Bài giảng Tổng quan về nền tư pháp và luật tố tụng Việt Nam

1 
Tổng quan về nền tư pháp và luật 
tố tụng Việt Nam 
MPP5-L12 
2 
Một truyền thống lâu đời 
Ảnh tư liệu: Nguyễn Tấn Lộc:  
1/14/2013 2 MPP5-L12 
Ảnh tư liệu: Nguyễn Tấn Lộc:  
Một truyền thống lâu đời 
1/14/2013 3 MPP5-L12 
3 
Nền tư pháp thời thực dân 
Ảnh tư liệu: Nguyễn Tấn Lộc:  
1/14/2013 4 MPP5-L12 
Nhà tù trung tâm Sài-gòn 1908 
Ảnh tư liệu: Hồi ký Trần Văn Giàu:  
Hồi ký Nguyễn Mạnh Tường:  
1/14/2013 5 MPP5-L12 
4 
Phán 
quan 
1885 
MPP5-L12 6 1/14/2013 
Phán 
quan 
1915 
1/14/2013 MPP5-L12 7 
5 
Cải cách tư pháp 
1/14/2013 MPP5-L12 8 
 Thời kỳ 1945-1953 => Tòa sơ cấp, tòa đệ nhị cấp, tòa phúc 
thẩm, tòa án tối cao (HP 1946), § 11, 63-69 
 Thời kỳ 1953-1960 => Sắc lệnh 85 ngày 22/05/1950 về cải 
cách tư pháp => Tòa án nhân dân 
 Giải tán Bộ Tư pháp (1960-1981) 
 Miền Nam: Hệ thống tòa án theo mô hình thực dân Pháp 
được duy trì=> Luật 10/59 và chiến tranh => HP 1967 bước 
đầu duy trì chế độ tư pháp độc lập 
 HP 1960-1992: Thay chương tư pháp bằng “Tòa án nhân 
dân và VKSND” => chỉnh sửa 2001 
 Cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49/NQ-TW ngày 
02/06/2005 
Chủ quyền nhân dân (Nhà nước CHXHCN VN là nhà nước pháp quyền XHC của nhân dân, do nhân dân, 
vì nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, Điều 2 HP 1992) 
Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội, Điều 4 HP 1992 
Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước 
cao nhất của nước CHXHCN Việt Nam, Điều 83 HP 1992 
C
h
ủ
 t
ịc
h
 n
ư
ớ
c
 đ
ứ
n
g
 đ
ầ
u
 n
h
à
 n
ư
ớ
c
Đ
iề
u
 1
0
1
 H
P
 1
9
9
2
C
h
ín
h
 p
h
ủ
 l
à
 c
ơ
 q
u
a
n
 c
h
ấ
p
 h
à
n
h
C
ơ
 q
u
a
n
 h
à
n
h
 c
h
ín
h
 c
a
o
 n
h
ấ
t 
Đ
iề
u
 1
0
9
 H
P
 1
9
9
2
V
iệ
n
 k
iể
m
 s
á
t 
n
h
â
n
 d
â
n
 t
h
ự
c
 h
à
n
h
 c
ô
n
g
 t
ố
V
à
 k
iể
m
 s
á
t 
tư
 p
h
á
p
, 
Đ
iề
u
 1
3
7
 H
P
 1
9
9
2
H
ệ
 t
h
ố
n
g
 t
ò
a
 á
n
 n
h
â
n
 d
â
n
Đ
iề
u
 1
2
7
-1
3
6
 H
P
 1
9
9
2
B
ộ
 C
ô
n
g
 a
n
B
ộ
 T
ư
 p
h
á
p
Đ
iề
u
 t
ra
, 
tr
ạ
i 
g
ia
m
B
ộ
 Q
u
ố
c
 p
h
ò
n
g
V
iệ
n
 K
S
, 
tò
a
 á
n
 q
u
â
n
 s
ự
1/14/2013 9 MPP5-L12 
6 
TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO 
Hội đồng thẩm phán TANDTC 
Tòa hình sự 
TANDTC 
Tòa dân sự 
TANDTC 
Tòa kinh tế 
TANDTC 
Tòa lao động 
TANDTC 
Tòa hành chính 
TANDTC 
Tòa án nhân dân tỉnh 
Tòa án quân sự 
trung ương 
Tòa án nhân dân huyện 
Tòa án quân sự quân khu 
Tòa án quân sự khu vực 
Ủy ban thẩm phán 
THS TDS TKT TLĐ THC 
Tòa án nhân dân huyện 
HS DS KT LĐ HC HS DS KT LĐ HC 
Hệ thống tòa án nhân dân, vẽ giản lược theo Luật Tổ chức tòa án nhân dân 2002 
1/14/2013 10 MPP5-L12 
Tổng quan về luật tố tụng 
Tố tụng hình sự Tố tụng hành chính Tố tụng dân sự 
Nhà nước => Người dân (DN?) 
=> có năng lực chịu TNHS 
Người dân/DN => CQNN Chủ thể dân sự (người) 
Suy đoán vô tội CQNN chỉ được làm điều mà 
pháp luật cho phép 
Người dân được làm những gì mà 
pháp luật không cấm 
Nghĩa vụ chứng minh: Nhà nước, 
§ 11 BLTTHS 
Nghĩa vụ chứng minh: Bên yêu 
cầu 
Nghĩa vụ chứng minh: Bên yêu 
cầu 
Quyền bào chữa Nguyên tắc: mệnh lệnh, song 
phải đối xử công bằng 
Nguyên tắc tự định đoạt 
Thời hiệu (5,10,15,20 năm) loại 
trừ Ch XI, XXIV BLHS 2009 
Trước đây: 40-45 ngày, nay tùy 
theo nội dung ( 5 ngày – 1 năm) 
Nguyên tắc chung: 02 năm 
Chiếm hữu: § 247.1 BLDS 
- Bị can, bị cáo thuê bào chữa 
- Bào chữa chỉ định 
Án phí Án phí 
Không thể hòa giải Hòa giải Hòa giải 
Án oan sai, trách nhiệm bồi 
thường của nhà nước 
Sơ thẩm, Phúc thẩm, GĐT, TT 
Đã quy định: Án đụng trần 
Sơ thẩm, Phúc thẩm, GĐT, TT 
Vấn đề thảo luận: Án đụng trần 
1/14/2013 11 MPP5-L12 
7 
Sức ép cải cách tố tụng hình sự 
 Nghị quyết 388/2003/NQ-UBTVQH11 của Uỷ ban 
Thường vụ Quốc hội về bồi thường thiệt hại cho người 
bị oan do người có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng 
hình sự gây ra 
 Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước ngày 
18/06/2009, có hiệu lực từ 01/01/2010 
 Sự tham gia của luật sư (bắt đầu từ thủ tục điều tra) 
 Quyền được bào chữa của bị can, bị cáo, cải thiện thủ 
tục tranh tụng tại phiên tòa 
1/14/2013 12 MPP5-L12 
Thời hạn của các 
giai đoạn 
Tội ít nghiêm 
trọng <3 
Tội nghiêm trọng 
 <7 
Tội rất nghiêm 
trọng < 15 
Tội đặc biệt 
nghiêm trọng 
> 15 
Thời hạn điều tra 60 90 120 120 
Gia hạn điều tra 30 90 150 480 
Thời hạn truy tố 20 20 30 30 
Gia hạn truy tố 10 15 30 30 
Trả hồ sơ, bổ sung 120 120 120 120 
Gửi hồ sơ cho tòa 3 3 3 3 
Chuẩn bị xử 30 45 60 120 
Gia hạn chuẩn bị 15 15 15 15 
Trả hồ sơ, bổ sung 60 60 60 60 
Ra QĐ xử 15 15 15 15 
Tổng cộng 363 473 618 1.008 
Điều tra, xử lại Quay lại từ đầu 
MPP5-L12 13 1/14/2013 
8 
Cải cách tố tụng hành chính 
 Luật tố tụng hành chính 2010 có hiệu lực 
từ 01/07/2011 
 Luật khiếu nại 2011 
 Luật tố cáo 2011 
 Cơ chế bảo vệ hiến pháp (? 2013) 
1/14/2013 14 MPP5-L12 
Cải cách tố tụng dân sự 
 BLTTDS 2004 (được sửa đổi 2011, có hiệu lực từ 
01/01/2012) 
 Việc lao động 
 Việc hôn nhân, gia đình 
 Việc dân sự (vụ kiện và vụ việc hành chính tư pháp) 
 Thủ tục rút gọn 
 Doing Business 2013: bao nhiêu ngày, bao nhiêu bước, bao 
nhiêu chi phí? 
 Thân thiện với DN/người dân 
 Chuyên nghiệp, hiệu quả, có tính cạnh tranh 
1/14/2013 15 MPP5-L12