Giáo trình Kỹ thuật chiếu ánh sáng - Chương 2: Thiết kế chiếu sáng đường

 (sáng) 
+Hệ số sử dụng S1 , càng sáng thì S1 càng lớn 
Cấp S1 S1 điển hình Q0 
 R1 < 0,45 0,25 0,1 
 R2 0,45÷0,85 0,58 0,07 
 R3 0,85÷1,35 1,11 0,07 
 R4 > 1,35 1,55 0,08 
*R1: là đường Bitum < 15% vật liệu nhân tạo màu sáng hoặc đường bêtông màu 
sáng. 
*R2: là đường Bitum 10÷15% vật liệu nhân tạo màu trắng nhưng kích thước hạt ≥ 
10 mm, kết cấu rắn chắc . 
*R4 : đường đổ nhựa sau nhiều tháng sử dụng . 
4.Cách chia lưới điểm kiểm tra 
-Theo chiều ngang lấy 2 điểm cho 1 làn xe . 
-Theo chiều dọc : l ≤ 18m : 3 điểm 
 l ≤ 36m : 6 điểm 
 l ≤ 54m : 9 điểm 
 Chiếu sáng. 
Page 64 
Ch­¬ng 6 : 
 TÝnh to¸n chiÕu s¸ng b»ng ®Ìn pha 
-§Ìn pha lµ lo¹i bé ®Ìn cã ¸nh s¸ng ph©n bè hÑp dïng ®Ó chiÕu s©u trong c¸c 
kh«ng gian réng vµ kho¶ng c¸ch 
 §1 : C¸c th«ng sè cña bé ®Ìn pha 
1.Gãc ph©n t¸n chïm tia α 
-Lµ gãc gi÷a t©m cña chïm tia s¸ng víi trôc quang , lµ h­íng cã Imax vµ h­íng cã 
c­êng ®é ¸nh s¸ng b»ng 1/2 vµ 1/10 Imax , gãc nµy th­êng ®­îc thÓ hiÖn trªn ®Æc 
tÝnh tr¾c quang cña 1 bé ®Ìn 
-C¨n cø vµo gãc α chia bộ đèn pha thành 3 loại sau: 
+Bộ đèn có phân bố ánh sáng hẹp α ≤ 30° 
+Bộ đèn có phân bố ánh sáng vừa 30° ≤ α ≤60° 
+Bộ đèn có phân bố ánh sáng rộng α ≥ 60° 
 Chiếu sáng. 
Page 65 
40° 60° 90°
50
I
550
 
2.Hệ toạ độ xyz 
-Hệ này được sử dụng khi 1 đèn đặt tại góc của sân được chiếu sáng 

B
A(x,y)
Tr?c quang
y
x
B=0 B>oB<0
X
Y
-góc nhìn đèn (cột đèn , trục quang),thường quy định N ≤ 65°.Khi đó hướng của I 
phát về A 
 Chiếu sáng. 
Page 66 
+Góc B 
+Góc β 
-Nhà sản xuất của bộ đèn cho phân bố quang thông I(B,β) trong lí lịch 
B= arctg
y
z
β = arctg
2 2
x
y z
=>nội suy I(B,β) 
3.Phép dịch cột và dịch toạ độ 
Nếu dịch cột 0 -> 0’ 
-Dùng công thức chuyển hệ toạ độ xoy-> x’o’y’ 
 x’= x - x1 
 y’=y – y1 
4.Phép quay hệ toạ độ xoyozo 
-Thực tế trục quang ko nằm trong mặt phẳng yoz mà thường quay đi một góc R đẻ 
hướng bộ đèn vào sân và phân bố ánh sáng đồng đều 
 Chiếu sáng. 
Page 67 
VD: Tìm Ea tại trung điểm 1 sân bóng (105/65) cột đặt tại o’ (x1=-21m , y = -20m 
) , R = 50° , v = 63° và chiều cao z = 42m. 
 ****** 
 § 2 :Thiết kế chiếu sáng sân vận động 
1.Các yêu cầu , tiêu chuẩn 
-Một số yêu cầu , tiêu chuẩn TKCS các công trình thể thao bảng 16.1 (211) 
-Tiêu chuẩn tham khảo TCVN 2003 
2.Các phương án bố trí đèn 
*Bốn cột có góc quay R=0 
-Ưu điểm : hiệu suất sử dụng ánh sáng cao tuy nhiên U thấp 
 Chiếu sáng. 
Page 68 
*Bốn cột nhưng có R≠0 
-Đây là phương án hay được sử dụng .Hệ số sử dụng ko lớn lắm nhưng ưu điểm la 
độ đồng đều chiếu sáng rất tốt, đặc biệt là độ đồng đèu dọc tính theo phương thẳng 
đứng . Để phân bố đồng đều ánh sáng trên sân người ta chia số bộ đèn trên mỗi cột 
thành nhiều đèn nhóm sau đó bố trí các gốc quay khác nhau cho chúng . 
*Sáu cột có góc quay R=0 
-Ưu điểm : hệ số sử dụng cao số cột tăng sẽ làm tăng độ đồng đều chiếu sáng 
-Nhược điểm : đắt tiền , ko kinh tế thường chỉ dung cho các sân vận động đa chức 
năng 
 Chiếu sáng. 
Page 69 
*Với các sân bóng lien hợp có chiều cao khán đài > 26m thì có thể bố trí dàn đèn 
trên các mái che khán đài .Phương án này vừa đạt tính kinh tế lại vừa có tính phân 
bố ánh sáng đồng đều cao. 
-Trong trường hợp nếu các khan đài ở 2 phía ko đủ dài có thể khu vực cầu môn bị 
thiếu ánh sáng khi đó cần bố trí chiếu sáng tăng cho khu vực cầu môn 
3.Khái niệm về đọ đồng đều dọc và ngang 
-Vì quan sát của các cầu thủ trên sân bóng ko chỉ diễn ra trên mặt sân gắn với đọ 
rọi ngang Eh (Eng) mà trong ko gian còn quan sát trên các mặt phẳng thẳng đứng , 
ở đó còn quan tâm đến độ rọi dọc Ev và độ đồng đều của chúng 
-Eh trên sân bóng theo tiêu chuẩn là độ rọi trên mặt sân hay cách mặt sân 1m 
-Ev là độ rọi tính theo 2 phương x và y tại cao độ cách mặt sân 1.5m 
+Evx : độ rọi đứng trên mặt phẳng vuông góc trục Ox 
+Evy : độ rọi đứng trên mặt phẳng vuông góc trục Oy 
-Độ đồng đều dọc và ngang là các thống số phải kiểm chứng theo thiết kế 
+Độ đồng đều ngang Uh=
minEh
Ehtb
 Chiếu sáng. 
Page 70 
+Độ đồng đều dọc Uv=
minEv
Evtb
-Công thức tính độ rọi E=
2
( , ).cosI c
d
 
+Trong công thức này cần phải tra kết hợp với nội , ngoại suy để có I(c,γ). Cần 
phải chú ý xác định đúng góc α trong các trường hợp khác nhau 
α = [ ,I n

 của mặt phẳng cần tính E] 
4.Tính công suất và loại đèn 
*Quang thông tính toán 
Công thức Фtt = . .
sd
Eyc S
b
 
 б =1.05-> 1.1 vì hệ thống đèn được bảo dưỡng và thay thế liên tục 
S diện tích sân 
Theo tiêu chuẩn (400->500)h thì phải bảo dưỡng , lau chùi 
bsd = 0.17->0.4 -.thấp vì ánh sáng phát ra hẹp ,chiều cao đặt đèn lớn và đặt cách xa 
so với sân 
-Khi thiết kế bước đầu phải tạm ước lượng lấy giá trị trung bình cỡ0.2->0.25 Sau 
khi tính toán thì kiểm định lại bsd= Фnhận được trên sân / Фđèn 
*Chọn loại bóng đèn 
-Các đèn phóng điện có thể dùng đèn Na cao áp có công suất 100->1000W, Hg cao 
áp 70->2000W ,hiệu suất phát quang kém hơn, tuổi thọ thấp hơn nhưng chất lượng 
ánh sáng tốt ,Ra=100.Nếu các sân quốc gia có truyền hình màu thì đặc biệt ưu tiên 
loại này. 
 Chiếu sáng. 
Page 71 
*Số lượng bóng đèn tính theo công thức 
N=Фtt/Фđ trong đó Фđ là quang thông của 1 bóng đèn 
-Phụ thuộc số cột -> số bóng + bộ đèn trên 1 cột 
-Phân bố các bộ đèn thành nhóm , số nhóm phụ thuộc số điẻm rơi của trục quang 
phân bố trên mặt sân theo tiêu chuẩn .Vì đèn pha thường có phân bố ánh sáng hẹp 
nên các điẻm rơi được xác định theo công thức: 
(n/h)max = 0.6 trong đó n là khoảng cách lớn nhất giữa 2 điểm rơi 
VD: chiều cao cột h=30m -> nmax=0.6*30 = 18m 
Để đảm bảo độ đồng đều chiếu sáng khoảng cách giữa các điểm rơi trên sân thoả 
mãn n < nmax 
***** 
 §3: Chiếu sáng các công trình thể thao ngoài trời 
1.Các nguyên tắc chung 
*Những vấn đề cần khảo sát 
-Hình dáng , kết cấu và kích thước hình học của công trình , các khu vực cần chiếu 
sáng , vật liệu xây dựng , màu sắc và tính chất phản xạ của mặt tường, mặt sân , 
khan đài và đặc biệt là các vị trí có thể bố trí lắp đặt cột và đèn 
-Yêu cầu và mục đích sử dụng của sân :luyện tập , thi đấu ,có hay ko quay truyền 
hình màu 
-Đặc điểm của ko gian lân cận :nằm cạnh khu dân cư , cạnh đường giao thông 
,cùng các đặc điểm khí hậu như vận tốc gió, độ ẩm ,sương mù 
*Các yêu cầu 
 Chiếu sáng. 
Page 72 
-Etb , Ev, Eh , độ đồng đều U tra theo tiêu chuẩn 
-Hạn chế tối đa hiện tượng chói loá cho các vận động viên và khán giả .Cần chọn 
các bộ đèn thích hợp sau đó bố trú góc nhìn đèn U ≤ 65° 
-Khắc phục tối đa hiện tượng nhấp nháy nếu dùng đèn phóng điện bằng cách sử 
dụng nhiều pha 
-Khi lựa chọn bóng đèn cần quan tâm tới hiệu suất , tuổi thọ D(h) ,hệ số suy giảm 
quang thông, màu sắc ánh sáng vsf chỉ số thể hiện màu . 
-Hệ thống điểu khiển chiếu sáng phải bố trí tập trung và nối tới nguồn dự phòng 
khi có sự cố . Trong đó quy định bóng dự phòng cho sự cố phải sử dụng loại đèn 
sợi đốt hoặc đèn ống huỳnh quang nhưng pha dùng chấn lưu điện tử để bật sáng 
ngay ko có thời gian mồi 
-Để đảm bảo hạn chế chói loá và hiệu quả sử dụng thì chiều cao đặt đèn tối thiểu 
được đưa ra trong bảng tiêu chuẩn 
0
3
4
7
8
9
10
11
12
15
17
22
Halogen
s?i d?t
200W
300W
500W
Hg
Ca
Na
Ca
Metal
Halide
1000W
1500W
2000W
80W
125W
250W
400W
70W
150W
250W
400W
1000W
70W
150W
250W
400W
2000W
1000W
Lo?i dèn
hmin(m)
 Chiếu sáng. 
Page 73 
2.Các tiêu chuẩn chiếu sáng sân bóng đá 
*Phạm vi chiếu sáng 
-Sân bóng đá thông thường phạm vi chiếu sáng là mặt sân được giới hạn bởi các 
đường biên dọc và ngang . 
-Với các sân liên hợp thể thao được hiểu là các sân bao gồm nhiều chức năng phạm 
vi thiết kế chiếu sáng bao gồm cả đường chạy và các hạng mục thể thao khác ngoài 
sân bóng đá. 
*Độ rọi : được quy định theo mục đích sử dụng sân 
 Mục đích sử dụng Eng tb (lx) Ung= Engmin/Engtb 
 Thi đấu chính thức ≥ 500 0.6 
 Thi đấu thông thường ≥200 0.5 
 Luyện tập giải trí ≥ 100 0.4 
*Bố trí đèn : Tuỳ thuộc quy mô kết cấu công trình , yêu cầu về chất lượng ánh sáng 
mà người ta có thể đặt đền trên cột hoặc mái che khán đài 
 Cách bố trí Số cột Độ cao tối thiểu Hmin(m) 
 Chiếu sáng 2 bên sân 8 0.35L1 ≤ H ≤ 0.6 L1 
 L2 ≤ H ≤ 4 L2 
 Chiếu sáng 4 góc 4 0.35L1 ≤ H ≤ 0.6L2 
 H ≤ 3 L2 
 Chiếu sáng. 
Page 74 
3.Chiếu sáng sân tennis 
*Phạm vi chiếu sáng là toàn bộ mặt sân đươc dùng để thi đấu giới hạn bởi hàng rào 
hoặc khán đài . 
*Quy định về độ rọi và độ đồng đều 
+Nếu thi đấu chính thức Engtb = 750 lx , Ung =0.6 
+Nếu thi đấu thông thường Engtb = 500 lx , Ung = 0.5 
+Nếu luyện tập giải trí Engtb = 300 lx , Ung = 0.4 
*Quy định độ cao đèn đặt Hmin 
Mục đích Công thức tính Hmin 
Thi đấu luyện tập H ≥ 5+0,4 L 10 
 H ≥ 3+0,4 L 
Chương 7 : 
 Thiết kế cấp điện cho chiếu sáng 
§1 : Một số yêu cầu và đặc điểm của hệ thống điên chiếu sáng 
1.Các yêu cầu 
 -Điện áp cung cấp cho nguồn chiếu sáng phải đảm bảo sụt áp tính từ đầu ra của 
nguồn tới phụ tải xa nhất ko được vượt quá 3% 
-Độ tin cậy cung cấp điện : là mức độ cho phép mất điện 
-Nguồn chiếu sáng trừ các cơ sở mà có các phần tử động lực ko đáng kể còn nói 
chung về nguyên tắc thì các phụ tải chiếu sáng có yêu cầu cấp điện cao hơn -> 
 Chiếu sáng. 
Page 75 
thường thiết kế theo nguyên tắc độc lập với hệ động lực bao nhiêu thì càng tốt bấy 
nhiêu (trong nhà máy thường lấy ra trực tiếp từ thanh cái tổng) 
-Kinh tế : 
+ Chọn nguồn sáng có hiệu năng phát quang cao như đèn ống huỳnh quang , đèn 
phóng điện . 
+ Điều tiết nguồn sáng phù hợp theo giờ có thể cắt bớt các phụ tải chiếu sáng trong 
giờ thấp điểm ->tiết kiệm nhưng phải chấp nhận phân bố ánh sáng ko đều . 
+ Dùng các bộ đèn có nhiều bóng rồi tắt bớt bóng trong bộ đèn 
+ Điều chỉnh điện áp để điều chỉnh quang thông tuy nhiên cần phải cân nhắc đến 
điều kiện làm việc và khối động của đèn . 
2.Các dạng phụ tải thường gặp trong chiếu sáng 
-Gồm các loại chính 
*Các phụ tải tập trung VD: các phân xưởng , cột đèn , bóng đá Coi I đầu và 
cuói đường bằng nhau 
*Các phụ tải phân bố dải đều VD: đèn đường  I trong các đoạn khác nhau do đó 
sơ đồ thay thế tương đương là 1 phụ tải tập trung có công suất là tổng công suất 
của các bóng đèn và nằm tại giữa đường dây 
*Phụ tải rải đều trong sơ đồ phân nhánh 
 Chiếu sáng. 
Page 76 
-Với mỗi kiểu phân bố phụ tải cần có cách lựa chọn tiết diện dây phù hợp. 
§2 : Thiết kế trạm điện chiếu sáng 
1.Các dạng mạch cao áp 
-Các mức điện áp gồm các mức 35,20,15,10,6 kv 
*Hình tia 
 Chiếu sáng. 
Page 77 
-Mọi phụ tải đều trực tiếp nhận nguồn từ 1 điểm. Ưu điểm là kết cấu lưới rõ rang 
vận hành mạch lạc thiết bị bảo vệ tương đối đơn giản và dễ tin cậy nhưng giá thành 
đắt. 
*Dạng liên thông 
-Ưu điểm : tiết kiệm , rẻ tiền. 
-Nhược điểm : khi vận hành tính độc lập tương đối của các phụ tải thấp hơn . 
*Đường dây kép 
-Dùng cho phụ tải có yêu cầu cao về độ tin cậy 
*Sơ đồ mạch vòng 
 Chiếu sáng. 
Page 78 
-Đặc biệt tiện dùng và phỏ biến ở các đô thị các cơ sở công nghiệp. Có 2 cách vận 
hành : 
+Mạch vòng kín nhưng nhánh hở , ở giữa vòng có máy cắt M , khi có sự cố thì M 
đóng ->tính cơ động cao , rẻ . 
+Vận hành kín : đắt tiền ,vận hành và bảo vệ phải sử dụng các thiết bị bảo vệ cao 
cấp. 
2.Trạm phân phối điện 
-Gồm có một số kiểu kết cấu như sau: 
*Trạm hở là các trạm đặt ngoài trời có tường bao thường được ứng dụng tại các 
nhà máy , xí nghiệp hay khu vực nông thôn nơi có mặt bằng rộng 
-Ưu điểm : kinh phí rẻ 
*Trạm kín : đặt trong nhà , thường sử dụng trong các phân xưởng công nghiệp, 
trong các khu dân cư đô thị nơi có mặt bằng tương đối rộng 
*Trạm treo :MBA được đặt trên cột 
-Ưu điểm : kinh tế , rẻ tiền , tiết kiệm diện tích 
-Nhược điểm : phá vỡ cảnh quan 
 Chiếu sáng. 
Page 79 
->chủ yếu dùng cho nông thôn,vùng sâu vùng xa do đó bị cấm sử dụng trong thành 
phố . 
*Trạm hợp bộ (Kiog) 
-Toàn bộ tủ cao, hạ áp và MBA thường được đặt trong 1 vỏ thường làm bằng kim 
loại và composit 
-Ưu điểm :kết cấu gọn đẹp , tính cơ động cao 
-Nhược điểm :giá thành đắt . 
3.Sơ đồ nguyên lý trạm điện 
-Tủ cao áp thường có các phương án 
*Dùng DCL + CC 
 Chiếu sáng. 
Page 80 
-Ưu điểm dùng cho các trạm đơn giản , rẻ , công suất nhỏ độ tin cậy thấp 
-DCchỉ đóng vai trò cách ly và dùng để cắt MBA khỏi nguồn khi ko tải 
-CC bảo vệ ngắn mạch 
*Dùng NCFT + CC 
-Có thể cắt được MBA ngay cả khi mang tải ,tuy nhiên vẫn cần dùng cầu chì để 
bảo vệ ngắn mạch 
-Đắt tiền 
-Máy cắt đóng cắt phụ tải :tải chỗ ,từ xa ,và đóng cắt có điều khiển . 
-Bảo vệ :ngắn mạch ->có năng lực cắt ,cắt được dòng ngắn mạch lớn ,bảo vệ quá 
áp 
-Trong hệ thống chiếu sáng dùng các MBA rất nhỏ nên thường dùng DCL 
-Trong các nhà máy nguồn chiếu sáng cần được lấy độc lập nhất với nguồn động 
lực vì vậy thường được lấy ngay sau thanh cái của trạm hạ áp .Các nguồn công 
suất chuyên dụng như đường giao thông thường dùng các trạm có công suất nhỏ và 
thường dùng trạm treo tại các thị trấn thị tứ .Trong đô thị thường sử dụng nhất là 
trạm Kiog 
***** 
 Chiếu sáng. 
Page 81 
§3: Lựa chọn các TBĐ , KCĐ cho lưới hạ áp 
1.Điều kiện chung để lựa chọn 
a.Theo điện áp định mức 
-Là lượng dây với thiết bị 3 pha là các thông số cho trước trong lí lịch thiết bị . 
Đó là điện áp theo quy định cho phép thiết bị làm việc lâu dài mà ko gây hư 
hỏng (1.05 -> 1.1)Uđm 
-Điều kiện để lựa chọn Uđmtb ≥ Uđm lưới .Với các thiết bị khác thì sai lệch 
điện áp phải được nhân với các hệ số như sau : 
+Cáp điện lực ,kháng điện ,biến dòng ,biến áp , cầu chì k=1.1 
+Trường hợp khác sứ cách điện , DCL , máy cắt phải nhân 1.1 
+Các thiết bị chống sét thì k=1.25 
CT : Iđmtb ≥ Icưỡng bức 
Trong đó Icưỡng bức là dòng điện lớn nhất mà thiết bị phải mang trong hoàn cảnh 
bị sự cố mà vẫn phải đảm bảo cung cấp điện liên tục cho phụ tải 
-Sau khi chọn theo 2 điều kiện Uđm, Iđm thì thiết bị đảm bảo làm việc lâu dài 
trong tình trạng xác lập .Tuy nhiên mọi thiết bị lựa chọn vẫn có thể hư hỏng khi 
có sự cố 
*Các sự cố xảy ra trong lưới điện 
-Sự cố điện áp(quá áp) 
+quá áp khí quyển do sét đánh_đánh trực tiếp (cột thu lôi) 
 _sét cảm ứng 
+quá điện áp nội bộ xảy ra khi đóng cắt bất thường ,tải cảm, dung ->bảo vệ 
bằng các thiết bị bảo vệ chống sét. 
-Sự cố dòng : lớn ,bé của I 
 Chiếu sáng. 
Page 82 
+Sự cố quá tải I = 1.2 -> 1.4 Iđm ->ảnh hưởng đến tuổi thọ máy -> dùng Rn, 
Rđt, Rsố 
+Sự cố ngắn mạch gây ra dòng điện và năng lượng rất lớn có thể làm hư hỏng 
nhanh chóng thiết bị .Do đó cần được khắc phục tức thì :Rtừ(RM), Rđtử, Rsố 
Vì vậy sau khi lựa chọn muốn thiết bị làm việc tốt cần phải kiểm tra sự cố 
cho nó đặc biệt là sự cố ngắn mạch 3 pha .Kiểm tra ngắn mạch 3 pha theo 2 
điều kiện: 
_Điều kiện ổn định động thiết bị : khả năng ổn định của thiết bị do tương tác về 
lực điện từ giữa các bộ phận mang dòng ngắn mạch đi qua thiết bị 
Xôđđ đmTB ≥ Ixb 
IôđđTBđm (kA) có trong lí lịch thiết bị 
Ixb = 2 .1,8.In ; In:giá trị xác lập ngắn mạch 
_Điều kiện ổn định nhiệt : kiểm tra ổn định của thiết bị khi bị huỷ hoại do nhiệt 
phát sinh do dòng ngắn mạch lớn .Thường có quá trình và diến ra chậm hơn so 
với ổn định động 
ĐK kiểm tra Bnđm tb ≥ Bn sựcố ; B: xung lượng nhiệt 
I²ôđn tb .Tôđn ≥ I²n.Tc = Bn 
 Iôđn tb ≥ In.
Todn
Tc
 trong đó Iôđntb, Tôđntb có trong lí lịch tbị 
-Nếu là cáp hay dây dẫn kiểm tra theo 2 cách 
+Căn cứ vào nhiệt độ cuối cùng khi ngắn mạch ko được vượt quá nhiệt 
độ cho phép Ө2n ≤ Өcp ; Ө2n nhiệt độ cuối 
+Căn cứ vào tiết diện nhỏ nhất có ổn định nhiệt của dây dẫn 
Smin= 
Bn
C
 < Schọn ; C tra theo bảng 
 Chiếu sáng. 
Page 83 
 Loại dây Ө° 1n Ө°2n C 
 Td đồng 70 300 171 
 Td nhôm 70 200 87 
 Cáp 10kv đồng 65 250 159 
 Cáp 10kv lõi nhôm 65 100 90 
*Các thiết bị khác kiểm tra theo tất cả các điều kiện trên 
2.Phương pháp chọn và kiểm tra các thiết bị điện 
*Chọn máy cắt điện 
-Chọn Uđm ≥ Ul 
 Iđm ≥ Icbức 
-Kiểm tra _năng lực cắt TB Icắt ≥ In 
 _ổn định động TB Iôđđ ≥ Ixb 
 _ổn định nhiệt TB Iôđn ≥ In.
Tc
Todn
*MCFT : Chọn lựa như trên 
*DCL :chọn như trên 
*Cầu chì 
-Chọn theo Uđm, Iđm sau đó kiểm tra theo điều kiện công suất cắt định mức và 
dòng điện ngắn mạch định mức 
*Thanh dẫn 
-Chọn dòng điện phát nóng lâu dài k1.k2.Icp ≥ I 
+k1= 1 nếu thanh dẫn thẳng đứng ; k1=2 nếu thanh dẫn nằm ngang 
 Chiếu sáng. 
Page 84 
+k2 :hệ số hiệu chỉnh theo môi trường -> kiểm tra ôđđ, ôđn 
_ôđđ : бbtbđm ≥бtt nhôm бb = 700 kg/m² 
 đồng бb = 140 kg/m² 
_ôđn : F ≥ a.In. Tc trong đó Tc: thời gian cắt của thiết bị 
 a : bán kính giữa các pha (cm) 
*Bu , Bi chọn theo Uđm,Iđm , chọn theo phụ tải mà chúng phải mang , điều kiện 
ổn định động , ổn định nhiệt.. 
***** 
§4: Chọn tiết diện dây dẫn trong mạch chiếu sáng 
1.Nguyên tắc chung : đồng thời đảm bảo 
-ĐK ổn định nhiệt , phát nóng cho phép Schọn ≥Scho phép(tra theo Itt) 
-ĐK tổn thất Ucp :∆U ≤ ∆Ucp =3% .Uđm = 6,6V 
Có thể lấy 1 điều kiện để làm việc rồi kiểm tra điều kiện còn lại, thường lấy theo 
điều kiện 2 trước 
-Nếu đường dây có tổng trở Zd= Rd + jXd =Zd ∟φd thì 
∆U= R.I.cosφd. I.sinφd 
Trong thực tế các mạch chiếu sáng thường được bùQ để nâng cao cosφ≈0.85 
∆U=R.I = I.ρ.l/s ρCu = 22 (Ω.km/mm² ) 
 ρAl = 35 (Ω.km/mm² ) 
 Chiếu sáng. 
Page 85 
2.Phụ tải rải đều trên 1 trục (đèn đường) 
*Chọn 1 tiết diện 
I = 
.
3. .cos
Pd
Ud
n

∆U = 
. .
.
2
l n
I
S

 ≤ ∆Ucp = 6.6V => S ≥ 
. . .
2
I l n
Ucp


*Chọn 2 cấp dây S1,S2 
-Chọn trước các tiết diện S1, S2 căn cứ vào S để chọn S1 và theo các cấp dây tiêu 
chuẩn 
1.5-2.5-4-6-9-10-16-25-35-50-70-90-120. 
S2 có thể chọn nhỏ đi 1, 2 cấp 
-Có dòng đầu các đoạn đường dây: 
Bài tập :l =30, n=20, U=380/220; cosφ =0.85; Pđm= (100+20), Cu 
3.Bài toán hình cây 
 Chiếu sáng. 
Page 86 
a.Lí thuyết 
*Thực hiện theo 4 bước 
-Tính dòng điện Ii tại các đầu đường dây (cẩn thận) 
-Chọn trục cơ sở (TCS) : 
+Định nghĩa :TCS là trục có ∆U lớn nhất kể từ đầu nguồn 
Trục có ∆Umax trùng với M phụ tải max 
M= .
i
Li Ii i:chỉ số các đoạn thuộc trục 
+ Chọn tiét diện Si cho trục cơ sở 
Tính hệ số A= 
Ucp


. .
i
Li Ii _ i :trục cơ sở 
 Chọn tính Sitt = A. Ii 
 Từ Sitt chọn theo tiêu chuẩn Si ≥ Stt 
+ Kiểm tra ∆U cho trục cơ sở có ∆U=
i
Ui 
VD:TCS 0_1_3_5 thì ∆U =∆U1 + ∆U3 + ∆U5 
Nếu ∆U ≤ ∆Ucp = 0.6 V =>đạt 
- Chọn tiết diện cho các đoạn còn lại 
Có ∆Ui ≤ ∆Ucp- U các đoạn trên 
VD :∆U4= 6.6- ∆U1 - ∆U2 - ∆U3 
+ Chọn S4 ≥
4 4
4
. . .
2
L n I
U


Chú ý:Nếu Si ≤ 1.5mm² thì theo tiêu chuẩn đều phải chọn Si=1.5mm² =Smin 
 Chiếu sáng. 
Page 87 
VD : U= 220 V ; cosφ =0.85 ;Cu 
-> Giải 
-Tính Ii : 
I2 =n2 . 2
3 .cos
d
d
P
U 
 =A.n2.Pđ =7.140.1,787 = 1,75 (A) 
A= 
1
3 .cosUd 
 =
1
3.380.0,85
=1.787 
I4= A.n4.P4đ= A.6.140= 1,5 (A) 
I5= A.n5.P5đ= A.5.275= 2,46 (A) 
I3= A.n4.P4đ + I4+ I5 =11,56 (A) 
I1= A.8.275 + I2 + I3 =17,24 (A) 
-Chọn trục cơ sở 0-1-3-5 
+tính 
A= .(200. 17,24 250. 11,56 130. 2, 46
Ucp

 

) =6.28 
+Tính các Sic ho trục cơ sở 
 S1= 6,28. 17, 24 = 26,07 (mm²) 
 S3= 6,28. 11,56 = 21,35 (mm²) 
 S5=6,28. 2,46 =9,85 (mm²) 
+Chọn S1=25 (mm²) hoặc S1=35 (mm²) 
 S3=25 (mm²) S3=16 (mm²) 
 S5=10 (mm²) S5=10 (mm²) 
 Chiếu sáng. 
Page 88 
-Kiểm tra ∆U cho trục cơ sở 
∆U=∆U1 + ∆U3 + ∆U5 
∆U=
1
1( 1 2 3). ( 2 3).
2 1 2
l
I I I I I l
S
  
     
∆U= 1.( 1 2 3).
2 1
I I I l
S

  
=>∆Ui =
.
( )
2 i
li
Ii
Si

 
=> ∆U1=
322.200.10
.(17,24 11,56 1,75) 2,69( )
2.25
V

   
 ∆U3= 1,71V ; ∆U5=0,14V 
=> ∆U= 2,69+ 1,71 + 0,14 =4,54 (V) < 6,6V 
+Chọn tiết diện các đoạn còn lại : 
_Chọn S2: ∆U2cp ≤ 6,6 - ∆U1= 6,6-2,69 = 3,91 (V) 
 ∆U2=
2.
. 2
2. 2
l
I
S

 => S2 ≥ 0,84 mm² ->chọn S2= 1,5 mm² 
_Chọn S4 : ∆U1cp ≤ 6,6 - ∆U1 - ∆U3 = 6,6 - 2,69 – 1,71 = 2,2 (V) 
 =>S4 ≥ 1,125 -> chọn S4= 1,5 mm² 
=> Kiểm tra mọi tiết diện theo điều ki ện phát nóng cho phép 
Lý lịch : Với dây đồng 25 mm² : Icp= 140A ≥ 17,24 A 
******