Tập trung dân chủ nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng

TẬP TRUNG DÂN CHỦ 
NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC 
CƠ BẢN CỦA ĐẢNG
ThS. Hồ Ngọc Đăng
ĐT:0945588377
- Nhận thức vị trí , nội dung, bản chất
của nguyên tắc tập trung dân chủ
trong Đảng.
- Chấp hành, vận dụng xây dựng tổ
chức Đảng trong sạch, vững mạnh.
- Kiên trì thực hiện nguyên tắc tập
trung dân chủ nguyên tắc hiện nay.
I. Một số vấn đề cơ bản về nguyên tắc 
tập trung dân chủ.
II. Quán triệt, thực hiện nguyên tắc 
tập trung dân chủ trong Đảng ta hiện 
nay.
- Chương II - Điều lệ Đảng , khĩa XI.
- Văn kiện Đại hội Đại biểu tồn quốc Lần
thứ XI.
- Giáo trình Trung cấp Lý luận – Hành
chính – phần “Lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam và lý luận cơ bản về Đảng Cộng sản”
- Bài 8 – Tr 230-252 – NXB CT – HC -
2009.
1- Nêu những căn cứ xác định TTDC
là nguyên tắc cơ bản của Đảng?
2- Trình bày nội dung, bản chất của
nguyên tắc TTDC?
3- Trình bày những nội dung tăng
cường thực hiện nguyên tắc TTDC
trong giai đoạn hiện nay?
I. Một số vấn đề cơ bản về nguyên 
tắc tập trung dân chủ.
M - A Lê-Nin Hồ Chí inhM
Điều lệ 
liên đồn
những người 
cộng sản
Nguyên tắc 
Đảng kiểu 
mới
Nguyên tắc 
Tổ chức cơ
Bản của 
đảng
1. Quá trình hình thành
7Căn cứ để xác 
định nguyên 
tắc tập trung 
dân chủ
Tập trung 
dân chủ là 
khoa học về 
tổ chức
Mục đích của 
tập trung dân 
chủ
Ý nghĩa thực 
tiễn của 
nguyên tắc 
TTDC
2. VỊ TRÍ 
CỦA 
NGUYEÊ
N TẮC 
TTDC
- Là một phần cấu thành của lý luận Mác-
Lênin về chính đảng của giai cấp cơng nhân.
- Nguyên lý xây dựng Đảng kiểu mới của
Lênin; tiêu chuẩn, thước đo của Đảng cách
mạng chân chính.
- Chi phối, chỉ đạo nguyên tắc tổ chức và
sinh hoạt của Đảng và giải quyết các mối
quan hệ trong Đảng.
* CCăn cứ xác định nguyên tắc TTDCTT C
* Mục đích của nguyên tắc TTDCTT C
- Phát huy tính tích cực sáng tạo, bảo đảm thống
nhất ý chí và hành động của tổ chức Đảng và
đảng viên
- Cơ sở xây dựng đồn kết trong Đảng; nội dung
xây dựng, kiện tồn tổ chức đảng hiện nay.
- Là một trong những vấn đề kiên định trong quá
trình đổi mới đất nước
- Căn cứ xây dựng tổ chức, hoạt động
của Đảng.
- Cơ sở giáo dục, rèn luyện, quản lý
đảng viên.
- Vận dụng vào quản lý xã hội, kinh tế.
- Khi Đảng cầm quyền, nguyên tắc
TTDC phát huy tác dụng trong cả hệ
thống chính trị.
* TTDC TT C là khoa học về tổ chức
- Là một trong những nguyên nhân tan rã của
các Đảng cộng sản Đơng Âu - Liên Xơ.
- Đảng ta kiên trì thực hiện nguyên tắc TTDC,
nhờ đĩ mà đứng vững trước mọi thử thách
phức tạp và gay gắt.
- Phát huy dân chủ, tránh tập trung quan liêu.
-Kẻ thù tập trung tấn cơng vào nguyên tắc
TTDC, làm suy yếu Đảng từ bên trong.
* YÝ nghĩa thực tiễn của nguyên tắc TTDCTT C
12
Cơ quan lãnh đạo các cấp của đảng do bầu
cử đặt ra,thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân
phụ trách.
1.
Cơ quan lãnh đạo cao nhất của đảng là Đại hội
ĐBTQ.
- Cơ quan lãnh đạo ở mỗi cấp là ĐHĐB hoặc đại hội
đảng viên
- Giữa 2 kì đại hơi, cơ quan lãnh đạo của đảng là
BCHTW, ở mỗi cấp là BCH đảng bộ, chi bộ (cấp ủy)
2
3. Nội dung của nguyên tắc
tập trung dân chủ
13
4 Tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành nghị
quyết của đảng . Thiểu số phục tùng đa số;cấp
dưới phục tùng cấp trên;cá nhân phục tùng tổ
chức;các tổ chức trong tồn đảng phục tùng
ĐHĐBTQ,BCHTW
Cấp ủy các cấp báo cáo và chịu trách nhiệm về
hoạt dộng của mình trước đại hội cùng cấp, trước
cấp ủy cấp trên và cấp dưới. Định kì thơng báo của
mình đến các tổ chức đảng trực thuộc. Thực hiện
tự phê bình và phê bình
3
14
Bảo lưu và báo cáo lên cấp ủy cấp trên cho đến
ĐHĐBTQ, song phải chấp hành nghiêm chỉnh NQ
- Khơng được truyền bá ý kiến trái với NQ của đảng
- Cấp ủy cĩ thẩm quyền nghiên cứu xem xét ý kiến
đĩ; khơng phân biệt đối xử đảng viên cĩ ý kiến
thuNghị quyết của các cơ quan lãnh đạo của đảng chỉ
cĩ giá trị thi hành khi:
- Cĩ hơn một nửa số thành viên trong cơ quan đĩ tán
thành
- Trước khi biểu quyết mỗi thành viên được phát
Biểu ý kiến của mình
- Đảng viên cĩ ý kiến thuộc về tiểu số được quyền ộc
về thiểu số.
5
Tổ chức Đảng nghị quyết các vấn
đề thuộc phạm vi quyền hạn của
mình, song khơng được trái với
nguyên tắc,đường lối,chính sách
của đảng, pháp luật của nhà nước
và nghị quyết của cấp trên.
6
Tập trung dân chủ 
cĩ 2 mặt
Dân chủ
- Cơ quan lãnh đạo do
bầu cử 
-Hoạt động theo nguyên tắc:
tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách
-Tự phê và phê bình
-Quyền bảo lưu ý kiến 
Tập trung
-Kỷ luật nghiêm minh
-Phục tùng ý chí, nghị quyết 
của đa số
-Cấp dưới chấp hành
cấp trên
Đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng:
Tập trung, đồn kết, thống nhất, chặt chẽ
Là sự liên minh tự nguyện của
những người cộng sản thành tổ
chức, cĩ sự lãnh đạo thống nhất, ý
chí, hành động và kỷ luật thống
nhất
TẬP
TRUNG 
TRONG
ĐẢNG
LÀ 
SỰ 
THỐNG
NHẤT 
Ý 
CHÍ, 
HÀNH 
ĐỘNG 
TRÊN 
CƠ
SỞ
CHUNG
THỐNG
NHẤT
CƯƠNG LĨNH
ĐIỀU LỆ
MỤC TIÊU
ĐƯỜNG LỐI
TRUNG TÂM LÃNH ĐẠO
HỆ THỐNG TỔ CHỨC
DÂN 
CHỦ 
TRONG
ĐẢNG
Lãnh đạo tập thể
Quyền của đảng viên
(trực tiếp, gián tiếp)
Sự bình đẳng giữa các 
đảng viên
Tự phê bình và phê bình
Các cơ quan lãnh đạo được 
bầu cử lập ra
Tập trung:
-Sức mạnh thống nhất ý chí và hành động của Đảng
-Là điều kiện cần thiết cho sự hoạt động, tồn tại,
phát triển của Đảng
Dân chủ:
-Thực chất là phát huy quyền làm chủ tập thể của
đảng viên.
-Là điều kiện rèn luyện, giáo dục đảng viên
-Là điều kiện phát huy trí tuệ, nguồn lực
của Đảng
-Quyền làm chủ của đảng viên nhưng phải trong
phạm vi tổ chức
Câu hỏi:
Cho biết sáu nội dung của nguyên tắc tập
trung dân chủ trong Điều lệ Đảng. Nội dung
nào thể hiện sự tập trung, nội dung nào thể
hiện dân chủ?
+ Lấy ý kiến ghi lên bảng (Mic, bảng, phấn).
+ Giảng viên đánh giá ý kiến của học viên.
4. Bản chất của nguyên tắc TTDC
Bản chất
nguyên 
tắc
tập trung
dân chủ
là:
Mối quan hệ biện chứng giữa
tập trung và dân chủ
Là một thể thống nhất khơng
tách rời giữa tập trung và
dân chủ
4.1.
Tính
Thống
nhất
Tập 
Trung
Dân 
chủ
Hai khái niệm cĩ nội hàm
Riêng,nhưng cùng tồn tại
Trong chỉnh thể thống nhất
Khơng tách
TT- DC
Khơng đối lập
TT- DC
Khơng tuyệt đối hĩa
mặt nào
Phải được coi trọng như
nhau
Sự kết 
hợp hài
hịa, sự 
thống
nhất biện 
chứng,
TT cần
DC như
một tất
yếu và
ngược lại
Dân chủ Tập trung
4.2. Mối quan hệ 
tác động
- Điều kiện, tiền đề
- Chịu sự lãnh đạo 
- Cĩ trước
- Cơ sở, đảm bảo 
- Trên cơ sở
- Kết quả
*Lý luận:
- DC mang tính mục đích 
rõ ràng
- Bàn thảo phải đi đến 
thống nhất ý chí,
- Cĩ biểu quyết,cĩ NQ
- Thống nhất hành động 
đi đến mục tiêu
- Khác với DC trong câu 
lạc bộ
*Thực tiễn:
- DC mang tính trình tự,
Tính qui phạm
- Do TT qui định
- Do quyền TT đưa ra và 
Yêu cầu
DC dưới sự chỉ đạo của TT nghĩa là:
II. Quán triệt, thực hiện nguyên tắc
TTDC trong Đảng ta hiện nay:
Thực trạng quán 
triệt TTDC
NT 
TTDC
Câu hỏi:
 1. Cho biết hồn cảnh mới của Đảng 
hiện nay?
 2. Ở đơn vị đồng chí nguyên tắc này 
được thể hiện như thế nào?
 3. Làm gì để quán triệt, thực hiện tốt 
nguyên tắc tập trung dân chủ trong 
đảng hiện nay?
1. Hồn cảnh mới của Đảng
*CNXH sụp đổ một mảng lớn
*CMKHCN phát triển
*Thời kì mới của Đảng
*Đổi mới là sự nghiệp mới mẻ
*CB,ĐV lúng túng, bất cập trước yêu cầu
nhiệm vụ mới
2. Tình hình thực hiện nguyên tắc TTDC
ở đơn vị mình
Bài tập:
Anh (chị) đánh giá thực trạng thực hiện 
nguyên tắc TTDC. Tìm nguyên nhân, đề 
xuất giải pháp để quán triệt nguyên tắc 
này ở đơn vị mình
CÂY VẤN ĐỀ
SẾP 
MỆT
Chểnh mảng 
với cơng
việc
Mất kiên nhẫn
Hục hặc 
với sếp bà
Cấp trên 
thiếu tin 
tưởng
Ngủ khơng 
ngon giấc
Giường hưĐêm ho 
nhiều
Làm việc 
quá nhiều
Cáu kỉnh với 
mọi người
Hút thuốc 
nhiều
Vi phạm nguyên tắc 
tập trung dân chủ
Khơng quan tâm Quan liêuChủ nghĩa cá nhân
Giảm sức 
chiến đấu
Mất đồn 
kết
Dân chủ 
hình thức
Chủ trương khơng 
sát với thực tiễn
Khơng thực hiện tự 
phê bình và phê bình
Việc học tập nghị 
quyết hời hợt
Chất lượng sinh hoạt 
chi bộ khơng cao 
Khơng đủ năng lực lãnh đạo Giảm sút niềm tin của quần chúng
Học tập, bồi dưỡng 
nghiệp vụ chưa 
được chú trọng
3.Giải pháp ,quán triệt thực hiện 
nguyên tắc TTDC hiện nay
1 là: nâng cao trình độ nhận thức các mặt cho cán bộ
đảng viên để hành động đúng nguyên tắc TTDC
2 là: cĩ chế định cụ thể quy định việc thực hiện nguyên
tắc TTDC
3 là: tăng cường kiểm tra thanh tra thiết lập kỉ cương ,giữ
gìn kỷ luật trong đảng và bộ máy nhà nước
4 là: phát huy dân chủ rộng rãi trong nội bộ đảng và
nhân dân
5 là: nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, cấp ủy, vai
trị của người bí thư
6 là: thiết lập trong tồn đảng chế độ thơng tin nhanh
chĩng và chính xác