Phần mềm xây dựng bộ sưu tập cho thư viện số: Greenstone (Phần 2)

QUY TRÌNH XÂY DỰNG BỘ SƯU TẬP SỐ 
SỬ DỤNG GREENSTONE
Th.S Đỗ Văn Châu
Khoa Thư viện – Thông tin học
Email: chautvtth@gmail.com
Bước 1: khởi động chức năng Librarian Interface
- start/program/Greenstone/Librarian Interface (GLI) 
- chọn File/New: tạo bộ sưu tập mới
- chọn File/Open: mở bộ sưu tập hiện có
Đặt tên và mô tả tóm tắt nội dung của bộ sưu tập, sau
đó nhấn OK
Bước 2: Đưa tài liệu vào bộ sưu tập
1. sử dụng chức năng Download để tải trực tiếp tài liệu về từ
nguồn trên internet
2. sử dụng chức năng Gather để chọn tài liệu đang được lưu
trên máy tính, sau đó dùng chuột kéo và thả vào cửa sổ bên
phải
Bước 3: Biên mục cho tài liệu đưa vào theo 15 trường của
Dublin Core
Chọn Enrich, sau đó chọn từng tài liệu và biên mục theo các
trường của Dublin Core
Ý nghĩa của các trường Dublin Core
1. Title: Nhan đề tài liệu
2. Creator: Tác giả tài liệu
3. Subject and Keywords: Chủ đề và từ khóa mô tả nội dung tài liệu
4. Description: Mô tả tóm tắt nội dung tài liệu
5. Publisher: Cơ quan xuất bản tài liệu
6. Contributor: Cá nhân hoặc tổ chức đóng góp vào việc xuất bản
tài liệu
7. Date: Ngày xuất bản tài liệu (năm/tháng/ngày)
8. Resource Type: Loại tài liệu (văn bản, âm thanh, hình ảnh, phần
mềm,)
Các trường Dublin Core (tt)
9. Format: hình thức biểu hiện của tài liệu (khối lượng, độ dài, 
kích thước, chất liệu, định dạng,)
10. Resource Identifier: thông tin thư mục về tài liệu, URL (Uniform 
Resource Locator), DOI (Digital Object Identifier), ISBN
11. Source: Tham chiếu đến nguồn chứa/tài liệu được trích dẫn
12. Language: Ngôn ngữ của tài liệu (tham khảo
Tiếng Việt: vie, Tiếng Anh: eng
Các trường Dublin Core (tt)
13. Relation: Tham chiếu đến các nguồn tài liệu liên quan. VD:
tài liệu A là phiên bản của tài liệu B; TL A là một phần của
TL B; TL A là dạng thức trình bày mới của TL B
14. Coverage: Phạm vi không gian và thời gian được đề cập
đến trong nội dung tài liệu như địa danh, khoảng thời
gian, thời kz,
15. Rights management: Thông tin về cá nhân/tổ chức nắm
giữ bản quyền của tài liệu
Bước 4: Xây dựng cấu trúc bộ sưu tập
- chọn Plugin cho TL trong bộ sưu tập: Design/Document Plugins
Xây dựng cấu trúc (tt)
• Plugin là chương trình con được dùng trong
Greenstone để hỗ trợ cho quá trình nhận dạng và
chuyển đổi các dạng tài liệu về XML
• Sử dụng nút Add Plugin để thêm vào Plugin tương ứng
với dạng tài liệu trong bộ sưu tập.
• Dùng các nút Move Up, Move Down để sắp xếp thứ tự
Plugin
• Dùng nút Remove Plugin để loại bỏ các plugin thừa
• Dùng nút Configure Plugin để cấu hình thêm cho plugin
trong trường hợp tài liệu không được nhận dạng.
Thiết lập các điểm truy cập TL trong bộ sưu tập
Thiết lập các điểm truy cập TL trong bộ sưu tập (tt)
Chọn Design/Search Indexes Đánh dấu các điểm truy cập
Lưu ý
• Nhấn New Index để thêm vào điểm truy cập mới
• Nhấn Edit Index để thay thế điểm truy cập cũ bằng
một điểm truy cập mới
• Nhấn Remove Index để loại bỏ điểm truy cập khỏi
danh sách
• Sử dụng các nút Move up, Move down để sắp xếp
các điểm truy cập theo thứ tự ưu tiên
Xác định cách thức hiển thị tài liệu trong bộ sưu tập
- Chọn Design/Browsing Classifiers
Liệt kê nhan đề tài liệu theo thứ tự A-Z
Cách thực hiện
Add Classifier/AZList Chọn trường Title
Tập hợp tài liệu cùng một tác giả và xếp tên tác
giả theo thứ tự A-Z
Cách thực hiện
Add Classifier/AZCompactList Chọn trường Tác giả
Liệt kê theo chủ đề tài liệu và các chủ đề được hiển thị
theo thứ bậc
Cách thực hiện
Add Classifier/Hierachy Chọn trường Chủ đề
Bước 5: Trình bày giao diện bộ sưu tập
chọn Format/General
Chỉnh sửa tên các trường được hiển thị trong danh
sách điểm truy cập
Format/Search
Đưa thêm các dòng lệnh để trình bày giao diện bộ
sưu tập theo nhu cầu riêng của thư viện
chọn Format/Format Features
Hiển thị số lượng tài liệu của mỗi tác giả trong danh
mục tác giả
• Chọn Format/Format Features
• Chọn Choose Feature/CL2: AZCompactList
• Chọn Affected Component: VList
• Chèn dòng lệnh sau ở cuối: 
{If}{[numleafdocs],([numleafdocs])
}
Bước 6: Xuất bản bộ sưu tập
- chọn Create/Complete Rebuild hoặc Minimal Rebuild
Đóng gói bộ sưu tập trên CD ROM
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giới thiệu về Dublin Core, 
ents.shtml
2. Tài liệu tập huấn về sử dụng Greenstone, 
_exercises#Installing_Greenstone
3. Trang web giới thiệu về Greenstone, 
BÀI TẬP THỰC HÀNH
 Xây dựng bộ sưu tập tài liệu về chủ đề yêu thích, có thể xây dựng
bộ sưu tập TL về một môn học nào đó trong chương trình học.
Yêu cầu:
• Số lượng: tối thiểu 50 tài liệu, gồm nhiều loại tài liệu khác nhau như
sách, báo, tài liệu multimedia ở nhiều định dạng như Word, PPT, 
MP3, ZIP,
• Bộ sưu tập cho phép duyệt tài liệu theo nhiều cách khác nhau và
cung cấp nhiều điểm truy cập tài liệu
• Hình thức trình bày đẹp, có chèn logo riêng, có lời giới thiệu.