Thực trạng mức độ định hướng trong không gian của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi qua hệ thống bài tập đo nghiệm

Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ ĐỊNH HƯỚNG TRONG KHÔNG GIAN 
CỦA TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI 
QUA HỆ THỐNG BÀI TẬP ĐO NGHIỆM 
NGUYỄN THỊ HẰNG NGA* 
TÓM TẮT 
Bài báo đề cập về thực trạng mức độ định hướng trong không gian (ĐHTKG) của trẻ 
mẫu giáo 5-6 tuổi ở một số trường mầm non trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh 
(TPHCM). Kết quả khảo sát bước đầu cho thấy: Mức độ ĐHTKG của trẻ mẫu giáo (MG) 
5-6 tuổi còn tương đối thấp chưa phát triển tương xứng với tiềm năng nhận thức không 
gian của trẻ trong giai đoạn này. 
Từ khóa: định hướng trong không gian, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. 
ABSTRACT 
The status of levels of spatial orientation by 5-6 year old preschool children 
 through the system of tests 
The article is about the status of levels of spatial orientation of 5-6 year old 
preschool children at some preschools in HCMC. The findings show that the level of 
spatial orientation by 5-6 years old preschool children is relatively low compared with the 
development of cognitive potential at this stage. 
Keywords: spatial orientation, 5-6 year old preschool children. 
1. Đặt vấn đề 
Việc hình thành sự định hướng 
trong không gian cho trẻ giữ vai trò đặc 
biệt quan trọng ở trường mầm non (MN). 
Bất kì hoạt động nào của trẻ ở trường 
MN cũng cần đến sự ĐHTKG. Sự 
ĐHTKG được xem là một trong những 
điều kiện cần thiết để hình thành sự nhận 
thức và phát triển nhân cách của trẻ. Vì 
thế, việc phát triển khả năng ĐHTKG cho 
trẻ ngay từ lứa tuổi MN là vô cùng cần 
thiết. Đặc biệt, đối với trẻ 5-6 tuổi, khả 
năng ĐHTKG tốt sẽ giúp trẻ thích nghi 
cao với việc học tập ở phổ thông. Tuy 
nhiên, do nhiều lí do khách quan và chủ 
quan, hiện nay mức độ ĐHTKG của trẻ 
* ThS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM 
5-6 tuổi còn thấp so với tiềm năng của trẻ 
trong giai đoạn này. 
2. Khái quát về quá trình điều tra 
thực trạng 
2.1. Mục đích điều tra 
Nhằm đánh giá thực trạng mức độ 
hình thành sự ĐHTKG của trẻ 5-6 tuổi ở 
các trường MN trên địa bàn TPHCM hiện 
nay. 
2.2. Đối tượng điều tra 
Khảo sát được thực hiện với 168 trẻ 
5-6 tuổi của các trường mầm non ở nội 
thành và ngoại thành TPHCM, như: 
Trường Mầm non 12, quận Tân Bình; 
Trường Mầm non Tuổi Thơ 7, Quận 3; 
Trường Mầm non Sơn Ca, Quận 9 và 
Trường Mầm non Tân Phú, Quận 9. 
 48 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Hằng Nga 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
2.3. Nội dung điều tra 
Điều tra mức độ ĐHTKG của trẻ 5-
6 tuổi. 
2.4. Xây dựng bài khảo sát mức độ 
ĐHTKG của trẻ 5-6 tuổi 
i) Cơ sở xây dựng bài khảo sát đánh 
giá mức độ ĐHTKG 
Để xây dựng hệ thống bài khảo sát 
đánh giá mức độ ĐHTKG của trẻ 5-6 
tuổi, chúng tôi dựa vào cơ sở lí luận sau: 
- Khái niệm sự ĐHTKG 
- Đặc điểm hình thành sự ĐHTKG 
của trẻ 5-6 tuổi 
- Cơ chế tâm lí của việc hình thành 
sự ĐHTKG cho trẻ MN 
- Nội dung chương trình hình thành 
sự ĐHTKG cho trẻ 5-6 tuổi. 
ii) Nội dung bài khảo sát 
Để điều tra mức độ ĐHTKG của 
trẻ, chúng tôi thiết kế bài khảo sát gồm 4 
bài tập với các nhiệm vụ ĐHTKG khác 
nhau, như: ĐHTKG hai chiều, ĐHTKG 
ba chiều khi trẻ lấy mình làm chuẩn, khi 
trẻ lấy người khác làm chuẩn và khi trẻ 
lấy vật bất kì làm chuẩn. Mỗi bài tập 
được xây dựng bằng hệ thống các câu hỏi 
hoặc các yêu cầu từ đơn giản đến phức 
tạp theo 3 mức độ như sau: 
Mức độ 1: Xác định vị trí của vật 
nằm trên trục hoặc tiếp giáp với các trục 
(trục thẳng đứng, nằm ngang, chính diện) 
của cơ thể trẻ, của người khác hoặc của 
đối tượng bất kì lấy làm chuẩn. Nhiệm vụ 
này nhằm mục đích đo mức độ phát triển 
hành động tri giác đồng nhất với các 
hướng KG chính của trẻ. 
Mức độ 2: Xác định vị trí các đồ 
vật nằm ở vùng KG giao thoa giữa các 
trục của cơ thể trẻ, của người khác hoặc 
của vật bất kì lấy làm chuẩn. Nhiệm vụ 
này nhằm mục đích đo mức độ phát triển 
hành động tri giác đối chiếu với các 
hướng KG chính của trẻ. 
Mức độ 3: Xác định mối quan hệ 
KG của các vật so với nhau. Nhiệm vụ 
này nhằm mục đích đo mức độ tư duy 
KG của trẻ trong việc phân tích, so sánh, 
tổng hợp khái quát hóa nhằm đánh giá 
mối quan hệ giữa các vật thể khác nhau 
trong KG. 
Bài khảo sát gồm hệ thống 4 bài tập 
với các nhiệm vụ khác nhau: 
- Nhiệm vụ ĐHTKG ba chiều, có: 
Bài 1: Yêu cầu trẻ ĐHTKG khi trẻ 
lấy mình làm chuẩn 
Bài 2: Yêu cầu trẻ ĐHTKG khi trẻ 
lấy người khác làm chuẩn 
Bài 3: Yêu cầu trẻ ĐHTKG khi trẻ 
lấy đối tượng bất kì làm chuẩn. 
- Nhiệm vụ ĐHTKG hai chiều, có: 
Bài 4: Yêu cầu trẻ định hướng trên 
mặt phẳng. 
2.5. Thang đánh giá mức độ hình 
thành sự ĐHTKG của trẻ 
Mỗi bài tập có 8 câu, gồm: mức độ 
1: có câu 1, 2, 3; mức độ 2: câu 4, 5, 6; 
mức độ 3: câu 7, 8. Tổng số điểm của 
mỗi bài là 10 điểm. Trong đó, thang điểm 
cụ thể cho từng câu thể hiện ở bảng 1 như 
sau: 
 49
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
Bảng 1. Thang điểm bài khảo sát mức độ ĐHTKG cho trẻ MG 5-6 tuổi 
Bài 1 
Đo mức độ 
ĐHTKG 
Bài 2 
Đo mức độ 
ĐHTKG 
Bài 3 
Đo mức độ 
ĐHTKG 
Bài 4 
Đo mức 
độ định 
hướng 
Trẻ lấy 
người khác 
làm chuẩn 
 Bài tập 
Mức độ 
Số câu 
trong 
từng 
bài Trẻ lấy mình làm 
chuẩn Lần 
1 
Lần 
2 
Trẻ lấy 
vật bất kì 
làm chuẩn 
Trên 
mặt 
phẳng 
Câu 1 0,5 0,25 0,25 0,5 0,5 
Câu 2 0,5 0,25 0,25 0,5 0,5 
Mực độ 1 
Tri giác đồng nhất với 
các hướng KG chính 
(2 điểm) 
Câu 3 1 0,5 0,5 1 1 
Câu 4 1 0,5 0,5 1 1 
Câu 5 1 0,5 0,5 1 1 
Mức độ 2 
Tri giác đối chiều với 
các hướng KG chính 
(4 điểm) 
Câu 6 2 1 1 2 2 
Câu 7 2 1 1 2 2 Mức độ 3 
Tư duy KG (4 điểm) Câu 8 2 1 1 2 2 
Tổng từng bài 10 10 10 10 
Tổng điểm 4 bài 40 điểm 
Với thang điểm tổng là 40, mức độ 
ĐHTKG của trẻ được đánh giá như sau: 
+ Loại giỏi: Trẻ đạt số điểm từ 
36 đến 40 
+ Loại khá: Trẻ đạt số điểm từ 
28 đến dưới 36 
+ Loại trung bình: Trẻ đạt số 
điểm từ 20 đến dưới 28 
+ Loại yếu: Trẻ đạt dưới 20 
điểm. 
3. Kết quả điều tra thực trạng 
Tiến hành đo mức độ ĐHTKG của 
168 trẻ MG 5-6 tuổi bằng cách cho mỗi 
trẻ thực hiện độc lập bài khảo sát từ 20 
đến 25 phút. Sau khi kết thúc quá trình 
khảo sát, dựa vào thang đánh giá đã trình 
bày ở bảng 1, kết quả được ghi nhận 
trong bảng 2 sau đây: 
Bảng 2. Thực trạng mức độ ĐHTKG của trẻ 5-6 tuổi 
Kết quả 
Số trẻ 
Giỏi Khá Trung bình Yếu 
X 
SL % SL % SL % SL % 168 
4 4,16 50 29,76 78 46,42 33 19,64 
24,4 
 50 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Hằng Nga 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
Bảng 2 cho thấy mức độ ĐHTKG 
của trẻ MG 5-6 tuổi tương đối thấp, chỉ ở 
mức trung bình ( X = 24,4). Trong tổng 
số 168 trẻ được khảo sát, 46,42% có mức 
độ ĐHTKG đạt loại TB, 19,64% đạt loại 
yếu, chỉ có 4,16% có mức độ ĐHTKG 
đạt loại giỏi và 29,76% trẻ có mức độ 
ĐHTKG đạt loại khá. 
Để đánh giá khách quan mức độ 
hình thành sự ĐHTKG của trẻ, chúng tôi 
tiến hành phân tích mức độ ĐHTKG qua 
kết quả thực hiện từng bài tập với các 
nhiệm vụ khác nhau, như định hướng 
trong không gian ba chiều (khi trẻ lấy 
mình làm chuẩn, lấy người khác và đối 
tượng bất kì làm chuẩn), định hướng 
trong không gian hai chiều (hay định 
hướng trên mặt phẳng) và qua mức độ 
phát triển nhận thức KG của trẻ. Kết quả 
này được khái quát ở bảng 3 như sau: 
Bảng 3. Mức độ ĐHTKG của trẻ MG 5-6 tuổi qua kết quả thực hiện từng bài tập 
 và qua mức độ phát triển nhận thức không gian 
Mức độ 1 
(Tri giác 
đồng nhất 
trong KG) 
Mức độ 2 
(Tri giác đối 
chiếu với các 
hướng chính 
trong KG) 
Mức độ 3 
(Tư duy 
KG) 
Tổng Mức độ 
 Bài 
X X X X 
Bài 1 
ĐHTKG khi trẻ lấy 
mình làm chuẩn 
2 3,68 0,64 6,32 
Bài 2 
ĐHTKG khi trẻ lấy 
người khác làm 
chuẩn 
1,7 3,25 0,64 5,59 
Bài 3 
ĐHTKG khi trẻ lấy 
đối tượng bất kì làm 
chuẩn 
1,73 3,16 0,54 5,43 
Bài 4 
ĐHTKG khi trẻ lấy 
đối tượng bất kì làm 
chuẩn 
1,9 3,68 1,48 7,06 
Tổng 
 1,83 3,44 0,82 24,4 
 51
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
Bảng 3 cho thấy: 
i) Mức độ ĐHTKG của trẻ qua kết 
quả thực hiện từng bài tập là chưa cao và 
có sự chênh lệch rõ rệt giữa các bài. Cụ 
thể: ở bài tập 1- Đánh giá mức độ 
ĐHTKG khi trẻ lấy mình làm chuẩn có 
điểm trung bình (TB) là 6,32; ở bài tập 2 
- Đánh giá mức độ ĐHTKG khi trẻ lấy 
người khác làm chuẩn có điểm TB là 
5,59; ở bài tập 3- Đánh giá mức độ 
ĐHTKG khi trẻ lấy đối tượng bất kì làm 
chuẩn có điểm TB là 5,43 và ở bài tập 4- 
Đánh giá mức độ định hướng trên mặt 
phẳng có điểm TB là 7,06. Mặc dù điểm 
trung bình cộng (TBC) của trẻ khi thực 
hiện 4 bài khảo sát đạt mức TB 
( X =24,4) nhưng điểm TB ở từng bài tập 
có sự khác biệt rõ rệt. Cụ thể như sau: 
- Mức độ định hướng trong không 
gian hai chiều (Định hướng trên mặt 
phẳng ở bài tập 4) có điểm TB (7,06) cao 
hơn hẳn so với mức độ ĐHTKG ba chiều 
(bài tập 1 là 6,32, bài tập 2 là 5,59 và bài 
tập 3 là 5,43). Quá trình khảo sát cho 
thấy, đa số trẻ có thể giải quyết chính xác 
các nhiệm vụ định hướng trên mặt phẳng 
như: chỉ ra các thành phần của mặt phẳng 
(phần trên - phần dưới, phần phải - phần 
trái, phần giữa mặt phẳng), chỉ ra từng vị 
trí cụ thể tương ứng với từng phần (bên 
trên - bên dưới, bên phải - bên trái) và 
nhận ra các vị trí giao thoa giữa 2 trục 
phải - trái và trên - dưới của mặt phẳng. 
Chỉ có số ít các cháu còn chưa phân biệt 
được góc trên bên phải với góc dưới bên 
phải của tờ giấy hoặc góc trên bên trái tờ 
giấy với góc dưới bên trái tờ giấy. Điều 
này có thể giải thích rằng mặt phẳng là 
KG hai chiều chỉ có hai hướng cơ bản: 
hướng phải - trái và hướng trên - dưới 
nên trẻ dễ dàng xác định các hướng và vị 
trí trên nó hơn là ĐHTKG ba chiều với 
hệ quy chiếu phức tạp. 
- Mức độ ĐHTKG ba chiều của trẻ 
trong từng nội dung: khi trẻ lấy mình làm 
chuẩn (bài tập 1), lấy người khác làm 
chuẩn (bài tập 2) và lấy vật bất kì làm 
chuẩn (bài tập 3) cũng có sự chênh lệch 
đáng kể. Mức độ ĐHTKG khi trẻ lấy 
người khác và đối tượng bất kì làm chuẩn 
(điểm TB <6,0) thấp hơn so với mức độ 
ĐHTKG khi trẻ lấy mình làm chuẩn 
(điểm TB = 6,32). Khi thực hiện bài tập 
khảo sát, đa số trẻ có thể dễ dàng cho biết 
vị trí của những vật ở xung quanh mình, 
nhưng để trả lời vật ở đâu so với cô giáo, 
so với bạn hoặc so với một vật nào đó là 
điều khó khăn với trẻ. Trẻ phải mất nhiều 
thời gian để suy nghĩ và thực hiện nhiều 
hành động thực hành ở bên ngoài như 
xoay người hoặc tiến gần đến đối tượng 
rồi mới trả lời chính xác vị trí của vật. Đa 
số trẻ có thể nhận biết chính xác các 
hướng: phía trên - phía dưới, phía trước - 
phía sau, nhưng khó phân biệt các hướng 
phía phải - phía trái của bản thân và của 
đối tượng khác. Một số trẻ có thể nhận ra 
các hướng “phía phải - phía trái”, nhưng 
phản ánh bằng lời không chính xác, hay 
nhầm lẫn từ “phía phải”, “phía trái” với 
nhau. Cụ thể như khi cô giáo hỏi: “Hãy 
cho cô biết cái ghế ở phía nào của cô?” 
(Phía phải của cô). Cháu MQ, NN trả lời 
sai rằng: “Ghế ở phía trái của cô”. Để 
kiểm tra xem cháu có nhầm lẫn với từ 
“phải - trái” hay không, cô giáo yêu cầu 
cháu đặt cái ô tô về phía phải của cô, sau 
đó đặt quả bóng ở phía trái của cô. Kết 
 52 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Hằng Nga 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
quả là trẻ thực hiện chính xác nhiệm vụ 
này. 
Như vậy, ở trẻ MG 5-6 tuổi, mức 
độ ĐHTKG khi trẻ lấy mình làm chuẩn 
cao hơn mức độ ĐHTKG khi trẻ lấy 
người khác, đối tượng khác bất kì làm 
chuẩn. Khi lấy mình làm chuẩn, dựa vào 
hệ tọa độ cảm giác của bản thân trẻ dễ 
dàng nhận ra hệ tọa độ với các hướng KG 
chính, để từ đó đánh giá vị trí KG của các 
đối tượng xung quanh một cách chính 
xác. Việc chuyển hệ tọa độ cảm giác của 
mình sang hệ tọa độ cảm giác của một 
người khác hoặc chuyển sang hệ tọa độ 
phương hướng của vật bất kì là vô cùng 
khó khăn với trẻ. Việc này đòi hỏi trẻ 
phải có sự hình dung khi áp trục cơ thể 
của mình lên trục cơ thể của người khác. 
Dựa vào sự tương thích giữa các bộ phận: 
mắt, đầu, chân tay, lưng bụng của cơ thể 
trẻ ứng với cơ thể người khác mà trẻ có 
thể nhận ra hệ tọa độ phương hướng của 
người khác và của vật bất kì. Trẻ gặp khó 
khăn hơn khi phải xác định hệ tọa độ 
phương hướng của một vật bất kì không 
có sự tương ứng với các bộ phận trên cơ 
thể trẻ. Điều này lí giải vì sao mức độ 
ĐHTKG khi trẻ lấy mình làm chuẩn cao 
hơn so với khi trẻ lấy người khác làm 
chuẩn và mức độ ĐHTKG khi trẻ lấy 
người khác làm chuẩn cao hơn so với khi 
trẻ lấy vật bất kì làm chuẩn. 
ii) Nhận thức KG của trẻ phát triển 
ở mức độ thấp, chủ yếu ở khả năng tri 
giác đồng nhất với các hướng không gian 
chính. Biểu hiện cụ thể như sau: 
Ở mức độ 1: Đánh giá mức độ tri 
giác đồng nhất với các hướng chính 
trong KG. Để đo mức độ này, chúng tôi 
đưa ra những nhiệm vụ nhằm yêu cầu trẻ 
xác định vị trí của vật khi nó nằm tiếp 
giáp với các trục chính. Kết quả là điểm 
TBC của trẻ khá cao, đạt 1,83 so với tổng 
điểm cho mức độ này là 2 và có 77,5% số 
trẻ có điểm số tuyệt đối. Quan sát thấy đa 
số trẻ không cần sử dụng các hành động 
thực hành tiếp xúc trực tiếp bên ngoài mà 
vẫn có thể nhận biết và phản ánh tương 
đối chính xác vị trí của vật khi nó nằm 
trên trục hoặc tiếp giáp với các trục thẳng 
đứng, trục chính diện và trục nằm ngang 
của cơ thể trẻ hoặc của người khác. Chỉ 
có một vài cháu như: AP, PT, HH còn 
cần phải thực hiện nhiều hành động như: 
chạm tay, nghiêng người hoặc tiến sát về 
phía có bạn hoặc có vật mới có thể nói 
chính xác vị trí của những đối tượng này. 
Có thể thấy rằng, mức độ tri giác đồng 
nhất với các hướng chính trong KG của 
trẻ là tương đối tốt. 
Ở mức độ 2: Đánh giá mức độ tri 
giác đối chiếu với các hướng chính trong 
KG. Để đo mức độ này, bài khảo sát đưa 
ra 3 câu hỏi yêu cầu trẻ xác định vị trí 
của vật khi nó nằm ở vùng KG giao thoa. 
Ở mức độ này, trẻ có điểm TBC là 3,44 
so với tổng điểm là 4 và có 64,5% đạt 
điểm tuyệt đối. Đa số trẻ có thể xác định 
vị trí của vật khi nó nằm ở vùng KG giao 
thoa giữa trục thẳng đứng và trục chính 
diện nhưng chưa nhận biết chính xác vị 
trí của các vật khi nó nằm ở vùng KG 
giao thoa giữa trục nằm ngang và trục 
chính diện. Để giải quyết nhiệm vụ 
ĐHTKG ở mức độ này, hầu như trẻ phải 
thực hiện nhiều hành động tiếp xúc trực 
tiếp như tiến gần đến đối tượng, xoay đầu 
hoặc chỉ tay về phía có vật hoặc dịch nó 
 53
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
về một phía nào đó của đối tượng được 
lấy làm chuẩn mà chưa thể ước lượng 
bằng mắt, hình dung trong đầu sự đối 
chiếu, dịch chuyển vật theo các hướng 
chính trong KG. Vì thế, trẻ không thể 
đánh giá chính xác vị trí của vật nằm ở 
các vùng KG giao thoa. Trẻ thấy khó 
khăn khi định hướng vị trí của vật trong 
vùng KG rộng. Đa số trẻ chỉ chấp nhận 
vật ở một vị trí KG gần nhất với các trục 
chính của chuẩn mà không thừa nhận tính 
giao thoa về vị trí trong KG của vật. Ví 
dụ: Đặt búp bê ở phía trước và gần về 
phía bên phải của cô giáo. Hầu hết trẻ 
cho rằng búp bê nằm ở bên phải cô mà 
không thừa nhận nó còn nằm ở phía trước 
cô. Để tìm hiểu kĩ hơn nguyên nhân gây 
ra tình trạng trẻ chưa thể đánh giá chính 
xác vị trí của vật khi nó nằm ở cùng KG 
giao thoa nhau, chúng tôi quan sát quá 
trình GV tổ chức cho trẻ luyện tập 
ĐHTKG ở trường MN. Đa số GV thường 
đặt vật ở những vị trí rất đặc biệt, nằm 
trên hoặc tiếp giáp với các trục chính của 
chuẩn trong cự li gần. Vì thế trẻ chỉ được 
luyện tập nhận biết vị trí của vật khi nó 
nằm trong vùng KG hẹp và nằm trên các 
hướng tọa độ chính của trẻ, người khác 
hoặc vật bất kì. Trẻ không được tạo cơ 
hội luyện tập hành động ước lượng bằng 
mắt để đánh giá vị trí KG của những vật 
khi nó nằm trong vùng KG rộng hoặc 
nằm ở những vùng KG giao thoa nhau. 
Vì vậy, mức độ tri giác đối chiếu với các 
hướng chính trong KG của trẻ còn chưa 
cao. 
Ở mức độ 3: Phản ánh mối quan hệ 
KG giữa các đối tượng, trẻ chỉ đạt điểm 
TBC là 0,82 so với điểm tối đa là 4 và chỉ 
4% số trẻ đạt điểm tuyệt đối. Hầu hết trẻ 
chỉ nhận biết vị trí của các vật một cách 
rời rạc trong KG. Trẻ chưa nhận ra rằng 
chúng nằm trong một vùng KG rộng lớn 
và có sự thống nhất với nhau. Trẻ chưa 
giải quyết được nhiệm vụ phản ánh mối 
quan hệ KG do khả năng tư duy KG của 
trẻ còn thấp. Trẻ chỉ có thể phát triển khả 
năng tư duy KG, tìm ra mối quan hệ KG 
khi trẻ có thể thực hiện thuần thục hành 
động ước lượng bằng mắt, hành động 
dùng lời để nhận biết và đánh giá chính 
xác tính giao thoa vị trí trong KG của các 
vật ở xung quanh. 
Nhìn chung, xét ở bình diện nhận 
thức bên trong, mức độ ĐHTKG của trẻ 
chỉ đạt ngưỡng hành động tri giác KG. 
Mức độ tư duy KG của trẻ chưa phát 
triển tương xứng với tiềm năng nhận thức 
KG của trẻ trong giai đoạn này. 
4. Kết luận 
Qua việc phân tích kết quả khảo sát 
mức độ ĐHTKG của trẻ 5-6 tuổi ở một 
số trường mầm non trên địa bàn TPHCM, 
chúng tôi rút ra một số nhận xét sau: 
- Mức độ ĐHTKG của trẻ 5-6 tuổi 
còn thấp, chỉ đạt mức trung bình 
- Mức độ ĐHTKG hai chiều cao hơn 
so với mức độ ĐHTKG ba chiều 
- Mức độ trẻ định hướng khi lấy 
người khác và đối tượng bất kì làm chuẩn 
còn thấp 
- Mức độ nhận thức KG của trẻ phát 
triển chưa cao, chủ yếu hình thành ở mức 
độ tri giác đồng nhất và tri giác đối chiếu 
với các hướng chính trong KG. Khả năng 
tư duy KG của trẻ chưa tốt, chưa được 
phát triển đúng với tiềm năng nhận thức 
KG của trẻ ở giai đoạn này. Điều này dẫn 
 54 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Hằng Nga 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
đến tình trạng trẻ chưa đánh giá chính 
xác vị trí của vật khi nó ở những vùng 
KG giao thoa nhau và chưa thể nhận ra 
mối quan hệ KG giữa chúng. 
Như vậy, mức độ ĐHTKG của trẻ 
5-6 tuổi chưa đạt yêu cầu so với lứa tuổi. 
Vì vậy, nhà sư phạm cần thiết phải tìm ra 
những biện pháp giáo dục tối ưu để cải 
thiện quá trình hình thành sự ĐHTKG ở 
trường MN nhằm nâng cao mức độ 
ĐHTKG cho trẻ. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Howard Gardner (1998), Cơ cấu trí khôn - Lí thuyết về nhiều dạng trí khôn, Nxb 
Giáo dục, Hà Nội. 
2. Trương Xuân Huệ (1997), Phương pháp hình thành các biểu tượng toán ban đầu của 
trẻ MG, Tài liệu lưu hành nội bộ, Trường Cao đẳng Sư phạm Mẫu giáo Trung ương 
3. 
3. J. Piaget (1998), Tâm lí học trí khôn, Nxb Giáo dục. 
4. Lêusina A.M (1974), Phương pháp cho trẻ mẫu giáo làm quen với Toán, Nguyễn Thị 
Tuyết Nga dịch, Đinh Thị Nhung hiệu đính, tài liệu lưu hành nội bộ, Trường Cao 
đẳng Sư phạm Mẫu giáo Trung ương 3. 
5. Đỗ Thị Minh Liên (2008), Phương pháp hình thành biểu tượng toán học sơ đẳng cho 
trẻ mầm non, Nxb Đại học Sư phạm. 
6. Phan Trọng Ngọ (1996), J.Piaget - Nhà bác học về trẻ em và trẻ thơ, Kỉ yếu Hội thảo 
khoa học về nhà tâm lí học kiệt xuất J.Piage do Thành hội Tâm lí - Giáo dục học 
Việt Nam tổ chức tại TPHCM, ngày 27-12-1996. 
7. Mc Gee, M. G. (1979), Human spatial abilities:Psychometric studies and 
environmental, genetic, hormonal, and neurological influences, Psychological 
Bulletin 86. 
(Ngày Tòa soạn nhận được bài: 17-12-2011; ngày chấp nhận đăng: 10-02-2012) 
 55