre nứa, song mây ................................................ 236 
5.6.1. Kết cấu của sản phẩm tre nứa ................................................................. 237 
5.6.2. Kết cấu của sản phẩm song mây ............................................................. 242 
5.6.3. Hoa văn quấn buộc .................................................................................. 247