Bài giảng Đánh giá cảm quan thực phẩm - Phép thử phân biệt - Nguyễn Hà Diêu Trang

11
ÐÁNH GIÁ C M QUAN TH C PH M
Sensory Evaluation Practices
Phép th phân bi t
PHÉP TH PHÂN Bi T
2
PHÉP TH PHÂN Bi T 
HAI S N PH M CÓ KHÁC NHAU KHÔNG?
Li u ngu i th có nh n bi t du c s khác nhau gi a hai s n 
ph m hay nhi u s n ph m?
PHÉP TH PHÂN Bi T
3
N i dung
Lý thuy t phép th
Các phép th phân bi t
– M c dích
– Cách ti n hành
– Luu ý thí nghi m
2PHÉP TH PHÂN Bi T
4
Lý thuy t c a phép th phân bi t
PHÉP TH PHÂN Bi T
5
Lý thuy t phát tín hi u
Phuong pháp và mô hình Thurstone
Ch s R: s d ng thang do
PHÉP TH PHÂN Bi T
6
Cách ti n hành m t phép th
25-30 ngu i th
Ch n phép th
X lý s li u: ki m d nh gi thuy t Ho
K t lu n: ngu i th có nh n th y s khác 
bi t gi a 2 m u hay không
3PHÉP TH PHÂN Bi T
7
L a ch n phép th
Phép th phân bi t- “don gi n”
M c dích: Ð phân bi t s khác nhau gi a các 
m u s n ph m
Có 5 lo i phép th thông thu ng 
PHÉP TH PHÂN Bi T
8
So sánh c p dôi
Hai m u khác/gi ng nhau?
Tam giác
M u nào khác nh t v i 2 m u còn
l i?
n-AFC
M u nào ng t hon so v i m u kia?
AnotA
Ch n m u nào là m u chu n A?
Hai-Ba
Ch n m u nào là m u chu n R 
trong 2 m u?
A notAA
976821437
342 608 194
A A B
759035
B A
A BReference 
976821437
759035
B A
2-AFC
Gi ng
Khác
PHÉP TH PHÂN Bi T
9
Phép th tam giác – Triangle Test
M c dích: xác d nh s khác nhau chung v 2 
s n ph m và s khác nhau là nh
Ð i tu ng áp d ng: không có m u chu n và 
ngu i th không c n hu n luy n
4PHÉP TH PHÂN Bi T
10
Phép th tam giác
Cách ti n hành:
Ngu i th nh n du c 1 b (set) g m 3 m u th , 
trong dó có 2 m u gi ng nhau. Ngu i th du c yêu 
c u th m u t trái sang ph i và xác d nh m u nào 
khác v i 2 m u còn l i.
Ví d : 
6 t h p trình bày: AAB, ABA, BAA, BBA, BAB, ABB
Luu ý: cách trình bày m u cân b ng cho các ngu i 
th
PHÉP TH PHÂN Bi T
11
Cách trình bày m u cho ngu i th d i v i phép th 
tam giác
PHÉP TH PHÂN Bi T
12
Phép th tam giác
PHI U HU NG D N phép th tamg giác
Các b n hãy thanh v b ng nu c l c tru c khi th m u
Các b n nh n du c 1 b s n ph m g m 3 m u trà xanh, trong dó có 2 m u gi ng nhau. 
B n hãy th n m m u theo th t t ph i sang trái và cho chúng t i bi t m u nào khác so 
v i 2 m u còn l i.
Chú ý: Không n m l i m u khi dã th sang m u khác. Không thanh v gi a nh ng l n 
n m m u trong 1 b s n ph m.
PHI U TR L I phép th tam giác
Các b n nh n du c 1 b s n ph m g m 3 m u trà xanh, trong dó có 2 m u gi ng nhau. B n 
hãy th n m m u theo th t t ph i sang trái và cho chúng t i bi t m u nào khác so v i 2 
m u còn l i b ng cách khoanh tròn vào mã c a m u dó
Chú ý: khi không xác d nh du c s khác nhau thì b n ph i dua ra câu tr l i b ng cách doán
Cám on b n dã tham gia!
541 476 760
5PHÉP TH PHÂN Bi T
13
Phép th phù h p AnotA
M c dích: xem m t s n ph m có khác v i 
s n ph m m u hay không
Ð i tu ng áp d ng: khi yêu c u ngu i th 
ph i nh nh ng tính ch t c m quan c a 
m u. Dùng cho ngu i th là chuyên 
gia/tuy n ch n 
PHÉP TH PHÂN Bi T
14
Phép th AnotA
Cách ti n hành:
Ngu i th dánh giá m u th nh t du c g i là m u 
A, yêu c u ghi nh tính ch t c a m u này. Sau dó 
m u A du c l y di. 
Ti p theo, ngu i th n m m u th 2 và cho bi t 
m u này có gi ng m u th d u tiên không
Ví d : 
Ngu i th s th 1 dãy m u trong dó có m u A
Luu ý: cách trình bày m u cân b ng cho các ngu i 
th
PHÉP TH PHÂN Bi T
15
Phép th AnotA
PHI U HU NG D N phép th AnotA
Các b n hãy thanh v b ng nu c l c tru c khi th m u
Các b n nh n du c 1 m u s a A và th n m mãu này d thu c tính ch t c a m u này. Sau 
dó b n s nh n du c m t dãy m u s a và xác d nh m u nào là m u A, m u nào không ph i 
là m u A. Ðánh d u vào v trí thích h p
Chú ý: các b n ph i “nh ” m u A vì không du c th l i m u này
PHI U TR L I phép th AnotA
Tên:. Ngày th :..
Chú ý: khi không xác d nh du c s khác nhau thì b n ph i dua ra câu tr l i b ng cách doán
Cám on b n dã tham gia!
M u: 541
M u: 476
M u: 760
A Không A
A Không A
A Không A
6PHÉP TH PHÂN Bi T
16
Phép th n-AFC (Alternative Forced 
Choice)
M c dích: xác d nh s khác nhau gi a các s n 
ph m v m t tính ch t c m quan nh t d nh
– 2-AFC: 2 t h p m u AB, BA
– 3-AFC: 3 t h p m u: AAB,ABA, BAA ho c 
ngu c l i
Ð i tu ng áp d ng: khi dã bi t tính ch t m t c m 
quan c a m u th . Ngu i th không qua hu n luy n
Trình bày m u c n cân b ng v i s ngu i th 
PHÉP TH PHÂN Bi T
17
Cách ti n hành
2-AFC: ngu i th có 1 b m u g m 2 s n 
ph m và du c yêu c u xác d nh m u nào có 
m t tính ch t c m quan (d d ng, ng t, 
chua) vu t tr i hon (more than)
3-AFC: ngu i th có 1 b m u g m 3 s n 
ph m và du c yêu c u xác d nh m u nào có 
m t tính ch t c m quan (d d ng, ng t, 
chua) vu t tr i hon (most)
PHÉP TH PHÂN Bi T
18
Phép th n-AFC
PHI U HU NG D N phép th 2-AFC
Các b n hãy thanh v b ng nu c l c tru c khi th m u
Các b n nh n du c 1 b s n ph m s a chua g m 2 m u th . B n hãy th n m m u theo 
th t t trái sang ph i và cho bi t s n ph m nào chua hon
Chú ý: Không n m l i m u khi dã sang m u khác. Không thanh v gi a nh ng l n n m 
m u trong 1 b s n ph m.
PHI U TR L I phép th 2-AFC
Tên:. Ngày th :..
M u nào CHUA hon và khoanh tròn m u dó
Chú ý: khi không xác d nh du c s khác nhau thì b n ph i dua ra câu tr l i b ng cách doán
Cám on b n dã tham gia!
M u: 541 M u: 476
7PHÉP TH PHÂN Bi T
19
Phép th c p dôi khác bi t
M c dích: xác d nh s khác/gi ng nhau gi a hai 
m u s n ph m.
Ð i tu ng áp d ng: thay th cho phép th tam giác 
khi s n ph m có tác d ng kéo dài, s n ph m ph c 
t p, ho c ch du c cung c p trong th i gian ng n 
ho c khi s d ng 3 m u cùng m t lúc không kh thi. 
Ví d : cà phê Arabica, Robusta
T h p m u: AA, AB, BA, BB
PHÉP TH PHÂN Bi T
20
Cách ti n hành:
Ngu i th có 1 b m u g m 2 s n ph m và 
th theo th t t ph i sang trái và xác d nh 
hai m u này gi ng/khác nhau
PHÉP TH PHÂN Bi T
21
Cách trình bày m u cho ngu i th c a phép 
th c p dôi
8PHÉP TH PHÂN Bi T
22
Phép th c p dôi khác bi t
PHI U HU NG D N phép th c p dôi
Các b n hãy thanh v b ng nu c l c tru c khi th m u
Các b n nh n du c 1 b s n ph m s a chua g m 2 m u th . B n hãy th n m m u theo 
th t t trái sang ph i và cho bi t 2 s n ph m này có gi ng hay khác nhau?
Chú ý: Không n m l i m u khi dã n m sang m u khác. Không thanh v gi a nh ng l n 
n m m u trong 1 b s n ph m.
PHI U TR L I phép th c p dôi
Tên:. Ngày th :..
Hai m u và. gi ng hay khác nhau? tuong ng vào câu tr l i
Chú ý: khi không xác d nh du c s khác nhau thì b n ph i dua ra câu tr l i b ng cách doán
Cám on b n dã tham gia!
Gi ng Khác
461 390
PHÉP TH PHÂN Bi T
23
Phép th 2-3 
M c dích:
Ð i tu ng áp d ng: m u R là m u ngu i th 
dã quen thu c, m u còn l i là s n ph m m i. 
Ngu i th không qua hu n luy n
T h p m u: 
– 2-3 m t phía: m u chu n R không thay d i
RAAB, RABA
– 2-3 hai phía: m u chu n R thay d i
RAAB, RABA, RBAB, RBBA
PHÉP TH PHÂN Bi T
24
Cách ti n hành:
Ngu i th nh n 1 b m u g m 1 m u chu n R 
và 2 m u trong dó có 1 m u gi ng m u R. 
ngu i th th m u R nhi u l n d “thu c 
m u”. 
Sau dó th 2 m u còn l i và xác d nh m u nào 
gi ng m u R ban d u
9PHÉP TH PHÂN Bi T
25
Cách trình bày m u cho ngu i th d i v i 
phép th 2-3
PHÉP TH PHÂN Bi T
26
Phép th 2-3
PHI U HU NG D N phép th 2-3
Các b n hãy thanh v b ng nu c l c tru c khi th m u
Các b n nh n du c 1 b s n ph m g m 3 m u trà xanh, trong dó có 1 m u chu n R và 2 
m u còn l i có m t m u gi ng m u R. B n hãy th n m m u R nhi u l n d nh tính ch t 
c a m u này 
Sau dó, n m theo th t t ph i sang tráic a 2 m u còn l i và cho chúng t i bi t m u nào 
gi ng v i m u chu n R ban d u.
Chú ý: Không n m l i m u khi dã th sang m u khác. Không thanh v gi a nh ng l n 
n m m u trong 1 b s n ph m.
PHI U TR L I phép th 2-3
Tên:. Ngày th :..
Các b n n m theo th t t ph i sang trái c a 2 m u và cho chúng t i bi t m u nào gi ng v i 
m u chu n R ban d u b ng cách khoanh tròn vào mã c a m u dó
Chú ý: khi không xác d nh du c s khác nhau thì b n ph i dua ra câu tr l i b ng cách doán
Cám on b n dã tham gia!
R 476 760
This document was created with Win2PDF available at 
The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only.
This page will not be added after purchasing Win2PDF.