Bài giảng Quản trị tài chính - Chương 1: Tổng quan về quản trị tài chính doanh nghiệp

1Chương I: Tổng quan về quản trị Tài chính doanh nghiệp
I. Vai trò của quản trị Tài chính doanh nghiệp.
1. Tài chính doanh nghiệp.
2. Quản trị Tài chính doanh nghiệp.
3. Vai trò quản trị Tài chính doanh nghiệp.
II. Nội dung và các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị Tài chính doanh 
nghiệp.
1. Nội dung quản trị Tài chính doanh nghiệp.
2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới quản trị Tài chính doanh 
nghiệp.
B.Đ.H
2Chương I: Tổng quan về quản trị Tài chính doanh nghiệp
• I. Vai trò của quản trị Tài chính doanh nghiệp
• 1. Tài chính doanh nghiệp
• - Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản 
xuất, cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm 
mục đích sinh lời.
• - Xét về mặt kinh tế: Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh 
nghiệp là quá trình kết hợp các yếu tố đầu vào tạo thành yếu tố 
đầu ra là hàng hóa và thông qua thị trường bán các hàng hóa đó 
để thu lợi nhuận.
Thị 
trường 
các yếu tố 
đầu vào
Các yếu 
tố đầu 
vào
Doanh 
nghiệp 
kết hợp 
các yếu tố 
đầu vào
Hàng hóa 
yếu tố 
đầu ra
Thị 
trường 
yếu tố 
đầu ra
Lợi 
nhuận
B.Đ.H
3I.1. Tài chính doanh nghiệp
• - Trong kinh tế thị trường: +Tiền đề cho các hoạt động của 
doanh nghiệp  một lượng vốn tiền tệ nhất định.
• + Bằng cách thức nhất định, doanh nghiệp tạo lập được số 
vốn hay quỹ tiền tệ ban đầu.
• - Quá trình hoạt động của doanh nghiệp cũng là quá trình: 
Tạo lập, phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ hoạt động 
tài chính doanh nghiệp. Hợp thành
- Quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ cũng là 
quá trình phát sinh các dòng tiền:
+ Dòng tiền vào Sự vận động của vốn
+ Dòng tiền ra hay quỹ tiền tệ
* Đối với doanh nghiệp sản xuất: T - H ... SX...H'...T'
* Đối với doanh nghiệp thương mại: T - H - T
=>
B,Đ.H
4I.1. Tài chính doanh nghiệp
- Quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ cũng là 
quá trình phát sinh các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị 
=> Các quan hệ tài chính, bao hàm:
a. Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với Nhà nước.
Doanh 
nghiệp Nộp thuế và các 
nghĩa vụ tài chính 
khác
Nhà nước
B.Đ.H
5I.1. Tài chính doanh nghiệp
• b. Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chỉ thể kinh 
tế khác và các tổ chức xã hội.
• - Quan hệ thanh toán và thưởng phạt vật chất trong việc 
thực hiện cung cấp hành hóa, dịch vụ.
Doanh 
nghiệp
Trả tiền 
mua hàng
Thưởng, 
phạt vật 
chất
Thu tiền 
bán hàng
Nhà cung cấp 
thiết bị, 
vật tư, dịch vụ
Khách hàng
B,Đ.H
6I.1. Tài chính doanh nghiệp
• - Quan hệ thanh toán, thưởng phạt vật chất trong việc vay 
và cho vay.
Cho vay vốn
Trả lãi vay 
và vốn gốc
Thưởng phạt 
vật chất
Doanh 
nghiệp
Người cho vay
- Ngân hàng TM, 
các tổ chức TC khác.
- Các nhà đầu tư
- Các DN khác
- ...
Các tổ chức kinh tế
Vay vốn
Thu tiền lãi 
cho vay và thu 
hồi vốn gốc
B.Đ.H
7I.1. Tài chính doanh nghiệp
- Quan hệ tài chính của doanh nghiệp với các tổ chức xã hội.
- Quan hệ thanh toán, trong việc doanh nghiệp đầu tư vốn vào
doanh nghiệp hoặc tổ chức kinh tế khác.
Doanh 
nghiệp
Góp hay 
đầu tư vốn
Nhận phần lãi 
được chia
Thanh toán 
khi rút vốn 
trực tiếp
Các 
doanh 
nghiệp 
và tổ 
chức 
kinh tế 
khác
Thanh toán 
khi rút vốn 
trực tiếp
Doanh 
nghiệp
Các tổ 
chức xã 
hội
Tài trợ
B.Đ.H
8I.1. Tài chính doanh nghiệp
• C. Quan hệ tài chính giữa DN và người lao động trong doanh 
nghiệp.
Doanh 
nghiệp
Trả tiền công 
hay tiền lương
Thưởng phạt 
vật chất
Người 
lao 
động
B.Đ.H
9I.1. Tài chính doanh nghiệp
Doanh 
nghiệp 
Đầu tư, góp vốn
hoặc rút vốn
Phân chia lợi nhuận 
sau thuế
Trách nhiệm đối với 
khỏan nợ và các nghĩa vụ 
TC khác của DN
Thanh tóan khi nhượng 
bán, thanh lý DN
Chủ sở 
hữu doanh 
nghiệp
d. Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp và chủ sở hữu doanh nghiệp.
B.Đ.H
10
I.1.Tài chính doanh nghiệp
• - Rút ra
• - Về hình thức: Tài chính doanh nghiệp là quỹ tiền tệ trong quá 
trình vận động: Tạo hợp, phân phối, chuyển hóa hình thái và sử 
dụng quỹ tiền tệ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh 
nghiệp.
• - Về nội dung: Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế 
dưới hình thức giá trị gắn liền với việc tạo lập, phân phối, 
chuyển hóa hình thái và sử dụng quỹ tiền tệ phát sinh trong 
các hoạt động của doanh nghiệp.
11
II.1. Nội dung tài chính doanh nghiệp
Các quyết định tài chính 
có tính chất chiến lược
Quyết định phân phối LN 
sau thuế (Chính sách cổ 
tức đối với công ty cổ 
phần)
Quyết định 
Tài trợ hay Huy động 
vốn
Quyết định 
Đầu tư
12
I.3. Vai trò của quản trị TCDN
• a. Huy động và đảm bảo đầy đủ, kịp thời vốn cho hoạt động 
kinh doanh của doanh nghiệp.
• b. Tổ chức sử dụng vốn kinh doanh tiết kiệm và hiệu quả
• c. Giám sát, kiểm soát thường xuyên, chặt chẽ các mặt hoạt 
động kinh doanh của doanh nghiệp.
13
II. Nội dung và các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị TCDN
• 1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp.
• a. Tham gia đánh giá, lựa chọn dự án đầu tư.
Đánh giá, lựa chọn
(Trên góc độ tài chính)
Dự án đầu tư hoặc các khoản 
đầu tư dài hạn khác
Nhu cầu vốn 
Đầu tư
Lợi ích do 
Đầu tư mang lại
Rủi ro
Quyết định đầu tư hay loại 
bỏ (trên góc độ TC)
14
1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
b. Xác định nhu cầu vốn, tổ chức huy động các nguồn vốn để đáp ứng cho các
hoạt động của doanh nghiệp.
Hoạt động của doanh nghiệp.
-Đầu tư
-Sản xuât kinh doanh 
-
Nhu cầu vốn
Cần bao nhiêu vốn?
Nguồn vốn huy động
Lấy vốn từ đâu?
Nguồn vốn bên trong Nguồn vốn bên ngòai
Vấn đề cần xem xét
- Cơ cấu nguồn vốn
- Chi phí SD vốn
- Điểm lợi và bất lợi
- v.v.v
Hình thức và 
phương pháp huy động vốn
B,Đ.H
15
1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
c. Tổ chức sử dụng có hiệu quả số vốn hiện có; quản lý chặt chẽ thu, chi vốn 
bằng tiền, thường xuyên đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Số vốn 
hiện có
- Giải phóng kịp thời 
số vốn bị ứ đọng
- Tăng vòng quay vốn
- Huy động tối đa vào 
SXKD
- Cân nhắc đầu tư
Thu Vốn bằng tiền Chi
Khả năng thanh 
toán tức thời
16
1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
d. Thực hiện tốt việc phân phối lợi nhuận, trích lập và sử dụng các quỹ của DN
Phân phối 
lợi nhuận sau thuế
Lợi ích ngắn hạn
- Trả cho chủ sở hữu
- Cải thiện đời sống và khuyến
khích vật chất đối với người lao
động, nhà quản lý
Lợi ích dài hạn
- Dự phòng tài chính
- Lợi nhuận để lại tái đầu tư
Tối đa hoá giá trị
của doanh nghiệp
B,Đ,H
17
1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
• e. Đảm bảo kiểm soát thường xuyên tình hình hoạt động 
của DN, định kỳ phân tích tài chính doanh nghiệp.
Thu, chi tiền 
tiền tệ hàng ngày
Tình hình thực hiện 
các chỉ tiêu TC
Phân tích 
tài chính
Kiểm soát hoạt động của DN
- Tổng quát, toàn diện
- Thường xuyên
Đề ra biện pháp
- Kịp thời
- Thích ứng
B,Đ.H
18
1. Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
g. Thực hiện dự báo và kế hoạch hoá tài chính
Hoạt động
tài chính
Dự báo Điều chỉnh Lập kế hoạch
Giải pháp 
chủ động
Sự biến động của thị trường và 
các biến động khác
B.Đ.H
19
II.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới quản trị tài chính DN
Những ảnh hưởng chủ yếu 
của hình thức pháp lý tổ chức 
DN
Cách thức 
tạo lập và 
huy động 
vốn
Quyền 
chuyển 
nhượng 
hay rút 
vốn khỏi 
doanh 
nghiệp
Trách 
nhiệm của 
chủ sở hữu 
đối với các 
khoản nợ 
và nghĩa vụ 
tài chính 
khác của 
DN
Phân chia 
lợi nhuận 
sau thuế
B.Đ.H
20
II.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới quản trị tài chính 
doanh nghiệp
2.2. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh.
- Mỗi ngành kinh doanh có đặc điểm riêng về mặt kinh 
tế và kỹ thuật.
- Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ảnh hưởng rất lớn đến tài 
chính và quản trị tài chính của doanh nghiệp.
21
II.2.2. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh
• a. Ảnh hưởng của tính chất ngành kinh doanh
Tính chất 
ngành kinh doanh
Cơ cấu 
tài sản
Rủi ro 
kinh doanh
Cơ cấu chi phí 
kinh doanh
Tốc độ chu 
chuyển vốn
Cơ cấu nguồn 
vốn
B.Đ.H
22
II.2.2. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh
• b. Ảnh hưởng của tính chất thời vụ và chu kỳ sản xuất kinh 
doanh
Tính chất thời vụ và chu kỳ SXKD
Nhu cầu vốn lưu động giữa 
các thời kỳ trong năm
Sự cân đối thu và chi tiền tệ 
giữa các thời kỳ trong năm
B.Đ.H
23
• II.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến quản trị tài chính 
doanh nghiệp
• 2.3. Môi trường kinh doanh
- Doanh nghiệp tồn tại trong một môi trường kinh doanh nhất định.
- Môi trường kinh doanh đưa lại cho doanh nghiệp: Những tác động tích cực 
hay tác động tiêu cực.
Môi trường 
kinh doanh
Những ràng 
buộc
Những cơ hội
Khả năng 
thích ứng
Doanh nghiệp Khả năng 
chớp cơ hội
Những môi trường chủ yếu nào hợp thành môi trường 
kinh doanh của doanh nghiệp?
B.Đ.H
24
II.2.3. Môi trường kinh doanh
• Các môi trường chủ yếu hợp thành môi trường kinh 
doanh ảnh hưởng đến quản trị tài chính doanh nghiệp:
1. Môi trường kinh tế - tài
chính
2. Môi trường pháp lý
3. Môi trường văn hoá
4. Môi trường xã hội
5. Môi trường công nghệ và
thông tin
6. Môi trường chính trị
7. Môi trường sinh thái
8. Môi trường quốc tế
v.v.v.
25
II.2.3. Môi trường kinh doanh- Ảnh hưởng của môi trường kinh 
tế - tài chính đến tài chính và quản trị tài chính của doanh 
nghiệp.
• - Cơ sở hạ tầng của nền kinh 
tế
• - Tình trạng của nền kinh tế
• - Lãi suất thị trường
• - Lạm phát
- Chính sách kinh tế và tài chính 
của Nhà nước đối với doanh 
nghiệp.
- Mức độ cạnh tranh
- Thị trường tài chính và hệ thống 
các trung gian tài chính
B.Đ.H