Giáo trình Kỹ thuật đô thị - Lê Thị Kim Dung

hống kê hoặc ước tính.Số ôtô trong đô thị: 
N1=
1m
P ; N2=
2m
P 
Trong đó: N1: số xe con trong đô thị 
 P: số dân đô thị 
 m1: số đầu người cho 1 xe con 
 N2: số xe tải trong đô thị 
 m2: số đầu người cho 1 xe tải 
Nếu ta có x1 , x2 , x3 là tỷ lệ % số xe con, xe tải,xe ở nơi khác đến sử 
dụng bãi đỗ xe thì tổng diện tích bãi đỗ xe là: 
 63
F1=25N1 1x× ; F2=30N2 2x× ; F3=( 25÷30)N3 3x× 
Hệ số 25 và 30 là diện tích đỗ xe của xe con và xe tải (m2) 
N3: số xe ôtô ở nơi khác đến 
Tổng diện tích bãi đỗ xe là: 
F=F1+F2+F3 (m2) 
3. Cách bố trí xe đỗ 
4,5 3,5 10,5 3,5 4,5
4
2,5
4,53,510,53,54,5
2,5
4
Lèi 
vµo 
1 
chiÒu
Lèi 
vµo 
1 
chiÒu
Xe ®ç chÐo 45 ®é 
6,5 6 6,5
3
2,5
Lèi 
vµo 
1 
chiÒu
19
Lèi 
vµo 
1 
chiÒu
5,5 3 5,5
14
5
2,5
Xe ®ç chÐo 60 ®é so víi lèi vµo Xe ®ç chÐo 30 ®é so víi lèi vµo 
 64
2.5m
6m
6m
12
m
6m
6m
0.6m
5m
Xe ®ç 90 ®é so víi lèi vµo
7.
5m
6m
6m
5m
0.6m
2.5m
CHƯƠNG 8. MẠNG LƯỚI CÔNG TRÌNH NGẦM VÀ 
CÔNG TRÌNH TRÊN MẶT ĐẤT 
I. HỆ THỐNG CÁC CÔNG TRÌNH HẠ TẦNG KỸ THUẬT 
1. Hệ thống cấp, thoát nước 
a. Hệ thống cấp nước 
- Nước dùng trong đô thị gồm nước sản xuất và nước sinh hoạt 
- Nguồn nước: 
 + Nước ngầm: chất lượng thường tốt, không phải xử lí nhiều, tuy nhiên 
phải kiểm tra thành phần các chất có trong nước ngầm 
 + Nước mặt: Lấy từ sông, suối. Thường lấy sâu dưới mặt nước để tránh 
rác. Phải qua xử lí 
- Đặc điểm 
+ Nguồn nước, trạm xử lí nước phải nằm ngoài vùng cách li vệ sinh của đô 
thị 
+ Mạng lưới đường ống: dạng nhánh, dạng vòng 
b. Hệ thống thoát nước 
- Nguồn nước thải 
 + Nước mưa, nước tưới cây, nước rửa đường 
 + Nước thải sinh hoạt 
 + Nước thải công nghiệp 
 65
- Phân loại 
Hệ thống thoát nước chung 
Tất cả các loại nước thải được thu và chảy chung trong một hệ thống thoát 
nước, chảy đến công trình làm sạch rồi xả ra sông hồ thuộc phạm vi cho phép 
theo yêu cầu vệ sinh. 
- Ưu: 
o Vốn đầu tư xây dựng nhỏ vì tổng chiều dài đường thoát ngắn 
o Bảo đảm vệ sinh vì tất cả nước thải đều được xử lý trước khi xả ra 
sông, hồ 
- Nhược: 
o Trạm xử lý nước thải phải có công suất lớn vì phải xử lý toàn bộ 
nước bẩn 
o Khi không có mưa, lưu lượng nước chảy trong ống nhỏ, nước 
chảy chậm gây lắng cát trong cống làm giảm khả năng thoát nước 
Chỉ nên dùng trong những khu đô thị có lưu vực và lưu lượng thoát 
nước nhỏ 
Hệ thống thoát nước riêng 
Là hệ thống mà mối loại nước thải được thoát riêng theo mạng lưới đường 
ống khác nhau. 
- Nước mặt (nước mưa, nước tưới cây, rửa đường) chảy trong một hệ 
thống riêng và xả thẳng ra sông hồ 
- Nước thải sinh hoạt, sản xuất chảy trong hệ thống riêng qua công trình 
làm sạch trước khi xả ra sông hồ 
- Ưu: 
o Kích thước và giá thành các trạm xử lý nhở 
o Bảo đảm vệ sinh nhưng chưa tuyệt đối (nước mặt chưa qua xử lí) 
- Nhược: 
o Vốn đầu tư xây dựng đường cống lớn (phải xây 2 hệ thông riêng 
rẽ cùng làm việc) 
Thường áp dụng ở những khu vực có nhiều ao hồ, lưu vực rộng lớn, 
mưa nhiều. Trên thế giới, loại hệ thống riêng rẽ được sử dụng nhiều 
trong các đô thị 
Hệ thống thoát nước nửa riêng 
Là hệ thống có 2 mạng lưới riêng, tuy nhiên, hệ thống này được thiết kế sao 
cho khi có mưa nhỏ, lưu lượng bé thì nước mưa đi qua trạm xử lý như 
nước thải. Khi mưa lớn, lưu lượng tăng, thì nước mưa ( nhiều và sạch) chảy 
trực tiếp ra sông hồ 
- Ưu: 
o Bảo đảm vệ sinh 
- Nhược 
o Giá thành tương đối cao do kết cấu phức tạp hơn 
 66
Thường áp dụng hệ thống riêng một nửa để cải tạo các hệ thống thoát 
nước chung 
HÖ thèng tho¸t nuíc chung HÖ thèng tho¸t nuíc nña riªngHÖ thèng tho¸t nuíc riªng
3 3 3
4 4
21215
1- Đường ống nước thải sinh hoạt, CN 2- Đường ống nước mưa 
3- Công trình làm sạch 4- Công trình đặc biệt (ngăn thải nước 
mưa) 
5- Đường cống chung 
2. Cấp điện 
- Nguồn cung cấp điện: từ mạng lưới điện quốc gia 
- Đường điện cao thế đặt trên không, dọc theo đường ôtô, trong các khu cách li 
vệ sinh 
- Đường điện hạ thế có thể bố trí trên không hoặc đi ngầm dưới đất 
- Trạm hạ thế trong đô thị gồm trạm hở và kín. Yêu cầu cách li với trạm biến 
thế hở theo khoảng cách qui định 
3. Cấp nhiệt 
- Nguồn cung cấp nhiệt chủ yếu từ nguồn nhiệt của nhà máy và lò hơi 
- Hệ thống dẫn nhiệt nên thiết kế theo mạng vòng khép kín để đảm bảo lượng 
nhiệt được cung cấp đông đều trong đô thị 
- Ở nước ta hệ thống cung cấp nhiệt cho đô thị chưa có 
4. Khí đốt 
- Nguồn cung cấp: trạm chứa và trạm phân phối 
- Diện tích xây dựng trạm chứa: 500m2/1tr m3 khí đốt 
- Trạm chứa và phân phối khí đốt cần có khoảng cách cách li thích hợp 
- Hệ thống ống dẫn khí đốt cần đảm bảo an toàn, hệ thống kín và liên tục 
II. MẠNG LƯỚI NGẦM TRONG ĐÔ THỊ 
1. Các nguyên tắc 
- Mạng lưới đường phố là sườn của công trình ngầm 
- Chiều rộng đường phố phải đủ để bố trí công trình ngầm 
- Công trình ngầm phải được đặt trước công trình trên mặt đất 
 67
- Mạng lưới ngầm được đặt song song đường phố và không bị áp lực của 
đất và giao thông phía trên 
2. Các phương pháp bố trí 
Bố trí riêng lẻ: Các đường ống được chôn cạn (chiều sâu chôn h = 1-3m) 
riêng lẻ 
Để đủ không gian dặt công trình ngầm, lối đi bộ phải từ 4,5 – 5 m 
- Ống cấp nước : sâu 0.5m ( tính từ mặt đất đến đỉnh ống) 
• Nếu đặt trên đường xe chạy: d300 cách 0.8m; d>300 cách 1m 
• Ống cấp nước đặt cách móng nhà và công trình 5 m 
• Ray đường sắt 3m 
• Gốc cây1,5m 
• Bó vỉa 2m 
- Ưu điểm 
+ Thi công đơn giản, giá thành hạ 
- Nhược điểm: 
+ Chiều sâu chôn ngầm thay đổi tuỳ tiện tuỳ theo từng công trình riêng lẻ, 
gây khó khăn cho việc đấu nối các tuyến ống ngầm 
+ Không có dự trù cho việc nâng cấp tuyến 
+ Phải đào lên lấp xuống nhiều lần khi có sự cố hoặc khi nâng cấp đường 
ống 
Bố trí tập trung 
- Các đường ống dẫn được bố trí tập trung trong các đường hầm 
- Đường hầm có không gian vừa đủ cho 1 người và xe chuyên dụng có thể 
vào làm việc 
- Hành lang đi bộ của nhân viên kỹ thuật mx 93.19.0≥ 
- Khi đi kiểm tra đường ống phải đi hai người 
- Tuỳ theo quy mô xây dựng và loại tuyến kỹ thuật mà bố trí tổ hợp nhiều 
tuyến ống khác nhau hay chỉ 1 tuyến duy nhất 
- Ưu điểm 
+ Thông thoáng đô thị => đảm bảo mỹ quan và không gây cản trở công tác 
chữa cháy khi có hoả hoạn 
+ Tiết kiệm diện tích xây dựng công trình trên mặt đất, tránh đền bù giải toả 
và đào đường không có kế hoạch 
+ Thuận lợi cho quản lí 
+ Duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thuận lợi 
+ Các tuyến ống kỹ thuật có tuổi thọ cao hơn 
+ Đường hầm kỹ thuật có dự trữ không gian cho nhu cầu pgát triển tương 
lai nên chi phí khi nâng cấp mở rộng quy mô tuyến tương đối thấp 
- Nhược điểm 
+ Giá thành xây dựng cao 
 68
+ Kỹ thuật thi công tương đối phức tạp 
D500 D600
60
0
40
0
40
0
15
00
50
0
24
00
1000
D600
D400
(1) (1)
(1) (1)
(2) (2)
(3) (3)
(5)
(6)
(4) (4)
(1) (2)
(2)(2)
(5) (6)
35
0
25
0
35
0
450
200
650
1- Cáp viễn thông 2- Điện trung thế 3- Điện cao thế 
4- Không gian dự trữ 5- Cấp nước sạch 6- Thoát nước sinh hoạt 
7- Thoát nước mưa 
Bè trÝ tËp trung 
3. Công trình ngầm trong đô thị 
- Các tuynen giao thông, các lối đi bộ ngầm, các đường tàu điện ngầm, có 
thể cả 1 công trình phục vụ ( vd ở dưới 1 bãi cỏ có thể đặt nhà hàng, 
đường hầm qua sông) 
HÇm qua s«ng Chao phraya ë Bangkok
0% 2%
3%
4 -
5%
 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Lâm Quang Cường. Giao thông đô thị và quy hoạch đường phố 
2. Vũ Thị Vinh. Quy hoạch mạng lưới giao thông đô thị 
3. Trần Thị Hường. Chuẩn bị kỹ thuật cho khu đất xây dựng đô thị 
4. Đỗ Bá Chương. Thiết kế đường ô tô. Tập 1 
5.Nguyễn Xuân Trục. Sổ tay thiết kế đường ô tô 
6. Dương Học Hải. Thiết kế đường ô tô. Tập 4 
7. Nguyễn Quang Chiêu. Thiết kế và xây dựng mặt đường sân bay 
8. Phạm Hùng Cường và các tác giả khác. Quy hoạch xây dựng đơn vị ở 
9. Tạp chí cầu đường Việt Nam 
 70
MỤC LỤC 
CHƯƠNG 1 .............................................................................................................................1 
LỰA CHỌN ĐẤT ĐAI ĐỂ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ ................................................................2 
I. NHỮNG YẾU TỐ THIÊN NHIÊN CƠ BẢN ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC LỰA CHỌN 
ĐẤT ĐAI XÂY DỰNG ĐÔ THỊ ........................................................................................2 
1. Điều kiện khí hậu.........................................................................................................2 
2. Điều kiện địa hình........................................................................................................3 
3. Điều kiện thuỷ văn.......................................................................................................3 
4. Điều kiên địa chất công trình và địa chất thuỷ văn......................................................4 
II. LỰA CHỌN ĐẤT XÂY DỰNG ĐÔ THỊ ......................................................................4 
1. Đánh giá đất đai ...........................................................................................................4 
2. Lựa chọn đất xây dựng đô thị ......................................................................................6 
3. Một số biện pháp chống xói mòn cho địa hình đồi, dốc:.............................................6 
III. QUY HOẠCH CHIỂU CAO KHU ĐẤT XÂY DỰNG................................................7 
1. Quy hoạch chiều cao:...................................................................................................7 
2. Mục đích của quy hoạch chiều cao..............................................................................7 
3. Yêu cầu ........................................................................................................................7 
4. Nguyên tắc ...................................................................................................................8 
IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP THIẾT KẾ QUY HOẠCH CHIỀU CAO ...............................8 
1. Phương pháp mặt cắt ...................................................................................................8 
2. Phương pháp đường đồng mức thiết kế .......................................................................9 
V. QUY HOẠCH CHIỀU CAO ĐƯỜNG PHỐ ...............................................................10 
1. Chia lưu vực thoát nước.............................................................................................10 
2. Quy hoạch chiều cao cho đường phố.........................................................................11 
CHƯƠNG 2. KHÁI NIỆM VỀ GIAO THÔNG ĐÔ THỊ .....................................................15 
I. VAI TRÒ CỦA GIAO THÔNG ĐÔ THỊ ......................................................................15 
1. Khái niệm...................................................................................................................15 
2. Vai trò của giao thông đô thị .....................................................................................15 
3. Phân loại các phương tiện giao thông........................................................................16 
4. Đặc điểm giao thông trong các loại thành phố ..........................................................17 
5. Đặc điểm các phương tiện giao thông .......................................................................18 
II. CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ MẠNG LƯỚI GIAO THÔNG......................................20 
1. Các chỉ tiêu quy hoạch của mạng lưới giao thông.....................................................21 
2. Các chỉ tiêu giao thông ..............................................................................................22 
III. GIAO THÔNG CÔNG CỘNG.............................................................................23 
1. Các dạng tuyến giao thông công cộng.......................................................................23 
2. Khối lượng vận chuyển hành khách ..........................................................................24 
3. Những đặc điểm của dòng hành khách......................................................................25 
CHƯƠNG 3. GIAO THÔNG ĐỐI NGOẠI ..........................................................................26 
I. GIAO THÔNG ĐƯỜNG SẮT.......................................................................................26 
1. Đặc điểm....................................................................................................................26 
2. Các dạng ga: ..............................................................................................................26 
3. Vị trí ga và tuyến đường sắt trong quy hoạch đô thị .................................................28 
II. GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ........................................................................................29 
1. Đặc điểm....................................................................................................................29 
2. Phân loại ....................................................................................................................30 
 71
III. GIAO THÔNG ĐƯỜNG THUỶ.................................................................................33 
IV. GIAO THÔNG HÀNG KHÔNG ................................................................................34 
1. Đặc điểm:..................................................................................................................34 
2. Phân loại sân bay .......................................................................................................35 
CHƯƠNG 4. MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG PHỐ .........................................................................36 
I. YÊU CẦU, CHỨC NĂNG ĐỐI VỚI ĐƯỜNG PHỐ....................................................36 
1. Những nguyên tắc chung của mạng lưới đường phố .................................................36 
2. Các chức năng của mạng lưới đường phố .................................................................37 
II. CÁC SƠ ĐỒ HÌNH HỌC CỦA MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG PHỐ ...................................38 
1. Sơ đồ vòng xuyên tâm ...........................................................................................38 
2. Sơ đồ hình quạt ......................................................................................................38 
3. Sơ đồ bàn cờ ..........................................................................................................39 
4. Sơ đồ bàn cờ chéo..................................................................................................39 
5. Sơ đồ hỗn hợp........................................................................................................40 
6. Sơ đồ tự do( theo địa hình) ....................................................................................40 
III. PHÂN LOẠI ĐƯỜNG PHỐ .......................................................................................42 
1. Mục đích, nhiệm vụ của phân loại đường phố.......................................................42 
2. Các loại đường phố ................................................................................................42 
IV. CẤU TRÚC MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG PHỐ ................................................................46 
1. Mật độ mạng lưới đường phố ....................................................................................46 
2. Sơ đồ mạng lưới đường phố ......................................................................................47 
3. Mạng lưới đường phố trong đơn vị ở ........................................................................48 
CHƯƠNG 5. CÁC BỘ PHẬN CỦA ĐƯỜNG PHỐ ............................................................49 
I. KHẢ NĂNG THÔNG XE CỦA ĐƯỜNG PHỐ ...........................................................49 
II. CÁC BỘ PHẬN TRẮC NGANG CỦA ĐƯỜNG PHỐ ...............................................50 
1. Lòng đường................................................................................................................50 
2. Vỉa hè.........................................................................................................................50 
3. Dải phân cách ............................................................................................................51 
4. Dải trồng cây..............................................................................................................51 
CHƯƠNG 6. NÚT GIAO THÔNG.......................................................................................51 
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ NÚT GIAO THÔNG ..........................................................51 
1. Khái niệm...............................................................................................................51 
2. Yêu cầu cơ bản khi thiết kế nút giao thông: ..........................................................51 
3. Các bước tiến hành khi thiết kế nút giao thông: ....................................................51 
II. NÚT GIAO THÔNG CÙNG MỨC..............................................................................52 
1. Phân loại ................................................................................................................52 
2. Nguyên tắc thiết kế nút giao thông cùng mức .......................................................53 
3. Độ phức tạp tại nút giao nhau cùng mức ...............................................................53 
4. Các yêu cầu về giao thông tại nút ..........................................................................54 
5. Các loại đảo dùng trong nút giao thông cùng mức ................................................56 
III. NÚT GIAO THÔNG KHÁC MỨC ............................................................................57 
1. Công dụng của nút giao thông khác mức ..............................................................57 
2. Phân loại ................................................................................................................58 
CHƯƠNG 7. TỔ CHỨC VÀ ĐIỀU KHIỂN GIAO THÔNG...............................................61 
I. ĐIỀU KHIỂN BẰNG ĐÈN TÍN HIỆU .........................................................................61 
II. ĐƯỜNG PHỐ GIAO THÔNG 1 CHIỀU.....................................................................62 
III. BÃI ĐỖ XE .................................................................................................................62 
CHƯƠNG 8. MẠNG LƯỚI CÔNG TRÌNH NGẦM VÀ CÔNG TRÌNH TRÊN MẶT ĐẤT
...............................................................................................................................................64 
 72
I. HỆ THỐNG CÁC CÔNG TRÌNH HẠ TẦNG KỸ THUẬT.........................................64 
1. Hệ thống cấp, thoát nước ...........................................................................................64 
2. Cấp điện .....................................................................................................................66 
3. Cấp nhiệt ....................................................................................................................66 
4. Khí đốt .......................................................................................................................66 
II. MẠNG LƯỚI NGẦM TRONG ĐÔ THỊ .....................................................................66 
1. Các nguyên tắc...........................................................................................................66 
2. Các phương pháp bố trí..............................................................................................67 
3. Công trình ngầm trong đô thị.....................................................................................68 
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................................69 
MỤC LỤC .............................................................................................................................70