Bài giảng Pháp luật tài chính và ngân hàng - Vấn đề 11: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân

PHÁP LUẬT VỀ 
THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
VẤN ĐỀ 11 DHTM_VCU
VĂN BẢN PHÁP LUẬT
Luật thuế Thu nhập cá nhân 2007
Luật thuế TNCN sửa đổi 2012 (1/7 có Hiệu lực)
Nghị định 100/2008/NĐ-CP quy định chi tiết một số 
điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân do Bộ Tài chính 
ban hành 
Thông tư 84/2008/TT-BTC hướng dẫn thi hành Luật 
Thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 100/2008/NĐ-CP 
quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập 
cá nhân do Bộ Tài chính ban hành
  SĐ, BS tại Thông tư 175/2010/TT-BTC; 
Thông tư 12/2011/TT-BTC; Thông tư 113/2011/TT-BTC
DHTM_VCU
KẾT CẤU BÀI HỌC
I. TỔNG QUAN 
VỀ THUẾ THU 
NHẬP CÁ NHÂN
II.NỘI DUNG 
PHÁP LUẬT 
THUẾ THU NHẬP 
CÁ NHÂN
1. SỰ RA ĐỜI
2. KHÁI NIỆM
1. CHỦ THỂ
2. CĂN CỨ & PP
TÍNH THUẾ
3. T.TỰ T.TỤC THU NỘP 
3. ĐẶC ĐIỂM 4. MIỄN - GIẢM-
KHẤU TRỪ THUẾ
DHTM_VCU
I. TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
SỰ
RA ĐỜI
1841 1887 1889 Nay
ANH ĐỨCNHẬT
Có 180 
QG áp 
dụng 
Thuế TNCN
trên TGDHTM_VCU
I. TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
SỰ
RA ĐỜI
Thuế TNCN
ở Việt Nam
Trước
1990
Nhà nước không đánh thuế đối với thu nhập 
của cá nhân. 
1990
Ngày 27/12/1990 HĐNN đã ban hành
Pháp lệnh thuế TN đối với người có TN cao
2007
Ngày 21/11/2007 QH ban hành 
Luật thuế TNCN 
DHTM_VCU
I. TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
Khái 
niệm
Thừa kế
-Điều tiết thu nhập
-Đảm bảo công bằng XH
-Tạo nguồn thu cho NS
DHTM_VCU
I. TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
Thuế TNCN là loại thuế trực thu đánh vào một
số khoản thu nhập, chính đáng của cá nhân nhằm
thực hiện chính sách điều tiết thu nhập giữa các
tầng lớp dân cư, góp phần thực hiện công bằng
xã hội về thu nhập và góp phần tăng nguồn thu
cho NSNN.
Khái 
niệm DHTM_VCU
I. TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
ĐẶC 
ĐIỂM • Thuế TNCN có diện đánh thuế rất rộng
• Điều tiết, phân phối lại thu nhập trong xã hội; có 
xét đén khả năng đóng góp cụ thể của cá nhân 
• Kỹ thuật tính thuế của thuế TNCN khá phức tạp
• áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần
• Có tính tất yếu gắn với chính sách xã hội của 
mỗi quốc gia. 
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
QUAN 
HỆ PHÁP 
LUẬT 
THUẾ
NGƯỜI THU THUẾ
NGƯỜI NỘP 
THUẾ
DHTM_VCU
NGƯỜI THU THUẾ
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
CƠ QUAN 
THUẾ
TỔNG CỤC 
THUẾ
CỤC THUẾ
CHI CỤC 
THUẾ
DHTM_V
U
Có thu nhập 
chịu thuế
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
NGƯỜI NỘP
THUẾ
• Có mặt tại VN từ 183 ngày trở lên /1 
năm dương lịch (12 tháng liên tục)
• Có nơi ở thường xuyên tại VN: (1) 
Đăng ký thường trú hoặc (2) có nhà
thuê để ở tại VN với thời hạn >90 
ngày
CÁ NHÂN CƯ 
TRÚ
• Ngoài các t/h kể trênCÁ NHÂN KHÔNG CƯ TRÚ
DHTM_VCU
Có thu nhập 
chịu thuế
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
NGƯỜI NỘP
THUẾ
CÁ NHÂN CƯ 
TRÚ
CÁ NHÂN 
KHÔNG CƯ 
TRÚ
Điểm mới
Đưa cá nhân kinh 
doanh vào diện nộp 
thuế TNCN
bổ sung ĐK có nơi 
ở thường xuyên để 
x.định người cư trú
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
NGƯỜI NỘP
THUẾ
Có thu nhập
chịu thuế
Thu nhập từ tiền lương, tiền công
Thu nhập từ đầu tư vốn
Thu nhập từ chuyển nhượng vốn
Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản
Thu nhập từ trúng thưởng
Thu nhập từ bản quyền
Thu nhập từ kinh doanh
Thu nhập từ nhượng quyền thương mại.
Thu nhập từ nhận thừa kế CK, BĐS
Thu nhập từ nhận từ quà tặng CK, BĐS
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
CHỦ 
THỂ
NGƯỜI NỘP
THUẾ
Có thu nhập 
chịu thuế
Điểm mới
Phân loại thu nhập 
chịu thuế theo nguồn 
phát sinh thu nhập
B.sung: TN từ chuyển 
nhượng quyền TM, ttừ 
quà tặng là CK
DHTM_VCU
185
Chủ thể
Chủ thể
Người cư trú
Đ2 Luật
Phát sinh trong
& ngoài VN
TN tính thuế
X Thuế suất
Lũy tiến 
từng phần
Toàn 
phần
Người không
cư trú
Phát sinh tại VN
TN tính thuế
X Thuế suất
Toàn 
phần
- Thu nhập chịu thuế
- Cách tính
- Thuế suất
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
C.CỨ 
TÍNH 
THUẾ
P.PHÁP 
TÍNH 
THUẾ DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
GIẢM 
TRỪ
Là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi 
tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, 
tiền công của đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú
Mức giảm trừ
ĐỐI VỚI CÁ NHÂN CƯ TRÚ
ĐỐI VỚI CÁ NHÂN KHÔNG CƯ TRÚ
Là một số khoản thu nhập mà cá nhân không cư trú không 
phải nộp được quy định tại Đ 4 Luật TTNCN, Đ4 NĐ100
(Từ 1/7/2013 = 9tr)
(Từ 1/7/2013 = 3,6tr)
(Từ 1/7/2013 = 3,6tr)
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
Giảm 
trừ
Người phụ thuộc
Con dưới 18 tuổi;
Con trên 18 tuổi bị tàn tật, không có khả năng lao động
Con đang theo học tại các trường: đại học, cao đẳng, 
trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, không có thu nhập 
hoặc có thu nhập không vượt quá 500.000đ/tháng;
Người ngoài độ tuổi LĐ hoặc người trong độ tuổi LĐ là vợ, 
chồng, cha/mẹ (đẻ, vợ, chồng), CN khác không nơi nượng 
tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng nhưng bị 
tàn tật, không có khả năng LĐ, không có thu nhập hoặc có 
thu nhập nhưng không vượt quá 500.000đ/tháng.
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
Giảm 
trừ
Nguyên tắc giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc
Chỉ giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc khi 
đã đăng ký thuế và cấp mã số thuế
oMỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ 
01 lần vào 01 đối tượng nộp thuế trong năm 
tính thuế;
oĐối tượng nộp thuế có trách nhiệm kê khai 
số người phụ thuộc & chịu trách nhiệm về tính 
trung thực trong việc kê khai
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
MIỄN 
THUẾ
TN từ chuyển nhượng BĐS, nhận thừa kế là BĐS giữa 
người thân trong gia đình (vợ, chồng, cha, mẹ, ông, bà, 
cháu, con nuôi).
TN từ chuyển nhượng nhà ở, QSDĐ ở và tài sản gắn liền 
với đất ở của CN trong trường hợp người chuyển nhượng 
chỉ có duy nhất một nhà ở, QSDĐ ở tại Việt Nam
TN từ giá trị QSDĐ của cá nhân được Nhà nước giao đất 
không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng
TN của hộ gia đình, cá nhân từ sản xuất nông nghiệp, lâm 
nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua 
chế biến hoặc qua sơ chế thông thường
1
2
3
4
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
MIỄN 
THUẾ
TN từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá 
nhân được Nhà nước giao để sản xuất
TN từ lãi tiền gửi tại ngân hàng, TCTD, thu nhập từ lãi hợp 
đồng bảo hiểm nhân thọ
Thu nhập từ kiều hối.
Phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm 
giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc 
ban ngày, làm trong giờ
5
6
7
8
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
MIỄN 
THUẾ
Tiền lương hưu do Bảo hiểm xã hội chi trả. Cá nhân sinh 
sống tại Việt Nam được miễn thuế đối với tiền lương hưu 
do nước ngoài trả.
Thu nhập từ học bổng
Thu nhập từ bồi thường HĐ bảo hiểm nhân thọ, phi nhân 
thọ, tiền bồi thường tai nạn LĐ, các khoản bồi thường NN 
và các khoản bồi thường khác theo quy định của PL
Thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện hoạt động vì mục 
đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích thu lợi 
nhuận được nhà nước thừa nhận, công nhận.
9
10
11
12
Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục 
đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức CP và phi CP được 
CQNN có thẩm quyền phê duyệt
13
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
KHẤU 
TRỪ
Là việc TC, CN trả thu nhập thực hiện tính trừ số 
thuế phải nộp vào thu nhập của đối tượng nộp 
thuế trước khi chi trả thu nhập
Các loại thu nhập phải khấu trừ thuế:
TN từ c.nhượng vốn, chuyển nhượng CK;
TN từ đầu tư vốn;
TN từ tiền lương, tiền công;
TN của cá nhân không cư trú;
TN từ bản quyền;
TN từ trúng thưởng;
TN từ nhượng quyền thương mại.
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
MIỄN -
GIẢM-
KHẤU 
TRỪ
THUẾ
GIẢM 
THUẾ
Đối tượng là người cư trú gặp khó khăn do 
thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo 
ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế được xét 
giảm thuế tương ứng với mức độ thiệt hại 
nhưng không vượt quá số thuế phải nộp
DHTM_VCU
II. NỘI DUNG PHÁP LUẬT THUẾ TNCN
TRÌNH TỰ 
THỦ TỤC 
THU NỘP 
CƠ QUAN 
THUẾ
CQ CHI TRẢ 
THU NHẬP
DK MS THUẾ
KÊ KHAI 
THUẾ
NGÂN 
HÀNGNGƯỜI NỘP THUẾ
DHTM_VCU