Bài giảng Cấp thoát nước - Chương 6: Mạng lưới thoát nước bên trong

12
CẤP THOÁT NƢỚC CÔNG TRÌNH
MẠNG LƯỚI THOÁT NƯỚC 
BÊN TRONG
3
CẤP THOÁT NƢỚC CÔNG TRÌNH
MẠNG LƯỚI THOÁT NƯỚC 
BÊN TRONG
MẠNG LƯỚI THOÁT NƯỚC BÊN TRONG
4
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
NHIEÄM VUï
- Thu taát caû caùc loaïi nöôùc thaûi veä sinh.
- Thu caùc loaïi nöôùc thaûi coù nguoàn goác saûn
xuaát.
- Thu nöôùc möa treân maùi coâng trình.
PHAÂN LOAÏI HTTNBT
- Heä thoáng thoaùt nöôùc sinh hoaït
- Heä thoáng thoaùt nöôùc saûn xuaát
- Heä thoáng thoaùt nöôùc möa
5
HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC SINH HOAÏT
- Caùc thieát bò thu nöôùc thaûi (thieát bò veä sinh
hay pheãu thu nöôùc).
- Boä phaän chaén (vaät coù kích thöôùc “lôùn”).
- Maïng löôùi ñöôøng oáng thoaùt.
- Caùc loaïi coâng trình.
- Traïm bôm.
- Coâng trình xöû lyù cuïc boä.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
26
SƠ ĐỒ BỐ TRÍ HỆ THỐNG 
THOÁT NƯỚC BÊN TRONG
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
7Coáng xaû
OÁng ñöùng
OÁng thoâng khí cho thieát bò
OÁng ngang
Coáng thoaùt nöôùc tieåu khu 
OÁng thoâng taéc
Xi phoâng
Chaäu röûa
OÁng thoâng khí chính
Chaäu röûa
Thoâng khí
Xi hoâng
(ngƣợc)
Thoâng éc
OÁng ñöùng
OÁng ngang
T oâng khí
OÁng xả
HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC BEÂN TRONG
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
8
Coáng beân trongHeä thoáng thoaùt nöôùc hoãn hôïp
oáng thoâng khí
oáng thu nöôùc möa
1m
Ñöôøng boä
beå chöùa
oáng thu nöôùc maùi oáng ñöùng thu nöôùc baån
Ranh giôùi nhaø
Coáng thu chung
Ống đứng thu 
nước mưa
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
9
ĐƯỜNG ỐNG THOÁT KHÍ
 Chuû ñoäng cho khoâng khí trong heä
thoáng oáng thoaùt ra ngoaøi, hoaëc
khoâng khí töø ngoaøi ñi vaøo heä thoáng
ñöôøng oáng khi caàn (aùp suaát trong heä
thoáng oáng luoân baèng aùp suaát khí
trôøi).
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
310
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
11
XI PHOÂNG
-Taïo thaønh “nuùt nöôùc”, ngaên khoâng cho
khoâng khí oâ nhieãm (trong heä thoáng oáng
thoaùt) thoaùt qua thieát bò söû duïng nöôùc vaøo
khoâng gian sinh hoaït.
- “Chuû ñoäng” thu vaät bò ñi vaøo heä thoáng
tích tuï laâu ngaøy.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
12
Ống đứng
(khí bị ô nhiễm)
Nút nước
(xi phông)
TB sử dụng nước
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
13
Ñöôøng kính xi 
phoâng (mm)
Ñöông löôïng 
thoaùt nöôùc
32 1
38 3
50 4
76 6
100 8
CHOÏN KÍCH THÖÔÙC XI PHOÂNG
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
414
HÖÔÙNG DAÃN BOÁ TRÍ OÁNG NGANG
 Ñoä doác toái thieåu laø 1%.
Khoâng ñöôïc treo oáng qua phoøng ôû, nhaø
beáp.
Ñoä doác ñeàu vaø khoâng quaù lôùn
Khoâng quaù daøi, thoâng thöôøng Lnh≤10m
 Trong tröôøng hôïp oáng thoaùt phaân, ñöôøng
kính oáng nhaùnh khoâng nhoû hôn 100 mm.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
15
 Giöõa oáng nhaùnh vaø thieát bò veä sinh
phaûi boá trí caùc xi phoâng chaén ñeå ngaên
khoâng cho hôi (khí oâ nhieãm) thoaùt
ngöôïc trôû laïi ñi vaøo khoâng gian sinh
hoaït.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
16
HÖÔÙNG DAÃN BOÁ TRÍ OÁNG ÑÖÙNG
 Neân boá trí taäp trung gaàn caùc thieát bò veä sinh
ñeå giaûm chieàu daøi oáng ngang.
 Coù ñöôøng kính khoâng nhoû hôn 50 mm vaø
khoâng nhoû hôn ñöôøng kính oáng nhaùnh noái vôùi
noù.
 OÁng thoaùt phaân ñöôïc boá trí rieâng vaø coù ñöôøng
kính khoâng nhoû hôn 100 mm.
 Neân giôùi haïn soá oáng ñöùng caøng nhoû caøng toát.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
17
Löu löôïng thaûi 
(l/s)
Ñöông löôïng 
thoaùt nöôùc
< 0,5 1
0,5 – 0,95 3
1 – 1,89 4
1,95 – 3,15 6
QUAN HEÄ GIÖÕA LÖU LÖÔÏNG THOAÙT
& ÑÖÔNG LÖÔÏNG THOAÙT
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
518
OÁNG XAÛ (OÁNG THOAÙT)
 OÁng xaû coù nhieäm vuï chuyeån tieáp töø
cuoái oáng ñöùng ôû saøn nhaø ra gieáng thaêm
hay coáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá.
 Moãi oáng ñöùng ñöôïc noái vôùi moät oáng
xaû.
 Coù theå boá trí nhieàu oáng xaû taäp trung
vaøo moät gieáng thaêm.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
19
Chieàu daøi toái ña laáy töø 10 m (ñoái vôùi oáng nhoû)
ñeán 20 m (ñoái vôùi oáng lôùn).
 Neáu khoaûng caùch giöõa nhaø vaø gieáng thaêm
quaù xa, coù theå boá trí theâm moät gieáng thaêm
caùch nhaø töø 3m ñeán 5 m; gieáng thaêm coøn laïi
ñöôïc boá trí taïi vò trí nöôùc taäp trung vaøo coáng
thoaùt nöôùc ñöôøng phoá.
 OÁng xaû neáu ñaët döôùi ñaø kieàng nhaø phaûi ñöôïc
baûo veä ñeå traùnh nöùt gaõy cô hoïc do luùn.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
20
OÁNG THOÂNG HÔI
OÁng thoâng hôi ñöôïc boá trí nhaèm muïc ñích
thoaùt caùc khí deã chaùy vaø coù muøi khoù chòu töø
gieáng thaêm len loûi vaøo oáng ñöùng.
Quy ñònh bôûi caùc nguyeân taéc sau:
 Ñaàu treân cuûa oáng phaûi vöôït cao hôn maùi
nhaø ít nhaát laø 1500 mm vaø caùch töôøng toái
thieåu laø 300 mm.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
beå thu
oáng thu nöôùc maùi
thoâng khí
Thoâng khí
21
Ống thông khí
Ống đứng, k/k ô 
nhiễm
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
622
Heä thoáng thoaùt nöôùc vaø
thoâng hôi keát hôïp
Quy phaïm cho pheùp söû duïng chung moät
ñöôøng oáng vöøa thoaùt nöôùc vöøa thoâng
hôi.
Xi phoâng
Moãi thieát bò veä sinh, ngoaïi tröø nhöõng
thieát bò coù xi phoâng gaén saün, ñeàu phaûi
ñöôïc laép xi phoâng ngoaøi.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
23
CÖÛA THOÂNG TAÉC
Cöûa thoâng taéc ñöôïc boá trí treân oáng thoaùt ôû
moãi taàng, coù daïng naèm ngang (oáng kieåm
tra) hay co 90
o
(oáng suùc röûa).
Khoâng caàn boá trí cöûa thoâng taéc neáu chieàu
daøi cuûa ñoaïn oáng döôùi 1,5 m hay coù ñoä doác
lôùn hôn 32%.
BEÅ LAÉNG CAÙT
BEÅ LAÉNG CAËN
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
24
NỘI DUNG TÍNH TOÁN 
HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC 
BÊN TRONG
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
25
Tính toaùn thuûy löïc thoaùt nöôùc trong nhaø
Nhaèm xaùc ñònh ñöôøng kính oáng, ñoä doác, ñoä ñaày, vaän
toác nöôùc chaûy trong oáng, caùch tính töông tö nhö
maïng löôùi thoaùt nöôùc thaûi khu vöïc.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
726
Tính toaùn thuûy löïc thoaùt nöôùc trong nhaø
OÁng ñöùng thoaùt nöôùc thaûi phaûi coù cuøng ñöôøng kính
theo caû chieàu cao cuûa oáng. Ñöôøng kính oáng ñöùng xaùc
ñònh tuøy theo löu löôïng nöôùc thaûi vaø goùc taïo bôûi oáng
nhaùnh noái vôùi oáng ñöùng cuøng taàng
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
27
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
28
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
29
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
Löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cho caùc xí nghieäp
Löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït tính toaùn cho caùc xí
nghieäp ñöôïc cho trong coâng thöùc sau:
Q
th
= (q
o
. n .)/100 (l/s)
Q
th
: löu löôïng nöôùc thaûi tính toaùn
q
o
: löu löôïng nöôùc thaûi cuûa töøng thieát bò veä sinh cuøng
loaïi trong ñoaïn oáng tính toaùn
n : soá thieát bò veä sinh cuøng loaïi treân ñoaïn oáng tính toaùn
 : heä soá hoaït ñoäng ñoàng thôøi cuûa caùc thieát bò veä sinh
830
HỆ THỐNG 
THOÁT NƯỚC MƯA
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
31
CAÁU TAïO
Heä thoáng thoaùt nöôùc möa bao goàm:
maùng xoái thu nöôùc möa (seâ noâ)
 oáng ñöùng
 oáng ngang
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
32
CAÁU TAïO
• Heä thoáng thoaùt nöôùc möa maùi nhaø ñöôïc
thieát keá treân cô sôû moät traän möa lôùn nhaát
lieân tuïc coù chu kyø laëp laïi laø 1 naêm hoaëc traän
möa 60 phuùt coù chu kyø 100 naêm.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
33
Maùng xoái thu nöôùc möa
Coù theå ñöôïc boá trí moät beân (thöôøng duøng
khi chieàu daøi höùng nöôùc < 12 m) hoaëc hai
beân maùi nhaø.
Maùng xoái ñöôïc boá trí beân ngoaøi hay trong
töôøng bao tuøy theo yeâu caàu kieán truùc.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
934
CHƢƠNG 6: MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
Chieàu roäng seâ noâ 50 – 60 cm; chieàu saâu nöôùc
trong maùng thay ñoåi töø 5-10 cm (ôû ñaàu maùng)
vaø taêng daàn ñeán 20-30 cm (ôû cuoái maùng).
Treân seâ noâ coù boá trí löôùi chaén raùc ñeå giöõ laïi
laù caây caën baån vaø ñieàu tieát bôùt löu löôïng traøn
khi möa quaù lôùn ñeå baûo veä oáng ñöùng.
Ñöôøng kính löôùi chaén vaø pheãu thu laáy töø 1.5
ñeán 2 laàn ñöôøng kính oáng ñöùng, chieàu cao
traøn 10 cm, ñoä doác loøng maùng choïn töø 0.002
 0.01.
35
OÁng ñöùng thu nöôùc möa
• Ñöôøng kính cuûa oáng ñöùng ñöôïc choïn khoâng
nhoû hôn 100 mm. Neáu coù oáng nhaùnh, oáng
nhaùnh phaûi ñöôïc noái vôùi oáng ñöùng chính
theo ñoä doác > 5%, ñoaïn thaúng ñöùng cuûa oáng
nhaùnh 1–1.2 m.
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
36
Tính toaùn thuûy löïc thoaùt nöôùc möa maùi nhaø
a. Löu löôïng thoaùt nöôùc maùi nhaø:
Phöông phaùp 1:
1. Döïa vaøo cöôøng ñoä möa, coù theå xaùc ñònh
dieän tích maùi cho pheùp toái ña öùng vôùi ñöôøng
kính oáng ñöùng cho tröôùc.
2. Choïn ñöôøng kính oáng vaø xaùc ñònh löu löôïng
tính toaùn q cuûa oáng ñöùng.
3. Xaùc ñònh soá oáng ñöùng caàn thieát:
odq
Q
n 
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
37
D
(mm)
L/L
(l/s)
Dieän tích maùi toái ña (m2)
25
mm/h
50
mm/h
75
mm/h
100
mm/h
125
mm/h
150 
mm/h
50 1,5 202 101 67 51 40 34
75 4,2 600 300 200 150 120 100
100 9,1 1286 643 429 321 257 214
125 16,5 2334 1117 778 583 467 389
200 57,6 8175 4088 2725 2044 1635 1363
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
10
38
Ghi chuù: Cuõng coù theå choïn tröôùc soá löôïng
oáng ñöùng döïa theo ñieàu kieän keát caáu vaø
kieán truùc. Töø ñoù xaùc ñònh löu löôïng thoaùt
nöôùc phuï traùch cuûa moät oáng. Sau ñoù döïa
vaøo giaù trò löu löôïng ñeå xaùc ñònh ra ñöôøng
kính oáng ñöùng caàn thieát.
Tính toaùn toång dieän tích pheãu thu nöôùc möa
sao cho > 2 laàn dieän tích maët caét cuûa oáng
ñöùng
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
39
Phöông phaùp 2:
Löu löôïng thoaùt nöôùc möa treân maùi ñöôïc tính theo
coâng thöùc sau:
trong ñoù:
Q : Löu löôïng nöôùc möa
K : Heä soá , laáy baèng 2
F : Dieän tích maùi thu nöôùc (m
2
)
neáu phía treân maùi coù töôøng ngaên thaúng ñöùng thì:
F = F maùi + 0.3 F töôøng
q
5
: Lôùp nöôùc möa tính toaùn öùng vôùi thôøi gian taäp
trung nöôùc laø 5 phuùt vaø chu kyø traøn coáng P=1
naêm
5. . ( / )Q K F q l s
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
40
Bảng tính q5
Trạm khí tƣợng
q 5 max (l/s-
m2)
q 5 max
(mm/h)
Trạm khí 
tƣợng
q 5 max
(l/s-m2)
q 5 max
(mm/h)
Ban Mê thuột 0,03877 139,57
Bảo Lộc 0,05063 182,27 Pleiku 0,03923 141,23
Cà Mau 0,05074 182,66 Quảng Ngãi 0,04162 149,83
Đà Lạt 0,04162 149,83 Quảng Trị 0,04219 151,88
Đà Nẵng 0,03706 133,42 Quy Nhơn 0,03421 123,16
Huế 0,03706 133,42 Sóc Trăng 0,04504 162,14
Nha Trang 0,02817 101,42 Tuy Hòa 0,03569 128,48
Phan Thiết 0,03261 117,40 TP. Hồ Chí 
Minh
0,04960 178,56
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
41
b. Tính toaùn maùng xoái:
Phöông phaùp: aùp duïng coâng thöùc thuûy löïc
1. Choïn sô boä ñoä doác loøng maùng theo yeâu caàu ñoä doác
toái thieåu
• i=0.003 ñoái vôùi daïng loøng maùng baùn nguyeät
• i=0.004 ñoái vôùi daïng chöõ nhaät
2. Ñoä saâu nöôùc trong maùng 5 cm; ñoä vöôït cao an
toaøn Δh =10–20 cm
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
11
42
3. Choïn caáu taïo 1 m
2
dieän tích höùng nöôùc
töông öùng 2 cm
2
tieát dieän öôùt cuûa seâ noâ töø
ñoù giaû ñònh kích thöôùc sô boä cuûa seâ noâ.
4. Kieåm tra löu löôïng thaùo nöôùc vaø chieàu saâu
nöôùc cuûa seâ noâ theo coâng thöùc Manning
(cho chaûy ñeàu):
2 1
3 2
1
V R i
n

MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
43
• Maùng chöõ nhaät: R = b.h /(b + 2h)
• Maùng troøn: R = 2T2.h /(3T2+8h2)
Vôùi
h : chieàu saâu nöôùc trong maùng (m)
b : kích thöôùc ñaùy maùng chöõ nhaät (m)
T : beà roäng maët caét öôùt cuûa maùng troøn (m)
Ñoä nhaùm n ñöôïc choïn tuøy theo loaïi vaät lieäu:
• Beâ toâng n = 0.011 – 0.015
• Gaïch n = 0.012 – 0.017
• Toân n = 0.013 – 0.017
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
44
5. Kieåm tra vaän toác cho pheùp trong maùng
Theo quy phaïm: 0.6 m/s < V < 4 m/s
6. Kieåm tra löu löôïng thaùo so vôùi yeâu caàu
Löu löôïng phuï traùch cuûa moãi ñoaïn seâ noâ
ñöôïc tính theo löu löôïng thoaùt nöôùc cuûa
moät oáng ñöùng boá trí ôû cuoái ñoaïn maùng
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG
45
Ví dụ 1:
Moät maùi baèng nhaø vaên phoøng coù kích thöôùc 12m x
18m thoaùt nöôùc möa veà moät phía ( 1 maùng xoái ), boá
trí 2 oáng ñöùng thoaùt nöôùc. Maùng xoái coù heä soá
nhaùm n = 0.014 , ñoä doác doïc i = 0.0035, beà roäng b =
2.5 laàn chieàu saâu nöôùc h. Bieát raèng cöôøng ñoä möa
q
5
= 496 l/s.ha vaø heä soá K = 2.0
Tính beà roäng b(m) cuûa maùng xoái
0.28 0.26 0.24 0.22
MẠNG LƢỚI THOÁT NƢỚC BÊN TRONG