Bài giảng Quản lý y tế - Phân tích vấn đề sức khỏe - Đỗ Mai Hoa

BƯỚC 3PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ SỨC KHOẺTrường Đại học Y tế Công cộngBộ môn Quản lý Hệ thống Y tế Môn học: Quản lý y tếThS. Đỗ Mai Hoa Quy trình LKH can thiệp1. Thu thập thông tin để đánh giá tình hình(What happends? - Vấn đề gì đang diễn ra?)2. Xác định vấn đề ưu tiên(What is selected problem? - Chọn VĐề nào để giải quyết?)3. Phân tích vấn đề tìm nguyên nhân(What are the causes? – Nguyên nhân của vấn đề đó là gì?)4. Xây dựng mục tiêu (Where we want to go? Chúng ta muốn đi đến đâu?)5. Lựa chọn giải pháp(Which routes we take? - Chúng ta chọn đường nào)6. Viết kế hoạch hành động(How we will do it? - Chúng ta bước đi như thế nào?)(Where we are? - Chúng ta đang ở đâu?)MỤC TIÊU HỌC TẬPNêu được lợi ích của việc phân tích một vấn đề sức khỏeTrình bày được nguyên tắc & cách thực hiện các phương pháp phân tích vấn đề sức khỏeÁp dụng được việc phân tích vấn đề để tìm nguyên nhân gây ra vấn đề sức khoẻ ưu tiên TẠI SAO PHẢI PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ?Giúp tìm ra được các nguyên nhân gây nên vấn đề, tránh bỏ sótPhát hiện đúng được các nguyên nhân GỐC RỄ để đưa ra các biện pháp giải quyết phù hợp 	Nhu cầu chăm sóc sức khoẻ cao Nguồn lực có hạnĐầu tư phù hợp, hiệu quảKỸ THUẬT & PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VẤN ĐỀKỹ thuật: 	Kỹ thuật “Nhưng tại sao” (But - Why technique) trong phân tích vấn đềCác phương pháp:Cây vấn đề (Problem Tree)Sơ đồ khung xương cá (Fishbone diagram) Cây vấn đề (Problem tree)CÁC BƯỚC THỰC HIỆN VẼ CÂY VẤN ĐỀB3. Loại bỏ các nguyên nhân trùng nhau và sắp xếp các nguyên nhân theo nhóm. B2. Động não tìm nguyên nhânB1. Nêu vấn đềB4. Sử dụng kĩ thuật “Nhưng - Tại sao” để phân tích nguyên nhânB5. Xác định các NN gốc rễVí dụBước 1: Nêu vấn đề sức khoẻ: Tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 2 tuổi của xã miền núi A chỉ đạt 72% vào tháng 12/2009Vấn đề: Tỷ lệ tiêm chủng cho TE dưới 2 tuổi thấpThiếu sự hưởng ứng của người dânThiếu sự trợ giúp của chính quyềnCán bộ y tế khó tiếp cận được ĐTượng cần TCCác bà mẹ chưa hiểu rõ về TCTập quán lạc hậuNgười dân chưa tin về hiệu quả của TCKhông có kinh phí hỗ trợThiếu sự phối hợp liên ngànhBố mẹ thiếu quan tâm đến CSSK con mình CBYT không giải thích về những phản ứng phụ sau tiêm Giao thông quá khó khănThiếu cán bộ y tế thôn bảnCán bộ ít được tập huấn chuyên mônThường xuyên thay đổi cán bộ chuyên tráchKhông có phương án cho mùa lũ ở những xã vùng caoKhông có điện ở nhiều nơi để vận hành tủ bảo quản vắc xin Các ban ngành nhận thức chưa đúng: cho rằng TC là Vụ của Y tế Do điều kiện KT khó khănMột số xã chưa có CB CTrách TCMR (50%)phương thức truyền thông không phù hợpTài liệu TT chưa phù hợpKỹ năng truyền thông yếuTruyền thông về TC yếu kémB2. Động não tìm nguyên nhânVấn đề: Tỷ lệ tiêm chủng cho TE dưới 2 tuổi thấpThiếu sự hưởng ứng của người dânThiếu sự trợ giúp của chính quyềnCán bộ y tế khó tiếp cận được đối tượng cần tiêm chủngCác bà mẹ chưa hiểu rõvề tiêm chủngTập quán lạc hậuNgười dân chưa tin về hiệu quả của tiêm chủngKhông có kinh phí hỗ trợThiếu sự phối hợp liên ngànhBố mẹ thiếu quan tâm đến CSSK con mình CBYT không giải thích về những phản ứng phụ sau tiêm Giao thông quá khó khănPhương thức tiếp cận chưa phù hợpNhân lực triển khai Chương trình thiếu, yếuTrang thiết bị thiếuY tế thôn bản mỏngCán bộ ít được tập huấn chuyên mônThường xuyên thay đổi cán bộ chuyên tráchChưa có đội TCLĐKhông có phương án cho mùa lũ ở những xã vùng caoKhông có phương tiện cơ giới để đi xuống xã, bản xaKhông có điện ở nhiều nơi để vận hành tủ bảo quản vắc xin Đẻ tại nhà, mụ vườn đỡ. Không cho tiếp xúc với trẻNhận thức chưa đúng: cho rằng TC là nhiệm của Y tế Ngành y tế chưa chủ động phối hợp công tác với các ban ngành đoàn thểDo điều kiện KT khó khănMột số xã chưa có ban chỉ đạo và cán bộ chuyên trách TCMR (50%)Truyền thông yếu kémB3. Loại bỏ các nguyên nhân trùng nhau và sắp xếp các nguyên nhân theo nhóm. Tỉ lệ tiêm chủng cho trẻ Khi giải quyết được nguyên nhân gốc rễ, VĐSK sẽ được cải thiệnlà nguyên nhân có thể can thiệp được (giảm bớt hoặc giải quyết) với nguồn lực sẵn có hoặc huy động đượcNguyên tắc chungCó sự tham gia của các bên liên quanThu thập đầy đủ các thông tin liên quan đến vấn đềSử dụng kỹ năng phân tích, tổng hợp thông tinKiểm tra tính logic 2 chiều của kĩ thuật “Nhưng - Tại sao?” Kết quả cuối cùng là tìm được nguyên nhân gốc rễ (NNGR)Xác minh lại xem NNGR tìm được có thực sự là yếu tố gây ra vấn đề không?Bài tập nhóm	Dựa trên các thông tin từ tình huống đã phân tích và các suy luận cần thiết, hãy sử dụng kỹ thuật Cây vấn đề để phân tích và tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề ưu tiên đã được xác định trong bước 2.