Bài giảng Quản trị tính dụng ngân hàng - Trương Văn Khánh

 từng hội đồng tín dụng (qui định mức cho vay 
tối đa, các loại tín dụng được phép, và chữ ký của 
người có trách nhiệm,) 
3. Phân cấp chịu trách nhiệm hàng ngày trong công 
việc và báo cáo thông tin trong nội bộ phòng TD. 
7 
I. Tổng quan về tín dụng NH 
1.4. Chính sách tín dụng ngân hàng 
Những nội dung căn bản của chính sách tín dụng: 
4. Qui trình tiếp nhận, kiểm tra, đánh giá và ra quyết 
định đối với đơn xin vay của KH. 
5. Hồ sơ bắt buộc đối với từng đơn xin vay, và những 
gì phải được lưu giữ tại NH (ví dụ như các BCTC, 
hợp đồng bảo đảm tín dụng,) 
6. Phân cấp chịu trách nhiệm trong nội bộ NH, cụ thể 
ai là người chịu trách nhiệm duy trì và kiểm tra hồ 
sơ tín dụng. 
7. Các chỉ dẫn nhận, định giá và hoàn tất hồ sơ bảo 
đảm tín dụng. 8 
I. Tổng quan về tín dụng NH 
1.4. Chính sách tín dụng ngân hàng 
Những nội dung căn bản của chính sách tín dụng: 
8. Qui định chính sách và qui trình ấn định mức lãi 
suất TD, mức phí và các điều kiện hoàn trả nợ vay. 
9. Qui định những tiêu chuẩn chất lượng áp dụng 
chung cho tất cả các loại tín dụng. 
10.Qui định giới hạn tín dụng tối đa cho một KH. 
11. Qui định lĩnh vực hoạt động chính của NH, từ đó 
hướng tín dụng vào lĩnh vực này. 
12.Các phương án ưu tiên trong việc phát hiện, phân 
tích và xử lý tín dụng có vấn đề. 
9 
9/4/2015 
4 
1.5. Kiểm tra tín dụng 
Nguyên lý 1: Tiến hành kiểm ta tất cả các loại tín dụng theo 
định kỳ nhất định, 
Nguyên lý 2: Xây dụng kế hoạch, chương trình, nội dung 
quá trình kiểm tra một cách thận trọng và chi tiết, bảo đảm 
rằng những khía cạnh quan trọng nhất của mỗi khoản tín 
dụng phải được kiểm tra, gồm: kế hoạch trả nợ, TSĐB, 
HĐTD, 
Nguyên lý 3: Kiểm tra thường xuyên các khoản tín dụng lớn, 
Nguyên lý 4: Quản lý chăt chẽ và thường xuyên các khoản 
tín dụng có vấn đề; 
Nguyên lý 5: Tăng cường kiểm tra tín dụng khi nền kinh tế 
có những biểu hiện đi xuống, hoặc những ngành nghề sử 
dụng nhiều tín dụng của NH có biểu hiện những vấn đề 
nghiêm trọng trong phát triển. 
10 
1.6- Các loại rủi ro tín dụng 
Rủi ro tín dụng 
Rủi ro danh mục Rủi ro giao dịch 
Rủi ro 
lựa chọn 
Rủi ro 
bảo đảm 
Rủi ro 
nghiệp vụ 
Rủi ro 
Nội tại 
Rủi ro 
Tập trung 
1.6- Các loại rủi ro tín dụng 
a/ Rủi ro giao dịch: là do những hạn chế trong quá trình 
thẩm định, phân tích, xét duyệt và lựa chọn cho vay 
Rủi ro lựa chọn: liên quan phân tích và lựa chọn 
phương án, đối tượng cho vay 
Rủi ro bảo đảm: phát sinh từ các tiêu chuẩn bảo đảm 
cho vay như tài sản, điều khoản, điều kiện hợp đồng vay 
không chặt chẽ 
Rủi ro nghiệp vụ: liên quan quá trình theo dõi nợ vay, 
đánh giá phân loại, xếp hạng tín dụng khách hàng và kỹ 
thuật xử lý nợ vay 
9/4/2015 
5 
1.6- Các loại rủi ro tín dụng 
b/ Rủi ro danh mục: liên quan đến việc xác định các danh 
mục cho vay của ngân hàng trong từng thời kỳ 
Rủi ro nội tại: xuất phát từ tính riêng biệt, đặc điểm 
riêng mang tính nội tại của từng khách hàng vay hoặc 
từng nhóm ngành nghề kinh tế, đặc điểm sử dụng vốn 
của khách hàng vay 
Rủi ro tập trung: do ngân hàng tập trung vốn nhiều vào 
một nhóm ngành nghề kinh tế nào đó (ví dụ bất động 
sản, chứng khoán) 
II. Phân tích tín dụng NH 
Phân tích tín dụng là quá trình đánh giá khách hàng 
về các điều kiện vay vốn và hoàn trả nợ vay, trên cơ 
sở đó ra quyết định cho vay và giám sát khoản vay 
của ngân hàng. 
Mục đích phân tích tín dụng nhằm: 
14 
II. Phân tích tín dụng NH 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.1. Người đi vay có tín nhiệm 
Nghiên cứu chi tiết tiêu chí 6C của người đi vay: 
15 
9/4/2015 
6 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.2. HĐ tín dụng được ký kết đúng đắn và hợp lệ? 
HĐTD phải có: nội dung và điều kiện vay, mục đích sử 
dụng vốn vay, phương thức cho vay, số vốn vay, lãi suất, 
thời hạn cho vay, hình thức đảm bảo, giá trị TSĐB, phương 
thức trả nợ và những cam kết khác được các bên thỏa thuận. 
Một hợp đồng tín dụng hợp lý phải bảo đảm 
16 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.3. NH có thể đòi nợ thuận lợi bằng TSĐB? 
2.1.3.1. Lý do nhận bảo đảm tín dụng: 
17 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.3. NH có thể đòi nợ thuận lợi bằng TSĐB? 
2.1.3.2. Biện pháp bảo đảm tín dụng 
Biện pháp bảo đảm tín dụng bằng TS bao gồm: Cầm cố, 
thế chấp bằng TS của KH vay; Bảo lãnh bằng TS của 
bên thứ ba; Bảo đảm bằng TS hình thành từ vốn vay 
(cầm cố, thế chấp bằng TS vay). 
Biện pháp bảo đảm tín dụng trong TH cho vay không có 
bảo đảm bằng TS: Tổ chức tín dụng chủ động lựa chọn 
KH vay không có bảo đảm bằng TS (cho vay tín chấp); 
Tổ chức tín dụng nhà nước được cho vay không có bảo 
đảm theo chỉ định của Chính phủ; TCTD cho cá nhân, 
hộ gia đình nghèo vay có bảo lãnh tín chấp của tổ chức 
đoàn thể chính trị - xã hội. 
18 
9/4/2015 
7 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.3. NH có thể đòi nợ thuận lợi bằng TSĐB? 
2.1.3.3. Nguyên tắc bảo đảm tiền vay 
TCTD có quyền lựa chọn, quyết định việc cho vay có 
bảo đảm bằng TS, cho vay không có bảo đảm và chịu 
trách nhiệm về quyết định của mình. Trường hợp TCTD 
nhà nước cho vay không có bảo đảm bằng TS theo chỉ 
định của chính phủ, thì tổn thất do nguyên nhân khách 
quan của các khoản cho vay được chính phủ xử lý. 
KH vay được TCTD lựa chọn cho vay không có bảo 
đảm bằng TS, nếu trong quá trình sử dụng vốn vay, 
TCTD phát hiện KH vay vi phạm cam kết trong hợp 
đồng tín dụng, thì TCTD có quyền áp dụng các biện 
pháp bảo đảm bằng TS hoặc thu hồi nợ trước hạn. 19 
2.1. Phân tích định tính: 3 nội dung cần phân tích: 
2.1.3. NH có thể đòi nợ thuận lợi bằng TSĐB? 
2.1.3.3. Nguyên tắc bảo đảm tiền vay 
TCTD có quyền xử lý TS bảo đảm tiền vay theo qui 
định của pháp luật để thu hồi nợ khi KH vay hoặc 
bên bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không 
đúng nghĩa vụ trả nợ đã cam kết. 
Sau khi xử lý TS bảo đảm tiền vay, nếu KH vay hoặc 
bên bảo lãnh vẫn chưa thực hiện đúng nghĩa vụ trả 
nợ, thì KH vay hoặc bên bảo lãnh có trách nhiệm 
tiếp tục thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ đã cam kết. 
II. Phân tích tín dụng NH 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 1: Các chỉ tiêu phản ánh khả năng trả nợ ngắn 
hạn hay tính thanh khoản của DN 
𝐇ệ 𝐬ố 𝐭𝐡𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐨á𝐧 𝐡𝐢ệ𝐧 𝐭𝐡ờ𝐢 = 
𝐓à𝐢 𝐬ả𝐧 𝐥ư𝐮 độ𝐧𝐠
𝐍ợ 𝐧𝐠ắ𝐧 𝐡ạ𝐧
𝐇ệ 𝐬ố 𝐭𝐡𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐨á𝐧 𝐧𝐡𝐚𝐧𝐡 = 
𝐓𝐢ề𝐧 𝐯à 𝐂𝐊 𝐧𝐠ắ𝐧 𝐡ạ𝐧
𝐍ợ 𝐧𝐠ắ𝐧 𝐡ạ𝐧
Vốn lưu động ròng = TS lưu động – Nợ ngắn hạn 
21 
9/4/2015 
8 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 2: Các chỉ tiêu phản ánh khả năng trả nợ dài hạn 
hay đòn bẩy tài chính của DN 
𝐇ệ 𝐬ố 𝐧ợ = 
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧 − 𝐕ố𝐧 𝐂𝐒𝐇
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧
𝐇ệ 𝐬ố 𝐧ợ = 
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐧ợ
𝐕ố𝐧 𝐂𝐒𝐇
𝑻𝐡ừ𝐚 𝐬ố 𝐯ố𝐧 𝐂𝐒𝐇 (𝐄𝐪𝐮𝐢𝐭𝐲 𝐦𝐮𝐥𝐭𝐢𝐩𝐥𝐢𝐞𝐫) = 
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧
𝐕ố𝐧 𝐂𝐒𝐇
𝐇ệ 𝐬ố 𝐧ợ 𝐝à𝐢 𝐡ạ𝐧 = 
𝐍ợ 𝐝à𝐢 𝐡ạ𝐧
𝐍ợ 𝐝à𝐢 𝐡ạ𝐧 + 𝐕ố𝐧 𝐂𝐒𝐇
22 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 2: Các chỉ tiêu phản ánh khả năng trả nợ dài hạn 
hay đòn bẩy tài chính của DN 
𝐋ợ𝐢 𝐧𝐡𝐮ậ𝐧 𝐭𝐫ướ𝐜 𝐭𝐡𝐮ế 𝐯à 𝐥ã𝐢 𝐯𝐚𝐲 (𝐄𝐁𝐈𝐓) = 
𝐄𝐁𝐈𝐓
𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐞𝐬𝐭
𝐇ệ 𝐬ố 𝐄𝐁𝐈𝐓 = 
𝐄𝐁𝐈𝐓 + 𝐊𝐡ấ𝐮 𝐡𝐚𝐨
𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐞𝐬𝐭
23 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 3: Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả quản lý tài sản 
của DN 
𝐕ò𝐧𝐠 𝐪𝐮𝐚𝐲 𝐭ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧 = 
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐝𝐨𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧
𝐕ò𝐧𝐠 𝐪𝐮𝐚𝐲 𝐜á𝐜 𝐤𝐡𝐨ả𝐧 𝐩𝐡ả𝐢 𝐭𝐡𝐮 = 
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐝𝐨𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮
𝐂á𝐜 𝐤𝐡𝐨ả𝐧 𝐩𝐡ả𝐢 𝐭𝐡𝐮
𝐊ỳ 𝐭𝐡𝐮 𝐧ợ 𝐭𝐫𝐮𝐧𝐠 𝐛ì𝐧𝐡 = 
𝐒ố 𝐧𝐠à𝐲 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐦ộ𝐭 𝐧ă𝐦 (𝟑𝟔𝟎)
𝐒ố 𝐯ò𝐧𝐠 𝐪𝐮𝐚𝐲 𝐜á𝐜 𝐤𝐡𝐨ả𝐧 𝐩𝐡ả𝐢 𝐭𝐡𝐮
24 
9/4/2015 
9 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 3: Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả quản lý tài sản 
của DN 
𝐕ò𝐧𝐠 𝐥𝐮â𝐧 𝐜𝐡𝐮𝐲ể𝐧 𝐇𝐇 = 
𝐆í𝐚 𝐡à𝐧𝐠 𝐛á𝐧 𝐭𝐡𝐞𝐨 𝐠𝐢á 𝐯ố𝐧
𝐆í𝐚 𝐭𝐫ị 𝐡à𝐧𝐠 𝐭ồ𝐧 𝐤𝐡𝐨 𝐛ì𝐧𝐡 𝐪𝐮â𝐧
𝐊ỳ 𝐭ồ𝐧 𝐤𝐡𝐨 𝐛ì𝐧𝐡 𝐪𝐮â𝐧 = 
𝐒ố 𝐧𝐠à𝐲 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐦ộ𝐭 𝐧ă𝐦 (𝟑𝟔𝟎)
𝐕ò𝐧𝐠 𝐪𝐮𝐚𝐲 𝐇𝐓𝐊
 25 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 4: Các chỉ tiêu phản ánh mức sinh lời 
𝐇ệ 𝐬ố 𝐥ã𝐢 𝐫ò𝐧𝐠 = 
𝐋ã𝐢 𝐫ò𝐧𝐠
𝐃𝐨𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮
𝐇ệ 𝐬ố 𝐥ã𝐢 𝐠ộ𝐩 = 
𝐄𝐁𝐈𝐓
𝐃𝐨𝐚𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮
𝑹𝑶𝑨 = 
𝐋ã𝐢 𝐫ò𝐧𝐠
𝐓ổ𝐧𝐠 𝐭à𝐢 𝐬ả𝐧 𝐛ì𝐧𝐡 𝐪𝐮â𝐧
𝑹𝑶𝑬 = 
𝐋ã𝐢 𝐫ò𝐧𝐠
 𝐕ố𝐧 𝐂𝐒𝐇 𝐛ì𝐧𝐡 𝐪𝐮â𝐧
26 
2.2. Phân tích định lượng – Các chỉ tiêu truyền thống: 
Các chỉ tiêu tài chính thường được chia thành 5 nhóm lớn: 
Nhóm 5: Các chỉ tiêu phản ánh giá trị thị trường của DN 
P/E= 
𝐏𝐫𝐢𝐜𝐞 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞
𝐄𝐚𝐫𝐧𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞 𝐨𝐟 𝐜𝐨𝐦𝐦𝐨𝐧 𝐬𝐭𝐨𝐜𝐤
𝐃𝐢𝐯𝐢𝐝𝐞𝐧𝐝 𝐘𝐢𝐞𝐥𝐝 = 
𝐃𝐢𝐯𝐢𝐝𝐞𝐧𝐝 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞
𝐌𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭 𝐩𝐫𝐢𝐜𝐞 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞
𝐌𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭 𝐭𝐨 𝐁𝐨𝐨𝐤 𝐕𝐚𝐥𝐮𝐞 = 
𝐌𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭 𝐩𝐫𝐢𝐜𝐞 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞
𝐁𝐨𝐨𝐤 𝐯𝐚𝐥𝐮𝐞 𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐡𝐚𝐫𝐞
27 
9/4/2015 
10 
II. Phân tích tín dụng NH 
2.3. Phân tích định lượng – Các mô hình hiện đại: 
2.3.1. Mô hình điểm số Z (Z- Credit scoring model) 
Mô hình điểm số Z do E.I.Altman hình thành để cho 
điểm TD đối với cty sx của Mỹ. Đại lượng Z là 
thước đo tổng hợp để phân loại RRTD đối với người 
vay và phụ thuộc vào: 
Trị số các chỉ số tài chính của người vay (Xj). 
Tầm quan trọng của các chỉ số này trong việc xác 
định xác suất vỡ nợ của người vay. 28 
2.3. Phân tích định lượng – Các mô hình hiện đại: 
2.3.1. Mô hình điểm số Z (Z- Credit scoring model) 
Altman đi đến mô hình cho điểm như sau: 
Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 +1,0X5 
X1 = tỷ số “vốn lưu động ròng/tổng tài sản” 
X2 = tỷ số “lợi nhuận giữ lại/tổng tài sản” 
X3 = tỷ số “lợi nhuận trước thuế và tiền lãi/tổng tài sản” 
X4 = tỷ số “thị giá cổ phiếu/giá trị ghi sổ của nợ dài hạn” 
X5 = tỷ số “doanh thu/tổng tài sản” 
Theo mô hình Z, bất cứ cty nào có điểm số Z thấp hơn 1,81 
phải được xếp vào nhóm có nguy cơ RRTD cao. NH sẽ 
không cấp tín dụng cho KH nào thấp hơn 1,81 cho đến khi 
cải thiện được điểm số Z lớn hơn 1,81. 
29 
2.3. Phân tích định lượng – Các mô hình hiện đại: 
2.3.1. Mô hình điểm số Z (Z- Credit scoring model) 
Điểm số Z là thước đo tổng hợp về xác suất vỡ nợ 
của khách hàng. Nhưng bên cạnh ưu điểm, thì mô 
hình điểm tín dụng có những hạn chế sau: 
Mô hình này chỉ cho phép phân biệt KH thành hai 
nhóm là “vỡ nợ” và “không vỡ nợ”; 
Không có lý do rõ ràng để giải thích sự bất biến về 
tầm quan trọng của các biến số theo thời gian, dù là 
trong ngắn hạn; 
Đã không tính tới một số nhân tố quan trọng nhưng 
khó lượng hóa, nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến 
mức độ RRTD của KH. 
30 
9/4/2015 
11 
2.3. Phân tích định lượng – Các mô hình hiện đại: 
2.3.2. Mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng 
Các yếu tố quan trọng liên quan đến KH sử dụng trong 
mô hình cho điểm tín dụng tiêu dùng bao gồm: hệ số tín 
dụng, tuổi đời, trạng thái tài sản, số người phụ thuộc, sở 
hữu nhà, thu nhập, điện thoại cố định, số loại tài khoản 
cá nhân, thời gian công tác. 
VD: Mô hình áp dụng ở Mỹ 
31 
Các hạng mục xác định chất lượng tín dụng Điểm số 
1 Nghề nghiệp của người vay 
Chuyên gia hay phụ trách kinh doanh 10 
Công nhân có kinh nghiệm (tay nghề cao) 8 
Nhân viên văn phòng 7 
Sinh viên 5 
Công nhân không có kinh nghiệm 4 
Công nhân bán thất nghiệp 2 
2.3.2. Mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng 
32 
STT Các hạng mục xác định chất lượng tín dụng Điểm số 
2 Trạng thái nhà ở 
Nhà riêng 6 
Nhà thuê hay căn hộ 4 
Sống cùng bạn hay người thân 2 
3 Xếp hạng tín dụng 
Tốt 10 
Trung bình 5 
Không có hồ sơ 2 
Tồi 0 
4 Kinh nghiệp nghề nghiệp 
Nhiều hơn 1 năm 5 
Từ 1 năm trở xuống 2 
5 Thời gian sống tại địa chỉ hiện hành 
Nhiều hơn 1 năm 2 
Từ 1 năm trở xuống 1 
2.3.2. Mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng 
33 
STT Các hạng mục xác định chất lượng tín dụng Điểm số 
6 Điện thoại cố định 
Có 2 
Không 0 
7 Số người sống cùng 
Không 3 
Một 3 
Hai 4 
Ba 4 
Nhiều hơn ba 2 
8 Các tài khoản tại ngân hàng 
Có TK tiết kiệm và phát hành séc 4 
Chỉ TK tiết kiệm 3 
Chỉ TK phát hành séc 2 
Không có 0 
9/4/2015 
12 
2.3.2. Mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng 
Khung chính sách tín dụng tiêu dùng theo mô hình 
điểm số như sau: 
34 
Tổng điểm số của KH Quyết định tín dụng 
Từ 18 điểm trở xuống Từ chối tín dụng 
29- 30 điểm Cho vay đến $500 
31-33 điểm Cho vay đến $1.000 
34-36 điểm Cho vay đến $2.500 
37-38 điểm Cho vay đến $3.500 
39-40 điểm Cho vay đến $5.000 
41-43 điểm Cho vay đến $8.000 
2.3. Phân tích định lượng – Các mô hình hiện đại: 
2.3.3. Mô hình cấu trúc kỳ hạn rủi ro tín dụng 
 (Đối với công cụ nợ kỳ hạn 1 năm) 
Gọi: 
 p là xác suất hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi đối với trái 
phiếu công ty; (1-p) là xác suất vỡ nợ; 
 (1+k) là mức thu nhập của trái phiếu công ty, và (1+r) 
là mức thu nhập của trái phiếu kho bạc 
Một số giả định: 
NH yêu cầu mức thu nhập dự tính của trái phiếu công ty 
ít nhất là bằng với thu nhập của trái phiếu kho bạc. 
Nếu người vay vỡ nợ, NH sẽ không nhận được gì. 
35 
2.3.3. Mô hình cấu trúc kỳ hạn rủi ro tín dụng 
Mức thu nhập dự tính của trái phiếu công ty bằng với mức 
thu nhập trái phiếu không có rủi ro khi: 
 p*(1+k) = (1+r) 
Giả sử: r =10% và k=15,8%  xác suất hoàn trả của trái 
phiếu theo đánh giá của thị trường sẽ là: 
36 
9/4/2015 
13 
2.3.3. Mô hình cấu trúc kỳ hạn rủi ro tín dụng 
Trong thực tế NH vẫn có thể thu được một phần của 
khoản gốc ngay cả trong TH con nợ bị phá sản. 
Gọi β là tỷ lệ thu hồi được gốc và lãi trong TH vỡ nợ. 
Nhà quản trị NH sẽ đạt được kết quả như nhau khi đầu tư 
vào trái phiếu công ty hay trái phiếu kho bạc khi: 
 β(1+k).(1-p) + p(1+k) = (1+r) 
Biến đổi phương trình trên: 
 (1+k)*(β-βp+p) = (1+r) 
𝑘 =
1+r
β−βp+p
− 1 ∆ = k – r = 
1+r
β−βp+p
− (1 + 𝑟) 
37 
2.3.3. Mô hình cấu trúc kỳ hạn rủi ro tín dụng 
Đồ thị: Sự thay thế hoàn hảo giữa Risk Premium và 
Collateral 
38 
Xác suất hoàn trả 
tín dụng (p) 
Tỷ lệ thu hồi 
khi vỡ nợ () 
0,7 
0,7 
0,8 
0,8 
1,0 
1,0 
A 
B 
III. Chất lượng tín dụng NH 
3.1. Các chỉ tiêu phản ánh nợ quá hạn (NQH) 
Nợ quá hạn phát sinh khi khoản vay đến hạn mà khách 
hàng không hoàn trả được toàn bộ hay một phần tiền 
gốc hoặc lãi vay. 
Tỷ lệ NQH = 
Số dư nợ quá hạn
Tổng dư nợ
× 100% 
Tỷ lệ tổng dư nợ có NQH = 
Tổng dư nợ có 𝑁𝑄𝐻
Tổng dư nợ
× 100% 
Tỷ lệ KH có NQH = 
Tổng số 𝐾𝐻 𝑁𝑄𝐻
Tổng số 𝐾𝐻 𝑐ó 𝑑ư 𝑛ợ
× 100% 
 39 
9/4/2015 
14 
3.1. Các chỉ tiêu phản ánh nợ quá hạn 
Tỷ lệ nợ ngắn hạn QH = 
NQH ngắ𝑛 ℎạ𝑛
𝑁ợ 𝑛𝑔ắ𝑛 ℎạ𝑛
× 100% 
Tỷ lệ nợ dài hạn QH = 
NQH 𝑑à𝑖 ℎạ𝑛
𝑁ợ 𝑑à𝑖 ℎạ𝑛
× 100% 
NQH có khả năng thu hồi = 
NQH 𝑐ó 𝑘ℎả 𝑛ă𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑢 ℎồ𝑖
𝑁ợ 𝑞𝑢á ℎạ𝑛
× 100% 
NQH không có khả năng thu hồi
= 
NQH 𝑘ℎô𝑛𝑔 𝑐ó 𝑘ℎả 𝑛ă𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑢 ℎồ𝑖
𝑁ợ 𝑞𝑢á ℎạ𝑛
× 100% 
40 
3.1. Các chỉ tiêu phản ánh nợ quá hạn 
Nợ quá hạn còn được phân theo một số tiêu chí khác làm 
căn cứ xây dựng kế hoạch thu hồi nợ trong từng trường 
hợp cụ thể và định hướng chính sách cho vay, bao gồm: 
Nợ quá hạn theo thời gian: 
Nợ quá hạn dưới 180 ngày 
Nợ quá hạn từ 180 ngày đến 360 ngày 
Nợ quá hạn trên 360 ngày 
Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế 
Nợ quá hạn của các doanh nghiệp nhà nước 
Nợ quá hạn của các công ty cổ phần, TNHH 
Nợ quá hạn của các hộ gia đình, cá nhân 
41 
III. Chất lượng tín dụng NH 
3.2. Các chỉ tiêu phản ánh nợ xấu 
Để hình thành chỉ tiêu “Nợ xấu”, chúng ta phải tiến 
hành phân loại nợ của NHTM thành 5 nhóm (Theo 
điều 10 thông tư 02/2013/TT-NHNN). 
“Nợ xấu” (Non-Performance Loan – NPL) là các 
khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5. 
Tỷ lệ nợ xấu = 
𝑁ợ 𝑥ấ𝑢
𝑇ổ𝑛𝑔 𝑑ư 𝑛ợ
× 100% 
 42 
9/4/2015 
15 
III. Chất lượng tín dụng NH 
3.3. Các chỉ tiêu sinh lời từ hoạt động tín dụng 
Tỷ lệ lợi nhuận từ TD = 
Lãi từ TD
Tổng lợi nhuận
× 100% 
Tỷ lệ sinh lời của TD = 
Lãi từ TD
Tổng dư 𝑛ợ 𝑏ì𝑛ℎ 𝑞𝑢â𝑛
× 100% 
Chênh lệch đầu vào đầu ra = 
Thu lãi TD − 𝐶ℎ𝑖 𝑙ã𝑖 𝑣ố𝑛 𝐻Đ
𝑉ố𝑛 ℎ𝑢𝑦 độ𝑛𝑔 𝑏ì𝑛ℎ 𝑞𝑢â𝑛
× 100% 
43 
III. Chất lượng tín dụng NH 
3.4. Các chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn 
Hiệu suất sử dụng vốn (𝐻1) = 
Tổng dư nợ cho vay
Tổng nguồn vốn huy động
× 100% 
Hiệu suất sử dụng vốn (𝐻2) = 
Tổng dư nợ cho vay
Tổng 𝑡à𝑖 𝑠ả𝑛 𝑐ó
× 100% 
3.5. Các chỉ tiêu trích lập dự phòng và bù đắp RRTD 
Tỷ lệ trích lập DPRR TD = 
DPRR TD trí𝑐ℎ 𝑙ậ𝑝
𝐷ư 𝑛ợ 𝑏ì𝑛ℎ 𝑞𝑢â𝑛
× 100% 
𝑇ỷ 𝑙ệ 𝑥ó𝑎 𝑛ợ = 
𝑋ó𝑎 𝑛ợ
𝐷ư 𝑛ợ 𝑏ì𝑛ℎ 𝑞𝑢â𝑛
44 
III. Chất lượng tín dụng NH 
3.6. Các chỉ tiêu phân tán rủi ro 
Giới hạn cho vay tối đa một khách hàng theo quy định 
của pháp luật. 
Phân tán rủi ro theo ngành kinh doanh. 
Phân tán rủi ro theo khu vực địa lý. 
Dư nợ cho vay 10 khách hàng lớn nhất trên tổng dư nợ. 
Hỏi: NHTW có nên dùng chỉ tiêu bên dưới để đánh giá 
chất lượng tín dụng không? 
Vòng quay vốn TD = 
𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑠ố 𝑡ℎ𝑢 𝑛ợ 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑘ỳ
𝐷ư 𝑛ợ 𝑏ì𝑛ℎ 𝑞𝑢â𝑛 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑘ỳ
45 
9/4/2015 
16 
IV. Những biểu hiện và các bước xử lý nợ có vấn đề 
Một số đặc điểm chung cho hầu hết các khoản TD có 
vấn đề: 
Thứ nhất, sự chậm trễ bất thường và không có lý do 
trong việc cung cấp BCTC và trả nợ theo lịch đã thỏa 
thuận; hoặc chậm trễ trong việc liên lạc với cán bộ TD; 
Thứ hai, đối với TD DN, bất cứ sự thay đổi bất thường 
nào trong khấu hao, kế hoạch trả lương và phụ cấp, giá 
trị hàng tồn kho, tài khoản thuế và thu nhập; 
Thứ ba, đối với tín dụng doanh nghiệp, việc cơ cấu lại 
nợ hay hạn chế thanh toán cổ tức, hoặc có sự thay đổi vị 
trí xếp hạng tín nhiệm; 
Thứ tư, giá cổ phiếu của công ty thay đổi bất lợi; 
46 
IV. Những biểu hiện và các bước xử lý nợ có vấn đề 
Một số đặc điểm chung cho hầu hết các khoản TD có 
vấn đề: 
Thứ năm, thu nhập ròng giảm trong một hay nhiều 
năm, đặc biệt là các chỉ tiêu ROA, ROE, EBIT; 
Thứ sáu, những thay đổi bất lợi trong cơ cấu nguồn 
vốn (vốn cổ phần trên nợ vay), thanh khoản, hay 
mức độ hoạt động (doanh thu trên hàng tồn kho); 
Thứ bảy, độ lệch của doanh thu hay lưu chuyển tiền 
tệ so với kế hoạch khi mà tín dụng đã được cấp; 
Thứ tám, những thay đổi bất ngờ, không dự kiến và 
không có lý do đối với số dư tiền gửi của KH tại NH. 
47 
IV. Những biểu hiện và các bước xử lý nợ có vấn đề 
Giải pháp nhằm thu hồi những khoản tín dụng có vấn đề 
gồm các bước sau: 
Bước 1: Luôn đặt mục tiêu “Tận dụng tối đa các cơ hội 
để thu hồi đầy đủ nợ đã cho vay”; 
Bước 2: Khẩn trương khám phá và báo cáo kịp thời mọi 
vấn đề thực chất liên quan đến tín dụng, mọi chậm trễ 
đều làm cho tình hình tín dụng trở nên xấu hơn; 
Bước 3: Trách nhiệm xử lý TD có vấn đề phải được độc 
lập với chức năng cho vay nhằm tránh xung đột có thể 
xảy ra với quan điểm của cán bộ TD trực tiếp cho vay; 
Bước 4: Chuyên gia xử lý tín dụng cần hội ý khẩn với 
khách hàng về các giải pháp có thể, đặc biệt là tinh giảm 
chi phí, tăng nguồn thu, và tăng cường công tác quản lý; 48 
9/4/2015 
17 
IV. Những biểu hiện và các bước xử lý nợ có vấn đề 
Giải pháp nhằm thu hồi những khoản tín dụng có vấn đề 
gồm các bước sau: 
Bước 5: Dự tính những nguồn có thể dùng để thu nợ có 
vấn đề; 
Buóc 6: Chuyên gia cần tiến hành nghiên cứu nghĩa vụ 
thuế và những tránh chấp xem khách hàng còn nghĩa vụ 
tài chính nào chưa thực hiện; 
Bước 7: Đối với DN, chuyên gia cần đánh giá chất 
lượng, năng lực và sự nhất quán trong quản lý, đồng thời 
trực tiếp tiến hành khảo sát các hoạt động và các TS DN 
Bước 8: Chuyên gia phải cân nhắc mọi phương án có 
thể để hoàn thành việc thu hồi nợ có vấn đề. 
49