Giáo trình Vật liệu xây dựng

ng tháúm. Khi bitum 
ng cuía næåïc aïp læûc noï seî bë tháúm khuãúch 
g aïtphan khi cho noï träün láùn våïi cäút liãûu (âaï 
i cho taïc duûng våïi bäüt khoaïng, caït mën räöi 
hån 90o. Do âoï ngæåìi ta sæí d
laìm viãûc chung våïi váût liãûu khoaïng, dæåïi taïc duû
taïn. 
IV. ÆÏNG DUÛNG 
 Bitum âæåüc duìng âãø saín xuáút bãtän
dàm, caït, bäüt khoaïng) hay saín xuáút táúm låüp kh
caïn trãn giáúy caïc täng. 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 186 
CHÆÅNG
ÁÛT LIÃÛU G
Gäù la
ï maìu sàõc âeûp 
ãù huït áøm vaì nhaí áøm dáùn âãún thãø têch thay âäøi låïn khi âäü áøm mäi træåìng thay âäøi 
- Coï nhiãöu khuyãút táût 
- Dãù bë sáu náúm, mäúi moüt Æ âäü bãön keïm 
§2. CÁÚU TAÛO CUÍA GÄÙ 
. CÁÚU TAÛO VÉ MÄ 
 Quan saït màût càõt ngang cuía cáy b hæåìng ta nháûn tháúy cáy coï caïc bäü pháûn 
au: 
Tuíy cáy nàòm å doüc thán cáy. Noï laì 
äü pháûn mãöm yãúu nháút, dãù muûc naït. 
îng tãú baìo chãút, maìu âáûm vaì cæïng hån, chæïa êt næåïc, cæåìng âäü 
 VIII 
V ÄÙ 
§1. KHAÏI NIÃÛM 
- ì váût liãûu tæû nhiãn âæåüc sæí duûng nhiãöu trong xáy dæûng 
 * Gäù coï caïc æu âiãøm : 
 - Cæåìng âäü cao 
 - Nheû, hãû säú pháøm cháút låïn (låïn hån bãtäng) 
 - Âa daûng vãö chuíng loaûi 
 - Nhiãöu loaûi co
 - Dãù gia cäng 
 - Caïch ám, caïch nhiãût täút 
 * Tuy nhiãn, gäù váùn coï caïc nhæåüc âiãøm sau : 
 - Coï cáúu taûo dë hæåïng nãn tênh cháút cå lyï theo caïc hæåïng khaïc nhau laì khaïc nhau 
 - D
 - Dãù chaïy 
 * Caïc cäng duûng cuía gäù : 
 - Caïc loaûi gäù cæïng, cæåìng âäü cao duìng laìm kãút cáúu chëu læûc 
 - Gäù âeûp duìng laìm váût liãûu trang trê 
 - Gäù dãù gia cäng duìng laìm âäö gia duûng 
 - Gäù yãúu, mãöm, choïng hoíng duìng laìm vaïn cäúp pha trong xáy dæûng 
Y	Z 
I
àòng màõt t
s
í trung tám, laì bäü pháûn sinh ra voí âáöu tiãn, chaûy
b
Låïp gäù loîi gäöm nhæ
cao vaì khoï muûc naït. 
 Låïp gäù giaïc maìu nhaût, chæïa nhiãöu næåïc, dãù muûc naït, mãöm vaì coï cæåìng âäü tháúp. 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 187 
 Låïp hçnh thaình gäöm mäüt låïp tãú baìo säúng moíng coï khaí nàng sinh træåíng ra phêa 
ngoaìi âãø sinh ra voí vaì vaìo phêa trong âãø sinh ra gäù. Nhæîng tãú baìo sinh gäù vaìo muìa xuán 
oï baín räüng thaình tãú baìo moíng, vaìo muìa heì vaì thu, âäng thç heûp hån, coï thaình daìy hån 
aío vãû gäù khoíi bë taïc duûng cå hoüc. Noï gäöm coï låïp ngoaìi (tãú baìo 
vaì dæû 
î thæ
oaìi ra nhçn kyî màût càõt ngang coìn coï thãø 
maûnh,
 Hai låïp gäù coï maìu 
sáùm nh
thaình 
II. CÁ TAÛO VI MÄ 
iãúp nhau theo chiãöu doüc thán cáy, chiãúm 76% thãø têch cuía gäù. 
 . Chuïng coï nhiãûm vuû 
âãø nuäi cáy. 
oï maûch gäù maì chè 
ú baìo chëu læûc hçnh thoi,kiãm caí chæïc nàng dáùn nhæûa doüc 
thán cáy. 
sinh cháút vaì nhán tãú 
c
âoïng vai troì chëu læûc. 
 Voí coï chæïc nàng b
chãút) vaì låïp libe åí bãn trong. Libe laì låïp tãú baìo moíng cuía voí, coï chæïc nàng laì truyãön 
træ ïc àn âãø nuäi cáy. 
Ng
phaït hiãûn âæåüc nhæîng tia nhoí li ti hæåïng vaìo tám goüi 
laì tia loîi. 
 Nhçn toaìn bäü màût càõt ngang ta tháúy pháön gäù 
âæåüc cáúu taûo båíi caïc voìng troìn âäöng tám âoï laì caïc 
voìng tuäøi. Haìng nàm vaìo muìa xuán gäù phaït triãøn 
 Màût càõt ngang thán cáy 
5 
1
 låïp gäù xuán daìy, maìu nhaût, chæïa nhiãöu næåïc. 
Vaìo muìa haû, thu, âäng gäù phaït triãøn cháûm, låïp gäù 
moíng, maìu sáùm, êt næåïc vaì cæïng.
 1. Tuíy cáy 2. Låïp gäù loîi 
 3. Låïp gäù giaïc 4. Låïp hçnh 
aût näúi tiãúp nhau taûo ra mäüt tuäøi gäù. 
 5. Voí cáy 6. Dáy tuíy 
ÚU
Qua kênh hiãøn vi coï thãø nhçn tháúy nhæîng tãú baìo säúng vaì chãút cuía gäù coï kêch thæåïc 
vaì hçnh daïng khaïc nhau. Tãú baìo cuía gäù gäöm coï tãú baìo chëu læûc, tãú baìo dáùn, tãú baìo tia loîi 
vaì tãú baìo dæû træî. 
Tãú baìo chëu læûc (tãú baìo thåï) coï daûng hinh thoi daìi 0,3 ÷ 2mm, daìy 0,02 ÷ 0,05mm, 
thaình tãú baìo daìy, näúi t
Tãú baìo dáùn hay coìn goüi laì maûch gäù, gäöm nhæîng tãú baìo låïn hçnh äúng xãúp chäöng lãn 
nhau taûo thaình caïc äúng thäng suäút. Chuïng coï nhiãûm vuû dáùn nhæûa theo chiãöu doüc thán cáy. 
 Tãú baìo tia loîi laì nhæîng tãú baìo xãúp nàòm ngang thán cáy. Giæîa caïc tãú baìo naìy cuîng 
coï läù thäng nhau. 
Tãú baìo dæû træî nàòm xung quanh maûch gäù vaì coï läù thäng nhau
chæïa cháút dinh dæåîng 
 Vãö cå baín cáúu truïc gäù laï kim cuîng nhæ gäù laï räüng, nhæng khäng c
coï tia loîi vaì tãú baìo chëu læûc. Tã
 Vãö cáúu taûo mäùi tãú baìo säúng âãöu coï 3 pháön : voí cæïng, nguyãn 
baìo. 
2
3
6
4
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 188 
 Voí tãú baìo âæåüc taûo båíi xenlulä, lignhin vaì caïc hemixenlulä. Trong quaï trçnh phaït 
iãøn n
, H, O, N 
aì S. T
Ï CUÍA GÄÙ 
I. MAÌU
 ï vaìo maìu sàõc coï thãø âaïnh giaï 
så bäü ïu coï 
maìu h g. Maìu sàõc cu gäù coìn thay âäøi tuìy theo tçnh 
traûng sáu náúm vaì mæïc âäü aính hæåíng cuía mæa gioï. Ván gäù cuîng ráút phong phuï vaì âa daûng. 
Gäù coï 
II. ÂÄÜ 
ãûm 
 ún tênh cháút cuía gäù. Næåïc nàòm trong gäù coï 3 daûng: 
 aìo vaì bãn trong caïc 
äúng dá khäng 
âaïng k . 
 - Næåïc háúp phuû (næåïc liãn kãút váût lyï) nàòm trong voí tãú baìo vaì khoaíng träúng giæîa caïc 
tãú baìo. Khi læåüng næåïc naì øi, voí tãú baìo bë biãún daûng theo nãn tênh cháút cå lyï cuía gäù 
bë thay âäøi âaïng kãø. 
 - Næåïc liãn kãút hoïa òm trong thaình pháön hoïa hoüc cuía caïc cháút taûo gäù. 
 Khi sáúy, næåïc tæì tæ h ra khoíi màût ngoaìi, næåïc tæì låïp gäù bãn trong chuyãøn dáön ra 
thay thãú. Coìn khi gäù khä t oï laûi huït håi næåïc tæ rong khäng khê. 
 Âäü áøm cán bàòng Wcb : khi gäù âàût trong mäi træåìng áøm, gäù seî huït áøm cho âãún khi 
p læûc næåïc trong gäù cán bàòng våïi aï ûc håi næåïc cuía mäi træåìng. Âäü áøm tæång æïng cuía 
gäù luïc âoï goüi laì âäü áøm c
Âäü áøm cán bàòng phuû thuäüc vaìo nhiãût âäü, âäü áøm mäi træåìng, cáúu taûo gäù. Âäü áøm cán 
bàòng cuía gä , cuía sáúy láu daìi 
í ngoa øu âäö Xulitki. 
tr guyãn sinh cháút hao dáön taûo cho låïp voí tãú baìo ngaìy caìng daìy thãm. Âäöng thåìi, mäüt 
bäü pháûn cuía voí laûi biãún thaình cháút nhåìn tan trong næåïc. 
 Nguyãn sinh cháút laì cháút abumi thæûc váût âæåüc cáúu taûo tæì caïc nguyãn täú : C
v rong nguyãn sinh cháút, trãn 70% laì næåïc. Vç váûy khi gäù khä tãú baìo tråí nãn räùng 
ruäüt. 
 Nhán tãú baìo hçnh báöu duûc, trong âoï coï mäüt säú haût oïng aïnh vaì cháút abumi daûng såüi. 
Cáúu taûo hoïa hoüc gáön giäúng nguyãn sinh cháút nhæng coï thãm nguyãn täú P. 
Y	Z 
§3. CAÏC TÊNH CHÁÚT CÅ LY
 SÀÕC VAÌ VÁN GÄÙ 
Mäùi loaûi gäù coï mäüt maìu sàõc vaì kiãøu ván riãng. Càn cæ
pháøm cháút vaì loaûi gäù. Vê duû : gäù guû, gäù mun coï maìu sáùm vaì âen; gäù sãún, gäù ta
äöng sáùm; gäù thäng, bäö âãö coï maìu tràõn ía
ván âeûp âæåüc duìng laìm âäö mé nghãû. 
ÁØM VAÌ TÊNH HUÏT ÁØM 
 1. Khaïi ni
Âäü áøm coï aính hæåíng låïn âã
- Næåïc tæû do : nàòm trong mäüt tãú baìo, khoaíng träúng giæîa caïc tãú b
ùn. Khi læåüng næåïc naìy thay âäøi caïc tênh cháút cå lyï cuía gäù bë thay âäøi nhæng
ãø
y thay âä
 hoüc nà
ì taïc
hç n ì t
™
aï p læ
án bàòng. 
ù khä trong phoìng laì 8 ÷ 12% gäù khä trong khäng khê sau khi 
å ìi khäng khê laì 15 ÷ 18%. Muäún xaïc âënh Wcb tra biã
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 189 
™ Âäü áøm baîo hoìa thåï Wbht : khi gäù áøm âàût trong mäi træåìng khä, gäù seî nhaí áøm cho 
âãún khi hãút næåïc tæû do chè coìn næåïc liãn kãút váût lyï. Âäü áøm tæång æïng cuía gäù luïc âoï goüi laì 
âäü áøm baîo hoìa thåï. 
a thåï chè phuû thu aûo cuía gäù. Tuìy tæìng loaûi gäù Wbht coï thãø dao 
âäüng tæì 23 âãún 35%. 
y âäøi trong phaûm vi nhoí h cháút cå lyï cuía gäù thay âäøi 
 thç tênh cháút cå lyï cuía gäù 
thay âä âoï, âã gæåìi ta kiãøm tra tênh cháút váût lyï cuía gäù 
äü áøm âo âæå ãûm. 
 2. C
 oaûi r häúi læåüng khäng âäøi. 
Âäü áøm baîo hoì äüc cáúu t
Khi âäü áøm tha ån Wbht thç tênh
âaïng kãø. Coìn khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån Wbht
øi khäng âaïng kãø. Do ø xaïc âënh Wbht n
åí caïc âäü áøm khaïc nhau. 
™ Âäü áøm thæûc tãú : laì â üc taûi thåìi âiãøm thê nghi
aïch xaïc âënh 
Âàût gäù trong häüp kim l äöi sáúy khä âãún k
 %100×−
−= ++ hWh GGW
+ hKh GG
 trong âoï : G
K 
ä sau khi sáúy 
 Gh - khäúi læåüng häüp 
 3. Sæû aính hæåíng cuía âäü áøm âãún caïc tênh cháút khaïc cuía gäù 
a. Âäü áøm aính hæåíng âãún sæû co nåí thãø têch 
Âäü co ngoït laì âäü giaím khêch thæåïc vaì thãø têch khi sáúy khä. Næåïc mao quaín bay håi 
uía gäù giaím âi. 
g uía gäù tàng kêch thæåïc vãö thãø têch khi huït næåïc vaìo thaình tãú 
baìo. G
 Noïi chung, khi âä
âaïng kãø. Khi âäü áøm thay Wbht thç thãø têch gäù bë thay âäøi âaïng 
 khaïc nhau laì khaïc nhau do gäù coï cáúu taûo khäng 
aï mæïc âäü co nåí cuía gäù : 
h+W - khäúi læåüng häüp chæïa gäù áøm træåïc khi sáúy 
 Gh+K - khäúi læåüng häüp chæïa gäù kh
khäng laìm cho gäù co. Co chè xaíy ra khi máút næåïc liãn kãút váût lyï, khi âoï chiãöu daìy cuía voí 
tãú baìo giaím âi, caïc mixen xêch laûi gáön nhau laìm cho kêch thæåïc c
 Træång nåí laì khaí nàn c
äù bë træång nåí thãø têch khi huït næåïc giåïi haûn baîo hoìa thåï. 
ü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån Wbht thç sæû co nåí laì khäng 
 âäøi trong phaûm vi nhoí hån
kãø : âäü áøm tàng thç thãø têch tàng vaì ngæåüc laûi. 
 Sæû co nåí cuía gäù theo caïc phæång
âäöng nháút. Mæïc âäü co nåí tàng dáön theo thæï tæû : phæång doüc thåï, xuyãn tám vaì tiãúp tuyãún. 
™ Caïc âaïnh gi
Caïch 1 : Âäü co tuyãût âäúi (mm/1m daìi) 
Caïch 2 : Âäü co tæång âäúi (%) 
 Âäü co daìi = %100
2
21 ×−
L
LL 
 trong âoï : L1 - kêch thæåïc cuía gäù træåïc khi sáúy khä 
 L2 - kêch thæåïc cuía gäù sau khi sáúy âãún traûng thaïi khä tuyãût âäúi 
Âäü co thãø têch = %100
2
21 ×−
V
VV 
 trong âoï : V1 - thãø têch cuía gäù træåïc khi sáúy khä 
 V2 - thãø têch cuía gäù sau khi sáúy âãún traûng thaïi khä tuyãût âäúi 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 190 
Caïch 3 : Hãû säú co thãø têch Ko : laì âäü co tæång âäúi vãö thãø têch khi âäü áøm 
iaím âi 1%. 
g
%)100(
%)100(
2
21
W
V
VV
Ko
−
= 
 trong âoï : W - âäü áøm cuía gäù (%) khäng âæ uaï Wåüc væåüt q
AÍnh hæåíng cuía âäü áøm âãún â a gäù c úy nhæ
1 - Doüc thåï 2 - Xuyãn tám 3 - Tiãúp tuyãún 4 - Thãø têch 
b. Âäü áøm aính hæåíng âãún khäúi læåüng thãø têch 
Khäúi læåüng thãø têch cuía gäù phuû thuäüc âäü räùng vaì âäü áøm. Ngæåìi ta chuyãøn khäúi 
ø têch ãu
bht
äü træång nåí cuí oï thãø thá âäö thë sau : 
Wbh W,%
Sæ
Aính hæåíng cuía âäü áøm âãún âäü træång nåí 
læåüng thãø têch cuía gäù åí âäü áøm báút kyì (W) vãö khäúi læåüng thã åí âäü áøm ti chuáøn 
(18%). 
 %18
%18
o
tc
o
G== γγ ; 
%18
oV
W
W
o V
G=γ 
o
W
 ( )( )[ ]WKoWotco −−+= 1811γγ 
 - Gäù ráút nheû : γo < 400 kg/m3 
ng : γo = 700 ÷ 900 kg/m3 
γo > 900 kg/m3 
oìn nhoí hån giåïi haûn baîo hoìa thåï thç cæåìng âäü cuía gäù thay âäøi 
aïng kãø : âäü áøm tàng thç cæåìng âäü giaím vaì ngæåüc laûi. 
 Dæûa vaìo khäúi læåüng thãø têch, gäù âæåüc chia thaình 5 loaûi : 
 - Gäù nheû : γo = 400 ÷ 500 kg/m3 
 - Gäù nheû væìa : γo = 500 ÷ 700 kg/m3 
 - Gäù nàû
 - Gäù ráút nàûngû : 
 c. Âäü áøm aính hæåíng âãún cæåìng âäü 
 Khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån giåïi haûn baîo hoìa thåï thç cæåìng âäü cuía gäù 
thay âäøi khäng âaïng kãø, c
â
û tr
æå
ng
 n
åí 
cu
ía 
gä
ù, 
4
3
2
1
Wbh W,%
R
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 191 
 Vç cæåìng âäü cuía gäù phuû thuäüc âäü áøm, nãn cæåìng âäü thæí åí âäü áøm naìo âoï (W) phaíi 
huyãøn vãö cæåìng âäü åí âäü áøm tiãu chuáøn (18%) theo cäng thæïc : c
( )[ ]118 + WR 18−== RR Wtc α
 trong âoï :α - hãû säú âiãöu chènh âäü áøm, biãøu thë pháön tràm thay âäøi cæåìng âäü cuía 
iaï trë α thay âäøi tuìy theo loaûi cæåìng 
ång cuí ï gäù. 
 - âäü áøm cuía gäù (%), W ≤ Wbht 
ún âäü bãön 
åïp gäù muäün, tçnh traûng khuyãút táût. 
ù laì cæåìng âäü cuía gäù åí âäü áøm 18%. 
ï 
gäù khi âäü áøm thay âäøi 1%. G
âäü vaì phæ a thå
 W
 d. Âäü áøm aính hæåíng âã
 Gäù áøm æåït láu seî bë muûc naït, khi gäù khä áøm liãn tuûc seî bë cong vãnh, næït neí Æ 
giaím âäü bãön cuía gäù. 
III. CÆÅÌNG ÂÄÜ 
 1. Khaïi niãûm 
 Gäù coï cáúu taûo khäng âàóng hæåïng nãn cæåìng âäü cuía noï khäng âã
khaïc nhau. Cæåìng âäü cuía gäù phuû thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú nhæ : âäü áøm, k
yí lãû pháön tràm cuía låïp gäù såïm vaì lt
 Cæåìng âäü tiãu chuáøn cuía gä
 2. Caïch xaïc âënh 
 a. Cæåìng âäü chëu neïn 
 Neïn ngang thåï Neïn nga
 xuyãn tám 
 Neïn doüc thå
 P
Fn
=σ 
2 x 2 x 3cm 
 Neïn cuûc bäü Neïn xiãn 
b. Cæåìng âäü chëu keïo 
Máùu laìm viãûc chëu keïo âæåüc chia ra : keïo doüc, keïo ngang thåï tiã
m. 
tá
 öu theo caïc phæång 
häúi læåüng thãø têch, 
ng thåï 
 tiãúp tuyãún 
nnndnx σσσ rrr +=
úp tuyãún vaì xuyãn 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 192 
 R30 30 
 20 
0 
 100 30 90 
 R60 4 40 20 
 1
30 100 
F
k
k =σ 45 22.5 45 22.5 45 P
 Cæåìng âäü keïo doüc thåï låïn hån c eïn doüc, vç khi keïo caïc thåï gäù âãöu laìm 
viãûc âãún khi bë âæït coìn khi neïn doüc caïc thåï ïch ra vaì gäù bë phaï hoaûi chuí yãúu do uäún 
doüc cuûc bäü tæ
c. Cæåìng âäü chëu uäún 
gäù khaï cao (nhoí hån cæåìng âäü keïo doüc vaì låïn hån cæåìng 
äü neïn
0 
 40 
 80 80 30 
æåìng âäü n
 bë ta
ìng thåï. 
 Cæåìng âäü chëu uäún cuía 
â doüc). Caïc kãút cáúu laìm viãûc chëu uäún hay gàûp laì dáöm, xaì, vç keìo... Máùu thê nghiãûm 
uäún âæåüc mä taí nhæ sau : 
 4
 30 80 
 Cæåìng âäü chëu uäún âæåüc tênh theo cäng thæïc : 
W
M
u =σ 
ræåüt ngang thåï (tiãúp tuyãún vaì 
 cuía thåï gäù. Khi taíi troüng væåüt 
îa caïc thåï seî bë phaï hoaûi, caïc thåï seî træåüt lãn nhau. Trong træåüt 
ìng tuäøi. Cäng thæïc chung âãø xaïc 
 d. Cæåìng âäü chëu træåüt 
 Cæåìng âäü chëu træåüt âæåüc phán ra : træåüt doüc thåï, t
xuyãn tám) vaì càõt âæït thåï. 
 Khi træåüt doüc phæång cuía taíi troüng truìng våïi phæång
quaï giåïi haûn thç liãn kãút giæ
ngang thåï, taíi troüng seî tiãúp tuyãún hoàûc vuäng goïc våïi vo
âënh cæåìng âäü chëu træåüt nhæ sau : 
F
Pmax=σ 
 trong âoï : Pmax - taíi troüng phaï hoaûi, daN 
 F - tiãút diãûn chëu træåüt, cm2 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 193 
8 5
25
8
5
25
8
 Træ tuyãún Træåüt ngang thåï 
àòng cäng thæïc : 
åüt doüc thåï Træåüt ngang thåï tiãúp
xuyãn tám 
 e. Cæåìng âäü chëu taïch 
 Gäù chëu taïch ráút keïm, vç khi taïch liãn kãút giæîa caïc thåï bë phaï hoaûi khäng âäöng thåìi. 
Nãúu læûc taïch låïn nháút laì Fmax vaì chiãöu räüng màût chëu taïch laì a thç sæïc chëu taïch St seî âæåüc 
tênh b
a
FSt max= 
Máùu thê nghiãûm chëu taïch 
Ù 
a táût gäù chuí yãúu laì do c
 a. Taïch doüc theo phæång tiãúp tuyãún b. Taïch doüc theo phæång xuyãn tám 
Y	Z 
AÏP BAÍO QUAÍN Għ4. SÁU TÁÛT VAÌ CAÏC BIÃÛN PH
I. CAÏC KHUYÃÚT TÁÛT CUÍA GÄÙ 
 Nguyãn nhán sinh r
tám, lãûch vaì vàûn thåï, láùn voí, v.v... Cuîng coï khi d
sinh ra. 
12 18 
20 10 
30
50
20 
30
35 
20 
30
35
20
4
20
20 
4
40 
15 10áúu taûo nhæ màõt gäù, u gäù, lãûch tám, hai 
n ngæåìi laìm cho cáy bë thæång maì o co
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 194 
 1. Màõt cáy 
 Màõt cáy coï 3 loaûi : 
- Màõt säúng : coìn cæïng, chàõc, dênh chàût vaìo thán gäù. 
- Màõt chãút : coï mäüt pháön hoàûc toaìn bäü råìi khoíi thán 
gäù, song váùn coìn cæïng, chæa muûc. 
 - Màõt muûc : màõt gäù âaî muûc naït. 
äún. Màõt cáy coìn laìm gäù khoï 
Vàûn thåï 
ím cæåìng âäü, thay âäøi phæång 
cäng v
vàûn thå
 3. L
 iãûn ngang cuía thán cáy coï hai loîi, thæåìng gàûp åí cáy 
gäù coï h
äù. 
 Lãûch tám Hai tám 
 4. Cong queo 
Hiãûn tæåüng gäù cong queo laìm giaím cæåìng âäü doüc 
thåï cuía gäù vaì gáy laîng phê, khoï sæí duûng. 
 II. SÁU, NÁÚM 
 Náúm laì loaûi thæûc váût âån giaín nháút säúng nhåì trong caïc tãú baìo gäù vaì âäi khi gáy ra 
caïc hiãûn tæåüng hoïa lyï khaïc. Náúm phaït triãøn trong âiãöu kiãûn coï äxi, âäü áøm vaì nhiãût âäü thêch 
håüp. Gäù coï âäü áøm nhoí hån 20%, cuîng nhæ gäù ngám ngáûp trong næåïc thç khäng bë náúm phaï 
hoaûi. 
 Náúm coï thãø laìm gäù bë biãún maìu, bë muûc vaì giaím tênh cháút cå lyï. Náúm coï thãø phaï 
hoaûi ngay khi cáy gäù coìn âang säúng, cáy gäù âaî chàût xuäúng hoàûc tiãúp tuûc phaï hoaûi gäù ngay 
trong caïc kãút cáúu cuía cäng trçnh. 
Màõt laì táût chênh cuía gäù, màõt laìm cho thåï gäù bë læåün voìng dáùn âãún giaím khaí nàng 
chëu læûc cuía gäù nháút laì khi chëu keïo, neïn doüc thåï vaì khi chëu u
gia cäng, giaím hiãûu quaí sæí duûng. 
 2. 
 Gäù bë vàûn thåï laìm gia
chëu læûc cuía gäù. Màût khaïc, noï cuîng laìm cho gäù khoï gia 
aì khoï sæí duûng. 
 Nhæîng cáy gäù åí vuìng coï gioï theo muìa thæåìng bë 
ï. 
ãûch tám, hai tám 
Lãûch tám gäöm coï lãûch mäüt phêa vaì lãûch cuûc bäü. 
Hai tám laì hiãûn tæåüng trãn tiãút d
ai ngoün. 
 Lãûch tám, hai tám laìm giaím hiãûu quaí sæí duûng g
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 195 
 Sáu laì caïc loaûi cän truìng coï thãø âuûc gäù hoàûc duìng gäù laìm thæïc àn. Daûng khuyãút táût 
naìy xaíy ra trong cáy gäù âang låïn vaì cáy gäù âaî chàût xuäúng, coìn tæåi cuîng nhæ âaî khä. Noï 
laìm giaím tênh cháút cå hoüc vaì cháút læåüng cuía gäù âãún näùi phaíi boí âi. Ngoaìi ra, gäù taûi caïc 
cäng trçnh biãøn coìn bë phaï hoaûi do caïc loaûi giun biãøn (haì). 
III. CAÏC BIÃÛN PHAÏP BAÍO QUAÍN GÄÙ 
 1. Phoìng chäúng náúm vaì cän truìng 
 Phoìng chäúng náúm vaì cän truìng nhàòm muûc âêch keïo daìi tuäøi thoü cuía gäù bàòng caïc 
biãûn phaïp sau : loaûi træì caïc âiãöu kiãûn sinh säúng cuía cän truìng, duìng hoïa cháút vaì sæí duûng 
thuäúc. 
 a. Loaûi træì caïc âiãöu kiãûn sinh säúng cuía cän truìng 
 Náúm vaì cän truìng sinh säúng nhåì vaìo khäng khê vaì thæïc àn trong gäù vaì phaït triãøn åí 
nhiãût âäü vaì âäü áøm thêch håüp. Coï thãø loaûi træì hai yãúu täú trãn bàòng caïch sáúy gäù åí 80 ÷ 100PoPC 
trong thåìi gian láu, hoàûc ngám dæåïi buìn âãø diãût sáu náúm vaì træïng sáu. 
 b. Duìng hoïa cháút 
 Hoïa cháút diãût náúm vaì cän truìng cáön baío âaím caïc tênh cháút sau âáy : 
 - Coï khaí nàng diãût náúm vaì cän truìng maûnh 
 - ÄØn âënh âäúi våïi mäi træåìng : coï taïc duûng láu daìi khäng bë næåïc cuäún âi 
 - Khäng âäüc âäúi våïi ngæåìi vaì suïc váût. Khäng àn moìn gäù vaì caïc chi tiãút trong kãút 
cáúu gäù nhæ âinh, vêt, ke... 
 - Dãù daìng ngáúm sáu vaìo gäù, khäng coï muìi hàõc 
 c. Phæång phaïp sæí duûng thuäúc 
 - Queït vaì phun ngoaìi màût : queït hay phun 2 âãún 3 låïp trãn màût, caïch naìy âån giaín, 
dãù laìm song thuäúc ngáúm khäng sáu, hao huût nhiãöu. 
 - Ngám gäù vaìo dung dëch thuäúc : thuäúc ngáúm coï sáu hån phun vaì queït. 
 - Táøm chán khäng coï aïp : taûo chán khäng âãø huït næåïc vaì khäng khê trong gäù, räöi 
ngám vaìo dung dëch thuäúc dæåïi aïp suáút 6atm. Phæång phaïp naìy ráút täút, thuäúc ngáúm sáu, 
song âàõt tiãön. 
 - Táøm phán taïn : láúy gäù tæåi boïc voí, queït keo thuäúc 2 âãún 3 låïp, räöi boüc kên gäù 
bàòng giáúy dáöu, uí tæì 3 âãún 4 thaïng, sau âoï boïc giáúy, phåi khä. 
 - Phæång phaïp thay thãú nhæûa : huït hãút nhæûa cáy vaì båm vaìo cáy gäù thuäúc træì sáu 
náúm 
 2. Phoìng chäúng haì 
 Âãø phoìng chäúng haì ngæåìi ta thæåìng duìng caïc biãûn phaïp sau : 
- Duìng gäù cæïng (thiãút mäüc), gäù deío quaïnh (tãúch), gäù coï nhæûa (baûch âaìn) ... Nhæîng 
loaûi gäù cæïng, quaïnh laìm haì khoï âuûc, hoàûc vç såü nhæûa haì khäng baïm vaìo 
- Âãø nguyãn låïp voí cáy 
- Boüc ngoaìi gäù mäüt låïp voí kim loaûi 
- Boüc kãút cáúu gäù bàòng äúng ximàng amiàng, äúng saình 
- Duìng dáöu crãozät, CuSOB4 B, ... 
Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 196 
ÅÍ næåïc ta coìn duìng phæång phaïp cäø truyãön laì thui cho gäù chaïy xeïm mäüt låïp moíng 
bãn ngoaìi. Phæång phaïp naìy sau 3 nàm phaíi thui laûi. 
 3. Baío quaín vaì phåi sáúy gäù 
 Sáúy gäù laì biãûn phaïp laìm giaím âäü áøm cuía gäù, ngàn ngæìa muûc naït, tàng cæåìng âäü, 
haûn chãú sæû thay âäøi kêch thæåïc vaì hçnh daïng trong quaï trçnh sæí duûng. Caïc biãûn phaïp sáúy 
gäù âæåüc sæí duûng laì sáúy tæû nhiãn, sáúy phoìng, sáúy âiãûn, sáúy trong cháút loíng âun noïng. Trong 
âoï sáúy tæû nhiãn vaì sáúy phoìng laì chuí yãúu.