Bài giảng Luật và chính sách công

1 
Luật và chính sách công 
MPP5-L1 
Mục đích môn học 
 Sau môn học Nhập môn chính sách công => chính sách tốt cần 
được thể hiện dưới hình thức pháp lý phù hợp => dịch chính sách 
thành luật => tổ chức thực hiện chính sách thông qua thực hiện luật. 
=> Quan tâm thứ nhất: Luật pháp có vai trò gì trong thể chế hóa, thực hiện 
chính sách công? 
 Ngược lại: các quy trình pháp luật cần được thiết kế như thế nào để 
giúp hình thành các chính sách công tốt, công bằng, tránh được các 
chính sách tùy tiện, thiên vị, duy ý chí. 
=> Quan tâm thứ hai: Luật pháp cần được thiết kế như thế nào để đảm 
bảo cho sự ra đời của các chính sách công tốt? 
12/11/2012 1 MPP5-L1 
2 
Mục tiêu cụ thể 
1. Hiểu biết về hệ thống pháp luật, các phương pháp nghiên cứu hệ 
thống pháp luật 
2. Vai trò của pháp luật đối với phát triển 
3. Nhận biết quy trình lập pháp, thực hiện pháp luật, đảm bảo công lý 
4. Phát triển các quan niệm, phương pháp, kỹ năng cần thiết để đánh 
giá chất lượng pháp luật trong một số lĩnh vực chính sách công cụ 
thể được lựa chọn: 
 Pháp luật về sở hữu 
 Tự do khế ước, Tự do cạnh tranh 
 Giải quyết tranh chấp, đảm bảo công lý 
 Các lĩnh vực cụ thể khác thông qua học nhóm 
12/11/2012 2 MPP5-L1 
Kế hoạch học tập 
27/11 
- Giới thiệu môn học 
- Đọc: Peerenboon 
29/11 
- Tổng quan về pháp 
luật 
- Lập nhóm (≤ 5 người) 
-TH1: Việc hiếu, việc hỷ 
04/12 
- Pháp luật và phát 
triển 
- Đọc: Seidman 1-4, 
Pistor and Wellons 
06/12 
-Tổng quan về Luật 
hiến pháp 
- Đọc: HP 1946, 1959, 
1980, 1992 (2001), dự 
thảo HP sửa đổi 2013 
- Weingast 2008 
11/12 
- Quy trình lập pháp 
- Đọc: Seidman 5-8 
13/12 
-Đánh giá chất lượng 
văn bản pháp luật 
-Đọc: Seidman 5-8, 
OECD 2007 
-Luật BHVBPL 2008 
18/12 
-Luật tài sản (1): Luật 
đất đai 
- Đọc: T.T. Thu 2010 
-TH2: Phú Mỹ Hưng 
20/12 
- Luật tài sản (2): Thực 
hiện quyền CSH tại 
DNNN 
- Đọc: OECD 2005 
- TH3: Vinashin 
27/12 
-Pháp luật hợp đồng 
- Thảo luận: Khung khổ 
pháp luật cho PPP 
- VCCI 2010 
03/01/2013 
-Pháp luật cạnh tranh 
- TH4: Vinapco 
- Chiều 03/01/2013 
xem phim: Conspirator 
08/01/2013 
- Giải quyết tranh chấp 
- Đọc: VDR 2010 Ch5 
-TH5: Vedan 
10/01/2013 
-Tiệm cận công lý: Hệ 
thống tòa án ở VN 
- Đọc: Ginsburg 2010 
-TH6: Bà Ba Sương 
12/11/2012 3 MPP5-L1 
3 
Làm việc nhóm 
Tuần 1: 
-Xác định lĩnh vực pháp luật cần 
đánh giá: 05 SV x 12 nhóm 
- Lập dàn ý Báo cáo đánh giá 
thực trạng pháp luật trong lĩnh 
vực đã chọn 
Tuần 2: 
-Tập hợp và hệ thống hóa hệ 
thống văn bản pháp luật liên 
quan 
- Lựa chọn những VBPL đã có 
ảnh hưởng tích cực đến ngành 
-04/12: Đăng ký đề tài nhóm 
Tuần 3: 
-Tập hợp những văn bản đang 
cần chỉnh sửa, hạn chế phát 
triển của ngành 
- Tập hợp các dự kiến văn bản 
pháp luật đang được soạn mới 
-11/12: Đề cương sơ bộ 
Tuần 4: 
- Thảo luận về thứ tự ưu tiên 
- Lựa chọn một dự thảo luật cần 
đánh giá 
- Thảo luận tiêu chí đánh giá 
- Tiến hành đánh giá 
-27/12: Vấn đề pháp luật, tiêu 
chí đánh giá 
Tuần 5: 
-Thảo luận những thuận lợi, khó 
khăn trong phát triển lĩnh vực 
luật đã chọn 
- Bước đầu soạn bản Báo cáo 
đánh giá thực trạng pháp luật 
Tuần 6: 
- Soạn thảo báo cáo 
- Chuẩn bị bài thuyết trình 
- 2101/2012: Nhóm 1-6 
- 22/01/2012: Nhóm 7-12 
- 05/02/2012: Nộp báo cáo 
nhóm 
12/11/2012 4 MPP5-L1 
Từ gợi ý (MPP3) 
 Quy trình ban hành văn bản pháp quy ở địa phương 
 Pháp luật liên quan tới quản lý dịch vụ công ích ở địa phương 
(nước sinh hoạt, rác, công viên, phương tiện công cộng) 
 Pháp luật liên quan tới quản lý nhà nước về y tế, giáo dục, văn hóa, 
xã hội, phát triển kinh tế địa phương, quản lý đất đai 
 Pháp luật liên quan đến tài chính, ngân hàng, chứng khoán, định giá 
tín nhiệm, bảo vệ nhà đầu tư 
 Pháp luật liên quan đến tự chủ đại học, khả năng nghiên cứu KH-
CN, năng lực cạnh tranh của đại học VN 
 Đánh giá pháp luật liên quan đến khu vực DNNN (quản lý vốn, tài 
chính DN, chế độ hạch toán, báo cáo, quản lý nhân sự DN) 
12/11/2012 5 MPP5-L1 
4 
Đến chọn nhóm (MPP3) 
1. Đánh giá thực trạng pháp luật đối với lĩnh vực quản lý 
cán bộ, công chức 
2. Đánh giá pháp luật về phát triển nhà ở xã hội trên địa 
bàn TP HCM 
3. Đánh giá thực trạng pháp luật về giáo dục mầm non 
4. Đánh giá thực trạng pháp luật về quản lý đất nghĩa 
trang, nghĩa địa (đất chuyên dùng) 
5. Đánh giá thực trạng pháp luật về đăng ký đầu tư các 
dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế 
6. Đánh giá bất cập trong pháp luật về quản cáo và thực 
tiễn tổ chức thực hiện 
7. Đánh giá pháp luật về quyền tác giả đối với chương 
trình máy tính và sưu tập dữ liệu 
12/11/2012 6 MPP5-L1 
Nhóm MPP3 
8. Những tác động ngược chiều của văn bản QPPL đối 
với tiến trình tự chủ hóa đại học ở VN 
9. Đánh giá pháp luật về tài chính vi mô 
10. Bất cân xứng thông tin: Đánh giá pháp luật và thực thi 
pháp luật qua hoạt động quản lý nhà nước của Ủy ban 
chứng khoán 
11. Đánh giá pháp luật bảo vệ nhà đầu tư (cổ đông thiểu 
số) trên thị trường chứng khoán 
12. Đánh giá thực trạng pháp luật trong quản lý thị trường 
ngoại hối ở VN 
13. Đánh giá thực trạng pháp luật kiểm soát chuyển giá 
12/11/2012 7 MPP5-L1 
5 
MPP4 – Nhóm 1-7 
1. Đánh giá pháp luật về phòng chống rửa tiền ở Việt Nam 
2. Điều tiết thị trường ngoại tệ “phi chính thức” ở Việt Nam 
4. Đánh giá pháp luật bảo vệ cổ đông thiểu số về khả năng tiếp 
cận thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam 
5. Luật đấu thầu trong đầu tư công ngành xây dựng công trình 
6. Pháp luật về hợp tác công-tư PPP 
7. Đánh giá pháp luật về ưu đãi cho khu phi thuế quan thuộc khu 
kinh tế cửa khẩu 
8 12/11/2012 MPP5-L1 
MPP4 Nhóm 8-13 
7. Đánh giá pháp luật về đình công ở Việt Nam 
8. Đánh giá và đề xuất pháp luật về hội ở Việt Nam 
9. Pháp luật điều chỉnh trách nhiệm nghề nghiệp của bác sĩ đối với bệnh nhân 
10. Đề xuất ban hành Luật về cái chết nhân đạo tại Việt Nam 
11. Đánh giá pháp luật về giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực môi trường 
12. Đánh giá pháp luật điều chỉnh vê ̀ gia ́ đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái 
định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại BR-VT 
13. Đánh giá pháp luật về chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp tại 
TPHCM 
9 12/11/2012 MPP5-L1 
6 
Gợi ý đề tài - 2 
 Pháp luật sở hữu: 
 Chính sách đối với đất nông nghiệp => Vấn đề thu hồi đất của nông dân => Bồi 
thường, giải tỏa, khiếu nại tố cáo => Thảo luận LĐĐ/BLDS sửa đổi 
 Sở hữu chung/riêng trong các chung cư/tình trạng sở hữu trong các dự án BĐS 
 Chênh lệch địa tô, chính sách bồi thường đối với nhà mặt tiền (mặt phố) 
 Pháp luật quản lý đầu tư công 
 Pháp luật kiểm soát đầu tư công 
 Thực thi pháp luật đấu thầu trong mua sắm công cộng 
 Vai trò của Quốc hội, Luật Ngân sách trong kiểm soát đầu tư công 
 Pháp luật quản lý nợ công, vấn đề vay nợ nước ngoài 
 Pháp luật quản lý tập đoàn kinh tế nhà nước 
 Quản lý vốn nhà nước tại các tập đoàn kinh tế NN 
 Chế độ pháp lý đối với các tập đoàn kinh tế nhà nước, quản trị DNNN 
12/11/2012 10 MPP5-L1 
Gợi ý đề tài - 3 
 Cải cách hành chính 
 Chính quyền minh bạch và quyền tiếp cận thông tin của người dân 
 Pháp luật xử lý vi phạm hành chính: Thảo luận thẩm quyền của công an, thuế 
quan trong phát hiện và quyết định xử phạt =>(xe chính chủ) 
 Sửa đổi hiến pháp => Tham gia góp ý cho Dự thảo HP 1992 sửa đổi 
 Nghiên cứu so sánh: Ai kiểm soát Quốc hội? Ai kiểm soát CP, Tòa án? 
 Nghiên cứu so sánh: Các quyền tự do của người dân 
 Điều tiết cạnh tranh – An sinh xã hội 
 Điều tiết thị trường nhập khẩu xăng dầu 
 Pháp luật an toàn thực phẩm 
 Pháp luật bảo vệ người tiêu dùng 
 Pháp luật về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp 
 Pháp luật đình công và giải quyết tranh chấp lao động 
 Gợi ý khác từ chương trình làm luật của Quốc hội 
12/11/2012 11 MPP5-L1 
7 
Văn bản pháp luật cần cho môn học 
 Bắt buộc: 
 HP 1946, 1959, 1980, 1992 (2001) => dự thảo sửa đổi 
 LĐĐ 2003, LDN 2005, BLDS 2005, LCT 2004 => dự thảo sửa đổi 
 Luật ban hành văn bản QPPL 2008 
 VBPL chuyên ngành phục vụ Báo cáo của nhóm 
 Đọc thêm để nghiên cứu, so sánh 
 Sử liệu: 
 Quốc triều hình luật (thời Hồng Đức: 1470-1497) 
 Dân luật Bắc kỳ 1931 (du nhập dân luật Pháp) 
 Nước ngoài, Quốc tế 
 Luật Vật quyền CHND Trung Hoa 2007 (để so sánh với LĐĐ 2003 và BLDS 2005) 
 Các hướng dẫn của OECD 2005, 2007 về đánh giá chất lượng văn bản pháp luật, về 
cải thiện quản trị doanh nghiệp nhà nước 
12/11/2012 12 MPP5-L1 
Tổng quan về lịch sử pháp luật Việt Nam 
- Huyền sử - Tam giáo 
đồng 
nguyên 
-Điền sản 
- Cải cách 
hành chính 
- Du nhập 
dân luật 
Phương Tây 
- Chế độ 
cộng hòa 
-Bao cấp 
Bắc thuộc Lý -Trần 
Hình thư 
Lê (XV-XIX) 
Quốc triều Hình 
luật 
1460 
Nguyễn 
Hoàng Việt Luật Lệ 
1812 
Pháp thuộc 
Dân luật giản yếu 
Nam Kỳ 1883 
Dân luật Bắc kỳ 
1931 
Hoàng Việt Hộ 
Luật Trung Kỳ 
1931-1936 
1945-1975 
VNDCCH: 
HP 1946 
HP 1959 
VNCH: 
HP 1967 
BLDS 1972 
LTM 1972 
1976-1986 
HP 1980 
12/11/2012 13 MPP5-L1 
8 
Pháp luật và quá trình đổi mới ở Việt Nam 
- Đổi mới - Thử nghiệm 
phi tập trung 
hóa quyền tài 
sản (đất đai, 
DNNN) 
-Cải cách 
thành lập DN, 
tự do kinh 
doanh 
-Trù bị gia 
nhập WTO, 
nhất thể hóa 
hệ thống pháp 
luật 
- Đổi mới đáng 
kể hệ thống 
pháp luật tạo 
dựng thị 
trường 
- Phân quyền 
nhanh cho thị 
trường và địa 
phương 
- Dự báo: Xây 
dựng nhà 
nước hiệu 
năng và xã hội 
dân sự có khả 
năng giám sát 
Chính quyền 
1987-1991 
NQ 10 (1988) 
(khoán 10) 
QĐ 217 về tự chủ 
xí nghiệp quốc 
doanh 
LDNTN 1990 
Luật Cty 1990 
1992-1998 
HP 1992 
LĐĐ 1993 
Thí điểm CPH 
LDNN 1995 
1999-2001 
HP 1992 sửa đổi 
2001 
LDN 1999 
2003-2004 
LĐĐ 2003 
LDNNN 2003 
LCT 2004 
BLTTDS 2004 
2005 
BLDS 2005 
LTM 2005 
LDN 2005 
LĐT 
Luật Nhà ở 
Luật Bảo vệ MT 
2005 
LSHTT 2005 
2006-2010 
Luật KD BĐS 2006 
Luật BHXH 2006 
Luật ban hành 
VBQPPL 2008 
Luật thi hành án 
dân sự 2008 
Chủ đề tiếp 
-Bộ máy nhà nước 
-Trách nhiệm giải 
trình 
- Luật tiếp cận 
thông tin 
- Luật hội 
- Luật biểu tình 
12/11/2012 14 MPP5-L1