Giáo trình Năng lượng mặt trời - Lý thuyết và ứng dụng - Hoàng Dương Hùng (Phần 1)

i vaì xæí lyï trong caïc khoaíng thåìi 
gian ráút daìi, haìng chuûc, coï khi haìng tràm nàm. Vç caïc thäng säú naìy 
biãún âäøi ráút phæïc taûp, nãn våïi muûc âêch thiãút kãú âuïng hãû thäúng âiãûn 
màût tråìi cáön phaíi láúy säú liãûu åí caïc traûm khê tæåüng âaî hoaût âäüng trãn 
mæåìi nàm. Cæåìng âäü bæïc xaû màût tråìi taûi mäüt âiãøm báút kyì trãn traïi âáút 
chuïng ta coï thãø xaïc âënh theo muûc 2.2. Khi thiãút kãú hãû thäúng âiãûn màût 
 41 
 tråìi, roî raìng âãø cho hãû coï thãø cung cáúp âuí nàng læåüng cho taíi trong 
suäút caí nàm, ta phaíi choün giaï trë cæåìng âäü täøng xaû cuía thaïng tháúp nháút 
trong nàm laìm cå såí. Táút nhiãn khi âoï, åí caïc thaïng muìa heì nàng læåüng 
cuía hãû seî dæ thæìa vaì coï thãø gáy laîng phê låïn nãúu khäng duìng thãm caïc 
taíi phuû. Ta khäng thãø duìng caïc bäü têch træî nàng læåüng nhæ acquy âãø 
têch træî âiãûn nàng trong caïc thaïng muìa heì âãø duìng trong caïc thaïng 
muìa âäng vç khäng kinh tãú. Âãø giaíi quyãút váún âãö trãn ngæåìi ta coï thãø 
duìng thãm mäüt nguäön âiãûn dæû phoìng (vê duû maïy phaït diezen, maïy näø) 
cáúp âiãûn thãm cho nhæîng thaïng coï cæåìng âäü bæïc xaû màût tråìi tháúp hoàûc 
sæí duûng cäng nghãû nguäön täø håüp (hybrid system technology). Trong 
træåìng håüp naìy coï thãø choün cæåìng âäü bæïc xaû trung bçnh trong nàm âãø 
tênh toaïn vaì do âoï giaím âæåüc dung læåüng daìn pin màût tråìi. 
Ngoaìi ra coìn mäüt thäng säú khaïc liãn quan âãún bæïc xaû màût tråìi 
laì säú ngaìy khäng coï nàõng trung bçnh trong nàm. Nãúu khäng tênh âãún 
thäng säú naìy, vaìo muìa mæa, coï thãø coï mäüt säú ngaìy khäng coï nàõng, 
acquy seî bë kiãût vaì taíi phaíi ngæìng hoaût âäüng. Muäún cho taíi coï thãø laìm 
viãûc liãn tuûc trong caïc ngaìy khäng coï nàõng cáön phaíi tàng thãm dung 
læåüng acquy dæû træî âiãûn nàng 
 Vë trê làõp âàût hãû thäúng âiãûn màût tråìi coìn duìng âãø xaïc âënh goïc 
nghiãng cuía daìn pin màût tråìi sao cho khi âàût cäú âënh hãû thäúng coï thãø 
nháûn âæåüc täøng 
cæåìng âäü bæïc xaû låïn 
nháút. 
Hçnh 3.9. Goïc nghiãng β cuía hãû thäúng 
β 
 Nãúu goüi β aì goïc 
nghiãng cuía daìn 
pin màût tråìi so våïi 
màût phàóng ngang 
(hçnh 3.9), thç thäng 
thæåìng ta choün 
 β= ϕ
l
 ± 100 
 42 
 våïi ϕ laì vé âäü nåi làõp âàût. Coìn hæåïng, nãúu åí baïn cáöu Nam thç quay vãö 
héa khaïc âoï laì 
aïc nhau, nhiãût âäü mäi træåìng cuîng khaïc 
nhau v
M(T) = ηM(TC).{1+PC.(T – TC)} (3.5) 
åí âáy : ηM(T
uáøn TC = 250C; 
tãú 
. 
2.2. Ca
u cáöu vaì caïc âàûc træng cuía caïc phuû taíi 
âiãûn ta
hæåïng Bàõc, nãúu åí baïn cáöu Bàõc thç quay vãö hæåïng Nam. 
 Ngoaìi ra viãûc âàût nghiãng daìn pin coìn coï mäüt yï ng
khaí nàng tæû laìm saûch. Khi coï mæa, do màût daìn pin nghiãng nãn næåïc 
mæa seî táøy ræía buûi báøn báúm trãn màût pin, laìm tàng khaí nàng háúp thuû 
bæïc xaû màût tråìi cuía daìn pin. 
ÅÍ caïc vë trê làõp âàût kh
aì do âoï nhiãût âäü laìm viãûc cuía pin màût tråìi cuîng khaïc nhau. 
Thäng thæåìng nhiãût âäü laìm viãûc cuía pin màût tråìi cao hån nhiãût âäü mäi 
træåìng (20 ÷ 250C) vaì tuìy thuäüc vaìo täúc âäü gioï. Vç khi nhiãût âäü tàng, 
hiãûu suáút cuía module pin Màût tråìi ηM giaím vaì coï thãø biãøu diãùn bàòng 
quan hãû sau: 
 η
) laì hiãûu suáút cuía module åí nhiãût âäü T; 
 ηM(TC) laì hiãûu suáút cuía module åí nhiãût âäü ch
 PC laì hãû säú nhiãût âäü cuía module. Trong tênh toaïn thæûc 
thæåìng láúy giaï trë gáön âuïng bàòng PC = -0,005/0C. 
ïc bæåïc thiãút kãú hãû thäúng âiãûn màût tråìi 3.
3.2.2.1. Læûa choün så âäö khäúi 
Tæì sæû phán têch caïc yã
 seî choün mäüt så âäö khäúi thêch håüp. Hçnh 3.10 laì så âäö khäúi 
thæåìng duìng âäúi våïi caïc hãû thäúng âiãûn màût tråìi. 
Bäü âiãöu 
khiãøn 
Bäü âäøi âiãûn 
 DC-AC 
Phuû 
Acquy
 Nguäön âiãûn 
 Hçnh 3.10. Så âäö khäúi hãû thäúng âiãûn màût tråìi
 Pin màût tråìi taíi 
 43 
 Caïc khäúi âæa vaìo trong hãû thäúng âãöu gáy ra täøn hao nàng læåüng. Vç 
váûy cáön læûa choün så âäö khäúi sao cho säú khäúi hay thaình pháön trong hãû 
laì êt nháút. Vê duû, nãúu taíi laì caïc thiãút bë 12 VDC (âeìn 12 VDC, radio, 
TV âen tràõng coï äø càõm âiãûn 12 VDC,... thç khäng nãn duìng bäü biãún 
âäøi âiãûn. 
3.3.2. Tênh toaïn hãû nguäön âiãûn pin màût tråìi 
Coï nhiãöu phæång phaïp tênh toaïn, thiãút kãú hãû nguäön âiãûn pin màût 
tråìi. ÅÍ âáy chè nãu mäüt phæång phaïp thäng duûng nháút chuí yãúu dæûa 
trãn sæû cán bàòng âiãûn nàng trung bçnh haìng ngaìy. Theo phæång phaïp 
naìy, caïc tênh toaïn hãû nguäön coï thãø âæåüc tiãún haình qua nhiãöu bæåïc theo 
thæï tæû sau. 
1- Tênh phuû taíi âiãûn yãu cáöu 
Phuû taíi âiãûn coï thãø tênh theo haìng ngaìy vaì sau âoï coï thãø tênh 
theo thaïng hoàûc nàm. 
Giaí sæí hãû cáön cáúp âiãûn cho caïc taíi T1, T2, T3,... coï caïc cäng 
suáút tiãu thuû tæång æïng P1, P2, P3,... vaì thåìi gian laìm viãûc haìng ngaìy 
cuía chuïng laì τ1, τ2, τ3,... 
Täøng âiãûn nàng phaíi cáúp haìng ngaìy cho caïc taíi bàòng täøng táút caí 
âiãûn nàng cuía caïc taíi: 
 Eng = P1τ1 + P2τ2 + P3τ3 + ... = ∑ (3.6) 
=
n
i
iiP
1
τ
Tæì Eng nãúu nhán våïi säú ngaìy trong thaïng hoàûc trong nàm ta seî 
tênh âæåüc nhu cáöu âiãûn nàng trong caïc thaïng hoàûc caí nàm. 
2-Tênh nàng læåüng âiãûn màût tråìi cáön thiãút Ecáúp 
 Nàng læåüng âiãûn haìng ngaìy daìn pin màût tråìi cáön phaíi cáúp cho hãû, 
Ecáúp âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc: 
 Ecáúp = η
ngE (3.7) 
Trong âoï η = η1.η2.η3...ηn = ∏ (3.8) 
=
n
i
i
1
η
 44 
 våïi η1 = hiãûu suáút cuía thaình pháön thæï nháút, vê duû bäü biãún âäøi âiãûn; 
 η2 = hiãûu suáút cuía thaình pháön thæï hai, vê duû bäü âiãöu khiãøn; 
 η3 = hiãûu suáút naûp/ phoïng âiãûn cuía bäü acquy, v.v... 
3- Tênh cäng suáút daìn pin màût tråìi Wp (Peak Watt) 
Cäng suáút daìn pin màût tråìi thæåìng âæåüc tênh ra cäng suáút âènh 
hay cæûc âaûi (Peak Watt, kê hiãûu laì Wp), tæïc laì cäng suáút maì daìn pin 
phaït ra åí âiãöu kiãûn chuáøn: 
E0 = 1000 W/m2 vaì åí nhiãût âäü chuáøn T0 = 250C. 
Ta tênh cho træåìng håüp daìn pin màût tråìi phaíi âaím baío âuí nàng 
læåüng cho taíi liãn tuûc caí nàm. Khi âoï cæåìng âäü bæïc xaû màût tråìi duìng 
âãø tênh phaíi laì cæåìng âäü bæïc xaû haìng ngaìy trung bçnh cuía thaïng tháúp 
nháút trong nàm. 
Nãúu goüi EβΣ täøng cæåìng âäü bæïc xaû trãn màût phàóng âàût nghiãng 
mäüt goïc β so våïi màût phàóng ngang âæåüc tênh theo muûc 2.2. Thç cäng 
suáút daìn pin màût tråìi tênh ra Peak Watt (WP) seî laì: 
 E(WP) = 
∑βE
mWhEcáp
2/1000.
, [WP] (3.9) 
trong doï cæåìng âäü täøng xaû trãn màût nghiãng EβΣ tênh theo Wh/m2.ngaìy 
vaì ta âaî âàût cæåìng âäü täøng xaû chuáøn E0 = 1000 W/m2. 
Dung læåüng daìn pin màût tråìi E(WP) tênh theo cäng thæïc trãn chè 
âuí cáúp cho taíi åí nhiãût âäü chuáøn T0 = 250C. Khi laìm viãûc ngoaìi tråìi, do 
nhiãût âäü cuía caïc pin màût tråìi cao hån nhiãût âäü chuáøn, nãn hiãûu suáút 
biãún âäøi quang âiãûn cuía pin vaì modun pin màût tråìi bë giaím. Âãø hãû 
thäúng laìm viãûc bçnh thæåìng ta phaíi tàng dung læåüng táúm pin lãn. Goüi 
dung læåüng cuía daìn pin coï kãø âãún hiãûu æïng nhiãût âäü laì E(WP, T) thç 
 E(WP,T) = )(
)(
T
E
m
WP
η , [WP] (3.10) 
trong âoï ηM(T) laì hiãûu suáút cuía module åí nhiãût âäü T 
 45 
 Trong thæûc tãú âãø thiãút kãú daìn pin màût tråìi coï cäng suáút phuì håüp våïi 
phuû taíi coìn phuû thuäüc ráút nhiãöu yãúu täú cuû thãø. Do váûy ngoaìi E(Wp,T) 
âæåüc tênh theo cäng thæïc trãn coìn phaíi dæûa nhiãöu vaìo kinh nghiãûm cuía 
ngæåìi thiãút kãú. 
4- Tênh säú modun màõc song song vaì näúi tiãúp 
Træåïc hãút cáön læûa choün loaûi modun thêch håüp coï caïc âàûc træng 
cå baín laì: 
- Thãú laìm viãûc täúi æu Vmd; 
- Doìng âiãûn laìm viãûc täúi æu Imd; 
- Cäng suáút âènh Pmd. 
Säú modun cáön phaíi duìng cho hãû thäúng âæåüc tênh tæì tyí säú: 
 N = 
md
TW
P
E
P ),( våïi N = Nnt.Nss. (3.11) 
Nnt laì säú modun màõc näúi tiãúp trong mäùi daîy âæåüc xaïc âënh tæì 
âiãûn thãú yãu cáöu cuía hãû V: 
 Nnt = 
mdV
V (3.12) 
Nss laì säú daîy modun gheïp song song âæåüc xaïc âënh tæì doìng âiãûn 
toaìn pháön cuía hãû I: 
 Nss = 
mdI
I (3.13) 
Trong tênh toaïn åí trãn, ta âaî boí qua âiãûn tråí dáy näúi, sæû hao phê 
nàng læåüng do buûi phuí trãn daìn pin màût tråìi,... Nãúu cáön phải tênh âãún 
caïc hao phê âoï, ngæåìi ta thæåìng âæa vaìo mäüt hãû säú K vaì dung læåüng 
daìn pin màût tråìi khi âoï seî laì: 
 K.E(WP,T) (3.14) 
Våïi K âæåüc choün trong khoaíng (1 ÷ 1,2) tuìy theo caïc âiãöu kiãûn 
thæûc tãú, vaì thæåìng âæåüc goüi laì caïc hãû säú an toaìn cuía hãû. 
 46 
 5- Dung læåüng cuía bäü acquy tênh theo ampe-giåì, Ah 
Dung læåüng cuía Bäü acquy tênh ra Ah phuû thuäüc vaìo hiãûu âiãûn 
thãú laìm viãûc cuía hãû V, säú ngaìy cáön dæû træî nàng læåüng (säú ngaìy khäng 
coï nàõng) D, hiãûu suáút naûp phoïng âiãûn cuía acquy ηb, âäü sáu phoïng âiãûn 
thêch håüp DOS (khoaíng 0,6 ÷ 0,7) vaì âæåüc tênh theo cäng thæïc sau: 
 C = 
DOSVx
DE
b
out
.
.
η , [Ah] (3.15) 
Nãúu V laì hiãûu âiãûn thãú laìm viãûc cuía hãû thäúng nguäön, coìn v laì 
hiãûu âiãûn thãú cuía mäùi bçnh acquy, thç säú bçnh màõc näúi tiãúp trong bäü laì: 
 nnt = v
V (3.16) 
Säú daîy bçnh màõc song song laì: 
 nss = 
bC
C (3.17) 
trong âoï mäùi bçnh coï dung læåüng Cb tênh ra Ah. Täøng säú bçnh acquy 
âæåüc xaïc âënh nhæ sau: 
 n = 
v
V
C
C
b
. (3.18) 
Trong cäng 
thæïc trãn D laì säú ngaìy 
dæû phoìng khäng coï 
nàõng âæåüc læûa choün 
dæûa trãn säú liãûu khê 
tæåüng vãö säú ngaìy 
khäng coï nàõng trung 
bçnh trong thaïng âaî 
noïi åí trãn vaì vaìo yãu 
cáöu thæûc tãú cuía taíi tiãu 
thuû. Tuy nhiãn khäng 
nãn choün D quaï låïn, 
 Hçnh 3.11. Bäü acquy 
 47 
 vê duû > 10 ngaìy, vç khi âoï dung læåüng acquy seî ráút låïn, væìa täún keïm vãö 
chi phê, laûi væìa laìm cho acquy khäng khi naìo âæåüc naûp âáöy, gáy hæ 
hoíng cho acuqy. Thäng thæåìng D âæåüc choün trong khoaíng tæì 3 âãún 10 
ngaìy. 
3.2.2.2. Caïc bäü âiãöu phäúi nàng læåüng 
Trong hãû nguäön pin màût tråìi täøng quaït âæåüc cho trong så âäö 
khäúi hçnh 3.10. Caïc bäü âiãöu phäúi nàng læåüng gäöm coï Bäü âiãöu khiãøn 
quaï trçnh naûp - phoïng âiãûn cho acquy vaì bäü biãún âäøi âiãûn DC-AC. Âãø 
thiãút kãú, chãú taûo vaì làõp âàût caïc bäü âiãöu phäúi naìy cáön xaïc âënh mäüt säú 
thäng säú cå baín dæåïi âáy. 
Bäü âiãöu khiãøn naûp - phoïng âiãûn 
Bäü âiãöu khiãøn laì mäüt 
thiãút bë âiãûn tæí coï chæïc nàng 
kiãøm soaït tæû âäüng caïc quaï 
trçnh naûp vaì phoïng âiãûn cuía 
bäü acquy. Bäü âiãöu khiãøn theo 
doîi traûng thaïi cuía acquy 
thäng qua hiãûu âiãûn thãú trãn 
caïc âiãûn cæûc cuía noï. 
Hçnh 3.12. Bäü âiãöu khiãøn naûp phoïng 
 Caïc thäng säú kyî thuáût 
chênh dæåïi âáy cáön phaíi âæåüc 
quan tám. 
- Ngæåîng âiãûn thãú càõt trãn Vmax: 
Ngæåîng âiãûn thãú càõt trãn Vmax laì giaï trë hiãûu âiãûn thãú trãn hai cæûc 
cuía bäü acquy âaî âæåüc naûp âiãûn âáöy, dung læåüng âaût 100%. Khi âoï nãúu 
tiãúp tuûc naûp âiãûn cho acquy thç acquy seî bë quaï âáöy, dung dëch acquy 
seî bë säi dáùn âãún sæû bay håi næåïc vaì laìm hæ hoíng caïc baín cæûc. Vç váûy 
khi coï dáúu hiãûu acquy âaî âæåüc naûp âáöy, hiãûu âiãûn thãú trãn caïc cæûc bäü 
acquy âaût âãún V = Vmax, thç bäü âiãöu khiãøn seî tæû âäüng càõt hoàûc haûn chãú 
doìng naûp âiãûn tæì daìn pin màût tråìi. Sau âoï khi hiãûu âiãûn thãú bäü acquy 
 48 
 giaím xuäúng dæåïi giaï trë ngæåîng, bäü âiãöu khiãøn laûi tæû âäüng âoïng maûch 
naûp laûi. 
- Ngæåîng càõt dæåïi Vmin: 
Ngæåîng càõt dæåïi Vmin laì giaï trë hiãûu âiãûn thãú trãn hai cæûc bäü acquy 
khi acquy âaî phoïng âiãûn âãún giaï trë cáûn dæåïi cuía dung læåüng acquy (vê 
duû, âäúi våïi acquy chç-axit, khi trong acquy chè coìn laûi 30% dung 
læåüng). Nãúu tiãúp tuûc sæí duûng acquy thç noï seî bë phoïng âiãûn quaï kiãût, 
dáùn âãún hæ hoíng acquy. Vç váûy, khi bäü âiãöu khiãøn nháûn tháúy hiãûu âiãûn 
thãú bäü acquy V ≤ Vmin thç noï seî tæû âäüng càõt maûch taíi tiãu thuû. Sau âoï 
nãúu hiãûu âiãûn thãú bäü acquy tàng lãn trãn giaï trë ngæåîng, bäü âiãöu khiãøn 
laûi tæû âäüng âoïng maûch naûp laûi. 
Âäúi våïi acquy chç-axit, hiãûu âiãûn thãú chuáøn trãn caïc cæûc cuía 
mäüt bçnh laì V = 12 V, thç thäng thæåìng ngæåìi ta choün Vmax = (14,0 ÷ 
14,5) V, coìn Vmin = (10,5 ÷ 11,0) V. 
- Âiãûn thãú trãù ∆V: laì giaï trë khoaíng hiãûu âiãûn thãú laì hiãûu säú cuía 
caïc giaï trë âiãûn thãú càõt trãn hay càõt dæåïi vaì âiãûn thãú âoïng maûch laûi cuía 
Bäü âiãöu khiãøn, tæïc laì: 
 ∆V = Vmax - Vâ hay ∆V = Vmin - Vâ
våïi Vâ laì giaï trë âiãûn thãú âoïng maûch tråí laûi cuía bäü âiãöu khiãøn. Thäng 
thæåìng ∆V khoaíng 1 ÷ 2 V. 
- Cäng suáút P cuía bäü âiãöu khiãøn: thäng thæåìng nàòm trong daíi: 
 1,3 PL ≤ P ≤ 2 PL
trong âoï PL laì täøng cäng suáút caïc taíi coï trong hãû nguäön, PL = ΣPi, i= 1, 
2,... 
- Hiãûu suáút cuía bäü âiãöu khiãøn phaíi caìng cao caìng täút, êt nháút 
cuîng phaíi âaût giaï trë låïn hån 85%. 
Bäü biãún âäøi âiãûn DC-AC 
Bäü biãún âäøi âiãûn coï chæïc nàng biãún âäøi doìng âiãûn mäüt chiãöu 
(DC) tæì daìn pin màût tråìi hoàûc tæì bäü acquy thaình doìng âiãûn xoay chiãöu 
(AC). Caïc thäng säú kyî thuáût chênh cáön quan tám bao gäöm: 
 49 
 - Thãú vaìo Vin mäüt chiãöu; 
- Thãú ra Vout xoay chiãöu; 
- Táön säú vaì daûng dao âäüng âiãûn; 
- Cäng suáút yãu cáöu cuîng âæåüc xaïc âënh nhæ âäúi våïi bäü âiãöu 
khiãøn, nhæng åí âáy chè tênh caïc taíi cuía riãng bäü biãún âäøi âiãûn; 
- Hiãûu suáút biãún âäøi η phaíi âaût yãu cáöu η ≥ 85% âäúi våïi træåìng 
håüp soïng âiãûn xoay chiãöu coï daûng vuäng goïc hay biãún âiãûu vaì η≥75% 
âäúi våïi bäü biãún âäøi coï soïng âiãûn ra hçnh sin. Viãûc duìng bäü biãún âäøi 
âiãûn coï tên hiãûu ra daûng xung vuäng, biãún âiãûu hay hçnh sin laûi phuû 
thuäüc vaìo taíi 
tiãu thuû. Nãúu 
taíi chè laì ti vi, 
radio, tàng 
ám,... thç chè 
cáön duìng loaûi 
soïng ra daûng 
xung vuäng 
hay biãún âiãûu. 
Nhæng nãúu taíi 
laì caïc âäüng cå âiãûn, quaût âiãûn,... tæïc laì nhæîng thiãút bë coï cuäün caím thç 
phaíi duìng caïc bäü biãún âäøi coï soïng ra daûng sin. 
 Hçnh 3.13. Bäü chuyãøn âäøi 
Vç hiãûu âiãûn thãú trong hãû nguäön âiãûn pin màût tråìi thay âäøi theo 
cæåìng âäü bæïc xaû vaì traûng thaïi naûp cuía acquy, nãn caïc âiãûn thãú vaìo vaì 
ra cuía bäü âiãöu khiãøn cuîng nhæ bäü biãún âäøi âiãûn phaíi âæåüc thiãút kãú 
trong mäüt khoaíng dao âäüng khaï räüng naìo âoï. Vê duû âäúi våïi hãû nguäön 
laìm viãûc våïi âiãûn thãú V = 12V thç bäü âiãöu khiãøn vaì bäü âäøi âiãûn phaíi 
laìm viãûc âæåüc trong giaíi âiãûn thãú tæì Vmin = 10 V âãún Vmax = 15 V. 
Âãø coï thãø dãù daìng kiãøm tra, theo doîi quaï trçnh hoaût âäüng cuía hãû 
noïi chung vaì cuía tæìng thaình pháön noïi riãng cáön phaíi làõp âàût thãm caïc 
bäü chè thë nhæ: 
 50 
 - Chè thë âiãûn thãú ra, doìng ra cuía táúm pin màût tråìi; 
- Chè thë doìng vaì âiãûn thãú naûp acquy; 
- Chè thë doìng vaì âiãûn thãú cáúp cho taíi; 
- Chè thë mæïc âäü naûp hoàûc phoïng âiãûn cho acquy; 
- Chè thë nhiãût âäü cuía táúm pin màût tråìi, cuía acquy hoàûc cuía caïc 
thaình pháön khaïc trong hãû thäúng. 
Nhåì caïc chè thë naìy ta coï thãø nhanh choïng xaïc âënh âæåüc traûng 
thaïi laìm viãûc cuía hãû, giuïp tçm caïc hæ hoíng trong hãû mäüt caïch dãù daìng 
hån. Khäng nháút thiãút phaíi làõp âàût táút caí caïc chè thë trãn maì coï thãø chè 
cáön mäüt säú chè thë quan troüng nháút tuìy thuäüc âàûc âiãøm cuía hãû nguäön 
Âãø baío vãû daìn pin màût tråìi khoíi caïc hæ hoíng trong caïc træåìng 
håüp mäüt hoàûc mäüt vaìi pin hay modun trong daìn pin bë hæ hoíng, bë 
boïng che, bë buûi báøn bao phuí,... ngæåìi ta duìng caïc diot baío vãû màõc 
song song vaì. Cáön phaíi læûa choün caïc diot thêch håüp, tæïc laì chëu âæåüc 
doìng âiãûn vaì hiãûu âiãûn thãú cæûc âaûi trong maûch cuía diot. Sæû âæa vaìo 
caïc diot baío vãû trong maûch gáy ra mäüt täøn hao nàng læåüng cuía hãû vaì 
suût thãú trong maûch. Vç váûy cáön phaíi tênh âãún caïc täøn hao naìy khi thiãút 
kãú, tênh toaïn hãû nàng læåüng. 
Häüp näúi vaì dáy näúi âiãûn 
Khi làõp âàût caïc modun hay daìn pin màût tråìi, bäü acquy, caïc bäü 
âiãöu phäúi trong hãû våïi nhau ngæåìi ta duìng caïc häüp näúi coï caïc âáöu näúi 
riãng, thaïo làõp dãù daìng. Khi cáön kiãøm tra sæía chæîa, nhåì caïc häüp näúi vaì 
âáöu näúi naìy, coï thãø taïch riãng tæìng thaình pháön hoàûc caïc pháön khaïc 
nhau trong mäüt thaình pháön. Caïc häüp näúi vaì âáöu näúi cuía modun pin 
màût tråìi cáön âæåüc baío vãû cáøn tháûn vç noï phaíi laìm viãûc láu daìi åí ngoaìi 
tråìi. 
Caïc hãû thäúng pin màût tråìi bao giåì cuîng coï mäüt pháön hoàûc toaìn 
bäü hãû laìm viãûc våïi caïc hiãûu âiãûn thãú tháúp (vê duû hiãûu âiãûn thãú cuía táúm 
pin màût tråìi vaì acquy thæåìng laì 12 V, 24 V, 48 V... ) nãn doìng âiãûn 
trong maûch låïn. Vç váûy caïc dáy näúi trong hãû phaíi duìng loaüi tiãút diãûn âuí 
 51 
 låïn vaì bàòng váût liãûu coï âäü dáùn âiãûn cao âãø giaím täøn hao nàng læåüng 
trãn caïc dáy. Viãûc læûa choün tiãút diãûn dáy dáùn phuû thuäüc vaìo cæåìng âäü 
doìng âiãûn vaì vaìo váût liãûu dáy dáùn (Baíng 3.1). 
 Baíng 3.1. Quan hãû giæîa cæåìng âäü doìng âiãûn vaì tiãút diãûn dáy dáùn 
Cæåìng âäü doìng âiãûn (A) âäúi våïi caïc váût liãûu TT Tiãút diãûn dáy 
dáùn (mm2) Cu Al Fe 
1 1,0 11 8 7 
2 1,5 14 11 8 
3 2,5 20 16 9 
4 4,0 25 20 10 
5 6,0 31 24 12 
6 10,0 43 34 17 
7 16,0 75 60 30 
8 25,0 100 80 35 
3.3. ÆÏNG DUÛNG PIN MÀÛT TRÅÌI 
Pin màût tråìi laì phæång 
phaïp saín xuáút âiãûn træûc tiãúp tæì 
NLMT qua thiãút bë biãún âäøi 
quang âiãûn. Pin màût tråìi coï æu 
âiãøm laì goün nheû coï thãø làõp báút 
kyì åí âáu coï aïnh saïng màût tråìi, 
âàûc biãût laì trong lénh væûc taìu vuî 
truû. ÆÏng duûng NLMT dæåïi daûng 
naìy âæåüc phaït triãøn våïi täúc âäü 
ráút nhanh, nháút laì åí caïc næåïc 
phaït triãøn. Ngaìy nay con ngæåìi 
âaî æïng duûng pin màût tråìi trong 
ráút nhiãöu duûng cuû caï nhán nhæ 
Hçnh 3.14. Xe duìng pin màût tråìi 
 52 
 maïy tênh, âäöng häö vaì caïc âäö duìng haìng ngaìy. Pin màût tråìi coìn duìng âãø 
chaûy xe ätä thay thãú dáön nguäön nàng læåüng truyãön thäúng, duìng thàõp 
saïng âeìn âæåìng, âeìn sán væåìn vaì sæí duûng trong tæìng häü gia âçnh. 
Trong cäng nghãûp ngæåìi ta cuîng bàõt âáöu làõp âàût caïc hãû thäúng âiãûn 
duìng pin màût tråìi våïi cäng suáút låïn. 
Hiãûn nay giaï thaình thiãút bë pin màût tråìi coìn khaï cao, trung bçnh hiãûn 
nay khoaíng 5USD/WP, nãn åí 
nhæîng næåïc âang phaït triãøn pin 
màût tråìi hiãûn måïi chè coï khaí 
nàng duy nháút laì cung cáúp nàng 
læåüng âiãûn sæí duûng cho caïc vuìng 
sáu, xa nåi maì âæåìng âiãûn quäúc 
gia chæa coï. 
 ÅÍ Viãût Nam, våïi sæû häù tråü 
cuía mäüt säú täø chæïc quäúc tãú âaî 
thæûc hiãûn cäng viãûc xáy dæûng 
caïc traûm âiãûn duìng pin màût tråìi 
coï cäng suáút khaïc nhau phuûc vuû 
nhu cáöu sinh hoaût vaì vàn hoaï cuía 
caïc âëa phæång vuìng sáu, 
vuìng xa, nháút laì âäöng bàòng 
säng Cæíu Long vaì Táy 
Nguyãn. Tuy nhiãn hiãûn nay 
pin màût tråìi váùn âang coìn laì 
moïn haìng xa xè âäúi våïi caïc 
næåïc ngheìo nhæ chuïng ta. 
Hçnh 3.15. Âeìn duìng pin màût tråìi 
 Hçnh 3.16. Làõp pin màût tråìi åí nhaì 
 Trãn thãú giåïi ngæåìi ta bàõt 
âáöu xáy dæûng caïc nhaì maïy 
quang âiãûn màût tråìi våïi cäng 
suáút låïn. 
 53 
 Hçnh 3.17. Hãû thäúng âiãûn màût tråìi åí Los Angeles 
 Mäüt nhaì maïy âiãûn màût tråìi quy mä låïn cäng suáút 154MW näúi våïi 
læåïi âiãûn quäúc gia våïi trë giaï 420 triãûu Âäla, âáy laì nhaì maïy quang 
âiãûn låïn nháút vaì hiãûu quaí nháút thãú giåïi seî âæåüc xáy dæûng åí Táy Bàõc 
bang Victoria - Australia. Nhaì maïy naìy seî sæí duûng cäng nghãû táûp 
trung quang nàng bàòng kênh hæåïng nháût (HCPV) (Caïc táúm gæång doì 
theo hæåïng màût tråìi). Nhaì maïy seî bao gäöm nhiãöu baîi âàût kênh hæåïng 
nháût thu aïnh nàõng màût tråìi vaìo caïc bçnh chæïa. Caïc thiãút bë thu naìy 
chæïa nhiãöu module gäöm nhiãöu daîy táúm pin màût tråìi hiãûu suáút siãu cao 
seî chuyãøn træûc tiãúp aïnh saïng màût tråìi thaình âiãûn nàng. 
 54