Bài giảng Thu thập, đóng gói, bảo quản, vận chuyển mẫu bệnh phẩm

Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương
Khoa An toàn sinh học và Quản lý chất lượng
Thu thập, đóng gói, bảo quản, vận 
chuyển mẫu bệnh phẩm 
Mục tiêu học tập
Sau bài học này, học viên có khả năng:
1 Nêu ra được quy định về chế độ quản lý mẫu.
bệnh phẩm bệnh truyền nhiễm theo thông tư
43/2011/TT-BYT
2. Phân biệt được 2 loại chất lây nhiễm
3 Mô tả đượ hươ há đó ói ẫ bệ h. c p ng p p ng g m u n
phẩm theo hệ thống đóng gói 3 lớp
4 Thể hiệ đượ ý đị h t â thủ t ì h th thậ. n c n u n quy r n u p, 
bảo quản, đóng gói, vận chuyển mẫu bệnh phẩm
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
Thông tư 43
THÔNG TƯ 43/2011/TT-BYT
NGÀY 05/12/2011 CỦABỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ 
QUY ĐỊNH CHẾ ĐỘ QUẢN LÝ MẪU BỆNH 
PHẨM BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Thu thập
Bảo quản
Đóng gói
Vận chuyển
Tiếp nhận và quản lý
Một số khái niệm
Mẫu bệnh phẩm?
Chất lâ hiễ ?y n m
Mẫu bệnh phẩm chứa chất lây nhiễm loại A (UN 2814)
Mẫu bệnh phẩm chứa chất lây nhiễm loại B (UN 3373)
Thu thập
Kỹ ă ủ ời lấ ẫn ng c a ngư y m u
Loại mẫu
Kỹ thuật lấy mẫu
Ghi nhãn
Đảm bảo an toàn cho bệnh nhân,
người lấy mẫu, nhân viên PXN và
môi trường
Thu thập- Bảo đảm an toàn cho bệnh nhân
-Sử dụng dụng cụ dùng một lần
-Khử nhiễm dụng cụ
-Sát khuẩn cồn
-Lấy mẫu ở khu vực riêng biệt,
đảm bảo sạch
- Được đào tạo, có kỹ năng tốt,
thao tác đúng quy trình chuẩn
Thu thập- An toàn cho người lấy mẫu
• Lựa chọn trang bị bảo hộ cá 
nhân phù hợp
• Được đào tạo kỹ năng lấy mẫu
• Thực hiện theo quy trình 
chuẩn
Thu thập- An toàn nhân viên PXN, cộng 
đồng, môi trường
- Đóng gói mẫu phù hợp khi vận chuyển
Khử nhiễm thích hợp- 
- Phân loại và quản lý chất thải hợp lý
Thu thập
Ghi nhãn trên mỗi ống bệnh phẩm bao gồm các
thông tin sau:
Họ tên, tuổi
Mã số
Loại bệnh phẩm, ngày lấy
Thu thập
Phiếu yêu cầu xét nghiệm
Điề đầ đủ thô ti ầ thiết hiế ê ầ ét hiện y ng n c n p u y u c u x ng m
Bảo quản
Điều kiện bảo quản Nhiệt độ (nhiệt 
độ phòng, -20oC, -80oC,...), Chất/môi 
trường bảo quản (formaldehyde, 
glycerol,)
Thời gian bảo quản
Phương tiện bảo quản:
Tủ lạnh tủ âm sâu ni tơ lỏng, ,
Bảo quản mẫu
Đảm bảo thuận tiện, 
an toàn, trong quá 
trình tìm mẫu, Kiểm 
kê mẫu
Đóng gói
Hệ thống đóng gói 3 lớp
Ghi nhãn vận chuyển
Đóng gói
Hệ thống đóng gói 3 lớp cơ bản
Lớ 1 hi hã khô thấ ớ khô ò ỉ hị đ hiệt độ từp : g n n, ng m nư c, ng r r , c u ược n
khoảng âm 40oC đến 55oC. (ống, tuýp, lọ thủy tinh/nhựa nắp xoáy hoặc
hàn kín)
Lớp 2: bền, không thấm nước, không rò rỉ, chịu được nhiệt độ từ khoảng
âm 40oC đến 55oC, chịu được áp lực 95kPa. (Túi zip, hộp nhựa/kim loại
nắp xoáy)
Lớp 3 (phần bọc ngoài): cứng, chịu lực, có lớp đệm chống va đập, kích
thước tổi thiểu mỗi chiều là 10 cm. 
Lớp ngoài cùng
Nhãn đối với mẫu bệnh 
hẩ hứ hấ lâp m c a c t y 
nhiễm loại A
• Đối với mẫu bệnh 
hẩ hứ hấ lâp m c a c t y 
nhiễm loại B
Có sử dụng đá CO2 
ghi rõ lượng đã CO2
được sử dụng
5 Kg
UN1845
Kí hiệu chỉ hướng của lớp 
đó ói hứ hấng g t n t
Người gửi:
Tên, địa chỉ, số điệnt hoại liên lạc
Người nhận:
Tên, địa chỉ, số điện thoại liên lạc
Người liên hệ trong trường hợp khẩn cấp: 
Tên, Số điện thoại
BÀI TẬP NHÓM
Điền các thông tin thích hợp cho lớp ngoài 
cùng trong các trường hợp cụ thể
Vận chuyển
Lập kế hoạch và trao đổi thông tin
Phương tiện vận chuyển
Xử lý sự cố trong quá trình vận chuyển
Vận chuyển
Lập kế hoạch và trao đổi thông tin
Lê lị h t ì h l h hã ậ h ển c r n , ựa c ọn ng v n c uy n
Trao đổi và thường xuyên cập nhật thông tin giữa các
bên
Đảm bảo tuân thủ các quy định quốc gia/quốc tế
Tính toán thời gian và chuẩn bị sẵn sàng
Vận chuyển
Phương tiện vận chuyển
Đ ờ khôư ng ng
Đường biển
Đường bộ
Đường sắt
Vận chuyển
Xử lý sự cố trong quá trình vận chuyển
Q t ì h ử lý ốuy r n x sự c
Báo cáo
Tiếp nhận và quản lý
Tiếp nhận
Quản lý
Tiếp nhận và quản lý
Tiếp nhận
Kiể t tì h t ẫ à á iấ tờ đi kèm ra n rạng m u v c c g y m
Lưu thông tin ngày nhận, người nhận và tình trạng mẫu
Tiếp nhận và quản lý
Quản lý
Mã hóa
Lưu giữ, kiểm soát sử dụng
Tiêu hủy: quyết định 43/2007/QĐ-BYT
Xuất/nhập mẫu bệnh phẩm
Hồ sơ
ế1. Công văn gửi Cục Y t dự phòng
2. Tài liệu chứng minh nhu cầu: thỏa thuận hợp tác, đề cương dự
án,
3. Quyết định thành lập đơn vị/giấy phép đăng ký kinh doanh
4. Thông tin về lô hàng nhận
Quy trình xét duyệt: 10 ngày
Vận chuyển mẫu tại đơn vị
Sử dụng tube có nắp xoáy + hộp chứa 2 lớp + giấy thấm
Làm thế nào?
Quy định
SOPs
Đào tạo
Hồ sơ