Giáo trình Nuôi tằm lớn - Mã số MĐ 05: Nghề trồng dâu - nuôi tằm

ìm dâu ăn. Số lƣợng tằm dậy khoảng 90%, 
đầu tằm chuyển sang màu nâu, cho tằm ăn dâu là vừa. 
Cho tằm ăn dâu muộn quá hay sớm quá đều ảnh hƣởng đến sự phát dục của 
tằm. 
 Cho tằm ăn dâu sớm quá: cơ thể tằm yếu, miệng tằm còn non, ảnh hƣởng 
đến khả năng ăn dâu của tằm. Đồng thời, nếu cho tằm ăn dâu sớm, số tằm chƣa 
lột xác còn nhiều, ảnh hƣởng đến sự phát dục về sau của tằm. 
 Cho tằm ăn dâu muộn quá: tằm đói, sức khỏe tằm giảm xuống, sức đề 
kháng kém, tằm dễ bị bệnh. 
Tằm mới ngủ dậy còn rất yếu. Do đó, khi cho tằm ăn cần rải lá dâu thƣa 
hơn nhằm tạo độ thông thoáng nong tằm, tạo môi trƣờng thuận lợi cho tằm hô 
hấp. 
Lựa chọn lá dâu non hơn, mềm hơn, đảm bảo đầy đủ chất dinh dƣỡng cho 
tằm để tằm có sức khỏe tốt nhất, đề kháng với bệnh tốt. Sau 2 bữa cho tằm ăn thì 
thay phân. 
4. Xử lý tằm thức ngủ không đều 
Tằm ngủ không đều là hiện tƣợng trong nong tằm đã có một số con tằm lột 
xác đƣợc một nửa hay gần xong mà vẫn còn tằm chƣa có dấu hiệu lột xác với số 
lƣợng lớn. 
Tằm thức không đều là hiện tƣợng trong nong tằm đã có một số tằm lột xác 
xong, đã bắt đầu bò đi tìm dâu mà vẫn còn một số tằm chƣa lột xác xong. 
Hiện tƣợng tằm thức ngủ không đều xảy ra là do nhiệt độ và ẩm độ nhà 
tằm không thích hợp với nhu cầu sinh lý tằm. Tằm thức ngủ không đều còn do lá 
dâu tằm ăn không đều về chất lƣợng. 
Xử lý tằm ngủ không đều: 
 Đặt lƣới lên nong tằm. 
 Rắc một lớp dâu mỏng lên. Những con tằm chƣa ngủ sẽ bò lên ăn dâu. 
 Nhấc lƣới có tằm và dâu sang nong khác. 
 Cho những con tằm này ăn dâu ngon hơn, đầy đủ chất dinh dƣỡng hơn 
để tằm phát dục kịp với những tằm đã ngủ trƣớc. 
Xử lý tằm dậy muộn: 
 Đặt lƣới lên nong tằm. 
 Rắc một lớp dâu mỏng. Những con tằm đã dậy sẽ bò lên lƣới ăn dâu. 
 44 
 Sau khi tằm dậy bò lên ăn dâu, nhấc lƣới có tằm và dâu sang nong tằm 
mới. 
 San đều tằm, cho tằm ăn dâu. 
 Số tằm chƣa dậy còn lại cần để nơi có nhiệt độ thấp hơn và ẩm độ cao 
hơn, để tằm lột xác. 
 Loại bỏ tằm lột xác không hoàn toàn hoặc không lột xác nhằm tạo độ 
đồng đều trên nong tằm. 
Phƣơng pháp hạn chế tằm ngủ, dậy không đều: 
 Cho tằm ăn lá dâu đồng đều về chất lƣợng. Nếu lá dâu không đều, nhiều 
loại dâu, tằm ăn sẽ phát dục không đều, ảnh hƣởng đến sự sinh trƣởng của tằm, 
tằm lớn không đều. Từ đó, tằm ngủ và dậy không đều. 
 Mật độ tằm trong nong và mật độ tằm giữa các nong trong nhà tằm phải 
đồng đều. 
 Lƣợng dâu cho tằm ăn phải đồng đều, không nên cho tằm ăn chỗ dày chỗ 
mỏng, nong nhiều dâu, nong ít dâu. 
 Điều chỉnh nhiệt độ trong nhà thích hợp với yêu cầu từng tuổi tằm. Nhiệt 
độ trong nhà tằm phải đồng đều. Nếu nhiệt độ nhà tằm không đều, chỗ nhiệt độ 
cao tằm phát đục nhanh, chỗ nhiệt độ thấp tằm phát dục chậm. Dẫn đến tình 
trạng tằm ngủ và dậy không đều giữa các nong tằm. 
B. Câu hỏi và bài tập thực hành 
Bài thực hành 1: Thực hành chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm ƣớm ngủ. 
Bài thực hành 2: Thực hành chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm ngủ. 
Bài thực hành 3: Thực hành chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm thức. 
C. Ghi nhớ 
 Cần chú ý nội dung trọng tâm sau: 
 Chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm ƣớm ngủ. 
 Chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm ngủ. 
 Chăm sóc tằm ở giai đoạn tằm thức. 
 45 
HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. Vị trí, tính chất của mô đun 
 Mô đun Kỹ thuật nuôi tằm lớn là khối kiến thức chuyên môn nghề, nằm 
trong danh mục các mô đun , Đây là mô đun đào tạo bắt buộc của nghề Trồng 
dâu - Nuôi tằm; 
 Mô đun Kỹ thuật nuôi tằm lớn là một nhiệm vụ quan trọng của nghề 
Trồng dâu nuôi tằm, nó quyết định đến năng suất chất lƣợng kén tằm; 
 Nội dung của mô đun bao gồm những kiến thức, kỹ năng của các công 
việc: Chuẩn bị dụng cụ vật tƣ kỹ thuật nuôi tằm, cho tằm lớn ăn, thay phân, san tằm, 
chăm sóc tằm giai đoạn đặc biệt và phòng trừ bệnh tằm; 
 Mô đun Kỹ thuật nuôi tằm lớn đƣơc̣ bố trí ở sau mô đun : Kỹ thuật trồng 
dâu, kỹ thuật nuôi tằm con và bố trí đồng thời với các mô đun: Phòng trừ sâu 
bệnh hại trên cây dâu, phòng trừ bệnh hại tằm. 
II. Mục tiêu 
 Mô tả đƣợc các công việc cần làm trong quy trình kỹ thuật nuôi lớn tằm 
qua các tuổi tằm; 
 Tính toán, chuẩn bị đƣợc thức ăn, vật tƣ trang thiết bị, dụng cụ cần sử 
dụng cho nuôi dƣỡng, chăm sóc tằm lớn; 
 Thực hiện đƣợc các công việc chăm sóc tằm lớn gồm chuẩn bị l á dâu, 
cho ăn, thay phân, san tằm, xử lý tằm các giai đoạn đặc biệt; 
 Rèn luyện đƣợc tính cẩn thận, tỉ mỉ, an toàn lao động, vệ sinh môi trƣờng 
trong việc nuôi dƣỡng, chăm sóc tằm dâu. 
III. Nội dung mô đun 
Mã bài Tên bài 
Loại 
bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian ( giờ ) 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ05-1 Cho tằm lớn ăn 
Tích 
hợp 
Nhà nuôi 
tằm 
30 8 21 1 
MĐ05-2 
Thay phân, san 
tằm 
Tích 
hợp 
Nhà nuôi 
tằm 
30 8 22 
MĐ05-3 
Xử lý tằm thức 
ngủ ở tuổi 4 
Tích 
hợp 
Nhà nuôi 
tằm 
20 4 15 1 
 Kiểm tra hết mô đun 4 4 
 Cộng 84 20 58 6 
*Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành. 
 46 
IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài thực hành 
4.1. Bài 1: Cho tằm lớn ăn 
Bài thực hành 1 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Đảo lá 
dâu 
- Dùng tay đảo đều dâu lá. 
- Loại bỏ dâu héo, dâu 
vàng, dâu non, bị bệnh. 
- Nếu lá dâu bị ƣớt phải 
hong khô. 
- Đảo đều dâu. Dâu lá 
2 Kiểm tra 
nong tằm 
- Quan sát sức ăn dâu của 
tằm, mật độ tằm. 
- Nhặt bỏ tằm yếu, tằm 
bệnh. 
- Quyết định lƣợng dâu. 
- Cẩn thận, tỉ mỉ. 
- Xác định đúng 
lƣợng dâu. 
3 Cho tằm 
ăn 
- Dùng tay rải đều dâu 
trên nong. 
- Quan sát và rắc bổ sung 
- Cho tằm ăn lần lƣợt từng 
nong một. 
- Rải dâu nhẹ 
nhàng, lá dâu 
che kín tằm. 
4 Vệ sinh 
nhà tằm 
sau khi 
cho tằm 
ăn 
- Quét dọn nhà tằm. 
- Kiểm tra nong tằm có 
tiếp xúc với tƣờng để tách 
ra. 
- Vệ sinh đế kê chân đũi 
sạch sẽ. 
- Vệ sinh sạch 
sẽ, gọn gàng. 
- Chân đế luôn 
có nƣớc và sạch 
sẽ. 
- Chổi. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
 47 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Cho tằm ăn không đều. 
 Cho tằm ăn quá nhiều hoặc quá ít. 
 Loại bỏ không hết tằm yếu, tằm bệnh. 
 Cho tằm ăn dâu kém chất lƣợng. 
Bài thực hành 2 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Đảo đều 
cành dâu 
- Nếu cành dâu quá dài 
cần chặt ngắn trƣớc khi 
cho tằm ăn. 
- Dùng tay đảo đều các 
cành dâu. 
- Loại bỏ dâu héo, dâu 
vàng, dâu non, bị bệnh. 
- Nếu lá dâu bị ƣớt phải 
hong khô. 
- Đảo đều dâu. Dâu cành. 
2 Kiểm tra 
nong tằm 
- Quan sát sức ăn dâu của 
tằm, mật độ tằm. 
- Cẩn thận, tỉ mỉ. 
- Xác định đúng 
 48 
- Nhặt bỏ tằm yếu, tằm 
bệnh. 
- Quyết định lƣợng dâu. 
lƣợng dâu. 
3 Cho tằm 
ăn 
- Dùng tay rải đều dâu 
trên nong. 
- Quan sát và rắc bổ sung 
- Cho tằm ăn lần lƣợt từng 
nong một. 
- Sau khi cho tằm ăn 15 – 
20 phút quan sát và cho 
ăn bổ sung. 
- Rải dâu nhẹ 
nhàng, lá dâu 
che kín tằm. 
4 Vệ sinh 
nhà tằm 
sau khi 
cho tằm 
ăn 
- Quét dọn nhà tằm. 
- Kiểm tra nong tằm có 
tiếp xúc với tƣờng để tách 
ra. 
- Vệ sinh đế kê chân đũi 
sạch sẽ. 
- Vệ sinh sạch 
sẽ, gọn gàng. 
- Chân đế luôn 
có nƣớc và sạch 
sẽ. 
- Chổi. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Cho tằm ăn không đều. 
 Cho tằm ăn quá nhiều hoặc quá ít. 
 Loại bỏ không hết tằm yếu, tằm bệnh. 
 Cho tằm ăn dâu kém chất lƣợng. 
4.2. Bài 2: Thay phân, san tằm 
Bài thực hành 1 
 49 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Chuẩn bị 
dụng cụ 
- Chuẩn bị: Dụng cụ 
đựng phân, nong mới, 
lƣới thay phân, vôi bột, 
chổi. 
- Chuẩn bị đầy 
đủ dụng cụ theo 
yêu cầu và dụng 
cụ đã đƣợc sát 
trùng. 
- Dụng cụ 
đựng phân, 
nong, lƣới 
thay phân, 
vôi bột 
2 Xác định 
thời điểm 
thay phân 
- Quan sát nong tằm, 
nếu xác lá dâu và phân 
tằm dày thì tiến hành 
thay phân. 
- Thay phân khi tằm 
ƣớm ngủ. 
- Thay phân lúc trời 
mát. 
- Xác định đúng 
thời điểm thay 
phân. 
3 Thay 
phân 
- Quan sát nong tằm, 
nhặt bỏ tằm bệnh, tằm 
yếu. 
- Nếu ẩm độ nong tằm 
cao, rây đều vôi bột 
trên mình tằm. 
- Sau 10 – 15 phút, đặt 
lƣới thay phân lên nong 
tằm. 
- Rải đều lá dâu trên 
lƣới. 
- Khoảng 30 phút sau, 
nhấc lƣới có tằm và lá 
dâu sang nong mới. 
- San đều tằm. 
- Cho tằm ăn bổ sung. 
- Không làm sót 
tằm. 
- Loại bỏ tằm 
bệnh, tằm kẹ. 
- Không làm sát 
thƣơng mình 
tằm. 
Lƣới thay 
phân, nong 
tằm mới, 
dâu lá, dâu 
cành, vôi 
bột 
 50 
4 Vệ sinh 
phòng 
tằm 
- Thu gom phân tằm. 
- Vận chuyển phân tằm 
và tằm bệnh, tằm kẹ ra 
xa phòng tằm. 
- Xếp gọn dụng cụ thay 
phân. 
- Quét dọn sạch sẽ nhà 
tằm. 
- Vệ sinh sạch sẽ 
nhà tằm. 
- Chổi, dụng 
cụ đựng 
phân. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Làm sót tằm trên nong cũ. 
 Không loại bỏ hết tằm bệnh, tằm kẹ. 
 San tằm không đều. 
 Rải dâu không đều. 
Bài thực hành 2 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Chuẩn bị 
dụng cụ 
- Chuẩn bị: Dụng cụ 
đựng phân, nong mới, 
- Chuẩn bị đầy đủ 
dụng cụ theo yêu 
- Dụng cụ 
đựng phân, 
 51 
vôi bột, chổi. cầu và đã đƣợc 
sát trùng. 
nong mới, 
vôi bột, 
chổi. 
2 Xác định 
thời điểm 
thay phân 
- Quan sát nong tằm, 
nếu xác lá dâu và phân 
tằm dày thì tiến hành 
thay phân. 
- Thay phân khi tằm 
ƣớm ngủ. 
- Thay phân lúc trời 
mát. 
- Xác định đúng 
thời điểm thay 
phân 
3 Thay 
phân 
- Quan sát nong tằm, 
nhặt bỏ tằm bệnh, tằm 
yếu. 
- Dùng tay bốc nhẹ 
tằm sang nong mới. 
- San đều tằm với mật 
độ thích hợp. 
- Nếu ẩm độ cao rắc 
một lớp vôi bột lên 
mình tằm. 
- Sau 10 – 15 phút, rắc 
một lớp dâu đều từ 
ngoài vào trong. 
- Thay phân lần lƣợt 
từng nong. 
- Không làm sót 
tằm. 
- Loại bỏ tằm 
bệnh, tằm kẹ. 
- Không làm sát 
thƣơng mình tằm. 
Nong tằm 
mới, dâu 
lá, dâu 
cành, vôi 
bột. 
4 Vệ sinh 
phòng 
tằm 
- Thu gom phân tằm. 
- Vận chuyển phân tằm 
và tằm bệnh, tằm kẹ ra 
xa phòng tằm. 
- Xếp gọn dụng cụ thay 
phân. 
- Quét dọn sạch sẽ nhà 
tằm. 
- Vệ sinh sạch sẽ 
nhà tằm. 
- Chổi, 
dụng cụ 
đựng phân. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
 52 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Làm sót tằm trên nong cũ. 
 Không loại bỏ hết tằm bệnh, tằm kẹ. 
 San tằm không đều. 
 Rải dâu không đều. 
4.3. Bài 3: Xử lý tằm thức ở tuổi 4 
Bài thực hành 1 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Xác định 
thời điểm 
tằm ƣớm 
ngủ 
- Quan sát biểu hiện 
của tằm: 
 Sức ăn tằm giảm. 
 Da tằm chuyển từ 
màu xanh sang màu 
trắng. 
 Da căng bóng. 
 Thân trở nên mập 
mạp, co ngắn lại. 
 Đầu, miệng tằm 
nhỏ so với cơ thể và có 
màu đen. 
 Hoạt động chậm 
- Cẩn thận, tỉ mỉ. 
 53 
chạp. 
2 Cho tằm 
ăn dâu 
- Thái lá dâu nhỏ hơn 
so với yêu cầu tuổi tằm. 
- Rải dâu từ ngoài vào 
trong mô tằm, rải dâu 
thƣa. 
- Cho tằm ăn dâu ít dần. 
- Cho tằm ăn 
đúng kỹ thuật 
- Dao, thớt, 
lá dâu. 
3 Thay 
phân tằm 
- Khi tằm bắt đầu có 
dấu hiệu ƣớm ngủ, tiến 
hành thay phân tằm. 
- Thay phân đúng 
thời điểm và đúng 
kỹ thuật. 
4 Điều 
chỉnh 
nhiệt độ, 
ẩm độ 
- Tăng nhiệt độ nhà tằm 
lên 1 – 20C. 
- Giảm ẩm độ nhà tằm 
2 – 5%. 
- Điều chỉnh nhiệt 
độ và ẩm độ kịp 
thời. 
- Ẩm nhiệt 
kế, lò than. 
5 Điều 
chỉnh ánh 
sáng 
- Điều chỉnh ánh sáng 
nhà tằm mờ đều. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Xác định không đúng thời điểm tằm ƣớm ngủ. 
 Cho tằm ăn không đúng kỹ thuật. 
 Thay phân tằm không đúng kỹ thuật. 
 Điều chỉnh nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng không kịp thời. 
Bài thực hành 2 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 54 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật Dụng cụ, 
trang bị 
1 Xác định 
thời điểm 
ngƣng 
dâu 
- Quan sát biểu hiện 
tằm: 
 Tằm ngừng vận 
động, ngừng ăn dâu. 
 Đầu và ngực tằm 
cất cao. 
 Miệng tằm nhô ra 
phía trƣớc. 
 Toàn thân tằm co 
ngắn lại. 
 Da chuyển màu. 
- Cẩn thận, tỉ mỉ 
2 Xác định 
thời điểm 
tằm ngủ 
- Quan sát biểu hiện 
tằm: 
 Xung quanh cơ thể 
tằm có một lớp tơ 
màng. 
 Tằm nằm im, 
không hoạt động. 
- Không đụng 
mạnh tay vào 
nong tằm. 
3 Điều 
chỉnh 
nhiệt độ, 
ẩm độ 
- Điều chỉnh nhiệt độ 
thấp hơn 1 – 20C, ẩm 
độ cao hơn 2 – 5% so 
với nhu cầu của tuổi. 
- Điều chỉnh nhiệt 
độ, ẩm độ phù 
hợp. 
4 Điều 
chỉnh ánh 
sáng 
- Điều chỉnh ánh sáng 
mờ đều. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
 55 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Xác định không đúng thời điểm ngƣng dâu. 
 Xác định không đúng thời điểm tằm ngủ. 
 Điều chỉnh nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng không kịp thời. 
Bài thực hành 3 
a. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Chia nhóm: Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh. 
 Công việc của giáo viên: Hƣớng dẫn, làm mẫu, kiểm tra nhắc nhở. 
 Công việc học sinh: Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà 
giáo viên hƣớng dẫn. 
b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ 
thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Xác định 
thời điểm 
tằm thức 
dậy 
- Quan sát biểu hiện 
tằm: 
 Đầu và thân trắng 
mốc. 
 Da nhăn nheo, 
không căng bóng và rất 
mỏng, trên da có một 
lớp muối mỏng. 
 Tằm hoạt động 
nhanh nhẹn. 
- Cẩn thận, tỉ 
mỉ. 
2 Xử lý 
mình tằm 
- Quan sát nong tằm: 
nếu toàn bộ tằm trên 
nong đã dậy thì tiến 
hành xử lý mình tằm. 
- Dùng clorua vôi trộn 
với vôi bột tỉ lệ 1/17. 
- Rây đều lên trên mình 
tằm. 
- Trộn đúng tỷ 
lệ, rây đều. 
- Clorua vôi, 
vôi bột, rây. 
 56 
3 Cho tằm 
ăn 
- Sau khi xử lý mình 
tằm, tiến hành cho tằm 
ăn. 
- Thái dâu nhỏ hơn so 
với yêu cầu tuổi tằm. 
- Rắc đều dâu từ ngoài 
vào trong mô hoặc 
nong tằm. 
- Quét dọn nhà tằm. 
- Cho ăn đúng 
thời điểm. 
- Rắc đều dâu. 
- Vệ sinh sạch 
sẽ. 
- Dâu, lông 
gà, chổi. 
c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trong nhà tằm. 
Qui trình thực hiện, 
Phiếu thực hành, 
Phiếu đánh giá sản phẩm, 
Giấy bút ghi chép, 
Các dụng cụ nuôi tằm. 
d. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời. 
e. NHỮNG LỖI THƢỜNG GẶP 
 Xác định không đúng thời điểm tằm thức. 
 Cho tằm ăn không kịp thời. 
 Xử lý mình tằm không đúng kỹ thuật. 
V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
5.1. Bài 1 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Đảo dâu đúng kỹ thuật. Quan sát, thao tác của học viên, đối 
chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng đảo 
dâu. 
Cho tằm ăn đúng kỹ thuật. Quan sát, thao tác của học viên, đối 
chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng cho 
tằm ăn. 
5.2. Bài 2 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
 57 
Thay phân đúng kỹ thuật. Quan sát, thao tác của học viên, đối 
chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng thay 
phân tằm. 
San tằm đúng kỹ thuật. Quan sát, thao tác của học viên, đối 
chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng san 
tằm sau khi thay phân. 
5.3. Bài 3 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Xác định đúng thời điểm tằm ƣớm 
ngủ, tằm ngủ, tằm thức. 
Đối chiếu với bảng hỏi 
Chăm sóc tằm ƣớm ngủ, tằm ngủ, 
tằm thức đúng kỹ thuật. 
Quan sát, thao tác của học viên, đối 
chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng 
chăm sóc tằm ƣớm ngủ, tằm ngủ, tằm 
thức. 
VI. Tài liệu tham khảo 
[1]. Đỗ Thị Châm, 1995. Kỹ thuật nuôi tằm dâu. NXB Nông nghiệp Hà Nội. 
[2]. Quản Đức Tiến, Giáo trình Sinh lý giải phẫu tằm.. 
[3]. Chuyên san Dâu tằm , Nuôi tằm, Nhà xuất bản nông nghiệp. 
[4]. Nguyễn Huy Trí, Giáo trình Kỹ thuật nuôi tằm, Trƣờng Đại học Nông 
nghiệp I. 
[5]. Trung tâm Thực Nghiệm Nông lâm nghiệp Lâm Đồng, Sổ tay kỹ thuật 
trồng dâu nuôi tằm, Nhà xuất bản nông nghiệp. 
[6]. Liên hiệp các xí nghiệp Dâu Tằm Việt Nam 1989, Kỹ thuật nuôi tằm. 
 58 
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM 
NGHỀ KỸ THUẬT DÂU TẰM TƠ 
(Theo Quyết định số 2744/QĐ-BNN – TCCB ngày 15 tháng 10 năm 2010) 
STT HỌ VÀ TÊN NƠI CÔNG TÁC CHỨC VỤ 
1 Nguyễn Đức Thiết Phó hiệu trƣởng trƣờng Cao đẳng 
Công Nghệ và Kinh Tế Bảo Lộc 
Chủ nhiệm 
2 Phùng Hữu Cần Chuyên viên chính Vụ tổ Chúc 
Cán Bộ - bộ NN & PTNT 
Phó chủ nhiệm 
3 Nguyễn văn Tân Trƣởng phòng trƣờng Cao đẳng 
Công Nghệ và Kinh Tế Bảo Lộc 
Thƣ ký 
4 Phan Quốc Hoàn Trƣởng khoa – trƣờng Cao đẳng 
Công Nghệ và Kinh Tế Bảo Lộc 
Ủy viên 
5 Nguyễn Viết Thông 
P. Trƣởng khoa – trƣờng Cao 
đẳng Công Nghệ và Kinh Tế Bảo 
Lộc 
Ủy viên 
6 Phạm S 
Giám đốc Sở Khoa học, Công 
nghệ và Môi trƣờng tỉnh Lâm 
Đồng 
Ủy viên 
7 Nguyễn Thị Thoa 
Phó trƣởng phòng Trung tâm 
Khuyến nông, Khuyến ngƣ Quốc 
Gia 
Ủy viên 
 59 
DANH SÁCH THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƢƠNG TRÌNH, 
GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ . NGHỀ KỸ THUẬT TRỒNG DÂU NUÔI TẰM 
TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP PHỤC VỤ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG 
THÔN 
(Kèm theo Quyết định số 3495 /BNN-TCCB ngày 29 tháng 12 năm 2010) 
STT HỌ VÀ TÊN 
CHỨC 
VỤ 
NƠI CÔNG TÁC ĐỊA CHỈ 
1 Nghiêm Xuân Hội 
Chủ 
tịch 
Trƣờng Cao đẳng Nông Lâm 
Bích Sơn-Việt 
Yên- Bắc Giang 
2 
Hoàng Ngọc 
Thịnh 
Thƣ ký Bộ Nông nghiệp và PTNT 
Số 2 - Ngọc Hà 
- Hà Nội 
3 Ngô Hoàng Duyệt 
Ủy 
viên 
Trƣờng Cao đẳng Nông nghiệp 
Nam Bộ 
Tân Mỹ Chánh 
Mỹ Tho 
Tiền Giang 
4 Phạm Thị Hậu 
Ủy 
viên 
Trƣờng Cao đẳng Nông Lâm 
Bích Sơn-Việt Yên 
- Bắc Giang 
5 Vũ Thị Thủy 
Ủy 
viên 
Trung tâm Khuyến nông QG 
Thụy Khuê 
Ba Đình - Hà Nội