Bài giảng CNC - Các lệnh nội suy - Lê Trung Lực

1 
12. CÁC LỆNH NỘI SUY 
Lê Trung Thực 
2 
NỘI DUNG 
• G00, G60 
• G01 
• G02 
• G03 
• G04 
• G15, G16 
• C, R 
• G31 
• G33 
• G09 
• G61 
• G62 
• G63 
• G64 
3 
Vò trí ñaàu 
Vò trí cuoái Ñònh vò khoâng thaúng 
Leänh ñònh vò nhanh duïng cuï G00 
Duøng ñeå cho duïng cuï di chuyeån nhanh ñeán toïa ñoä cho tröôùc 
vôùi toác ñoä lôùn nhaát cuûa maùy cho pheùp. 
Quy taéc vieât leänh: 
G90 G00 X _ Y_ Z_ ; 
Duïng cuï thöôøng khoâng di chuyeån thaúng tôùi vò trí mong 
muoán, maø ñi theo moät goùc 45o tröôùc, sau ñoù seõ ñi theo truïc 
naøo coù khoûang caùch daøi hôn. 
4 
Ñeå di chuyeån chính xaùc ñeán vò trí laäp trình, thay vì 
G00, baïn coù theå duøng leänh G60. 
 Nguyeân taéc vieát leänh: 
G60 X_ Y_ Z ; 
Vò trí cuoái 
Vò trí baét ñaàu 
Khoûang chaïy 
quaù 
Vò trí baét ñaàu 
Vò trí döøng taïm 
thôøi 
G60 
G00 
5 
Leänh noäi suy ñöôøng thaúng G01 
• Duøng ñeå dòch chuyeån duïng cuï theo ñöôøng 
thaúng. Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau: 
• G90 G01 X_ Y_Z_ F_; 
• Trong đoù F laø löôïng aên dao, coù ñôn vò laø 
mm/ph hay inch/ph. 
• G01 laø moät leänh modal. 
• Coù theå khoâng caàn vieát laïi ôû doøng döôùi 
• G01 toàn taïi cho ñeán khi xuaát hieän G00, 
G02, G03 
6 
Thí dụ lập trình vớI G00 và G01 
7 
Thí dụ lập trình với G00 và G01 
8 
Leänh noäi suy cung troøn G02, G03 
9 
G02 laø di chuyeån duïng cuï theo chieàu kim ñoàng hoà 
G03 laø di chuyeån duïng cuï ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà 
Taâm cung Taâm cung Taâm cung 
Ñieåm cuoái Ñieåm cuoái (x, 
y) 
Ñieåm cuoái (z, 
x) 
Ñieåm cuoái (y,z) 
Ñieåm 
ñaàu 
Ñieåm 
ñaàu 
Ñieåm 
ñaàu 
I, J, K laø toïa ñoä töông ñoái cuûa taâm cung troøn so vôi vò trí ban 
ñaàu cuûa cung troøn theo phöông X, Y vaø Z 
10 
Neáu khoâng bieát I, J, K nhöng bieát baùn kính R cuûa 
cung troøn, baïn coù duøng R ñeå noäi suy cung troøn. 
Caùch vieát ñôn giaûn laø: 
G17 G02 (G03) X_ Y_ R_ F_ 
Theo caùch laäp trình theo baùn kính R, coù hai tröôøng hôïp xaûy ra: 
 Neáu goùc taâm cung troøn nhoû hôn hoaëc baèng 180o, R coù giaù trò 
döông, 
 Neáu goùc taâm cung troøn lôùn hôn 180o, R coù giaù trò aâm, 
 Neáu cung troøn gaàn baèng 180o,neân duøng I, K, vì neáu duøng R 
vieäâc tính toùan taâm cung coù theå khoâng chính xaùc. 
 Neáu khi laäp trình, trong doøng leänh coù caû I, J, K vaø R thì 
heä thoáng öu tieân choïn R. 
11 
Thí duï 
Ñieåm 
ñaàu 
Ñieåm 
cuoái 
Ñoái vôùi cung 1 (<180o): 
G91 G02 X60.0 Y20.0 
R50.0 F300.0 ; 
Ñoái vôùi cung 2 (>180o): 
G91 G02 X60.0 Y20.0 R-
50.0 F300.0 ; 
Neáu cung troøn coù goùc laø 
360o thì khoâng ñöôïc laäp 
trình vôùi baùn kính R maø 
phaûi laäp trình vôùi I, J, K, 
ñôn giaûn laø vì coù voâ soá 
ñöôøng troøn baøn kính R ñi 
qua moät ñieåm 
12 
Khi laäp trình cho caû ñöôøng troøn, ñieåm cuoái 
coù theå boû qua vì truøng vôi ñieåm ñaàu, nhöng 
phaûi chæ ra vò trí cuûa taâm ñöôøng troøn so vôùi 
ñieåm ñaàu. 
I 
A B O 
N100 G91 G01 
X100 ; 
N110 G02 I100 ; 
100 100 
Noäi suy caû ñöôøng troøn 
13 
Thí du laäp trình vôùi G02 vaø G03ï 
Hoaëc 
Hoaëc 
Laäp trình töông ñoái: 
Laäp trình tuyeät ñoái: 
14 
Thí duï laäp trình vôùi G00, G01,G02 vaø G03 
X 
O 
40 
60 
-60 
-40 
N4 
N2 
N3 
N5 
N1 
N6 
Y 
N7 
O0001; 
N10 G90 G54 G17 G00 X-60.0 
Y-40.0 S1000 M03; 
N20 G01 Y0 F100; 
N30 G02 X0 Y60.0 I60.0 ; (R60.0) 
N40 G01 X40.0 Y0 ; 
N50 G02VX0 Y-40.0 I-40.0 ; 
(R40.0) 
N60 G01 X-60.0 (Y-40.0); 
N70 G00 X0 Y0; 
M80 M30; 
15 
Laäp trình phay ren xoaén vít G02 vaø G03 
Nguyeân taéc vieát leänh: 
16 
Laäp trình vôùi thôøi gian döøng 
cuoái haønh trình G04 
Nguyeân taéc vieát leänh: 
G04 P_ ; hoaëc G04 X_ ; 
X_ thôøi gian döøng tính baèng giaây. Cho pheùp bieåu dieãn X 
coù daáu chaám thaäp phaân. 
P_ thôøi gian döøng tính baèng phaàn ngaøn giaây. Khoâng cho 
pheùp bieåu dieãn P coù ñaáu chaám thaäp phaân. 
Thí duï: 
G04 P2500 ; Döøng 2,5 giaây 
G04 X2.50 ; Döøng 2,5 giaây 
17 
Laäp trình trong heä toïa ñoä cöïc 
G15, G16 
Nguyeân taéc vieát leänh 
nhö sau: 
G17 G90 (G91) G16 ; 
G90 (G91) X_ Y_ ; 
G15 ; 
Khôûi ñoäng heä toïa ñoä cöïc (G16) trong 
maët phaúng XY, taâm baùn kính (X_) laø 
goác toïa ñoä hieän haønh (neáu duøng G90) 
hoaëc laø ñieåm hieäân taïi (neáu duøng G91
Goùc xoay (Y_) cuûa baùn kính (X_) tính 
theo caùch tuyeät ñoái (G90) hay töông 
ñoái (G91) 
Huûy hoïa ñoä cöïc 
18 
Khi baùn kính R 
ñöôïc laäp trình tuyeät ñoái 
Góc được lập trình 
tuyệt đối 
Góc được lập trình 
tương đối 
Vị trí hiện tại Vị trí hiện tại 
Vị trí tới Vị trí tới 
19 
Khi baùn kính R 
ñöôïc laäp trình töông ñoái 
Góc được lập trình tuyệt 
đối 
Vị trí hiện tại Vị trí hiện tại 
Vị trí tới 
Vị trí tới 
Góc được lập trình tương đối 
20 
Thí duï caàn khoan 3 loã caùch ñeàu nhau 120o treân baùn 
kính 100 mm 
Laäp trình tuyeät ñoái: 
Laäp trình tuyeät ñoái cho baùn 
kính, töông ñoái cho goùc: 
Caùc leänh sau ñaây khoâng duøng cho heä toïa ñoä cöïc: 
G04, G10, G52, G92, G53, G22, G68, G51 
21 
Vaùt meùp C 
Vaùt meùp 
Giao ñieåm aûo 
Baïn coù theå cheøn theâm leänh vaùt meùp giöõa hai block ñieàu khieån 
duïng cuï di chuyeån theo hai ñöôøng thaúng 
22 
Bo troøn goùc vôùi baùn kính R 
Baïn coù theå cheøn theâm leänh bo troøn goùc giöõa hai block ñieàu 
khieån duïng cuï di chuyeån theo hai ñöôøng thaúng. 
Taâm cung troøn vôùi baùn kính R 
Giao ñieåm aûo 
G91 G01 X100.0 
R10.0 ; 
X100.0 Y100.0 ; 
23 
Thí duï laäp trình vôùi leänh bo troøn R vaø vaùt meùp C 
Hình 6-31 
.... 
G91G01 X110.0 R30.0 
F200.0 ; 
Y100.0 C20.0 ; 
X-110.0 C20.0 ; 
Y-100.0 ; 
.... 
24 
Döøng chính xaùc cuoái haønh trình aên dao khi gia 
coâng: G09, G61, G62, G63, G64 
Trong cheá ñoä gia coâng vôùi leänh G01, söï chuyeån tieáp giöõa hai 
block thöôøng xaûy ra tröôùc khi dao tôùi vò trí laäp trình thaät söï, daãn 
ñeán taïi goùc, coù hieäân töôïng bo troøn. 
Hình 6-32 
Vò trí kieåm tra taïi goùc tröôùc khi thöïc 
hieän block 2 
Ñöôøng di chuyeån cuûa dao trong cheá ñoä 
döøng chính xaùc 
Ñöôøng di chuyeån cuûa dao trong cheá ñoä caét 
thöôøng 
G09, G61 
G64 
25 
Ñeå ñieàu khieån söï di chuyeån cuûa duïng cuï, baïn coù 
theå duøng caùc leänh sau ñaây: 
G09 X_ Y_ Z_ ; 
G61 ; 
G62 ; 
di chuyeån chính xaùc ñeán goùc giöõa hai block. 
Leänh naøy chæ coù hieäâu löïc trong doøng leänh 
maø noù ñöùng. 
-Di chuyeån chính xaùc ñeán goùc giöõa hai 
block, gioáng nhö G09, nhöng leänh naøy coù 
hieäâu löïc cho tôùi khi xuaát hieän moät trong 
nhöõng leänh G62, G63, G64. 
Cheá ñoä giaûm toác ñoä aên dao taïi goùc trong 
(<180o) töï ñoäng khi gia coâng vôùi buø tröø baùn 
kính dao, thieát laäp bôûi tham soá No. 214. Vôùi 
thieát laäp naøy, khi dao gaàn tôùi goùc trong thì 
seõ giaûm toác ñoä ñeå ñaït ñöôïc ñoä boùng toát hôn 
taïi goùc. 
26 
G62 - Cheá ñoâï giaûm toác taïi goùc trong; 4 tröôøng hôïp 
27 
Le, Ls laø ñoïan giaûm toác, thieát laäp 
bôûi tham soá No. 580 vaø 581 
Toác ñoä aên dao seõ giaûm töø a ñeán b 
Ñöôøng laäp trình 
Ñöôøng taâm dao 
28 
Khi gia coâng beân trong moät cung troøn thì söï giaûm toác töï 
ñoäng cuõng xaûy ra töï ñoäng, baát keå laø coù G62 hay khoâng. 
Hình 6-33 
Ñöôøng laäp 
trình 
Quyõ ñaïo 
taâm duïng 
cuï 
Toác ñoä caét thöïc teá Ftt ñöôïc 
tính theo coâng thöùc: 
p
c
tt
R
R
FF 
29 
Khi Rc << Rp Rc/Rp quaù nhoû vaø Ftt = 0, duïng cuï seõ 
ñöùng laïi. 
Tham soá No. 213 thieát laäp giaù trò heä soá giaûm toác 
nhoû nhaát MDR (minimal deceleration ratio). Khi 
Rc/Rp nhoû hôn MDR thì Ftt laáy baèng F X MDR. 
G63 ; 
G64 ; 
- Duïng cuï khoâng giaûm toác ñoä cuoái haønh trình khi 
gia coâng ren. 
- Duïng cuï khoâng giaûm toác ñoä cuoái haønh trình khi 
gia coâng caùc goùc trong. Cheá ñoä naøy laø maëc ñònh 
cuûa heâï thoáng. 
G61, G62, G63, G64 laø nhöõng leänh khoâng töông hôïp. Khi moät 
trong caùc leänh naøy xuaát hieän thì seõ töï ñoäng huûy leä kia. 
30 
Chöùc naêng gia coâng ren G33 
Baïn coù theå caét ren truï ngoøai hay truï trong treân maùy phay nhôø leänh 
G33. Quy taéc vieát leänh nhö sau: 
G33 Z_ F_ ; 
Thí duï ñeå caét ren vôùi 
ñoïan daøi Z = 30,0 mm, 
böôùc ren 1,5 mm baïn 
vieát: 
G91 G95 G33 Z-30.0 
F 1.5 ; 
31 
Thí duï tieän ren truï trong 
Chöông trình ñöôïc 
vieát nhö sau: 
O6036 ; 
G92 X0 Y0 Z20.0 ; 
S100 M03 ; 
M08 ; 
G90 G33 Z-30.0 
F2.5 ; 
M19 ; 
G00 X5.0 ; 
Z20.0 ; 
M00 ; 
X0 M03 
G04 P1000 ; 
G33 Z-30.0 F2.5 ; 
M19 ; 
... 
M19 ; 
G00 X5.0 ; 
Z20.0 ; 
X0 ; 
M05 ; 
M09 ; 
M30 ; 
32 
Tóm lược 
Trong bài học này, chúng ta đã tìm hiểu các 
lệnh nội suy. 
• Đây là những lệnh cơ bản. 
• Các hệ thống CAD/CAM thường lập trình 
CNC dựa trên những lệnh cơ bản này. 
• Phải nắm thật vững các lệnh này (thuộc 
lòng) khi lập trình bằng tay. 
33 
Bài tập 
Hãy tự mình viết chương trình điều khiển dụng cụ cắt 
di chuyển theo các qũy đạo sau. 
Cho trược các dữ liệu sau: 
Lập trình hệ mét, trong mặt phẳng XY, lập trình tuyệt 
đối hay tương đối. 
Dao phay ngón đường kính 10 mm, dài 50 mm 
Tốc độ cắt 120 m/ph 
Tốc độ ăn dao (lượng chạy dao) 250 mm/ph 
34 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
20 
20 
50 
O 10 30 40 60 
10 
30 
40 
60 
50 
Y 
x 
70 80 90 
use F100 as feedrate 
----- rapid traverse 
___ cutting feed 
Laäp trình tuyeät ñoái 
O0009; 
N10 G90 G00 X30.0 
Y10.0 M03; 
N20 Z2.0; 
N30 G01 Z-10.0 F100 ; 
N40 Y.0; 
N50 X20.0; 
N60 X30.0 Y60.0; 
N70 X70.0 ; 
N80 X80.0 Y30.0 ; 
N90 X70.0 ; 
N100 Y.0; 
N110 X30.0; 
N120 Z100.0 M05; 
N130 X0 Y0 ; 
N140 M30; 
35 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
20 
X 
20 
50 
O 10 30 40 60 70 
10 
30 
40 
60 
50 
---RAPID TRAVERSE G00 
___ CUTTING FEED G01 
Y 
36 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
X 
O 
Y 
20 
2
0
37 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
X 
O 
Y 
38 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
20 
X 
20 
50 
O 10 30 40 60 70 
10 
30 
40 
60 
50 
Y 
80 90 
39 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
P1 6.000 29.394 
P2 54.00 19.596 
P3 38.0 -16.00 
P4 24.00 -18.00 
P5 32.00 -24.00 
X 
O 
30 
30 
Y 
-30 
-30 
50 
P 1 
P 2 
P 3 
P 4 
P 5 
40 
Caùc thí duï vaø baøi taäp 
20 
X 
20 
50 
O 10 30 40 60 70 
10 
30 
40 
60 
50 
Y 
80 90