Phân tích và dự báo các xu hướng nghiên cứu chính về lĩnh vực thư viện số trên thế giới

nh giá trị kỳ vọng của một hay nhiều biến ngẫu 
nhiên được dự đoán dựa vào điều kiện của các biến ngẫu nhiên (đã tính toán) khác. Ví 
dụ: dự báo xu hướng (tăng hay giảm) số lượng xuất bản phẩm về nghiên cứu TVS 
theo năm, dự báo xu hướng (tăng hay giảm) số lượng các chủ đề mới xuất hiện về 
nghiên cứu TVS theo năm. 
Do vậy, dựa trên bản đồ tri thức về TVS bao gồm 21 chủ đề chính và 1015 chủ đề phụ giai 
đoạn (1990-2010) [4,6], nhóm nghiên cứu Nguyễn Hoàng Sơn và Gobinda Chowdhury, Đại 
học Công nghệ Sydney [5] đã sử dụng phương pháp trắc lượng thư mục (TLTM) và PTHQ 
để tính toán và dự báo (xu hướng tăng hoặc giảm ) số lượng xuất bản phẩm và số lượng các 
chủ đề mới xuất hiện về nghiên cứu TVS theo năm. Kết quả nghiên cứu được công bố trên 
tạp chí Springer Verlag’s Lecture Notes in Computer Science trong hội nghị quốc tế về TVS 
châu Á – Thái Bình Dương ICADL 2012 (International Conference on Asia - Pacific Digital 
Libraries 2012) [5]. Bài viết này nhằm tóm tắt và báo cáo kết quả nghiên cứu để cộng đồng 
thông tin thư viện (TTTV) Việt Nam nắm được xu hướng nghiên cứu TVS của thế giới trong 
tương lai để từ đó hoạch định hướng nghiên cứu TVS Việt Nam. 
2. Phương pháp nghiên cứu 
2	
  
Như đã trình bày ở phần trên, nhóm tác giả đã dùng 3 công cụ: 1. Bản đồ TVS (1990-2010) 
gồm 21 chủ đề chính và 1015 chủ đề phụ [4,6]; 2. TLTM; 3. PTHQ [1,2,3] để phân tích và 
dự báo hướng nghiên cứu chính (tăng hoặc giảm) về TVS. Quá trình thực hiện như sau: 
Thu thập dữ liệu: Nhóm tác giả đã sử dụng cơ sở dữ liệu SCOPUS (là cơ sở dữ liệu lớn nhất 
thế giới về tóm tắt và trích dẫn các bài viết nghiên cứu đã được bình duyệt peer - 
reviewed)[7]. Từ khóa về TVS “Digital Librar*” được dùng để tìm trong trường từ khóa giới 
hạn thời gian (1990 – 2010). Kết quả tìm là 7905 biểu ghi về TVS. Tiếp đến, 1015 chủ đề 
phụ của bản đồ tri thức TVS được dùng làm từ khóa để tìm trong kết quả 7905 biểu ghi về 
TVS. Các thông tin về (số lượng xuất bản phẩm theo năm, sự xuất hiện đầu tiên của chủ đề 
phụ theo năm ) được chuyển sang phần mềm Microsoft Excel 2007 cho các tính toán và phân 
tích sau này.	
  
Tính toán giá trị R2 (R-Squared) của PTHQ: Giá trị R2 là một số nằm trong khoảng 0 và 1. 
Nó cho biết mức độ (gần hay xa) của các giá trị dự tính đối với một đường thẳng trong đồ thị 
tương ứng tập hợp các dữ liệu thực tế. Một đường thẳng có giá trị tin cậy nhất khi giá trị R2 
gần hoặc bằng 1 (ngược lại, nếu R2 gần hoặc bằng 0 thì đường thẳng không đáng tin cậy) 
[1,2,3]. Trong nghiên cứu này, giá trị R2 được tính toán dựa trên mức độ tương ứng: giữa các 
biến số (biến số “Số lượng xuất bản phẩm TVS” hay biến số “Số lượng chủ đề TVS mới xuất 
hiện”) tương ứng với biến “Năm”. Xu hướng nghiên cứu TVS sẽ được xác định dựa trên 3 
loại đường thẳng sau: Xu hướng tăng (Sự tương ứng tích cực của các biến: số lượng xuất bản 
phẩm tăng theo năm), Xu hướng giảm (Sự tương ứng tiêu cực của các biến: số lượng xuất 
bản phẩm giảm theo năm), Không xác định (Không có sự tương ứng hay liên hệ giữa các 
biến). 
3. Kết quả nghiên cứu 
Để đảm bảo thông tin tính chính xác trong kết quả nghiên cứu, tên của các chủ đề chính bằng 
tiếng Anh được giữ nguyên. Bảng 1 dưới đây cung cấp nghĩa tiếng Việt và số lượng chủ đề 
phụ của các chủ đề chính được trích từ bản đồ tri thức TVS (1990-2010) [6] 
Tiếng Anh Tiếng Việt 
#1.Digital Collections Chủ đề chính 1: Sưu tập số(48 chủ đề phụ) 
#2.Digital Preservation Chủ đề chính 2: Bảo quản số(46 chủ đề phụ) 
#3.Information Organization Chủ đề chính 3: Tổ chức thông tin số(141 chủ đề phụ) 
#4.Information Retrieval Chủ đề chính 4: Tìm tin (78 chủ đề phụ) 
#5.Access Chủ đề chính 5: Truy cập (14 chủ đề phụ) 
#6.Human - Computer 
Interaction 
Chủ đề chính 6: Tương tác người – máy (61 chủ đề phụ) 
#7.User Studies Chủ đề chính 7: Người sử dụng (59 chủ đề phụ) 
#8.Architecture - 
Infrastructure 
Chủ đề chính 8: Kiến trúc – Hạ tầng TVS (144 chủ đề phụ) 
#9.Knowledge Management Chủ đề chính 9: Quản trị tri thức (58 chủ đề phụ) 
#10.Digital Library Services Chủ đề chính 10: Dịch vụ TVS (30 chủ đề phụ) 
#11.Mobile Technology Chủ đề chính 11: Công nghệ di động (22 chủ đề phụ) 
#12.Social Web(Web 2.0) Chủ đề chính 12: Web xã hội (Web 2.0) (21 chủ đề phụ) 
#13.Semantic Web(Web 3.0) Chủ đề chính 13: Web ngữ nghĩa (Web 3.0) (30 chủ đề phụ) 
#14.Virtual Technologies Chủ đề chính 14: Công nghệ ảo (20 chủ đề phụ) 
#15.Digital Library Chủ đề chính 15: Quản lý TVS (53 chủ đề phụ) 
3	
  
Management 
#16.Digital Library 
Applications 
Chủ đề chính 16: Ứng dụng TVS (64 chủ đề phụ) 
#17.Intellectual 
Property,Privacy,Security 
Chủ đề chính 17: Sở hữu trí tuệ, Tính riêng tư, An ninh số 
(28 chủ đề phụ) 
#18.Cultural, Social, Legal, 
Economic Aspects 
Chủ đề chính 18: Các khía cạnh văn hóa, xã hội, luật pháp, 
kinh tế (25 chủ đề phụ) 
#19.DL Research & 
Development 
Chủ đề chính 19: Nghiên cứu – Phát triển TVS (48 chủ đề 
phụ) 
#20.Information Literacy Chủ đề chính 20: Kiến thức thông tin (20 chủ đề phụ) 
#21.Digital Library Education Chủ đề chính 21: Đào tạo TVS (5 chủ đề phụ) 
Bảng 1: Chú thích tên 21 chủ đề chính TVS 
3.1. Phân tích và dự báo các xu hướng xuất bản phẩm về TVS: 
Ở hình 1, số lượng xuất bản phẩm của 1 chủ đề chính bằng tổng xuất bản phẩm của các chủ 
đề phụ. Một điều lưu ý là số lượng xuất bản phẩm ở một số chủ đề chính như: #8. 
Architecture – Infrastructure (15339), #19. DL Research & Development (14210) lớn hơn 
số lượng 7905 các xuất bản phẩm về TVS. Điều này xảy ra vì mỗi một bài viết nghiên cứu 
thường được mô tả bằng nhiều từ khóa (chủ đề phụ) và do đó một bài viết thường thuộc về 
nhiều chủ đề phụ. Cũng có trường hợp có chủ đề phụ lại thuộc về nhiều chủ đề chính. Do vậy 
sự trùng lặp là không thể tránh khỏi trong tính toán này 
Đồ thị 1: Xu hướng các xuất bản phẩm TVS của 21 chủ đề chính giai đoạn (1990-2010) 
4	
  
Đồ thị 2: Dự báo xu hướng tổng số xuất bản phẩm TVS 
Trong đồ thị 1, năm 1993 được coi là điểm khởi đầu của nghiên cứu TVS với sự xuất hiện 
của 9 chủ đề chính (cùng với số lượng bài nghiên cứu) như: Architecture – Infrastructure 
(16), DL Research & Development (5), Information Retrieval (4), Digital Collections (3), 
Digital Library Applications (7), Human - Computer Interaction (1), Digital Library Services 
(5), User Studies (2), và Digital Preservation (2). Một năm sau, có 6 chủ đề chính xuất hiện 
(Information Organization; Digital Library Management; Knowledge Management; Cultural, 
Social, Legal, Economic Aspects; Virtual Technologies và Access) với lượng bài viết tương 
ứng với mỗi chủ đề là: 3, 1, 1, 1, 2, 1. Sau đó, có 5 chủ đề chính xuất hiện: Intellectual 
Property, Privacy, Security (6) vào năm 1995; Semantic Web (Web 3.0) (1) vào năm 1996; 
Digital Library Education (2) vào năm 1996; Social Web(Web 2.0) (1) vào năm 1999; 
Information Literacy (2) vào năm 1999. Ở đồ thị 2, tất cả 21 chủ đề chính này tăng dần đến 
năm 2000 (với lượng bài viết là 1450) và từ đó tăng mạnh đến năm 2005 (với lượng bài viết 
là 7495) và đạt đỉnh là 8101 bài viết vào năm 2006, sau đó từ từ giảm đến 6503 vào năm 
2010. Từ 2 đồ thị cho chúng ta thấy giai đoạn (2004-2010) là giai đoạn bùng nổ của nghiên 
cứu TVS khi các chủ đề đạt đỉnh điểm số lượng bài viết, như: 
- 6 chủ đề chính vào năm 2004: Architecture – Infrastructure (2052); Information 
Organization (771); Digital Collections (649); Digital Library Management (219); 
Intellectual Property, Privacy, Security (145); Information Literacy (39) 
- 1 chủ đề chính vào năm 2005: Knowledge Management (201) 
- 4 chủ đề chính vào năm 2006: DL Research & Development (1945), Information 
Retrieval (630), Digital Library Applications (495), Digital Library Education (33) 
- 3 chủ đề chính vào năm 2007: Human - Computer Interaction (317); Digital Library 
Services (372); Access (103) 
- 3 chủ đề chính vào năm 2009: User Studies (311); Digital Preservation (264); Virtual 
Technologies (169) 
- 4 chủ đề chính vào năm 2010: Cultural, Social, Legal, Economic Aspects (178); 
Semantic Web(Web 3.0) (144); Mobile Technology (59); Social Web(Web 2.0) (93) 
5	
  
 Chủ đề chính Xuất 
bản 
phẩm 
Chủ đề chính R2 
1 #8.Architecture - Infrastructure 15339 #7.User Studies 
(Xu hướng tăng) 
0.92
2 #19.DL Research & 
Development 
14210 #11.Mobile Technology 
(Xu hướng tăng) 
0.92 
3 #3.Information Organization 6036 #14.Virtual Technologies 
(Xu hướng tăng) 
0.87 
4 #4.Information Retrieval 5365 #13.Semantic Web(Web 
3.0) (Xu hướng tăng) 
0.84 
5 #1.Digital Collections 4593 #2.Digital Preservation 
(Xu hướng tăng) 
0.84
6 #16.Digital Library Applications 3987 #18.Cultural,Social,Legal,
Economic Aspects 
(Xu hướng tăng) 
0.83 
7 #6.Human - Computer 
Interaction 
2582 #16.Digital Library 
Applications 
(Xu hướng tăng) 
0.83 
8 #10.Digital Library Services 2571 #10.Digital Library 
Services 
(Xu hướng tăng) 
0.82 
9 #7.User Studies 2485 #9.Knowledge 
Management 
(Xu hướng tăng) 
0.82 
10 #2.Digital Preservation 2141 #19.DL Research & 
Development 
(Xu hướng tăng) 
0.82 
11 #15.Digital Library Management 1705 #6.Human - Computer 
Interaction 
(Xu hướng tăng) 
0.80 
12 #9.Knowledge Management 1533 #3.Information 
Organization 
(Xu hướng tăng) 
0.80 
13 #18.Cultural, Social, Legal, 
Economic Aspects 
1193 #4.Information Retrieval 
(Xu hướng tăng) 
0.79
14 #14.Virtual Technologies 1105 #15.Digital Library 
Management 
(Xu hướng tăng) 
0.79 
15 #17.Intellectual 
Property,Privacy,Security 
764 #12.Social Web(Web 2.0) 
(Xu hướng tăng) 
0.75
16 #13.Semantic Web(Web 3.0) 590 #5.Access 
(Xu hướng tăng) 
0.74 
17 #5.Access 544 #8.Architecture – 
Infrastructure 
(Xu hướng tăng) 
0.69 
18 #11.Mobile Technology 359 #1.Digital Collections 
(Xu hướng tăng) 
0.69
19 #12.Social Web(Web 2.0) 298 #20.Information Literacy 
(Xu hướng tăng) 
0.57 
20 #20.Information Literacy 267 #17.Intellectual 
Property,Privacy,Security 
(Xu hướng tăng) 
0.54 
6	
  
21 #21.Digital Library Education 180 #21.Digital Library 
Education 
(Xu hướng tăng) 
0.13 
Bảng 2: Số lượng xuất bản phẩm TVS (1990-2010) so với giá trị R2 
Trong bảng 2, chúng ta thấy rằng mặc dầu các chủ đề chính: Architecture – Infrastructure 
(15339), DL Research & Development (14210), Information Organization (6036), 
Information Retrieval (5365) và Digital Collections (4593) là 5 chủ đề có nhiều bài viết nhất, 
tuy nhiên chúng không phải là các chủ đề chính có xu hướng tăng mạnh trong tương lai vì các 
giá trị R2 lần lượt là 0.69; 0.82; 0.80; 0.79; 0.69. Ngược lại, các chủ đề chính có số bài viết ít 
hơn như: User Studies (2485), Mobile Technology (359), Virtual Technologies (1105), 
Semantic Web(Web 3.0) (590), Digital Preservation (2141) lại là các chủ đề có xu hướng 
tăng mạnh nhất với giá trị R2 lần lượt là 0.92; 0.92; 0.87; 0.84; 0.84. 
Một điều cần ghi nhớ là số lượng bài viết theo năm chỉ có thể cho chúng ta biết xu hướng 
(tăng hay giảm theo năm) đã và đang xảy ra (trong quá khứ). Trong khi đó, giá trị R2 lại cho 
chúng ta biết tương lai của xu hướng này. 
Nói tóm lại, dựa trên đồ thị 2, tương lai nghiên cứu TVS (thông qua số lượng tăng xuất bản 
phẩm) có xu hướng tăng mạnh với giá trị R2 = 0.836 (giá trị rất đáng tin cậy vì gần giá trị 1) 
3.2. Phân tích và dự báo xu hướng số lượng các chủ đề phụ mới về TVS 
Đồ thị 3 và 4 cho thấy số lượng các chủ đề phụ mới xuất hiện theo năm với những xu hướng 
sau: 
Đồ thị 3: Xu hướng	
  xuất hiện các chủ đề phụ về TVS	
  (1990-2010) 
7	
  
Đồ thị 4: Dự báo xu hướng	
  xuất hiện các chủ đề phụ về TVS	
  	
  
Trong đồ thị 3 , có 9 chủ đề chính có chủ đề phụ xuất hiện vào năm 1993, đó là: Architecture 
– Infrastructure (14); Information Retrieval (3); Digital Library Applications (6); Human - 
Computer Interaction (1); User Studies (2); DL Research & Development (4); Digital 
Collections (2); Digital Preservation (2); Digital Library Services (3). Một năm sau đó, có 6 
chủ đề chính khác có chủ đề phụ xuất hiện là: Information Organization (3); Knowledge 
Management (1); Digital Library Management (1); Cultural, Social, Legal, Economic 
Aspects (1); Virtual Technologies (2); Access (1). Tiếp đến, có 6 chủ đề chính khác có chủ 
đề phụ xuất hiện là: Intellectual Property, Privacy, Security (3) vào năm 1995; Semantic Web 
(Web 3.0) (1), Mobile Technology (1) và Digital Library Education (1) vào năm 1996; Social 
Web(Web 2.0) (1) và Information Literacy (2) vào năm 1999. Có thể thấy rằng, 2011 là năm 
mà các chủ đề chính có nhiều chủ đề phụ xuất hiện nhất, như: Architecture – Infrastructure 
(15) (và tiếp tục có 15 chủ đề phụ vào năm 1995 và 1996); Information Organization (20); 
User Studies (10); Digital Library Management (9); Digital Collections (5) (và tiếp tục lại có 
5 chủ đề phụ vào năm 1998 và 1999); Digital Preservation (11); Virtual Technologies (4); 
Information Literacy (4); Access (3). Xếp ở vị trí thứ 2, năm 2002 cũng có số lượng chủ đề 
phụ xuất hiện nhiều nhất, đó là: Digital Library Applications (9); Human - Computer 
Interaction (11); Digital Library Services (4); and Cultural, Social, Legal, Economic Aspects 
(8). Các chủ đề chính khác cũng có số lượng chủ đề phụ xuất hiện nhiều nhất vào các năm 
sau đó như: Intellectual Property, Privacy, Security (5) trong năm 2003; Knowledge 
Management (8) trong năm 2005; Semantic Web (Web 3.0) (7) và Social Web (Web 2.0) (6) 
trong năm 2007; Mobile Technology (4) trong năm 2009. 
Nhìn chung, tổng số chủ đề phụ xuất hiện vào năm 1993 là 37 chủ đề, sau đó dao động ở số 
lượng từ 37 tới 82 chủ đề trong giai đoạn 1995 – 2000, và đột ngột tăng tới đỉnh là 119 chủ 
đề vào năm 2001, cuối cùng giảm xuống số lượng là 29 vào năm 2010 (Đồ thị 4) 
 Chủ đề chính Số lượng 
chủ đề 
phụ mới 
Chủ đề chính R2 
1 #8.Architecture - Infrastructure 144 #8.Architecture – 0.38 
8	
  
Infrastructure 
(Xu hướng giảm) 
2 #3.Information Organization 141 #20.Information Literacy 
(Xu hướng giảm) 
0.35 
3 #4.Information Retrieval 78 #12.Social Web(Web 2.0) 
(Xu hướng tăng) 
0.24 
4 #16.Digital Library Applications 64 #3.Information 
Organization 
(Xu hướng giảm) 
0.23 
5 #6.Human - Computer Interaction 61 #1.Digital Collections 
(Xu hướng giảm) 
0.23 
6 #7.User Studies 59 #13.Semantic Web(Web 
3.0) (Xu hướng tăng) 
0.19 
7 #9.Knowledge Management 58 #4.Information Retrieval 
(Xu hướng giảm) 
0.18 
8 #15.Digital Library Management 53 #9.Knowledge 
Management 
(Xu hướng tăng) 
0.18 
9 #19.DL Research & Development 48 #19.DL Research & 
Development 
(Xu hướng giảm) 
0.17 
10 #1.Digital Collections 48 #11.Mobile Technology 
(Xu hướng tăng) 
0.12 
11 #2.Digital Preservation 46 #5.Access 
(Xu hướng giảm) 
0.09
12 #10.Digital Library Services 30 #17.Intellectual 
Property,Privacy,Security 
(Xu hướng giảm) 
0.05 
13 #13.Semantic Web(Web 3.0) 30 #10.Digital Library 
Services 
(Xu hướng giảm) 
0.03 
14 #17.Intellectual 
Property,Privacy,Security 
28 #14.Virtual Technologies 
(Xu hướng giảm) 
0.03 
15 #18.Cultural,Social,Legal,Econo
mic Aspects 
25 #16.Digital Library 
Applications 
(Xu hướng giảm) 
0.02 
16 #11.Mobile Technology 22 #7.User Studies 
(Xu hướng tăng) 
0.01 
17 #12.Social Web(Web 2.0) 21 #6.Human - Computer 
Interaction 
(Xu hướng giảm) 
0.01 
18 #14.Virtual Technologies 20 #15.Digital Library 
Management 
(Xu hướng giảm) 
0.01 
19 #20.Information Literacy 20 #18.Cultural,Social,Legal,
Economic Aspects 
(Xu hướng tăng) 
0.01 
20 #5.Access 14 #2.Digital Preservation 
(Xu hướng tăng) 
0.00 
21 #21.Digital Library Education 5 #21.Digital Library 
Education 
(Không xác định) 
#DIV/0! 
Bảng 3: Số lượng chủ đề phụ mới (1990-2010) so với so với giá trị R2 
9	
  
Ở bảng 3, có 7 chủ đề chính có số lượng chủ đề phụ mới có xu hướng tăng, có 13 chủ đề 
chính có số lượng chủ đề phụ mới có xu hướng giảm và 1 chủ đề chính (Digital Library 
Education) không xác định được xu hướng (giá trị là #DIV/0!). Mặc dầu các chủ đề chính 
như: Architecture – Infrastructure (144); Information Organization (141); Information 
Retrieval (78); Digital Library Applications (64); và Human - Computer Interaction (61) là 5 
chủ đề có số lượng chủ đề phụ mới nhiều nhất, tuy nhiên giá trị R2 (mặc dù giá trị không 
lớn) cho thấy chúng có xu hướng giảm về số lượng chủ đề phụ trong tương lai, như: 
Architecture – Infrastructure (0.38); Information Organization (0.23); Information Retrieval 
(0.18); Digital Library Applications (0.02); và Human - Computer Interaction (0.01). Còn đối 
với 5 chủ đề chính khác mặc dầu có số lượng chủ đề phụ không nhiều nhưng R2 (mặc dù giá 
trị không lớn) cho thấy tương lai có xu hướng tăng như: Social Web (Web 2.0) (0.24); 
Semantic Web (Web 3.0) (0.19); Knowledge Management (0.18); Mobile Technology (0.12); 
User Studies (0.01). 
Nhìn chung, có xu hướng tăng về lượng chủ đề phụ vào giai đoạn (1990-2010) đạt đỉnh là 
119 chủ đề vào năm 2001. Nhưng xét cả giai đoạn 2002 – 2010 thì xu hướng là giảm và 
tương lai về số lượng chủ đề phụ xuất hiện như đồ thị 4 cho thấy là giảm R2 = 0.0383. Tuy 
nhiên vì giá trị này không lớn và rất gần 0 (không đáng tin cậy) nên vẫn có khả năng là xu 
hướng sẽ tăng theo thời gian trong tương lai. 
4. Kết luận 
Nói tóm lại, tổng số lượng xuất bản phẩm về TVS của 21 chủ đề chính có xu hướng tăng 
mạnh trong tương lai R2 = 0.836 (rất đáng tin cậy). Tuy nhiên, tổng số lượng chủ đề phụ có 
xu hướng giảm trong tương lai với R2 = 0.0383. Vì giá trị này là rất gần 0 (không đáng tin 
cậy) nên 21 chủ đề chính vẫn có khả năng tăng chủ đề phụ trong tương lai. Qua hai bảng 2 và 
3, chúng ta nhận thấy có 6 chủ đề: User Studies, Mobile Technology, Semantic Web(Web 
3.0), Social Web (Web 2.0), Knowledge Management, và Digital Preservation đều có cùng 
xu hướng tăng cả trong số lượng xuất bản phẩm và số lượng chủ đề phụ. Điều này cho thấy 
các chủ đề này sẽ là hướng nghiên cứu chính về TVS trong tương lai. Tuy nhiên, chủ đề 
chính Digital Library Education lại có số lượng xuất bản phẩm và chủ đề phụ ít nhất với R2 
không xác định. Điều này cho thấy sự quan tâm của cộng đồng TVS thế giới với chủ đề này 
còn giới hạn và nên cần đầu tư hơn cho chủ đề này vì đây là yếu tố quan trọng, thúc đẩy các 
hoạt động nghiên cứu - triển khai TVS hiệu quả hơn. 
5. Một số hạn chế của nghiên cứu: 
Vì nghiên cứu giới hạn trong số xuất bản phẩm (biểu ghi) về TVS của 1015 chủ đề phụ 
thuộc 21 chủ đề chính trong giai đoạn (1990-2010), do vậy nghiên cứu cần được cập nhật các 
xuất bản phẩm xuất hiện trong giai đoạn 2011-2012 để có thêm nhiều dự báo cập nhật hơn. 
Tương tự như vậy, cần có sự cập nhật các chủ đề phụ - chủ đề chính xuất hiện trong giai đoạn 
2011 – 2012 cùng với các xuất bản phẩm TVS tương ứng. Mặc dầu mẫu nghiên cứu lấy từ 
SCOPUS (cơ sở dữ liệu lớn nhất thế giới về tóm tắt và trích dẫn bài viết được bình duyệt) và 
là cơ sở dữ liệu thương mại, do vậy nghiên cứu cũng cần mở rộng trong các cơ sở dữ liệu 
miễn phí, như: Google Scholar, để bao quát cả các bài viết truy cập mở (Free Access) khác về 
TVS. 
10	
  
Tài liệu tham khảo 
1. Excel Help. 2007.  
2. Gray, D. Doing research in the real world, 2nd edn, SAGE, Los Angeles. 2009. 
3. Hair, J.F. Research methods for business, John Wiley & Sons Ltd., Chichester, West 
Sussex, England ; Hoboken, N.J. 2007. 
4. Nguyen Hoang Son, Gobinda Chowdhury. (2011). 'Digital Library Research (1990-
2010): A Knowledge Map of Core Topics and Subtopics', ICADL 2011 vol. 7008, ed. F.C. C. 
Xing, and A. Rauber (Eds.), Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2011, Beijing, pp. 367-371 
5. Nguyen Hoang Son, Gobinda Chowdhury. Main Trends in Digital Library Research 
(1990-2010): Analyzing the Past and Predicting the Future. 2012. 
6. Nguyễn Hoàng Sơn. Bản đồ tri thức về thư viện số chuẩn quốc tế và ứng dụng cho 
nghiên cứu – đào tạo thư viện số Việt Nam//Tạp chí Thông tin – Tư liệu. 5/2012. 
7. SCOPUS. 2011.