Giải pháp thiết kế kiến trúc nhà để xe tại Thành phố Hồ Chí Minh

87 
GIẢI PHÁP THIẾT KẾ KIẾN TRÚC NHÀ ĐỂ XE TẠI TP. HCM 
(Cải tạo Nhà để xe tại Nhà Văn hóa Thanh niên TP. HCM làm ví dụ điển hình) 
Hồ Thủy Trúc, Võ Minh Trí, Phùng Xuân Lộc , Lê Thị Yến Linh, Huỳnh Hải Đăng 
Khoa Kiến trúc – Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH) 
TÓM TẮT 
Hàng ngày, hàng giờ chúng ta vẫn thường xuyên được nghe những thông tin vể tình trạng tắc đường tại 
các tuyến phố trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh trong những giờ cao điểm. Một trong những nguyên nhân gây 
ra tình trạng đó là việc đỗ, dừng xe không đúng nơi quy định.Những bất cập này là do Tp.Hồ Chí Minh 
chưa bố trí được giao thông tĩnh. Và một trong những giải pháp lâu dài để giải quyết thực trạng này là xây 
dựng các bãi đỗ xe. Tuy nhiên, việc đáp ứng nhu cầu đất cho việc xây dựng bãi đỗ xe ngày càng tỏ ra 
không khả thi do giá trị đất rất cao, và nhu cầu đất cho các mục đích cấp bách khác cũng đang thiếu trầm 
trọng. 
Với mong muốn nâng cao giá trị sử dụng công năng và góp phần cải thiện hình thức kiến trúc nhà để xe 
nhằm tăng giá trị thẩm mỹ trong không gian đô thị. Chính vì vậy, nhóm nghiên cứu đề tài: „Giải pháp thiết 
kế kiến trúc nhà để xe tại TP. HCM (cải tạo nhà để xe tại Nhà văn hóa thanh niên TP. HCM làm ví dụ 
điển hình)”. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Người dân TP. HCM đang dần bỏ thói quen để xe bừa bãi trên vỉa hè sau "chiến dịch" lập lại trật tự vỉa 
hè. Thế nhưng, để tìm một chỗ đỗ xe đúng quy định không hề dễ vì tình trạng cầu vượt cung và thiếu 
trầm trọng các nhà để xe có quy mô lớn. 
Theo thống kê chưa đầy đủ của Sở Giao thông Vận tải TP Hồ Chí Minh, thành phố có gần 3.000 điểm 
kinh doanh trông giữ xe, trong đó có hơn 60 điểm lấn chiếm vỉa hè để giữ xe. Ngoài ra, do thiếu chỗ gửi 
xe, các hộ kinh doanh để xe tràn ra vỉa hè, đường phố vừa gây mất mỹ quan đô thị, vừa vi phạm pháp 
luật. Trong khi đó, rất nhiều dự án bãi đậu xe cả ngầm và nổi đều triển khai quá chậm và sau thời gian dài 
triển khai vẫn giậm chân tại chỗ. Qua kiểm tra 79 tòa nhà cao tầng trên các tuyến đường như Nguyễn Thị 
Minh Khai, Cách Mạng Tháng 8, Tôn Ðức Thắng... thuộc khu trung tâm thành phố thì có đến 59 công 
trình không đủ chỗ giữ xe, sáu công trình hoàn toàn không có bãi đỗ xe, chỉ có 14 công trình có quy 
hoạch chỗ để xe đạt chuẩn (chiếm 18 ). Như vậy, số lượng phương tiện khi người dân đến làm việc tại 
các tòa nhà này phải gửi ở các bãi xe trái phép bên lề đường. 
Với thực trạng "quên" quy hoạch bãi đỗ xe hoặc xây dựng nhưng sử dụng sai mục đích nên thành phố 
đang tồn tại 1.137 điểm giữ xe chiếm dụng vỉa hè, lề đường, trong đó có hơn 300 điểm không có giấy 
phép. Các bãi giữ xe máy vỉa hè hiện nay cũng luôn rơi vào tình trạng quá tải nên hiện tượng người dân 
phải chạy vòng vòng tìm chỗ gửi xe diễn ra phổ biến, là một trong những nguyên nhân lớn gây nên tình 
trạng ùn tắc giao thông, nhất là trong giờ cao điểm. Cũng do thiếu chỗ đỗ nên Sở Giao thông vận tải 
thành phố phải điều chỉnh để nhiều tuyến đường như: Lê Lợi, Phạm Ngũ Lão, Hàm Nghi, Lý Tự Trọng... 
trở thành các bãi giữ xe ô-tô có thu phí như một giải pháp tình thế. Cũng theo Sở Xây dựng, một trong 
những nguyên nhân khiến nhà để xe đang trở nên thiếu hụt trầm trọng là do nhiều chủ đầu tư của các tòa 
cao ốc sử dụng sai chức năng, tự ý chuyển đổi công năng của nhà để xe vào mục đích sử dụng khác. 
Những sai phạm này lại chậm bị phát hiện hoặc chưa xử lý kiên quyết nên tình trạng trên vẫn tiếp tục tái 
diễn. 
88 
2. NỘI DUNG 
2.1 Quá trình hình thành 
Thuở sơ khai nơi để xe được bố trí ven đường hoặc một khoảng đất trống nào có thể đỗ. Khi xã hội phát 
triển số lượng phương tiện di chuyển cá nhân ngày một nhiều lên cùng với quá trình đô thị hóa nhanh, diện 
tích đất ngày càng khang hiếm, đắt đỏ và nhu cầu để xe trong mát tránh các tác động của môi trường như 
mưa nắng thất thường thì các nhà lãnh đạo lại bắt đầu đi tìm giải pháp và từ đó nhà để xe ra đời. 
Hình 1.1 Bãi giữ xe thuở sơ khai Hình 1.2 Giữ xe tính phí đầu tiên 
Trước khi các nhà để xe được xây thì mọi người đỗ xe trên đường phố hoặc đỗ chúng ở bất cứ vị trí nào 
cho đến khi họ xong việc. Tại các khu mua sắm hầu hết chỗ đậu xe đều đã bị chiếm đóng bởi nhân viên 
làm việc, không có chỗ cho các khách hàng tiềm năng. Vấn đề tắc nghẽn giao thông thường xuyên xảy ra 
tại các thành phố lớn. Cho đến khi vấn đề này gây ra những thiệt hại về kinh tế một cách rõ rệt thì người 
ta mới bắt đầu nghĩ cách điều chỉnh thời gian đậu xe và xây dựng khu đỗ xe một cách bài bản. 
Vào những năm 20-30 của thế kỷ XX, tại thành phố Oklahoma của Hoa Kỳ - một trong những thành phố 
đông dân nhất tại xứ cờ hoa, khi các thương gia phàn nàn về vấn đề giao thông, các nhà chức trách đã tổ 
chức cuộc thi thiết kế sản phẩm đồng hồ đỗ xe tại các bãi đỗ xe của trung tâm thành phố. Cuối cùng, nhà 
để xe tự động đầu tiên được thiết kế bởi Holger George Thuessen và Gerald A. Hale. Hale và Thuessen 
bắt đầu làm việc với các đồng hồ đỗ xe vào năm 1933 vì các dự án được giao bởi Carl Magee. Như vậy, 
nhà để xe có đồng hồ đếm giờ đầu tiên được lắp đặt tại thành phố Oklahoma vào ngày 16 tháng 7 ngày 
trong năm 1935.Những bãi đỗ xe có đồng hồ đếm giờ sẽ khiến mọi người phải trả phí khi muốn đỗ xe, từ 
đó, họ có trách nhiệm hơn với việc dừng đỗ xe của mình. 
2.2 Phân loại 
2.2.1 Nhà để xe ngầm 
Nhà để xe ngầm là loại hình nhà để xe mà toàn bộ phần công trình nằm dưới mặt đất. 
Hình 1.3 Mô hình nhà xe ngầm 
89 
Ƣu điểm: 
– Tiết kiệm được khoảng không gian trên mặt đất; 
– Phù hợp với các đô thị lớn nơi mà diện tích đất khang hiếm; 
– Không ảnh hưởng đến cảnh quan xung quanh. 
Khuyết điểm: 
– Chi phí đầu tư lớn khả năng thu hồi vốn chậm; 
– Thông gió và ánh sáng tự nhiên kém; 
– Đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ trong xây dựng. 
2.2.2 Nhà để xe bán ngầm 
Nhà để xe bán ngầm là loại hình nhà để xe mà một phần công trình nằm dưới mặt đất và một phần công 
trình nằm trên mặt đất. có ưu và khuyết điểm là sự kết hợp và dung hòa của hai hình thức nhà để xe kiểu 
ngầm và nhà để xe kiểu nổi. 
2.2.3 Nhà để xe nổi 
Nhà để xe nổi là loại hình nhà để xe mà toàn bộ phần công trình nằm trên mặt đất. 
Hình 1.4 Nhà để xe cao tầng ở bến xe Miền Tây 
Ƣu điểm: 
– Chi phí đầu tư thấp khả năng thu hồi vốn nhanh; 
– Kỹ thuật xây dựng đơn giản; 
– Đa dạng và linh hoạt về hình thức kiến trúc; 
– Thông gió và ánh sáng tự nhiên tốt. 
Khuyết điểm: 
– Tốn diện tích đất; 
– Hình thức kiến trúc ảnh hưởng đến mỹ quan xung quanh; 
90 
3. ĐỀ XUẤT VẬN DỤNG VÀO THIẾT KẾ NHÀ GIỮ XE TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ 
MINH 
3.1 Quy tắc chung cho việc vận dụng 
Đối với nhà để xe có quy mô lớn, có thể giảm chi phí bằng cách sử dụng ramp dốc, ramp dốc còn có thể 
là điểm nhấn cho hình thức kiến trúc. 
Đối với nhà để xe có quỹ đất vừa và nhỏ, có thể dùng hình thức tự động hoặc bán tự động để tiết kiệm 
diện tích sử dụng và hiệu quả kinh tế cao trong quá trình sử dụng lâu dài. 
Các công trình nhà để xe có thể cho tư nhân tự đầu tư nhầm góp phần giảm tình trạng thiếu nhà để xe 
như hiện nay. 
3.2 Bố cục mặt bằng 
Sử dụng ramp dốc 
Hình 3.1 Mặt bằng ramp dốc phổ biến 
Mặt bằng tự động hoặc bán tự động 
Mặt bằng bán tự động là xe 
được chạy đến sàn nâng, sàn 
nâng sẽ nâng xe đến vị trí 
cần đỗ và người điều khiển 
xe chạy đến vị trí đó, sau đó 
xuống xe và đi thang bộ hoặc 
thang máy xuống. 
 Hình 3.2: Mặt bằng bán tự động 
91 
Mặt bằng tự động là người điều khiển xe chỉ việc chạy xe đến sàn nâng sau đó xuống xe và ra ngoài 
xe sẽ tự động được đưa đến vị trí cần đỗ. 
Hình 3.3: Mặt bằng tự động 
Mặt bằng mái 
Sử dụng tấm năng lượng mặt trời thân thiện với môi trường góp phần cung cấp nguồn điện cho hệ thống 
nhà để xe một cách độc lập và hiệu quả kinh tế cao trong quá trình sử dụng lâu dày. 
Hình 3.4: Tấm năng lượng mặt trời trên mái 
Vƣờn trên mái kết hợp kinh doanh dịch vụ ăn uống: 
Có thể tận dụng tối đa các khoảng không để kinh doanh quán nước hay một nhà hàng trên mái vừa tiết 
kiện diện tích mặt bằng vừa có thêm lợi nhuận phù mà rất phù hợp với lối sống của người thành thị, thích 
có được cảm giác gần gũi với thiên nhiên nhưng vẫn có thể ngắm nhìn thành phố từ trên cao. 
92 
Hình 3.6: Làm sân đa dụng 
 Địa điểm giao lƣu, vui chơi giải trí ngoài trời hoặc thể thao trên mái: 
Mặt độ dân số tại TP.HCM ngày càng tăng cao việc tìm được một khoảng đất trống để thể thao hay tụ tập 
vui chơi giải trí, giao lưu là điều không tưởng. trong khi đó nhiều mặt bang mái tại các nhà để xe lại bỏ 
trống thì rất là uổng phí. vì thế, có thể tận dụng mặt bằng mái nhà để xe để đáp ứng các nhu cầu trên. 
3.3 Hình thức kiến trúc 
Kiến trúc nhà để xe rất đa đạng và phong phú tùy vào trình độ phát triển và nhu cầu nhà để xe của mỗi 
quốc gia mà có hình thức kiến trúc khác nhau. Tuy nhiên, để phù hợp với điều kiện phát triển cũng như 
khí hậu của TPHCM thì có các kiển trúc mặt đứng tham khảo sau đây: 
Sử dụng lam gió: 
Tận dụng tối đa nguồn sáng và gió tự nhiên góp phần 
tiết kiệm nguồn năng lượng và tạo cảm giác thoải mái 
cho người gửi xe và nhân viên nhà xe không phải chịu 
cảm giác ngột ngạt và nóng bức từ các đèn huỳnh 
quang. 
Sử dụng công nghệ bức tƣờng xanh: 
Đó là một chiếc máy điều hòa, máy lọc bụi hữu hiệu 
nhất giúp cho môi trường làm việc trở nên sạch hơn, 
không khí trong lành hơn và tiếp thêm năng lượng 
giúp nâng cao sức khỏe con người. Ngoài ra bức 
tường xanh còn tiết kiệm không gian vì chúng được 
phát triển theo chiều đứng tạo nên một bức tranh cây 
thiên nhiên có tính thẩm mỹ cao không gian xanh đẹp 
mát tầm mắt – thoáng tinh thần. 
Sử dụng tấm 3D: 
Đa số kiến trúc nhà để xe đều thô cứng, thiếu sức sống. Nên việc vận dụng các tấm hay hình khối 3D vào 
công trình sẽ làm cho công trình trở nên sinh động và nhẹ nhàng hơn như một thực thể sống kích thích 
thị giác của người nhìn. 
93 
3.4 Cải tạo nhà để xe tại Nhà Văn hóa Thanh niên TP. HCM làm ví dụ điển hình 
Hướng cải tạo: Sử dụng ramp dốc giảm chi phí đầu tư, nhà xe có 5 tầng và mái dùng làm không gian cafe 
giao lưu. Hình thức mặt đứng trồng cây xanh nhằm giảm khói bụi và mang đến mảng xanh thân thiện với 
con người. 
Tầng 2, 4 Tầng 3 
94 
Tầng 5 Sân thượng (không gian giao lưu cafe ) 
Mặt cắt 
95 
Hình thức kiến trúc đơn giản là những ô lưới thông thoáng tránh khói bụi cho người sử dụng, đồng thời 
sử dụng công nghệ bức tường xanh, mang đến mảng xanh thân thiện cho công trình, góp phần nâng cao 
ý thức giữ gìn mảng xanh cho giới trẻ. Tận dụng sân thượng làm nơi giao lưu, sinh hoạt nhóm. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] https://vnexpress.net/oto-xe-may/he-thong-do-xe-thong-minh-dau-tien-do-nguoi-viet-san-xuat-
3653745.html 
[2] 
thong-minh-281119.html 
[3] 
25586.html