Bài giảng Bao bì giấy

BAO BÌ GIẤY 
• MỞ ĐẦU
Nhờ sự phát triển mạnh của các ngành khoa học - kỹ thuật làm cho :
- Công nghiệp đồ hộp được cơ khí hóa, tự động hóa ở nhiều dây
chuyền sản xất
- Tăng giá trị dinh dưỡng của thực phẩm
- Thời gian cất giữ được lâu hơn
- Tất cả các loại sản phẩm thực phẩm ( trừ các loại rau quả tươi sống ) đều thuộc loại
thực phẩm đã chế biến, chất lượng dễ bị thay đổi bởi môi trường : đất, nước, oxy, vi
sinh vật
- Mỗi loại hàng hóa lại có đặc tính riêng, do đó cần bảo quản riêng
- Sự lựa chọn bao bì kín phù hợp căn cứ vào:
* Đặc tính dinh dưỡng
* Cấu trúc của loại thực phẩm
* Quy trình chế biến loại sản phẩm xuất khẩu hay nội địa
->Vì vậy chúng cần được chứa đựng trong bao bì kín
Sơ lược về bao bì thực phẩm
1. Bao bì ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm
Mỗi loại thực phẩm có một đặc tính riêng và được thể hiện bởi các mặt sau :
* Dinh dưỡng
- Bao gồm các thành phần : nước, protein, axit amin, tinh bột, khoáng chất, vitamin
Các thành phần khoáng như Na, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Zn rất cần thiết đối với cơ thể
- Tùy vào nguồn nguyên liệu và phương pháp chế biến mà thực phẩm chứa những
thành phần dinh dưỡng chủ yếu khác nhau
- Tính an toàn vệ sinh thực phẩm là : 
+ Thực phẩm không gây độc hại cho người kể cả trong quá trình chế biến 
và bảo quản.
- Sản phẩm thực phẩm có thể bị hư hỏng, giảm chất lượng, mất đi sự an toàn do: 
+ Vi sinh vật nhiễm vào thực phẩm trong các quá trình chế biến, bảo quản
+ Vi sinh vật tăng sinh khối trên môi trường thực phẩm mất giá trị cảm quan, 
giảm thành phần dinh dưỡng và tạo ra độc tố gây bệnh
+ Ảnh hưởng của các kim loại nặng: As, Hg, Pb, Sntừ bao bì nhiễm vào thực 
phẩm gây ngộ độc cho người sử dụng 
*An toàn vệ sinh
* Cảm quan
- Tính chất cảm quan gồm: cấu trúc, trạng thái, màu săc, mùi vị
Tạo nên dáng vẻ mỹ quan cho thực phẩm, khẩu vị đặc trưng cho người tiêu dùng
2. Định nghĩa bao bì
- Bao bì là vật chứa đựng, bao bọc thực phẩm thành đơn vị để bán. 
- Bao bì có thể bao bọc , có thể phủ kín hoàn toàn hay chỉ bao bọc một phần 
sản phẩm
- Bao bì phải đảm bảo chất lượng cho sản phẩm, lưu kho, kiểm tra và thương 
mạimột cách thuận lợi,
=> bao bì được yêu cầu nghiêm khắc về cấu tạo và chất lượng thông tin
* Phân loại bao bì: gồm hai loại
•Bao bì kín : chứa đựng sản phẩm làm nhiệm vụ ngăn cách không gian xung quanh 
vật phẩm thành hai môi trường:
- Môi trường trong và môi trường ngoài
• Bao bì hở : bao gói trực tiếp thực phẩm hoặc bọc bên ngoài bao bì chứa đựng
trực tiếp thực phẩm
•Tính chất bao bì kín hay hở được quyết định bởi vật liệu làm bao bì và phương pháp
đóng sản phẩm vào bao bì, cách ghép kín của bao bì.
Vật liệu làm bao bì kín phải đáp ứng tính chống thấm tất cả các yếu tố từ
môi trường bên ngoài cũng như bên trong của bao bì : không khí, oxy, hơi nước,
mùi hương
Từ thời kì đồ đá, vật chứa đựng thức ăn thức uống chính là những
khúc gỗ rỗng, những quả bầu bí,vỏ quảsau đó tìm ra các giải pháp như
đồ sành,sứ,thuỷ tinh làm bao bì thực phẩm,cùng với sự phát triển của thời
gian và xã hội loài người các loại bao bì như vải,nilong,giấy lần lượt ra
đời và ngày càng được cải tiến.
3. Lịch sử phát triển của bao bì
4. Mối quan hệ giữa bao bì thực phẩm và sự phát triển của xã hội
Xã hội phát triển , mức sống ngày càng được nâng cao, tạo nên sự thay
đổi yêu cầu về hàng hóa thực phẩm: mẫu mã, chất lượng vệ sinh an toàn, chất
lượng thực phẩm
* Công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước phát triển
 phải có sự cải thiện hiệu quả trong phân phối hàng hóa thực phẩm.
* Ở nước ta trong những năm gần đây, kinh tế
phát triển, nhu cầu tiêu dùng nâng cao trong đó nhu cầu về thực phẩm chế biến đạt
chất lượng cao để tiêu dung và xuất khẩu tăng lên mạnh mẽ
=> quy mô công nghệ bao bì đa dạng và đạt chất lượng cao
* Bao bì được sử dụng như một công cụ của marketing để đạt được giá trị giá tăng
cho sản phẩm. Sự tăng trưởng nhanh chóng của phương thức phục vụ là nhờ vào
bao bì hiện đại. Hệ thống phân phối hang hóa càng hiện đại thì sẽ tiết kiệm được
một số tiền lớn
=> giảm giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh.
5. Xu hướng của bao bì
•Sản lượng plastic nhiệt dẻo ngày càng tăng.
• Kỹ thuật sản xuất chai lọ, hộp plastic, màng plastic phủ lớp, ghép nhiều loại 
vật liệu ngày càng phát triển mạnh.
• Bao bì phải đáp ứng được 3 yêu cầu chính: 
* Bảo vệ.
* Thông tin.
* Thuận tiện.
6. Chức năng của bao bì thực phẩm - Phân loại bao bì thực phẩm
6.1 Chức năng:
Đảm bảo số lượng và chất lượng thực phẩm.
Thông tin giới thiệu sản phẩm thu hút người tiêu dùng.
Thuận tiện cho việc phân phối, lưu kho và tiêu dùng. 
6.2. Phân loại:
Theo loại thực phẩm. 
Theo tính năng kỹ thuật.
Theo vật liệu.
1. Lịch sử phát triển 
của bao bì giấy
Một số mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của bao bì giấy: 
950 năm trước
công nguyên
Người Ai Cập cổ đã sản xuất nguyên liệu để viết đầu tiên bằng cáh đập mỏng những
thân cây 
100 năm trước 
công nguyên 
Người Trung Quốc đã tạo ra giấy đầu tiên từ thớ cây tre và cây dâu 
Năm 1400 Các nhà máy sản xuất giấy xuất hiện tại Tây Ban Nha, Đức, Ý và Pháp 
Năm 1690 Tại Bắc Mỹ nhà máy sản xuất giấy tấm đầu tiên đã được xây dựng gần Philadelphia 
Năm 1767 Nước Anh muốn lấy lại những thuộc địa của họ đã mất. Họ đã áp luật đạo luật Stamp, 
nó bao gồm việc đánh thuế lên tất cả giấy được sản xuất tại các thuộc địa 
Năm 1803 Máy sản xuất giấy liên tục đầu tiên được cấp bằng sáng chế.
Năm 1854 Tại Anh lần đầu tiên bột giấy từ gỗ được sản xuất
Năm 1856 Lấn đầu tiên được biết nguyên liệu gấp nếp được cấp bằng sáng chế cho lớp lót của 
chiếc mũ cao Victorian
Năm 1871 Giấy gấp nếp lần đầu tiên xuất hiện như vật liệu bao bì cho thủy tinh và ống khói đèn 
dầu
Năm 1874 Một lớp giấy được thêm vào một mặt của lớp nếp gấp đễ ngăn các sóng bị xẹp xuống
Năm 1894 Carton sóng được xẽ rảnh và cắt làm thành các thùng đầu tiên. Cty Well Fargo bắt đầu 
sử dụng thùng carton sóng cho việc vận chuyển các kiện hàng nhỏ bằng đường biển.
Năm 1903 Carton sóng lần đầu tiên được chấp thuận là vật liệu dùng vận chuyển đường thủy hợp 
lệ và thường dùng đễ vận chuyển ngũ cốc.
Năm 1909 Việc phát triển bản in cao su cho phép việc tạo các mẫu in lớn
Năm 1914 Thuế nhập khẩu được đánh trên các thùng đựng hàng carton sóng vận
chuyển đường biển được xem là phán quyết phân biệt đối xử.
Năm 1957 In Flexo hầu như thay thế in Letterpress và mực in gốc dầu.
Những năm 60 Máy in Flexo có bộ phận gấp và dán keo được phát minh
Đầu những năm 
80
Việc in trước trên tấm carton được quan tâm.
Cuối những năm 
80
Mới phát triển lô anilox, bản in và chế bản đã dẫn tới công nghiệp in số
lượng ít với những sản phẩm chất lượng in cao
Năm 1991 điều khỏan 222 và quy tắc 41 được bổ sung việc kiểm tra lực chịu của
đỉnh sóng, nó thay thế cho việc kiểm tra độ bục và trọng lượng, điều này
cho phép sản xuất tấm carton nhẹ hơn.
QUY TRÌNH SẢN XUẤT GIẤY
* Ưu điểm:
- Tính bền cơ học
- Nhẹ
- Dễ phân hủy không gây ô nhiễm môi trường
- Tái sinh dễ dàng
- Rẻ tiền
* Nhược điểm:
- Dễ rách, thấm nước, thấm khí
2. Cấu tạo của bao bì giấy
Cấu tạo của nguyên liệu gỗ : thành phần chính của các tế bào gỗ 
- Cellulose
- Hemicellulose
- Lignin 
- Gỗ thân mềm
Giấy có thể làm từ nguyên liệu : rơm rạ, gỗ vụn, vỏ cây, bột gỗ, giấy thải, 
gỗ thân cứng, gỗ thân mềm
* Giấy bìa gợn sóng
- Cấu tạo:
Nó được sản xuất tren máy có tốc độ 50 – 200m/phút, khổ rộng hơn 2m, 
và có thể được ghép 3,5 hoặc 7 lớp
Các loại giấy gợn sóng
Loại gợn sóng A: Bước sóng dài, chiều cao sóng cao, có đặc tính chịu lực và va 
chạm tốt nhất.
Loại gợn sóng B: Bước sóng ngắn, chiều cao sóng thấp, có khả năng chịu va chạm 
cơ học và đặc biệt có khă năng chịu tải trọng nặng hơn loại A
Loại gợn sóng C: Kết hợp những đặc tính của loại A và B nên có tính năng chịu 
được tải trọng và va chạm.
Loại gợn sóng E: Có bước sóng ngắn, chiều cao sóng rất thấp nên khả năng chịu 
tải trọng cũng như va chạm đều rất kém
SẢN XUẤT THÙNG CÁCTÔNG
SẢN XUẤT THÙNG CÁCTÔNG
* Ngành bao bì có thể chia thành các loại sau đây:
- Containerboard : Hộp màu nâu sóng và lineboard, mặt phẳng bên trong các 
hộp sóng
- Bìa : Hộp gấp, hộp đựng thức ăn, hộp mỹ phẩm
- Kraft bao bì giấy : Sử dụng cho bao tải và túi
- Giấy đặc biệt : Đây có thể là nhãn , đúc chứa bột ( đối với hộp đựng trứng 
hoặc các sản phẩm đóng gói ), thực phẩm giấy gói
Cấu tạo của các loại bao bì thông dụng:
- Giấy được tráng phủ các màng plastic hoặc màng nhôm
- Giấy bìa cứng làm hộp ( bao bì ngoài )
- Túi, giỏ xách bằng giấy bìa cứng
*** Giấy được tráng phủ các
màng plastic hoặc màng nhôm
Loại Nguồn nguyên liệu tráng bề mặt giấy để chống thấm
1 Dầu hỏa được sản xuất từ dầu mỏ thô hoặc từ thân nâu. Dầu này có độ thấm cao và
điểm nóng chảy nằm giữa 52 -56 oC. Nó được thấm vào giấy bằng cách ngâm giấy
vào dầu dạng lỏng, hoặc phun nó lên bề mặt giấy.
2 Sáp hay parafin rắn là nguyên liệu có nguồn gốc từ công nghệ tinh lọc dầu hỏa được 
đun đến điểm nóng chảy trên 800 C và thẩm thấu vào giấy hoặc phun lên giấy
3 Màng polyetylen hay polypropylene phủ lên bề mặt giấy hoặc thấm thấu dạng nhựa
lỏng. Loại giấy được nâng cao tính chống thấm bằng nhựa thường được dùng trong
sản xuất giấy bìa gợn sóng và giấy bìa cứng để làm những bao bì vận chuyển. Những
vật liệu plastic khác như polyvinyl chloride, polyvinylaxetat, polyvinylacrylat, 
cellulose, ete, latex, thường được dùng đểl àm các bao bì đẹp mắt. Những vật liệu này
thường được phủ lên mặt giấy và được ép nhiệt. Giấy được xử lý như vậy gọi là giấy
tráng bề mặt, có tính không thấm nước hay ẩm.
4 Lá nhôm cũng thường được dùng cùng với giấy. Ví dụ như giấy cải tiến được làm
thành 3 lớp : Lớp thứ nhất thường là giấy, lớp giữa là nhôm và lớp thứ 3 là lớp
polyetylen. Cuối cùng sản phẩm là một vật liệu bền chắc có thể chống thấm hơi nước
và hơi ga và rất thích hợp cho bao bì thực phẩm
Ví dụ: Cấu tạo hộp sữa
* Bao bì 6 trong 1. vỏ hộp được xếp thành 6 lớp khác nhau, từ 3 loại
nguyên liệu và tráng nhựa bên ngoài cùng.
- Lớp thứ nhất nằm trong cùng, tiếp xúc với thực phẩm thì được làm từ polyetylen
và bao bọc kín thục phẩm.
- Lớp thứ hai được làm từ polyetylen và đóng vai trò kết dính lớp một và lớp thứ ba 
- Lớp thứ ba là lớp nhôm, có nhiệm vụ làm rào chắn chống lại các ảnh hưởng có hại
của không khí và ánh sáng
- Lớp thứ tư được làm từ nilon và có nhiệm vụ kết dính lớp thứ ba và lớp thứ năm
- Lớp thứ năm là lớp giấy bìa để tạo hình dạng và dộ cứng cho hộp giấy
- Lớp thứ sáu được làm từ nilon có tác dụng ngăn cản dộ ẩm từ bên ngoài xâm nhập
vào
*** Giấy bìa cứng làm hộp 
( bao bì ngoài )
Gồm nhiều loại bao bì gồm 1,2,3,5 và 7 lớp
Chủ yếu là bao bì carton
* Bao bì carton 1 lớp:
Hộp giấy 1 lớp có kết cấu 1 lơp giấy. Nguyên liệu chủ yếu là giấy Duplex 
tráng có định lượng từ 250-400g/m2 
* Bao bì carton 2 lớp:
Hộp giấy 2 lớp có kết cấu : một lớp giấy mặt và một lớp giấy sóng. nguyên liệu 
là giấy Kraft nâu, giấy Duplex trắng
* Bao bì carton 3 lớp:
Hộp giấy 3 lớp có kết cấu : 3 lớp giấy gồm một lớp giấy mặt,một lớp
giấy sóng và một lớp giấy đáy. Nguyên liệu chủ yếu được sử dụng từ
giấy Kraft vàng đến giấy Duplex trắng có định lượng từ 130 – 180g/m2
* Bao bì carton 5 lớp:
Hộp giấy 5 lớp có kết cấu : có kết cấu 3 lớp giấy: một lớp giấy mặt, hai lớp
giấy sóng, một lớp đáy cách giữa hai lớp sóng và một lớp đáy. nguyên liệu 
chủ yế được sử dụng từ giấy Kraft vàng đến giấy Duplex trắng có định lượng
từ 130 – 180g/m2
* Bao bì carton 7 lớp:
Thùng carrton 7 lớp là loại thùng được cấu tạo bởi hai lớp ngoài và 5 lớp trong:
2 sóng và 1 phẳng. Loại thùng này được sản xuất trên các loại giấy Việt Nam, giấy 
Đài Loan, giấy Thái.
*** Túi, giỏ xách
bằng giấy bìa cứng
Bao bì sử dụng công nghệ UV thuỷ tinh tự phân huỷ,thân thiện với môi trường,
tạo bề mặt bóng láng như kiếng, phù hợp với các loại sản phẩm: Dược, mỹ phẩm,
thực phẩm, y tế 
3. Sản phẩm thích ứng
a. Giấy được tráng phủ các màng plastic hoặc màng nhôm
Giấy này có khả nằng chống thấm khí hơi rất cao ở mặt trong lẫn mặt ngoài nhằm
ngăn cản hàn toàn tác động của môi trường lên thực phẩm.
Ưu điểm của loại bao bì này là siêu nhẹ nhưng bền và dai.
Vỏ hộp được xếp thành 6 lớp khác nhau, 6 lớp của bao bì giấy được thiết kế để mỗi
lớp đều có những tác dụng nhất định trong việc bảo vệ thực phẩm.
Bao bì giấy có thể bảo quản tốt vitamin, dưỡng chất hơn các loại bao bì khác khỏi bị
phân huỷ dưới ánh sáng mặt trời. 
Theo các chuyên gia, lượng vitamin đựng trong chai thuỷ tinh giảm đi 40% khi bị 
chiếu sáng trong vòng 12 giờ nhưng với Bao bì giấy, vitamin không hề bị suy giảm
Dây chuyền tiệt trùng bao bì giấy ở Công ty TetraPak 
b. Bìa cứng làm hộp ( bao bì ngoài )
Bao bì giấy carton đã giành vị trí tuyệt đối trong ngành thực phẩm và 
phi thực phẩm 
Bao bì carton mang lại nhiều thuận lợi :
- Dễ vận chuyển, xếp thành chồng với số lượng, lưu kho và trưng bày
- Độ cứng của carton bảo vệ bao bì tránh tổn thất
- Hình ảnh, chữ sống động, phong phú
Ngoài ra bao bì giấy còn có đặc tính khác là dễ tái chế
c. Túi, giỏ xách bằng giấy bìa cứng:
Bao gồm những túi đựng thuộc đủ mọi kích thước được dùng nói chung là bao gói,
vận chuyển, tích trữ hoặc bán cá hàng hoá 
=> bao bì trung gian
4. Chức năng 
của bao bì giấy
*** Chức năng bảo vệ
Bảo vệ cho sản phẩm chống lại mọi tác động của môi trường bên ngoài :
khí hậu, vi sinh vật
Đảm bảo cho người dùng biết rằng nội dung đã không có can thiệp, thay 
đổi trong suốt dây truyền
*** Củng cố, lưu trữ, vận chuyển
Sản phẩm được đóng gói sau đó được nhóm lại để hình thành các đơn
vị xử lý cơ học lớn hơn.
Chức năng quan trọng nhất của bao bì giấy là chức năng vận chuyển
*** Phân phối, sử dụng, lưu trữ
Các đơn vị vận tải đước “ tách “ để hình thành các đơn vị phân phối 
phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của người dùng để tăng thời gian để, mở,
đóng, để cửa hàng
Có thể kéo dài tuổi thọ của các sản phẩm dễ hư hỏng, bảo đảm các 
vitamin và dinh dưỡng.
*** Chức năng thông tin
Mỗi gói là một phương tiện thông tin pháp luật
Người mua hàng muốn gì ở bao bì ???
- Yếu tố thẩm mỹ, “ nhan sắc “ của sản phẩm
- Thông tin trên bao bì : tên nhãn hiệu, nhà sản xuất, thành phần, hạn sử dụng.
- Sự tiện dụng : dễ mở, dễ sử dụng, dễ cất dữ
*** Chức năng giao tiếp
Chất lượng của giấy và carton đóng vai trò quan trọng trong việc xác định
và hấp dẫn thị giác của thương hiệu của một sản phẩm 
*** Chức năng môi trường
Đó là chức năng tái chế rất hữu hiệu của bao bì giấy
Bao bì giấy , xin đừng vứt chúng