Bài giảng Hóa dược - Thuốc gây mê

BOÄ MOÂN HOÙA DÖÔÏC
www.facebook.com/thaikminh
ÑAÏI CÖÔNG
BN khoâng ñau ñôùn khi moå
Khoâng choáng ñoái töï nhieân
Giaõn cô vaän ñoäng hoaøn toaøn
Maát yù thöùc caûm nhaän
Nhaïy caûm cuûa neuron thaàn kinh
Lieàu thuoác meâ söû duïng
Tuyø töøng BN
ÑAÏI CÖÔNG
An thaàn
Suy giaûm yù thöùc
Giaûm tuaàn hoaøn vaø hoâ haáp
Giaõn cô vaän ñoäng
Maát phaûn xaï
Voâ caûm taïm thôøi
ÑAÏI CÖÔNG
z Khôûi meâ nhanh, nheï nhaøng, hoài phuïc nhanh
z Deã chænh lieàu
z Giaõn cô vaän ñoäng hoaøn toaøn
z Khoâng aûnh höôûng tuaàn hoaøn, hoâ haáp
z Khoâng ñoäc, khoâng taùc duïng phuï
z Khoâng chaùy noå, giaù thaønh thaáp
ÑAÏI CÖÔNG
1- Phöông phaùp hôû
2- Phöông phaùp kín
3- Phöông phaùp kín - hôû
PHAÂN LOAÏI
1- Thuoác tieàn meâ
„ Nhoùm benzodiazepin
Midazolam, flunitrazepam, diK clorazepat
„ Meprobamat
„ Nhoùm phenothiazin
Alimemazin tartrat, clopromazin
„ Hydroxyzin
„ Atropin
PHAÂN LOAÏI
2- Thuoác meâ duøng ñöôøng chích
Barbiturat : Na thiopental
Non-barbiturat : propofol, etomidat, Na-OH butyrat
DC morphin : fentanyl, sufentanyl, alfentanyl
Nhoùm giaõn cô cura
PHAÂN LOAÏI
3- Thuoác meâ ñöôøng hoâ haáp
Daãn chaát halogen bay hôi
°Halothan
°Enfluran
°Sevofluran
°Isofluran
°Desfluran
Caùc thuoác khaùc : N2O, ether ethylic
CAÙC THUOÁC TIEÀN MEÂ
Dòu vaø giaûm lo laéng cuûa beänh nhaân
Ngöøa caùc tai bieán cuûa thuoác meâ
Giaõy duïa
Kích thích, hung haêng
Giaûi phoùng histamin, maãn caûm
Co thaét pheá quaûn
Giaûm lieàu vaø taêng TD thuoác meâ --> Giaûm TD phuï
CAÙC THUOÁC TIEÀN MEÂ
N
NCl
F
NH3C
Midazolam (Hypnovel(R)) Flunitrazepam (Narcozep(R))
N
N
OCH3
O2N
F
CAÙC THUOÁC TIEÀN MEÂ
N
NCl
O
H
COOK. KOH
C
H3C
H7C3
CH2
CH2
O C
O
NH2
O C NH2
O
Dikali clorazepat
(Tranxeøne(R))
Meprobamat (Equanil(R))
CAÙC THUOÁC TIEÀN MEÂ
N
S
X
CH2 CH2 CH2 N(CH3)2
X = H : alimemazin
(Theùraleøne(R))
X = Cl : clopromazin
(Largactil(R)) 
CH
N
Cl
N
NH2
Hydroxyzin (Atarax(R))
N
H
H
CH3
C
H
OC CH
O CH2OHAtropin
NNH
NaS
C2H5
CH
O
O CH3
(CH2)2CH3
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Boät KT traéng hay vaøng nhaït, huùt nöôùc maïnh
Muøi khoù chòu
Khoâng beàn trong nöôùc (duøng môùi pha)
Thiopental Na
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Ñònh tính
Vôùi Co(NO3)2 vaø CaCl2/ NaOH --> tuûa xanh
--> daïng acid, ño mp vaø IR (so chuaån)
Ñònh löôïng
Phaàn Na : acid kieàm (CT ñoû methyl)
Phaàn acid : Li methoxyd/ MeOH dm DMF
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Gaây meâ ñoäc laäp cho phaãu thuaät ngaén 15-30min
Phoái hôïp N2O
Taùc duïng nhanh sau 15-30 giaây
Buoàn nguû keùo daøi
Giaûm hoaït ñoäng tim vaø pheá quaûn
Co thaét thanh pheá quaûn
TD PHUÏ
Maãn caûm barbiturat, hen pheá quaûn, COPD
NN
CH
C
CH3
O
OC2H5
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Etomidat
Ñoäc laäp : phaãu thuaät ngaén (nong naïo coå töû cung)
Phoái hôïp : taêng hieäu löïc caùc thuoác meâ hoâ haáp
Neân duøng tröôùc vôùi thuoác tieàn meâ (gaây kích thích)
Ít TD phuï treân tuaàn hoaøn vaø hoâ haáp
Cl
NH
CH3
O
Ketamin (Keùtalar®)
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Gaây meâ / phaãu thuaät ngaén, saûn khoa
Phoái hôïp thuoác meâ khaùc nhö N2O
Ñònh tính : IR, ion Cl-
Ñònh löôïng : acid-base
CH3CH2 C
O
N N CH2CH2
CH2
C
CH2
COOHHO
COOH
COOH
.
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Fentanyl
Ñònh tính : quang phoå IR
Ñònh löôïng : MT khan
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH - FENTANYL
Gaây meâ vaø giaûm ñau
Giaûm ñau sau moå
Ñau do ung thö (daïng thuoác daùn qua da)
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Nhoùm giaõn cô kieåu cura
Phong beá thaàn kinh cô
Tieàn meâ khi thoâng khí quaûn
Duy trì meâ trong phaãu thuaät caàn giaõn cô
THUOÁC MEÂ DUØNG ÑÖÔØNG CHÍCH
Nhoùm giaõn cô kieåu cura
ª Khöû cöïc : suxamethonium iodid
ª Khoâng khöû cöïc
Atracurium
Cisatracurium
Mivacurium
Pancuronium
Rocuronium
Vecuronium
Nhoùm giaõn cô kieåu cura
Chất ức chế hay phong bế thần kinh-cơ
- Khử cực: tác động bằng cách khử cực màng tế
bào Æ giảm đáp ứng với ACh
- Không khử cực: gắn kết với thụ thể của ACh Æ
cạnh tranh với tác động của ACh
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP
Lieân quan caáu truùc - taùc ñoäng döôïc löïc
0 Baûn chaát halogen gaén vaøo coâng thöùc
F vaø Cl laøm taêng khaû naêng gaây meâ
Br taêng khaû naêng trò ho vaø an thaàn
I taêng khaû naêng saùt khuaån
0 Soá löôïng halogen gaén vaøo
Nhieàu : taêng taùc duïng nhöng taêng ñoäc tính
0 Daïng trans ít ñoäc hôn daïng cis
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - HALOTHAN
Cl
Br
H
F
F
F
Chaát loûng bay hôi
Khoâng maøu
Linh ñoäng
Khoâng chaùy noå
Chæ ñònh
Khôûi meâ vaø duy trì meâ
Mechanism
• Lipid theory: outdated
• General anaesthetics inhibit excitatory functions of some 
CNS receptors, such as glutamate or 5-HT receptors. 
Some general anaesthetics also excite inhibitory 
receptors, notably GABAA receptors and TREK. GABAA 
is a major target of the IV anaesthetics thiopental and 
propofol.
• General anaesthetics may decrease transmitter release 
pre-synaptically or decrease excitability of post-synaptic 
neuron.
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP
Enfluran
Desfluran
Isofluran
Sevofluran
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - N2O
NH4NO3 N2O + H2O 
170OC
Khoâng maøu, khoâng muøi, d = 1,97
Tan trong nöôùc vaø dung moâi höõu cô, daàu beùo
Ñònh tính
Vôùi pyrogallol/OH- : --> naâu, khoâng bò haáp phuï
Quang phoå IR
Goã than : chaùy buøng
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - N2O
Chæ ñònh
Gaây meâ yeáu, giaõn cô vaø giaûm ñau yeáu
Phoái hôïp caùc thuoác khaùc
Duøng chung oxygen (60 : 40)
Ñaøo thaûi nhanh (1-2 phuùt)
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - ETHER
2C2H5OH + SO2
HO
HO
130-140 oC
+ H2OO2S
OC2H5
OH
O2S
OC2H5
OH
+ C2H5OH C2H5 O C2H5 + H2SO4
Röûa baèng kieàm, caát thoâ
Loaïi aldehyd baèng Na bisulfit
Loaïi peroxyd = FeSO4/OH-
Caát phaân ñoaïn
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - ETHER
Chaát loûng khoâng maøu, muøi ñaëc tröng
Vò ngoït nheï, TO soâi 34-35OC
Deã bay hôi, deã chaùy, deã noå
Thöôøng chöùa nöôùc vaø coàn (baûo quaûn)
Ñònh tính
Ño tæ troïng : 0,714-0,716
Khoaûng chöng caát : 34-35OC
THUOÁC GAÂY MEÂ ÑÖÔØNG HOÂ HAÁP - ETHER
Gaây meâ chaäm vaø keùo daøi (lipophile)
Ít söû duïng (chaùy noå)
Gaây taêng tieát dòch, khoù thôû
Haäu phaãu : buoàn noân, oùi, giaûm nhu ñoäng ruoät