Tài liệu Công nghệ gia công CNC

 trục chính của máy. 
 c. Mâm cặp có chân mặt đầu tuỳ động : (Hình3.2) 
 Các chân mặt đầu có hình dáng tròn xoay và được lắp vào lỗ có chứa chất dẻo. 
Khi chi tiết gia công được kẹp chặt mũi tâm sau, mặt đầu bên trái của chi tiết đẩy các 
chân mặt đầu về bên trái và làm cho áp lực chất dẻo tăng lên. Như vậy, tất cả các 
chân mặt đầu của chi tiết gia công và lực kẹp tác động lên các chân hầu như bằng 
nhau. Mâm cặp mặt đầu có chân tuỳ động toạ ra momen xoắn lớn hơn so với mâm 
cặp có chân mặt đầu cứng. Loại mâm cặp này có thể dùng để kẹp chi tiết gia công 
thô. Số chân mặt đầu có thể là 8, 10, 12... 
 2.3.3.2. Đồ gá vạn năng điều chỉnh: 
 Kết cấu đồ gá vạn năng điều chỉnh gồm phần đồ gá cơ sở và phần chi tiết thay 
đổi điều chỉnh. Các chi tiết thay đổi điều chỉnh có kết cấu đơn giản và giá thành chế 
tạo không cao. Đồ gá van năng điều chỉnh được sử dụng trong sản xuất hàng loạt 
nhỏ, đặc biệt là khi thực hiện gia công nhóm. Trên các máy tiện CNC đồ gá vạn năng 
điều chỉnh là các mâm cặp 3 chấu thay đổi điều chỉnh(thay đổi các chấu kẹp) 
 2.3.3.3. Đồ gá chuyên dùng điều chỉnh 
 Đồ gá chuyên dùng điều chỉnh cho phép gá đặt một số loại chi tiết điển hình 
có kích thước khác nhau. Kết cầu của đồ gá gồm 2 phần chính : phần đồ gá cơ sở và 
phần chi tiết thay đổi. Đồ gá loại này cho phép thay đổi 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
27 
chi tiết gia công ngoài vùng làm việc của máy. 
Phạm vi ứng dụng có hiệu quả của đồ gá là 
trong sản xuất hàng loạt. 
 Đồ gá trên hình 3.3 được dùng để gia công 
các chi tiết dạng càng, dạng chấu kẹp ... 
 Đồ gá trên hình 3.3b gồm thân đế cơ sở 1, 
các chi tiết thay đổi : trụ gá 2, trục gá 4, 
các chi tiết định vị 3 và 5. Đồ gá được định 
 vị trên bàn máy bằng một đầu của trục gá 2 
và chốt 7. Chi tiết gia công được định vị 
bằng mặt phẳng trên các chi tiết địng vị 3 
và 5 với các mặt lỗ trên hai trục gá 2 và 4 
Chi tiết được kẹp chặt bằng hai mũ ốc. 
Các chi tiết thay đổi 4 và 5 được lắp đặt 
Và điều chỉnh theo r•nh định hướng 6 
của đồ gá. Kích thước điều chỉnh là l 
 (khoảng cách giữa các tâm lỗ của chi 
tiết gia công). Nếu dùng đồ gá để gá đặt chi tiết 
dạng chấu kẹp theo một lỗ và r•nh then thì dùng trục gá 2 và chốt then. 
 2.3.3.4. Đồ gá vạn năng - lắp ghép 
 Thành phần của đồ gá vạn năng – lắp ghép là những chi tiết chuẩn được chế 
tạo với độ chính xác cao. Các chi tiết này có các r•nh then để lắp ghép. Sau khi gia 
công một loại chi tiết nào đó, người ta tháo đồ gá ra và lắp ghép lại để gá đặt chi tiết 
khác. Do độ chính xác của các chi tiết rất cao nên sau khi lắp ghép không phải gia 
công bổ sung. Thời gian để lắp ghép một đồ gá mới khoảng 3 - 4h. 
 Hình 3.4 là đồ gá vạn năng lắp ghép. Để tạo thành đồ gá người ta đem các 
chi tiết (hình3.4c) lắp lại với nhau và lấy đế làm chi tiết cơ sở. 
 Trên các máy phay, máy khoan CNC người ta sử dụng đò gá vạn năng – lắp 
ghép cơ khí với các cơ cấu kẹp thuỷ lực. 
 Đồ gá vạn năng lắp ghép được dùng trong các máy CNC trong điều kiện sản 
xuất đơn chiếc và hàng loạt nhỏ 
 2.3.3.5. Đồ gá lắp ghép điều chỉnh : 
 Loại đồ gá này được dùng trên các máy phay CNC hoặc các máy khoan CNC. 
Trên chi tiết cơ sở (đế đồ gá) người ta gia công các hệ lỗ để lắp ghép các chi tiết 
định vị và kẹp chặt khi muốn tạo thành đồ gá mới (trên đế đồ gá vạn năng – lắp ghép 
có các r•nh để lắp ghép). 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
28 
 Hai hệ lỗ trên đế đồ gá lắp ghép điều chỉnh đảm bảo độ chính xác, độ cứng 
vững và độ ổn định cao hơn hệ lỗ trên đồ gá vạn năng – lắp ghép. Hình 3.5 là các đế 
đồ gá lắp ghép điều chỉnh. 
 2.3.3.6. Đồ gá chuyên dùng 
 Thông thường loại đồ gá này được dùng trong sản xuất hàng loạt lớn và hàng 
khối. Kừt cấu của đồ gá chỉ được dùng để gia công một loại chi tiết nhất định. Trên 
các máy CNC laọi đồ gá này chỉ được dùng trong các trường hợp không thể dùng 
các loaik đồ gá điều chỉnh. Kết cấu của đồ gá như vậy phải thật đơn giản để năng 
cao hiệu quả kinh tế khi sử dụng. 
 2.4 é? chớnh xỏc trờn mỏy cụng c? CNC: 
 2.4.1 Cỏc nguyờn nhõn ?nh hu?ng d?n d? chớnh xỏc gia cụng trờn mỏy CNC 
 2.4.1.1 é? chớnh xỏc c?a mỏy: 
 2.4.1.2 é? chớnh xỏc c?a h? th?ng di?u khi?n: 
2.4.1.3 Sai s? gỏ d?t phụi 
2.4.1.4 Sai s? di?u ch?nh dao 
2.4.1.5 Sai s? di?u ch?nh mỏy 
2.4.1.6 Sai s? ch? t?o dao 
2.4.1.7 é? mũn dao 
2.4.1.8 é? c?ng v?ng c?a h? th?ng cụng ngh? 
2.5 Cỏc y?u t? d?m b?o gia cụng t?i uu trờn mỏy CNC: 
 2.5.1 Cỏc y?u t? gi?m giỏ thành: 
 1/. Chọn chi tiết và tính công nghệ thích hợp cho từng máy CNC cụ thể. 
 2/. Chọn quy trình công nghệ tối ưu với quỹ đạo gia công và chạy dao nhanh ngắn 
nhất. 
 3/. Chọn chế độ cắt tối ưu. 
 4/. Chi phí thời gian ít nhất cho từng bước chay dao. 
 5/. Tập trung nguyên công. 
 6/. Điều khiển thích nghi quá trình gia công theo các thông số đ• chọn. 
 7/. Đảm bảo thời gian cắt hợp lý khi có lệnh chờ của chương trình điều khiển. 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
29 
 8/. Tổ chức đứng nhiều máy. 
 9/. Nâng cao độ chính xác của phôi, giảm lượng dư gia công. 
 10/. Tối ưu hoá tiến trình công nghệ và phiếu nguyên công. 
 11/. Giảm chi phí cho chương trình điều khiển. 
 12/. Giảm chi phí của dụng cụ cắt (nhờ giảm độ mòn kích thước). 
 13/. Giảm chu kỳ chuẩn bị và thời gian điều chỉnh các đồ gá “ vạn năng điều 
chỉnh”. 
 14/. Tăng hệ số phụ tải của máy. 
 2.5.2 Cỏc y?u t? nõng cao nang su?t lao d?ng; 
 1/. Tự động bẻ phoi cà tự động chuyển phoi ra ngoài vùng gia công của máy. 
 2/. Gia công bằng nhiều dao và tự động thay dao. 
 3/. Tự động thay các cụm trục chính của máy. 
 4/. Gia công trên dây truyền tự động các máy CNC. 
 5/. Sử dụng dao lắp ghép và dao tổ hợp nhiều lưỡi cắt. 
 6/. Nâng cao độ an toàn của máy CNC và các thiết bị phụ kèm theo. 
2.5.3 Cỏc y?u t? gi?m chi phớ quy d?i và tang hi?u qu? kinh t? hàng nam; 
 1/. Giảm giá thành gia công chi tiết. 
 2/. Tăng năng suất lao động. 
 3/. Giảm vốn đầu tư (tới mức tối thiểu) cho máy, nhà xưởng, đồ gá, chương trình 
điều khiển và đào tạo cán bộ 
 4/. Giảm chu kỳ chuẩn bị và chi phí cho chương trình điều khiển bằng cách tự 
động hoá lập trình. 
III. CÂU H?I – BÀI T?P: 
- H? th?ng cõu h?i: 
 1/. So sánh các điểm khác nhau của máy vạn năng và máy CNC? 
 2/. Yêu cầu của dụng cụ cắt trên máy CNC? 
 3/. Đặc điểm đồ gá trên máy CNC? 
- é?nh hu?ng m?c tiờu: 
 1/. Sự khác nhau giữa máy vạn năng và máy CNC 
 2/. Các đặc điểm của máy, dao, đồ gá của máy CNC 
IV. Tài li?u tham kh?o: 
 1/. Hệ thống điều khiển số cho máy công cụ – NXB khoa học & kỹ thuật – 1999. 
 2/. Công nghệ CNC – NXB khoa học & kỹ thuật – 2004. 
 3/. Tài liệu môn học công nghệ gia công CNC – Tổ ĐT CNC. 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
30 
Chương III: Lập trình gia công trên máy CNC. 
- T?ng s? ti?t th?c hi?n trờn l?p: 26 ti?t 
- Trong dú: + Lý thuy?t (Thuy?t trỡnh): 10 ti?t 
 + Th?c hành (Th?o lu?n): 16 ti?t 
 I. M?C TIấU: 
- Nắm được các yêu cầu đặt ra trước khi lập trình và các lệnh lập trình cơ bản 
- ứng dụng lập trình trên các chi tiết Phay và Tiện. 
II. nội dung bài giảng: 
Chương III: Lập trình gia công trên máy CNC. 
3.1 Định nghĩa chương trình 
 Chương trình NC là một file chứa các lệnh điều khiển máy, mỗi lệnh điều khiển 
một thao tác nào đó của máy. Các lệnh được viết bằng các m• quy định và sắp xếp 
theo một thứ tự mà máy có thể hiểu được khi nó làm việc. Trong máy có bộ điều 
khiển, nó đọc các lệnh theo thứ tự để thực hiện quá trình gia công. Hiện nay có rất 
nhiều kiểu điều khiển CNC, chúng phụ thuộc vào các nhà chế tạo máy CNC. Tuy 
nhiên, m• quốc tế ISO được sử dụng rỗng r•i nhất. 
Khái niệm lập trình: 
* Lập trình là quá trình thiết lập các lệnh cho dụng cụ cắt trên cơ sở bản vẽ chi tiết 
và các thôn tin về công nghệ rồi chuyển các thông tin này sang bộ phận man dữ liệu 
được m• hóa dưới dạng m• máy. 
3.2 Lựa chọn hệ thống lập trình 
 Căn cứ vào mức độ tự động hoá các công việc lập trình, người ta phân biệt hai 
hình thức lập trình: Lập trình bằng tay và lập trình bằng máy (Lập trính có sự hỗ trợ 
của máy tính): 
 3.2.1 Lập trình bằng tay: 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
31 
 Khi lập trình bằng tay, người lập trình căn cứ vào bản vẽ chi tiết để nhập các dữ 
liệu theo các lệnh từ bàn phím của máy vào bộ nhớ. Như vậy việc lập trình bằng tay 
tốn nhiều thời gian, dễ nhầm lẫn đặc biệt là với các chi tiết phức tạp. Do những 
nhược điểm đó mà phương pháp lập trình bằng tay được dùng cho các chi tiết có quy 
trình công nghệ đơn giản hoặc để điều chỉnh những chương trình có sẵn. Phương 
tiện hỗ trợ cho người lập trình bằng tay là các bảng tra số liệu, catalo máy và máy 
tính cá nhân. Lập trình bằng tay đòi hỏi người lập trình ngoại việc làm chủ phương 
pháp lập trình còn phải có kiến thức toán học và kiến thức về công nghệ chế tạo máy. 
 3.2.2 Lập trình bằng máy: 
 Khi lập trình bằng máy (lập trình có sự hỗ trơ của máy tính) người lập trình mô tả 
hình dáng hình học của chi tiết gia công, các quỹ đạo của dụng cụ cắt và các chức 
năng của máy theo một ngôn ngữ mà máy có thể hiểu được. Lập trình bằng máy có 
ưu điểm là không cần thực hiện các phép tính bằng tay, chỉ cần truy nhập một ít dữ 
liệu nhưng có thể sản sinh ra một lượng lớn các dữ liệu cho các những tính toán cần 
thiết, đồng thời hạn chế các lỗi lập trình. 
 3.3 Các hình thức lập trình: 
 Khi thực hiện việc lập trình gia công, nhà máy có hai hình thức tổ chức lập trình 
sau đây: 
- Lập trình tại phân xưởng 
- Lập trình trong chuẩn bị sản xuất. 
 3.3.1 Lập trình tại phân xưởng: 
 Lập trình tại phân xưởng được thực hiện trực tiếp trên máy thông qua bảng điều 
khiển. Màn hình của hệ điều khiển giúp cho người lập trình quan sát các dữ liệu đưa 
vào và tránh được các lỗi của chương trình. Sau khi lập trình xong, người ta có thể 
cho chạy chương trinh mô phỏng bằng đồ hoạ trên màn hình(tất cả những chuyển 
động càn thiết khi gia công đêùu được mô phỏng trên màn hình). Như vậy qua màn 
hình người ta có thể phát hiện xem dụng cụ có va chạm vào chi tiết hay chuyển động 
có sai quỹ đạo không. Nếu xảy ra những trường hợp đó, có nghĩa là chương trình có 
lỗi và người lập trình phải sửa lai chương trình. 
 Đối với hình thức lập trình tại phân xưởng, người vận hành máy(đồng thời cũng là 
người lập trình) phải có tay nghề cao. 
 3.3.2 Lập trình trong chuẩn bị sản xuất: 
 Khi một nhà máy có quy mô sản xuất lớn, tức là có sử dụng nhiều máy CNC khác 
nhau, gia công nhiều loại chi tiết khác nhau và số lượng chi tiết trong từng loại cũng 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
32 
lớn thì cần phải lập trình tập trung trong chuẩn bị sản xuất. Công viêc lập trình này 
được thực hiện tại phòng công nghệ hoặc tại trung tâm lập trình của nhà máy. Như 
vậy, nhà máy cần có đội ngũ lập trình viên được đào tạo chuyên môn hoá và ứng 
dụnh thành thạo các phương pháp lập trình. 
3.4 Cách ghi kích thước trên bản vẽ: 
 Để lập trình gia công trên máy CNC thì kích thước của chi tiết trên bản vẽ phải 
được ghi theo hệ toạ độ đề các. Có hai các ghi kích thước trên bản vẽ: Ghi kích 
thước tuyệt đối và ghi kích thước tương đối (Ghi theo số gia ) 
 3.4.1 Ghi kích thước tuyệt đối 
 Khái niệm: Theo các ghi này thì tất cả các kích thước đều xuất phát từ điểm gốc W 
của chi tiết (hình vẽ) 
 Như vậy ta có kích thước x, y của từng điểm trên chi tiết như sau: 
Điểm W x = 0 ; y = 0 Điểm 4 x = 70 ; y = 0 
Điểm 1 x = 20 ; y = 0 Điểm 5 x = 120 ; y = 0 
Điểm 2 x = 20 ; y = 15 Điểm 6 x = 120 ; y = 45 
Điểm 3 x = 0 ; y = 15 Điểm 7 x = 70 ; y = 85 
 Điểm 8 x = 0 ; y = 85 
3.4.2 Ghi kích thước tương đối: 
 Khái niệm: Theo cách ghi kích thước tương đối (theo số gia) thì các kích thước 
sau xuất phát từ điểm kết thúc của kích thước trước nó. Như vậy ta có các số gia ?x, 
?y như sau: 
Điểm W ?x = 0 ; ?y = 0 Điểm 4 ?x = 0 ; ?y = -15 
Điểm 1 ?x = +20 ; ?y = 0 Điểm 5 ?x = +50 ; ?y = 0 
Điểm 2 ?x = 0 ; ?y = +15 Điểm 6 ?x = 0 ; ?y = +45 
Điểm 3 ?x = +50 ; ?y = 0 Điểm 7 ?x = -50 ; ?y = +40 
 Điểm 8 ?x = -70 ; ?y = 0 
 Trong thực tế người ta ít dùng cách ghi kích thước theo số gia vì nó ảnh hưởng 
nhiều đến kết quả gia công. 
3.5 Cấu trúc của chương trình NC,CNC 
3.5.1 Cấu trúc của 1 từ chương trình, một câu chương trình, một chương trình 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
33 
a. é?a ch? l?nh 
Ch? cỏi d?u l?nh, ch? th? v? trớ luu tr? d? li?u s? theo sau du?c g?i là d?a ch? l?nh, 
c? th? ? b?ng sau 
Nhúm l?nh é?a ch? í nghia 
S? hi?u chuong trỡnh O S? hi?u chuong trỡnh 
S? th? t? cõu l?nh N S? th? t? cõu l?nh 
L?nh G G Phuong th?c n?i suy chuy?n d?ng 
Kớch thu?c X, Y, Z Tr?c chuy?n d?ng t?nh ti?n chớnh 
 U, V, W Tr?c chuy?n d?ng t?nh ti?n ph? 
 A, B, C Tr?c quay chớnh 
 I, J, K T?a d? tõm cung trũn 
 R Bỏn kớnh cung trũn 
T?c d? ch?y dao F T?c d? ch?y dao 
T?c d? tr?c chớnh S T?c d? tr?c chớnh 
Ch?n dao T S? hiờu dao 
L?nh ph? M L?nh dúng/ng?t chế độ điều khiển máy 
b. T? l?nh: 
Là chu?i ký t? ch?, s? dựng ch? th? m?t d?i lu?ng ch? th? nh?t d?nh 
 Ví dụ: 
 N10: Cõu l?nh th? 10 
G01: N?i suy du?ng th?ng 
X2.0: T?a d? theo phuong X 
c. Cõu l?nh: 
Là chu?i cỏc t? l?nh d?y d? d? th?c hi?n m?t di chuy?n c?a dao hay m?t ho?t d?ng 
c?a mỏy và du?c coi là don v? co b?n c?a chuong trỡnh. M?i cõu l?nh b?t d?u b?ng 
l?nh th? t? (N_) và k?t thỳc b?ng ký hi?u(;) và cú th? bao g?m nhi?u cõu l?nh khỏc 
nhau. 
N_ G_ X_ Y_ Z_ M_ S_ 
 T_ ; 
S? th? t? cõu l?nh L?nh G L?nh kớch thu?c L?nh ph? L?nh ch?n t?c d? 
tr?c chớnh L?nh ch?n d?ng c? c?t Ký t? k?t thỳc 
 Ví dụ: 
 N10 X20.0 Y15.0 : Câu lệnh thứ 10 dao đang ở toạ độ trục X = 20.0; trục Y = 15.0 
d. Chuong trỡnh 
 C?u trỳc chuong trỡnh bao g?m cỏc thành ph?n nhu sau: 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
34 
1. é?u t?p tin: Ký t? khai bỏo b?t d?u t?p tin chuong trỡnh CNC 
Bao gồm khai báo tên chương trình, thông số về gốc chương trình,thông số về tốc độ 
trục chính, lệnh thay dao, lệnh mở trục chính và bước tiến dao, hay chạy dao nhanh 
đến điểm nào đó. 
2. Phần giữa tệp tin: 
Bao gồm các lệnh và khối lệnh về chế độ gia công, phần câu lệnh tạo biên dạng hình 
dáng hình học của chi tiết gia công. 
3. Phần cuối tệp tin: 
Đóng tất cả các ứng dụng của tệp tin như: Đóng dừng quay trục chính, đóng tưới 
nguội, chạy dao nhanh về điểm tham chiếu và đóng chương trình. 
3.5.2 Các m• lệnh G và M 
 1/. M• lệnh G: 
 a) Lệnh chạy dao nhanh – G00: 
 - ý nghĩa: Điều khiển dao chạy dao nhanh không tham gia cắt gọt, nhằm tiết kiệm 
thời gian gia công tăng năng suất lao động. 
 - Cấu trúc câu lệnh: G00 Xx Yy Zz; 
 Với x, y, z là giá trị toạ độ của các trục toạ độ X, Y, Z. 
- Ví dụ: 
* Phay: G00 X-30 Y-20.0Z100; 
* Tiện: G00 X30.0Z-20.0 
b) Lệnh nội suy đường thẳng – G01: 
- ý nghĩa: Điều khiển dao tham gia cắt gọt theo đường thẳng. 
- Cấu trúc câu lệnh: G01 Xx Yy Zz Ff; 
 Với x, y, z là giá trị toạ độ của các trục toạ độ X, Y, Z. 
 f là giá trị lượng tiến dao F 
- Ví dụ: 
Phay: G01 X30.0 Y10 Z- 25.5 F200 
Tiện: G01 X20 Z-20 F0,02 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
35 
b) Lệnh nội suy cung tròn cùng và ngươc chiều kim đồng hồ – G02, G03: 
- ý nghĩa: Điều khiển dao tham gia cắt gọt theo cung tròn cùng và ngươc chiều kim 
đồng hồ. 
- Cấu trúc câu lệnh: G02 (G03) Xx Yy Zz Rr ( I_J_K_) Ff; 
 Với x, y, z là giá trị toạ độ của các trục toạ độ X, Y, Z. 
 f là giá trị lượng tiến dao F. 
 r là giá trị bán kính của cung tròn R. 
I: Toạ độ tâm cung tròn theo trục X 
J: Toạ độ tâm cung tròn theo trục Y 
K: độ tâm cung tròn theo trục Z 
- Ví dụ: 
G02 X30Y15Z-4R10F200; 
G02 X30.0 Z-20.0 R1.0 F0.05; 
 2/. M• lệnh M: 
a) Lệnh bật trục chính quay cùng/ngược chiều kim đồng hồ – M03/M04. 
- ý nghĩa: Bật trục chính quay cùng hoặc ngược chiều kim đồng hồ. 
 - Cấu trúc câu lệnh: M03 Ss; 
 S là giá trị tốc độ quay S của trục chính. 
 - Ví dụ: M03 S1200; 
b) Lệnh tắt trục chính – M05. 
- ý nghĩa: Tắt trục chính. 
 - Cấu trúc câu lệnh: M05; 
 - Ví dụ: M05; 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
36 
 c) Lệnh bật/tắt tưới nguội – M08/M09. 
- ý nghĩa: Bật/tắt tưới nguội. 
 - Cấu trúc câu lệnh: M08/M09; 
 - Ví dụ: M08/M09; 
 d) Lệnh kết thúc chương trình – M30. 
- ý nghĩa: Kết thúc một chương trình gia công, con trỏ trở về câu lệnh đầu tiên để 
tiếp tục chương trình gia công khác. 
 - Cấu trúc câu lệnh: M30; 
 - Ví dụ: M30; 
* Ngoài ra trên máy CNC còn 1 số các lệnh G như: 
- G41: Bù dao bán kính trái 
- G42: Bù dao bán kính phải 
- G40: Hủy bù bán kính dao 
- G54?G59: Lệnh đặt điểm gốc gia công 
- G81,82,G83: Các chu trình khoan.. 
- G31,G33,G76,G92: Các chu trình tiện ren 
- G71: Chu trình tiện thô dọc trục.. 
- G90: Lập trình theo KT tuyệt đối 
- G91: Lập trình theo KT tương đối 
3.5.3 Lập trình gia công CNC: 
 1/. Cấu trúc một chương trình gia công (lập trình gia công theo biên dạng) 
%00_; 
N01 M03 T_ F_S_; 
N02 M08; 
N03 G00 X Y Z...; 
.......................................................................................................................... 
N G00 X Y Z...; 
N M05; 
N M09; 
N M30; 
% 
2/. Ví dụ: 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
37 
 %00_; 
N01 M03 T_F_S_; 
 N02 M08; 
 N03 G00 X65.0 Z2.0; 
 N04 G00 X26.0 Z0.0; 
 N05 G01 X30.0 Z-2.0; 
 N06 G01 X30.0 Z-28.0; 
 N07 G02 X34.0 Z-30.0 R2.0; 
 N08 G01 X36.0 Z-30.0; 
 N09 G01 X40.0 Z-32.0; 
 N10 G01 X40.0 Z-48.0; 
 N11 G00 X100.0 Z100.0 
 N12 M05; 
 N13 M09; 
 N14 M30; 
 %; 
 %00_; 
N01 M03 T_F_S_; 
 N02 M08; 
 N03 G00 X200.0 Y200.0 Z200.0; 
 N04 G01 X0.0 Y0.0 Z5.0; 
 N05 G01 X0.0 Y0.0 Z-3.0; 
 N06 G01 X0.0 Y40.0 Z-3.0; 
 N07 G01 X40.0 Y80.0 Z-3.0; 
 N08 G01 X100.0 Y80.0 Z-3.0; 
 N09 G01 X100.0 Y20.0 Z-3.0; 
 N10 G02 X80.0 Y0.0 Z-3.0;R20.0; 
 N11 G01 X0.0 Y0.0 Z-3.0; 
 N12 G01 Z 5.0; 
 N13 G00 X200.0 Y200.0 Z200.0; 
 N14 M05; 
 N15 M09; 
 N16 M30; 
 %; 
III. CÂU H?I – BÀI T?P: 
- H? th?ng cõu h?i: 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
38 
 1/. Định nghĩa một chương trình NC? 
 2/. Phân biệt các hệ thống và hình thức lập trình? 
 3/. Cờu trúc một chương trình, lệnh, từ lệnh và địa chỉ lệnh? 
- é?nh hu?ng m?c tiờu: 
 1/. Yêu cầu lập trình 
 2/. Cờu trúc chương trình 
IV. Tài li?u tham kh?o: 
 1/. Hệ thống điều khiển số cho máy công cụ – NXB khoa học & kỹ thuật – 1999. 
 2/. Công nghệ CNC – NXB khoa học & kỹ thuật – 2004. 
 3/. Tài liệu môn học công nghệ gia công CNC – Tổ ĐT CNC. 
Chương IV: Bài tập lập trình 
I. phần tiện: 
H×nh 01 
H×nh 02 
5
0 
50 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
39 
H×nh 03 
H×nh 04 
H×nh 05 
H×nh 06 
55 
5
5 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
40 
H×nh 07 H×nh 08 
H×nh 09 
H×nh 10 
H×nh 11 
H×nh 12 
II. phÇn phay: 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
41 
8
100
50
10
0
60100 80 100
0
30
20
0
-10
Bµi tËp 1 
100
90
80
65
20
16
80
10
50
10
0
64
28
10
12
R1
0
t=3
t=2
t=4
R4
Bµi tËp 2 
80
100
10
15
40
80 60
10
15
B
A
3
Schnitt A - B
( 47,5 / 62,5 )
Bµi tËp 3 
80
40
10 10
65
25
10
10 80
100
45
R1
0
B
A
Schnitt A - B
35
10
10
0
21,5
2
Bµi tËp 4 
100
6012
0
140
R 2
0
10
20
5
170
Bµi tËp 5 
60
100
160
6010
0
Bµi tËp 6 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
42 
50
10
50
10
0
100
30° 2
0°
Fräsermittelpunktsbahn
R 30
Ba× tËp 7 
40 70 10
0
50
100
t=4
25
Ba× tËp 8 
0 5 17,5 10095
5
17,5
0
65
70
R12
R12A
E
52
0
0
-10
-5
A=Anfangspunkt der Kontur
40
E=Endpunkt der Kontur 
Bµi tËp 9 
5
R3
0
70 80
30
10
90
100
20
60
R30
ø8
5
5
55 3
0
Bµi tËp 10 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
43 
170 2008030 100 120
R20
R2
0
145500
90
70
45
20
0
0
0
75
10
0
110
30
Bµi tËp 11 
8012
6
15
0
R1
5
80
126
150
8
0
10
20
Bµi tËp 12 
R
15
ø5
5
15
45°
R10
20,55°
42,72
30
0 10 20 50 90 100
0
10
20
40
70
80
Bµi tËp 13 
25
35
60 70
45
45
90
25 85 120
ø30
0
0
- 6,5
0
- 20
- 10
-5
0
ø8
Bµi tËp 14 
Bµi tËp 15 
Bµi tËp 16 
Tµi liÖu m«n häc C«ng nghÖ gia c«ng CNC 
44