Bài giảng Lý thuyết dược liệu 2 - Alcaloid thiên nhiên

ALCALOID THIÊN NHIÊNGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCÁC ALCALOID TỪ THUỐC PHIỆNGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDMORPHIN 6-20% (nhựa)Tác dụng : Giảm đau, gây ngủ, tạo cảm giác tê, mê, sảng khoái. Gây nghiện- Công dụng : Thuốc giảm đau, chữa co giật, động kinhGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDHEROIN (Diacethyl morphin) Bán tổng hợp từ Morphin. Tác dụng tốt hơn morphin nhưng gây nghiện mạnh hơn morphin nhiều lầnSản xuất, tàng trữ, buôn bán, vận chuyển Heroin  Bất hợp phápGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCODEIN 0,8 – 3% Ít độc và ít gây nghiện hơn MorphinỨc chế trung tâm hô hấp  Chữa hoTăng tác dụng giảm đau của các thuốc giảm đau không opiat  + ParacetamolGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDPAPAVERIN Ít có tác dụng trên TKTW  tác dụng giảm đau gây nghiện kémTác dụng giãn cơ trơn và thành mạchGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDTHEBAIN Không có tác dụng giảm đauLiều nhỏ : Ức chế TKTW, kéo dài thời gian ngủ của barbituratÍt được sử dụngGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDETORPHINEMethyl vinyl ceton Thebain Dẫn chất bán tổng hợpTác dụng giảm đau 5000 – 10.000 lần MorphinDùng trong ngành thú yGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDNOSCAPIN = NARCOTIN Chữa ho, đặc biệt là ho trẻ em vì không ức chế TKTW và không gây nghiệnĐiều chế Cotacnin : Cầm máuGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCÁC ALCALOID NHÂN TROPANTập trung ở các họ Solanaceae, Erythroxylaceae, Convolvulaceae	BENLADON Atropa belladonna, Solanaceae	CÀ ĐỘC DƯỢC Datura metel, SolanaceaeGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDHYOSCYAMINTrong quá trình chế biến dược liệu chuyển hóa một phần thành dạng racemic : Atropin L – Hyoscyamin tác dụng mạnh hơn lượng Atropin tinh khiết tương ứng Tác dụng : Liệt phó giao cảmGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDATROPIN : Tác dụngTuyến : Giảm tiết nước bọt, mồ hôi  Khô miệng, da Dạ dày : Ức chế co bóp và giảm tiết dịch vị Mắt : Giãn đồng tử, tăng nhãn ápTKTW : Kích thíchGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDATROPIN : Công dụng Giảm đau do co thắt cơ trơn : Dạ dày, mật, hen phế quản Giãn đồng tử : Khám mắt Chống nôn Giảm tiết nước bọt trong phẫu thuật Giải độc trong một số trường hợp ngộ độcGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDSCOPOLAMINTác dụng liệt phó giao cảm tương tự Atropin nhưng giãn đồng tử trong thời gian ngắn hơn Liều cao : ức chế TKTW  Chữa các cơn co giật của bệnh Parkinson, động kinh Chống say tầu, xe Gây mê	COCAErythroxylum coca, Erythroxylaceae Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCOCAINTác dụng : Gây tê tại chỗ (tai mũi họng, răng). Gây nghiện Dùng dạng muối hydrochloridCÁC ALCALOID TỪ CANHKINAGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDQUININTác dụng : Diệt thể vô tính của các loài Plasmodium  Điều trị sốt rét. Hạ sốt. Đến nay vẫn được sử dụng rộng rãi. Quinidin : Chống loạn nhịpGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCINCHONIN Tác dụng kém hơn QuininGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCÁC ALCALOID NHÂN INDOLLà các chất có hoạt tính sinh học mạnh và phong phúNhiều chất đã được dùng trong y dược để chữa một số bệnh hiểm nghèoCÁC ALCALOID CỦA MÃ TIỀN(Strychnos nux-vomica, Loganiaceae)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDSTRYCHNINKích thích TKTW : Liều cao gây co giật Dùng dưới dạng muối sulphat và nitrat : Chữa liệt dây thần kinh, suy nhược cơ năng, kích thích tủy sống khi giải phẫu não, giải độc thuốc ngủ barbituricGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDBRUCINCÁC ALCALOID CỦA BA GẠC( Rauwolfia sp. , Apocynaceae)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDYOHIMBIN- Tác dụng tương tự hormon thượng thận  Sử dụng trong thú y làm thuốc kích dụcGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDRESERPINTác dụng hạ huyết áp : Tác dụng chậm và kéo dài An thần  Dùng cho BN tâm thần Tăng tiết dịch vị gây viêm loét dạ dày tá tràngGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDAJMALINLà một trong số alcaloid chính của cây Ba gạc Ấn độ R. serpentinaDùng trong bệnh tim mạch : ngoại tâm thu, loạn nhịpCÁC ALCALOID CỦA DỪA CẠN(Catharanthus roseus, Apocynaceae)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDVINCALEUCOBLASTIN VÀ LEUROCRISTINCÁC ALCALOID CỦA CỰA KHỎA MẠCH(Clavicep purpurea)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDERGOTAMINTác dụng : Co mạch mạnh  Cầm máu sau đẻ, chữa băng huyết Các Ergot alcaloid còn dùng để : Chữa đau nửa đầu : Do co mạch máu bị dãn ở não Điều trị tâm thần phân liệtGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDEPHEDRIN Ephedra sinica, EphedraceaeGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDEPHEDRIN Tác dụng : - Giãn phế quản Hưng phấn vỏ đại não, hưng phấn trung khu hô hấp Lợi tiểu Kích thích cơ tim làm tim đập nhanhGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDEPHEDRIN Được coi là tiền chất : là nguyên liệu bán TH Metamphetamin (Ma túy tổng hợp). Là thành phần 1 số thuốc giảm cân (Metabolife)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDEPHEDRIN Tác dụng phụ : gây đánh trống ngực, loạn nhịp tim và tăng huyết áp. Mỹ : 155 trường hợp tử vong, hàng ngàn người bị đột quị, tai biến do sử dụng Ma hoàng  FDA đang xem xét cấm sử dụng Ma hoàngGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCOLCHICIN Colchicum autumnale, LiliaceaeGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCOLCHICIN+ Ngăn cản tích lũy acid uric ở các khớp xương  chữa bệnh Gút.	Biệt dược : Probenecid, Allopurinol+ Có tác dụng chống phân bào  Chữa bệnh bạch cầu và lympho bào ác tính, ung thư da (BV Việt Đức)+ Hiện nay ít dùng trong y học do có độc tính cao : Gây độc chết người (nôn mửa, đi lỏng, đau bụng).+ Trong nông nghiệp : cải tạo giống cây trồng (nhiều quả, giống mới)Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDCONESSIN Holarrhena antidysenterica, ApocynaceaeGiảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDBERBERIN Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDHOÀNG LIÊN Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDVÀNG ĐẮNG Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDHOÀNG LIÊN GAI Giảng viên : Nguyễn Thu Hằng	 Học phần : LT Dược liệu 2 DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOIDHOÀNG BÁ