5 tiêu chuẩn về kiến thức thông tin đối với sinh viên đại học

ïån
trûúâng hoåc Myä (AASL) vaâ Hiïåp höåi Truyïìn
thöng vaâ Cöng nghïå giaáo duåc Hoa Kyâ (AECT)
xêy dûång vaâ phöí biïën (2004)... 
Ngaây nay, möîi ngûúâi, tuây thuöåc vaâo võ trñ
vaâ nhiïåm vuå trong xaä höåi, cêìn àùåc biïåt quan
têm túái viïåc khöng ngûâng trau döìi KTTT cho
mònh. Sinh viïn trong caác trûúâng àaåi hoåc laâ
nguöìn nhên lûåc lao àöång chñnh trong tûúng lai
cuãa xaä höåi hûúáng theo xaä höåi tri thûác, xaä höåi
hoåc thûác, vò vêåy KTTT cuãa hoå vaâ àöëi vúái hoå laåi
caâng trúã nïn àùåc biïåt quan troång. Caác Tiïu
chuêín vïì KTTT àöëi vúái sinh viïn àaåi hoåc àûúåc
giúái thiïåu úã àêy àaä àûúåc UÃy ban Tiïu chuêín
trûåc thuöåc ACRL nghiïn cûáu, xêy dûång vaâ àaä
àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ cuãa ACRL thöng qua.
Chuáng cuäng àaä àûúåc Hiïåp höåi giaáo duåc àaåi hoåc
vaâ Höåi àöìng caác trûúâng cao àùèng àöåc lêåp cuãa
Hoa Kyâ sûã duång laâm caác tiïu chuêín chñnh thûác
5 TIÏU CHUÊÍN VÏÌ KIÏËN THÛÁC THÖNG TIN ÀÖËI VÚÁI SINH VIÏN ÀAÅI HOÅC
(do UÃy ban Tiïu chuêín trûåc thuöåc ACRL xêy dûång)
2 Tham khaão: 
Nhòn ra thïë giúái
36 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
trong caác töí chûác thaânh viïn. Xin trên troång
giúái thiïåu caác nöåi dung chñnh vïì 5 tiïu chuêín
vïì KTTT àöëi vúái sinh viïn cuãa ACRL.
Tiïu chuêín 1
Xaác àõnh àûúåc tñnh chêët, mûác àöå cuãa
thöng tin cêìn thiïët3
Caác nöåi dung cuãa Tiïu chuêín 1:
1. Coá khaã nùng xaác àõnh vaâ khùèng àõnh
àûúåc sûå cêìn thiïët cuãa thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Trao àöíi vúái giaáo viïn hûúáng dêîn vaâ tham
gia thaão luêån trïn lúáp, caác nhoám àöìng àùèng, vaâ
caác diïîn àaân àiïån tûã àïí xaác àõnh möåt chuã àïì
nghiïn cûáu, hoùåc caác thöng tin cêìn thiïët khaác.
b. Phaát triïín möåt hûúáng nghiïn cûáu vaâ xêy
dûång caác cêu hoãi dûåa trïn nhu cêìu thöng tin.
c. Phaát hiïån caác nguöìn thöng tin noái chung
coá liïn quan mêåt thiïët túái chuã àïì nghiïn cûáu.
d. Xaác àõnh hoùåc àiïìu chónh nhu cêìu thöng
tin àïí lûu giûä vaâ quaãn lyá coá hiïåu quaã.
e. Xaác àõnh khaái niïåm vaâ thuêåt ngûä then chöët
mö taã nhu cêìu thöng tin.
f. Nhêån diïån nhûäng thöng tin hiïån coá cho viïåc
kïët húåp àûúåc vúái yá tûúãng ban àêìu, viïåc thûã nghiïåm
vaâ/hoùåc phên tñch àïí taåo ra àûúåc thöng tin múái.
2. Coá khaã nùng xaác àõnh àûúåc caác kiïíu loaåi
vaâ àõnh daång cuãa caác nguöìn thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Biïët caách thûác thöng tin àûúåc taåo nïn möåt
caách hònh thûác vaâ phi hònh thûác, caách thûác töí
chûác, vaâ phöí biïën thöng tin.
b. Nhêån thûác àûúåc tri thûác coá thïí àûúåc töí
chûác vaâo caác quy phaåm maâ nhûäng quy phaåm
naây aãnh hûúãng àïën caách thûác truy cêåp thöng tin.
c. Xaác àõnh giaá trõ vaâ sûå khaác biïåt cuãa caác
nguöìn tin dûúái caác àõnh daång (vñ duå, àa phûúng
tiïån, cú súã dûä liïåu, website, böå dûä liïåu, êm
thanh/hònh aãnh, saách).
d. Xaác àõnh muåc àñch vaâ àöëi tûúång cuãa caác
nguöìn tin (vñ duå, nguöìn tin phöí cêåp hay nguöìn
tin hoåc thuêåt, nguöìn tin hiïån taåi hay nguöìn tin
mang tñnh lõch sûã).
e. Phên biïåt giûäa caác nguöìn sú cêëp vaâ thûá cêëp,
nhêån diïån àûúåc caách thûác sûã duång vaâ têìm quan
troång cuãa thöng tin trong tûâng lônh vûåc. 
f. Nhêån thûác àûúåc thöng tin coá thïí cêìn phaãi
àûúåc xêy dûång tûâ caác dûä liïåu thö coá trong caác
nguöìn tin sú cêëp.
3. Quan têm túái chi phñ vaâ lúåi ñch cuãa viïåc
böí sung caác thöng tin cêìn thiïët
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Xaác àõnh àûúåc tñnh sùén coá cuãa thöng tin
cêìn thiïët vaâ àûa ra caác quyïët àõnh vïì viïåc múã
röång quaá trònh tòm kiïëm thöng tin ra caác nguöìn
tin khaác (vñ duå, mûúån liïn thû viïån, sûã duång taâi
nguyïn taåi caác núi khaác; caác daång thöng tin
khaác nhau nhû hònh aãnh, video, vùn baãn, hoùåc
êm thanh).
b. Quan têm àïën tñnh khaã thi cuãa viïåc böí
sung ngön ngûä hoùåc kyä nùng múái (vñ duå, ngoaåi
ngûä hoùåc caác kyä nùng riïng úã möîi lônh vûåc xaác
dõnh) nhùçm thu thêåp àûúåc thöng tin cêìn thiïët vaâ
hiïíu àûúåc trong möîi böëi caãnh tûúng ûáng.
c. Xaác àõnh möåt kïë hoaåch töíng thïí vaâ xêy
dûång àûúåc möåt lõch trònh khaã thi àïí böí sung caác
thöng tin cêìn thiïët.
4. Coá khaã nùng àaánh giaá laåi àûúåc tñnh chêët
vaâ mûác àöå cuãa nhu cêìu thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Phên tñch àûúåc nhu cêìu thöng tin ban àêìu
àïí coá thïí xaác àõnh roä raâng, coá thïí sûãa àöíi, hoùåc
coá thïí àiïìu chónh àûúåc caác lïånh tòm.
b. Mö taã tiïu chñ àûúåc sûã duång àïí àûa ra
quyïët àõnh vaâ lûåa choån àûúåc thöng tin möåt caách
thoãa àaáng.
Tiïu chuêín 2
Truy cêåp àûúåc thöng tin cêìn thiïët möåt
caách húåp lyá vaâ hiïåu quaã
Caác nöåi dung cuãa Tiïu chuêín 2:
3 Nöåi dung trong tïn goåi cuãa möîi Tiïu chuêín àûúåc dõch yá tûâ baãn göëc. Chuá yá: Caác chuá thñch chên trang trong taâi liïåu
naây laâ cuãa Ngûúâi giúái thiïåu. 
THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 37
Nhòn ra thïë giúái
1. Coá khaã nùng lûåa choån àûúåc caác phûúng
phaáp tòm kiïëm hoùåc caác hïå thöëng tòm tin phuâ
húåp nhêët àïí truy cêåp àûúåc caác thöng tin cêìn thiïët
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Xaác àõnh phûúng phaáp tòm kiïëm thñch húåp
(vñ duå, thûã nghiïåm tòm kiïëm, mö phoãng caách
tòm, nghiïn cûáu thûåc àõa).
b. Phên tñch caác lúåi ñch vaâ khaã nùng aáp duång
caác phûúng phaáp tòm khaác nhau.
c. Xaác àõnh phaåm vi, nöåi dung vaâ töí chûác hïå
thöëng thöng tin.
d. Lûåa choån àûúåc caách tiïëp cêån húåp lyá vaâ coá
hiïåu quaã àïí truy cêåp thöng tin cêìn thiïët tûâ caác
phûúng phaáp tòm tin hoùåc caác hïå thöëng tòm tin
khaác nhau.
2. Coá khaã nùng xêy dûång àûúåc caác chiïën
lûúåc tòm kiïëm thöng tin coá hiïåu quaã cao vaâ
thûåc hiïån àûúåc caác chiïën lûúåc àoá
Biïíu hiïån cuå thïí::
a. Phaát triïín möåt kïë hoaåch tòm kiïëm phuâ húåp
vúái phûúng phaáp àûúåc aáp duång.
b. Xaác àõnh caác tûâ khoáa, tûâ àöìng nghôa vaâ
caác tûâ coá liïn quan tûúng ûáng vúái caác thöng tin
cêìn thiïët.
c. Lûåa choån àûúåc hïå thöëng tûâ vûång coá kiïím
soaát tûúng ûáng vúái caác lônh vûåc hoùåc caác
nguöìn tin.
d. Xêy dûång möåt chiïën lûúåc tòm kiïëm bùçng
caách sûã duång caác lïånh thñch húåp ûáng vúái caác hïå
thöëng tòm tin àûúåc lûåa choån (vñ duå, caác toaán tûã
Bool, caác pheáp chùåt, vaâ caác toaán tûã xêëp xó àöëi
vúái caác maáy tòm kiïëm, sûã duång töët caác quy ûúác
töí chûác thöng tin- vñ duå hïå thöëng chó söë cuãa caác
taâi liïåu).
e. Thûåc hiïån caác chiïën lûúåc tòm kiïëm trong
caác hïå thöëng tòm tin khaác nhau bùçng caách sûã
duång giao diïån ngûúâi duâng vaâ caác maáy tòm khaác
nhau, vúái caác ngön ngûä lïånh, caác giao thûác, vaâ
caác thöng söë tòm kiïëm khaác nhau.
f. Thûåc hiïån tòm kiïëm bùçng caách sûã duång
giao thûác tòm kiïëm thñch húåp ûáng vúái möîi
lônh vûåc.
3. Coá khaã nùng tòm kiïëm thöng tin trûåc
tuyïën hoùåc sûã duång àûúåc caác phûúng phaáp tòm
kiïëm khaác nhau
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Sûã duång àûúåc hïå thöëng tòm kiïëm khaác
nhau àïí tòm kiïëm àûúåc thöng tin dûúái nhiïìu
àõnh daång.
b. Sûã duång àûúåc hïå thöëng phên loaåi khaác
nhau vaâ caác hïå thöëng khaác (vñ duå, caác hïå thöëng
chó söë lûu trûä, hoùåc caác loaåi chó söë khaác) àïí àõnh
võ àûúåc caác nguöìn tin trong thû viïån hoùåc àïí xaác
àõnh àõa chó caác trang web cuå thïí.
c. Sûã duång àûúåc caác dõch vuå trûåc tuyïën hoùåc
caác dõch vuå chuyïn ngaânh daânh cho ngûúâi duâng
taåi caác cú quan (thöng tin, thû viïån) àïí coá thïí
tòm àûúåc thöng tin cêìn thiïët (vñ duå, mûúån liïn
thû viïån/ chuyïín giao taâi liïåu, caác höåi nghïì
nghiïåp, cú quan nghiïn cûáu, caác nguöìn lûåc cöång
àöìng, caác chuyïn gia ).
d. Sûã duång àûúåc caác töíng quan, caác baâi viïët,
caác cuöåc phoãng vêën, vaâ caác hònh thûác khaão saát
khaác àïí tòm àûúåc caác thöng tin göëc.
4. Coá khaã nùng àiïìu chónh àûúåc chiïën lûúåc
tòm tin khi cêìn thiïët
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Àaánh giaá àûúåc söë lûúång, chêët lûúång, vaâ sûå
phuâ húåp cuãa caác kïët quaã tòm kiïëm nhùçm xaác
àõnh àûúåc liïåu coá nïn sûã duång caác hïå thöëng tòm
kiïëm thöng tin khaác hoùåc phûúng phaáp tòm kiïëm
khaác hay khöng.
b. Xaác àõnh nhûäng khoaãng caách àöëi vúái caác
thöng tin àaä tòm àûúåc vaâ xaác àõnh liïåu coá cêìn
phaãi chónh sûãa chiïën lûúåc tòm kiïëm hay khöng.
c. Tiïën haânh nhiïìu lêìn viïåc tòm tin thöng qua
viïåc sûã duång caác chiïën lûúåc tòm àaä àûúåc àiïìu
chónh nïëu thêëy cêìn.
5. Coá khaã nùng chiïët xuêët àûúåc thöng tin,
lêåp àûúåc höì sú thöng tin, vaâ quaãn lyá àûúåc
thöng tin vaâ caác nguöìn tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Lûåa choån àûúåc giûäa caác cöng nghïå khaác
nhau möåt cöng nghïå thñch húåp nhêët ûáng vúái möîi
nhiïåm vuå chiïët xuêët thöng tin cêìn thiïët (vñ duå
nhû caác chûác nùng phêìn mïìm sao cheáp hoùåc
daán, sao chuåp, scan; caác thiïët bõ nghe nhòn, hoùåc
caác cöng cuå tòm kiïëm).
Nhòn ra thïë giúái
38 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
b. Taåo ra àûúåc möåt hïå thöëng töí chûác thöng tin.
c. Phên biïåt àûúåc giûäa caác loaåi nguöìn trñch
dêîn vaâ hiïíu àûúåc caác yïëu töë vaâ cuá phaáp àuáng
cuãa viïåc trñch dêîn àöëi vúái caác loaåi nguöìn tin
khaác nhau4.
d. Biïët caách lêåp höì sú àöëi vúái caác thöng tin
àaä trñch dêîn àïí sao cho tiïån lúåi cho viïåc tham
khaão sau naây.
e. Sûã duång àûúåc cöng nghïå khaác nhau àïí quaãn
lyá caác thöng tin àaä àûúåc lûåa choån vaâ töí chûác.
Tiïu chuêín 3
Coá cú súã khoa hoåc àïí àaánh giaá àûúåc thöng
tin, nguöìn tin vaâ tñch húåp àûúåc thöng tin múái
vaâo nïìn taãng tri thûác vaâ hïå giaá trõ cuãa caá
nhên
Caác nöåi dung cuãa Tiïu chuêín 3:
1. Coá khaã nùng toám lûúåc àûúåc nhûäng yá
tûúãng chñnh àûúåc chiïët xuêët tûâ nhûäng thöng
tin thu thêåp àûúåc
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Àoåc vaâ choån ra àûúåc caác yá chñnh trong möîi
taâi liïåu.
b. Trònh baây laåi/Diïîn àaåt laåi àûúåc caác khaái
niïåm trong taâi liïåu bùçng ngön ngûä cuãa mònh vaâ
choån àûúåc caác dûä liïåu möåt caách chñnh xaác.
c. Xaác àõnh àûúåc nguyïn vùn taâi liïåu àïí sau
naây coá thïí trñch dêîn laåi àûúåc möåt caách chñnh
xaác.
2. Coá khaã nùng thïí hiïån roä vaâ aáp duång caác
tiïu chñ thiïët yïëu àïí àaánh giaá thöng tin vaâ caác
nguöìn chûáa thöng tin àoá
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Coá khaã nùng kiïím tra vaâ so saánh thöng tin
tûâ nhiïìu nguöìn khaác nhau àïí àaánh giaá àûúåc àöå
tin cêåy, tñnh húåp lïå, àöå chñnh xaác, tñnh chêët súã
hûäu, tñnh kõp thúâi, vaâ quan àiïím àaánh giaá àöëi
vúái thöng tin nhêån àûúåc.
b. Coá khaã nùng phên tñch cêëu truác vaâ logic
cuãa phûúng phaáp böí trúå.
c. Coá khaã nùng nhêån biïët àûúåc thöng tin
thiïëu chñnh xaác, thiïëu trung thûåc, hay thöng tin
àaä àûúåc lùåp laåi. 
d. Coá khaã nùng nhêån biïët àûúåc caác khña caånh
vùn hoáa, vêåt chêët hoùåc caác khña caånh vïì böëi caãnh
xuêët hiïån cuãa thöng tin àaä àûúåc taåo ra vaâ hiïíu
àûúåc taác àöång cuãa böëi caãnh diïîn àaåt thöng tin.
3. Coá khaã nùng töíng húåp nhûäng yá tûúãng
chñnh àïí xêy dûång khaái niïåm múái
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Nhêån diïån möëi quan hïå giûäa caác khaái niïåm
vaâ kïët húåp chuáng vaâo kïët quaã phên tñch, töíng
húåp trïn cú súã caác dûä kiïån then chöët.
b. Múã röång töíng húåp ban àêìu, khi coá thïí, úã
möåt mûác àöå trûâu tûúång cao hún àïí xêy dûång giaã
thuyïët múái maâ coá thïí yïu cêìu thïm thöng tin.
c. Sûã duång maáy tñnh vaâ caác cöng nghïå khaác
(vñ duå nhû baãng tñnh, cú súã dûä liïåu, caác thiïët bõ
nghe nhòn) àïí nghiïn cûáu sûå tûúng taác cuãa caác yá
tûúãng vaâ caác hiïån tûúång khaác.
4. Coá khaã nùng so saánh kiïën thûác múái vúái
kiïën thûác trûúác àoá àïí coá thïí xaác àõnh àûúåc giaá
trõ àûúåc böí sung, nhêån biïët àûúåc caác mêu
thuêîn, hoùåc àùåc trûng khaác cuãa thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Xaác àõnh thöng tin coá àaáp ûáng àûúåc nhu
cêìu nghiïn cûáu hoùåc caác nhu cêìu thöng tin khaác
hay khöng.
b. Sûã duång àûúåc caác tiïu chñ àûúåc lûåa choån
möåt caách coá yá thûác àïí xaác àõnh liïåu coá mêu
thuêîn trong caác thöng tin nhêån àûúåc hoùåc xaác
minh thöng tin àaä àûúåc sûã duång tûâ caác nguöìn
khaác hay khöng.
c. Ruát ra kïët luêån dûåa trïn nhûäng thöng tin
thu thêåp àûúåc.
d. Kiïím tra lyá thuyïët vúái caác kyä thuêåt tûúng ûáng
trong möîi lônh vûåc (vñ duå, mö phoãng, thñ nghiïåm).
e. Xaác àõnh àûúåc mûác àöå chñnh xaác coá thïí
àaåt àûúåc thöng qua viïåc khaão saát nguöìn göëc
4 Vñ duå: Nguöìn tin göëc laâ taâi liïåu in, nguöìn tin trûåc tuyïën; Viïåc trñch dêîn tûâ taâi liïåu göëc hay trñch qua möåt taâi liïåu
trung gian khaác; Trñch dêîn liïn tiïëp nhiïìu lêìn àöëi vúái möåt taâi liïåu; Trñch dêîn nguyïn vùn hay trñch dêîn yá 
THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 39
Nhòn ra thïë giúái
cuãa dûä liïåu, nhûäng haån chïë cuãa caác cöng cuå hoùåc
chiïën lûúåc thu thêåp thöng tin, vaâ tñnh húåp lyá cuãa
kïët luêån.
f. Tñch húåp àûúåc thöng tin múái vúái thöng tin
hoùåc tri thûác àaä coá.
g. Lûåa choån àûúåc thöng tin trúå giuáp àûa ra
caác dêëu hiïåu vïì möåt chuã àïì xaác àõnh.
5. Coá khaã nùng xaác àõnh àûúåc liïåu nhûäng
kiïën thûác múái coá taác àöång àïën hïå thöëng giaá trõ
cuãa caá nhên hay khöng vaâ coá khaã nùng tiïën
haânh caác bûúác àïí dung hoâa sûå khaác biïåt
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Tòm ra àûúåc caác quan àiïím khaác nhau xuêët
hiïån trong taâi liïåu.
b. Xaác àõnh àûúåc liïåu coá thïí tiïëp nhêån hay
loaåi boã caác quan àiïím àûúåc phaãn aánh qua caác
thöng tin àaä tiïëp cêån àûúåc.
6. Coá khaã nùng xaác nhêån giaá trõ vaâ giaãi
thñch thöng qua viïåc thaão luêån, trao àöíi vúái
caác caá nhên khaác, vúái caác chuyïn gia hoùåc
àöìng nghiïåp trong caác lônh vûåc cuå thïí
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Tham gia caác cuöåc thaão luêån trong lúáp hoåc
hoùåc caác cuöåc thaão luêån khaác.
b. Tham gia vaâo caác diïîn àaân àiïån tûã do lúáp
taåo lêåp nhùçm khuyïën khñch viïåc trao àöíi vïì möåt
chuã àïì xaác àõnh (vñ duå nhû email, caác baãn tin,
caác phoâng chat).
c. Xaác àõnh àûúåc yá kiïën caác chuyïn gia
thöng qua caác caách thûác khaác nhau (vñ duå,
phoãng vêën, email, thöng qua caác dõch vuå höî trúå).
7. Coá khaã nùng xaác àõnh àûúåc yïu cêìu tin
ban àêìu coá cêìn phaãi chónh sûãa hay khöng
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Xaác àõnh àûúåc liïåu nhu cêìu thöng tin ban
àêìu àaä àûúåc thoãa maän chûa hoùåc thöng tin àûúåc
böí sung coá cêìn thiïët hay khöng.
b. Phên tñch laåi chiïën lûúåc tòm kiïëm vaâ kïët
húåp caác khaái niïåm böí sung nïëu cêìn thiïët.
c. Phên tñch caác nguöìn tin àaä àûúåc tiïën haânh
tòm kiïëm vaâ múã röång àïën caác nguöìn tòm kiïëm
khaác nïëu cêìn thiïët.
Tiïu chuêín 4
Biïët caách sûã duång thöng tin möåt caách coá
hiïåu quaã àïí thûåc hiïån muåc àñch cuå thïí
Caác nöåi dung cuãa Tiïu chuêín 4:
1. Coá khaã nùng aáp duång caác thöng tin múái
vaâ thöng tin àaä coá àïí lêåp kïë hoaåch vaâ taåo ra
möåt saãn phêím hoùåc triïín khai möåt hoaåt àöång
cuå thïí
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Töí chûác àûúåc caác nöåi dung thöng tin theo
caách coá thïí höî trúå caác muåc tiïu vaâ höî trúå àûúåc
hònh thûác caác saãn phêím hoùåc dõch vuå cuå thïí (vñ
duå, xêy dûång àïì cûúng, töí chûác baãn thaão, kõch
baãn).
b. Trònh baây àûúåc kiïën thûác vaâ caác kyä nùng
coá àûúåc tûâ caác kinh nghiïåm àaä coá àïí lêåp kïë
hoaåch vaâ taåo ra caác saãn phêím hoùåc dõch vuå khaác.
c. Tñch húåp àûúåc caác thöng tin múái vaâ thöng
tin àaä coá, bao göìm caác trñch dêîn vaâ chia cêëu
truác, theo caách thûác coá thïí höî trúå caác muåc àñch
cuãa saãn phêím hoùåc dõch vuå múái.
d. Thao taác thuêìn thuåc caác vùn baãn, hònh aãnh,
dûä liïåu daång söë nïëu cêìn, tiïën haânh viïåc chuyïín
àöíi chuáng tûâ caác võ trñ vaâ àõnh daång ban àêìu
sang möåt daång thûác múái.
2. Coá khaã nùng àiïìu chónh quaá trònh phaát
triïín àöëi vúái saãn phêím hoùåc dõch vuå
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Duy trò möåt diïîn àaân hay viïåc tham gia caác
hoaåt àöång liïn quan àïën caác quaá trònh tòm kiïëm,
àaánh giaá trao àöíi thöng tin.
b. Phaãn aánh nhûäng kïët quaã àaä àaåt àûúåc,
nhûäng thêët baåi àaä traãi qua vaâ caác chiïën lûúåc thay
thïë.
3. Coá khaã nùng trao àöíi, tûúng taác möåt caách
coá hiïåu quaã vïì caác saãn phêím hay dõch vuå àöëi
vúái ngûúâi khaác
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Lûåa choån àûúåc phûúng tiïån vaâ hònh thûác
truyïìn thöng àïí coá thïí höî trúå töët nhêët caác muåc
àñch cuãa saãn phêím hoùåc dõch vuå vaâ höî trúå caác
àöëi tûúång àaä àõnh trûúác.
Nhòn ra thïë giúái
40 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
b. Sûã duång àûúåc möåt loaåt caác ûáng duång cöng
nghïå thöng tin trong viïåc taåo ra caác saãn phêím
hoùåc triïín khai caác dõch vuå.
c. Kïët húåp chùåt cheä caác nguyïn tùæc thiïët kïë
vaâ trao àöíi, tûúng taác lêîn nhau.
d. Truyïìn àaåt àûúåc möåt caách roä raâng vúái möåt
phong caách riïng àïí coá thïí höî trúå caác muåc àñch
cuãa nhûäng àöëi tûúång àaä àõnh trûúác.
Tiïu chuêín 5
Hiïíu biïët àêìy àuã caác khña caånh kinh tïë,
phaáp luêåt vaâ xaä höåi liïn quan túái viïåc taåo lêåp,
khai thaác, sûã duång thöng tin
Caác nöåi dung cuãa Tiïu chuêín 5:
1. Hiïíu biïët àêìy àuã vïì caác khña caånh àaåo
àûác, phaáp lyá vaâ kinh tïë-xaä höåi liïn quan àïën
thöng tin vaâ cöng nghïå thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Xaác àõnh vaâ thaão luêån vïì caác khña caånh
liïn quan àïën quyïìn caá nhên vaâ an ninh thöng
tin trong caã möi trûúâng in vaâ àiïån tûã.
b. Xaác àõnh vaâ thaão luêån vïì caác khña caånh
liïn quan àïën viïåc truy cêåp thöng tin coá thu phñ
vaâ truy cêåp thöng tin miïîn phñ.
c. Xaác àõnh vaâ thaão luêån vïì caác vêën àïì liïn
quan àïën viïåc kiïím duyïåt vaâ tûå do ngön luêån.
d. Thïí hiïån àûúåc sûå hiïíu biïët àêìy àuã vïì
quyïìn súã hûäu trñ tuïå, baãn quyïìn, vaâ caách thûác sûã
duång húåp lyá caác taâi liïåu coá baãn quyïìn.
2. Coá khaã nùng tuên thuã luêåt phaáp, caác quy
àõnh, chñnh saách cuãa caác töí chûác, vaâ thûåc hiïån
caác thuã tuåc liïn quan àïën viïåc truy cêåp vaâ sûã
duång caác nguöìn thöng tin
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Tham gia caác diïîn àaân àiïån tûã theo caác quy
àõnh àaä àûúåc chêëp thuêån (vñ duå: “Quy ûúác”).
b. Sûã duång mêåt khêíu vaâ caác hònh thûác chûáng
nhêån khaác àaä àûúåc chêëp thuêån àïí truy cêåp caác
nguöìn thöng tin.
c. Tuên thuã caác chñnh saách cuãa töí chûác àoái
vúái viïåc truy cêåp caác nguöìn thöng tin.
d. Duy trò tñnh toaân veån cuãa caác nguöìn thöng
tin, caác loaåi phûúng tiïån, caác hïå thöëng vaâ caác
thiïët bõ thöng tin.
e. Thu nhêån, lûu giûä vaâ phöí biïën caác loaåi vùn
baãn, dûä liïåu, hònh aãnh, êm thanh theo àuáng caác
quy àõnh phaáp luêåt.
f. Thïí hiïån sûå hiïíu biïët àêìy àuã vïì nhûäng
haânh vi bõ coi laâ àaåo vùn vaâ khöng thûåc hiïån caác
haânh vi àoá àöëi vúái thöng tin thuöåc súã hûäu cuãa
mònh vaâ cuãa ngûúâi khaác.
g. Thïí hiïån möåt sûå hiïíu biïët vïì chñnh saách
cuãa töí chûác liïn quan àïën con ngûúâi.
3. Hiïíu roä sûå cêìn thiïët thûâa nhêån viïåc àaä sûã
duång caác nguöìn thöng tin khaác trong caác hoaåt
àöång nghiïn cûáu, hoåc têåp
Biïíu hiïån cuå thïí:
a. Lûåa choån hïå thöëng chó dêîn tham khaão5
thñch húåp vaâ sûã duång noá möåt caách nhêët quaán àöëi
vúái caác nguöìn trñch dêîn.
b. Nïëu cêìn, sùén saâng trònh caác taâi liïåu phaáp lyá
chûáng toã àaä àûúåc cho pheáp àöëi vúái taâi liïåu coá
baãn quyïìn6.
Ngûúâi giúái thiïåu: Trêìn Maånh Tuêën
Nguöìn dõch: Information Literacy Compe-
tency Standards for Higher Education:
tionliteracycompetency
5 Trong nguyïn vùn : documentation style, song vïì nöåi dung chñnh laâ hïå thöëng chó dêîn tham khaão. Trïn thïë giúái hiïån
coá nhiïìu phong caách thïí hiïån viïåc trñch dêîn khaác nhau, tiïu biïíu trong söë àoá: Oxford Referencing System, Refer-
ences/Bibliography Vancourver Style, Chicago Referencing Style
6 Vñ duå ngûúâi dõch àûúåc taác giaã cho pheáp àïí thûåc hiïån viïåc dõch vaâ cöng böë baãn dõch cuãa taâi liïåu àoá àïí phöí biïën vò
muåc àñch nghiïn cûáu, phöí biïën kiïën thûác Cuå thïí, baâi dõch Cöng nghïå söë àûa böå sûu têåp cuãa Thû viïån àaåi hoåc
Havard àïën vúái thïë giúái sau khi àaä àûúåc sûå cho pheáp cuãa taác giaã (Giaáo sû Peter Kosewski) múái àûúåc cöng böë trïn
Taåp chñ Thöng tin KHXH, söë 6, nùm 2008.