Phát triển mô hình vòng đời nghiên cứu cho các dịch vụ thư viện

hûäng dõch vuå
àùåc biïåt naây coá thïí coá giaá trõ cho têët caã caác nhaâ
nghiïn cûáu, nïn nhoám nghiïn cûáu muöën xaác
àõnh xem liïåu caác dõch vuå thñch húåp cuãa caác böå
thû viïån riïng leã laâm viïåc trong hai thû viïån
khaác nhau coá thïí àûúåc phaát triïín thaânh möåt böå
caác dõch vuå tiïu chuêín àõnh sùén cho têët caã caác
nhaâ khoa hoåc vaâ caác baác sô lêm saâng úã toaân böå
trûúâng àaåi hoåc vaâ trong suöët voâng àúâi nghiïn
cûáu hay khöng, àöìng thúâi xaác àõnh dõch vuå naâo
laâ quan troång nhêët àöëi vúái hoå. Nhoám nghiïn
cûáu giaãi quyïët nhûäng vêën àïì naây bùçng phûúng
phaáp tiïëp cêån àa chiïìu vaâ cuöëi cuâng àaä phaát
triïín möåt mö hònh dõch vuå múái dûåa trïn voâng
àúâi nghiïn cûáu.
Böëi caãnh
Nhoám nghiïn cûáu y tïë vaâ khoa hoåc àúâi söëng
úã Thû viïån UNC-CH göìm nùm caán böå thû viïån
vaâ möåt söë sinh viïn töët nghiïåp khoa hoåc thû
viïån. UNC-CH laâ möåt trûúâng àaåi hoåc lúán cuãa
nhaâ nûúác vïì nghiïn cûáu chuyïn sêu, coá cú súã
vêåt chêët bao göìm möåt thû viïån Y hoåc lúán, möåt
thû viïån khoa hoåc tûå nhiïn, möåt àún võ thûåc
hiïån nhiïåm vuå khoa hoåc lêm saâng vaâ cêån lêm
saâng vaâ möåt trung têm nghiïn cûáu gen liïn
ngaânh lúán.
Phûúng phaáp
Nhoám nghiïn cûáu tiïëp cêån vêën àïì vïì caác
dõch vuå thû viïån cêìn àûa vaâo böå tiïu chuêín
cung cêëp cho caác nhaâ nghiïn cûáu theo nùm giai
àoaån: nghiïn cûáu taâi liïåu, phaát triïín möåt sú àöì
khaái niïåm àïí xaác àõnh caác dõch vuå thû viïån hiïån
taåi vaâ tiïìm nùng, thu thêåp dûä liïåu qua caác cuöåc
hoåp tûúng taác, thiïët lêåp möåt nhoám ngûúâi sûã
duång nghiïn cûáu thñ àiïím, phaát triïín vaâ thûã
nghiïåm mö hònh.
Giai àoaån 1: Töíng quan taâi liïåu
Nhoám nghiïn cûáu àaä tiïën haânh nghiïn cûáu
taâi liïåu thû viïån àïí xaác àõnh liïåu caán böå thû
viïån coá vai troâ múái vaâ múái nöíi trong viïåc höî trúå
caác nhaâ nghiïn cûáu hay khöng. Möåt söë baâi baáo,
dûåa trïn khaão saát vaâ phoãng vêën caác nhaâ nghiïn
cûáu, kïët luêån rùçng coá ba lônh vûåc múái vïì quaãn
lyá vaâ höî trúå thöng tin cho caác nhaâ nghiïn cûáu
coá nhu cêìu hoùåc ñt nhêët laâ quan têm, àoá laâ: xaác
àõnh caác khoaãn taâi trúå vaâ nguöìn kinh phñ khaác,
xaác àõnh cöång taác viïn nghiïn cûáu tiïìm nùng,
quaãn lyá vaâ tòm dûä liïåu. Nhûäng hoaåt àöång naây
theo truyïìn thöëng khöng àûúåc xem laâ thuöåc
phaåm vi cuãa thû viïån.
Phêìn lúán caác taâi liïåu baân vïì vai troâ múái cuãa
thû viïån vaâ liïn hïå vúái caác thû viïån cuå thïí, mö
taã phaåm vi cuãa chûúng trònh múái maâ thû viïån cuå
thïí àaä phaát triïín. Caác chûúng trònh naây bao göìm
caác hoaåt àöång nhû: taåo lêåp nöåi dung (curation)
vaâ quaãn lyá dûä liïåu, truy cêåp múã vaâ truyïìn thöng
khoa hoåc vaâ tiïëp xuác trong giúâ haânh chñnh, höåi
nghõ web, hoùåc thaânh viïn cuãa caác höåi theo chuã
àïì. Ngoaâi ra coân coá caác baâi baáo thaão luêån vïì
viïåc sûã duång nhûäng ngûúâi khöng phaãi caán böå
thû viïån, bao göìm caã sinh viïn vaâ nhên viïn thû
viïån, laâm liïn laåc. Möîi yá tûúãng àaä àûúåc àaánh
giaá vaâ/hoùåc thûã nghiïåm búãi caác Thû viïån Y hoåc
UNC-CH trûúác àêy.
Giai àoaån 2: Xaác àõnh caác dõch vuå thû viïån
hiïån taåi vaâ tiïìm nùng
Àïí khaám phaá caác dõch vuå thñch húåp hiïån
àang àûúåc cung cêëp búãi caán böå thû viïån theo
chuã àïì trong caác thû viïån trûúâng, nhoám nghiïn
cûáu sûã duång phûúng phaáp lêåp baãn àöì khaái niïåm. 
Caác caán böå thû viïån ngaânh khoa hoåc vaâ y
hoåc àaä liïåt kï 84 dõch vuå , trong àoá coá 57 laâ
‘’hiïån taåi’’, 7 laâ ‘’tiïìm nùng’’ vaâ 27 laâ caã ‘’hiïån
PHAÁT TRIÏÍN MÖ HÒNH VOÂNG ÀÚÂI NGHIÏN CÛÁU CHO CAÁC DÕCH VUÅ THÛ VIÏÅN
Nhòn ra thïë giúái
36 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2015
taåi ‘’ vaâ’’ tiïìm nùng”. Dõch vuå ‘’ hiïån taåi ‘’ bao
göìm caác hoaåt àöång thû viïån truyïìn thöëng nhû
cêu hoãi tra cûáu, caác khoáa hoåc vaâ tû vêën cuäng
nhû caác hoaåt àöång ñt truyïìn thöëng hún nhû
kiïím duyïåt caác khoáa hoåc trûåc tuyïën vaâ xem xeát
lyá lõch cho giaãng viïn khi böí nhiïåm/tuyïín
duång. Hêìu hïët caác hoaåt àöång “tiïìm nùng’’ àaä
àûúåc thûåc hiïån búãi möåt hoùåc nhiïìu caán böå thû
viïån, bao göìm caã caác dõch vuå phaát hiïån vaâ kïët
nöëi taâi trúå vaâ duy trò giúâ múã cûãa. Baãy ‘’dõch vuå
tiïìm nùng àöåc àaáo ‘’thûúâng àûúåc phên loaåi
thaânh tiïëp cêån cöång àöìng (vúái caác phoâng ban
múái, caác àún võ lêm saâng vaâ thöng qua phûúng
tiïån truyïìn thöng xaä höåi), höî trúå cöng nghïå (dûå
aán söë hoáa, höî trúå danh muåc àiïån tûã vaâ nghiïn
cûáu khaã nùng sûã duång) vaâ truyïìn thöng khoa
hoåc (dûå aán kho lûu trûä nöåi böå). 84 dõch vuå àûúåc
xaác àõnh trong caác baãn àöì àaä àûúåc töí chûác
thaânh 11 lúáp chuã àïì chung, bao göìm tra cûáu, tû
vêën, höî trúå nghiïn cûáu vaâ caác hoaåt àöång cuãa
giaãng viïn. Caác dõch vuå trong danh muåc tham
tû vêën àûúåc trònh baây trong Baãng 1.
Giai àoaån 3 : Caác cuöåc hoåp tûúng taác
Danh saách caác dõch vuå àaä phên loaåi hoaân
chónh àûúåc xaác àõnh trong caác baãn àöì àaä
àûúåc trònh baây taåi cuöåc hoåp thûúâng niïn 2012
cuãa Hiïåp höåi caác trûúâng Cao àùèng Dûúåc
(AACP) dûúái hònh thûác aáp phñch tûúng taác.
Cuöåc hoåp naây vaâ caác cuöåc hoåp aáp phñch
tûúng taác tiïëp theo cho pheáp nhoám nghiïn
cûáu hiïíu àûúåc caác dõch vuå múái àûúåc caã caác
nhaâ nghiïn cûáu vaâ caán böå thû viïån quan têm
nhêët. Giaãng viïn vaâ caán böå thû viïån àûúåc yïu
cêìu àaánh dêëu vaâo aáp phñch caác dõch vuå 
hoå àang àûúåc cung cêëp hoùåc muöën àûúåc 
nhêån (vúái giaãng viïn), hay hiïån àang cung
cêëp hoùåc coá khaã nùng seä cung cêëp (vúái caán böå
thû viïån). Hoå cuäng àûúåc yïu cêìu àïì xuêët caác
dõch vuå böí sung.
14 giaãng viïn vaâ 14 caán böå thû viïån tònh
nguyïån tham gia thu thêåp dûä liïåu. Vai troâ caán
böå thû viïån truyïìn thöëng trong tra cûáu, giaãng
daåy, tû vêën vaâ tiïëp cêån cöång àöìng túái sinh
viïn vaâ giaãng viïn laâ caác dõch vuå àûúåc cung
cêëp phöí biïën nhêët hiïån nay àûúåc caã giaãng
viïn vaâ caán böå thû viïån àaánh dêëu. Caã hai
nhoám cuäng àaä nhêët trñ vïì caác khu vûåc dõch vuå
múái tiïìm nùng: quaãn lyá dûä liïåu, kïët nöëi taâi
Danh muåc dûå kiïën
- Giúâ múã cûãa
- Quaá trònh tòm kiïëm
- CSDL cuå thïí (PubMed, CINAHL, Web of Science)
- Quaãn lyá trñch dêîn
+ Kiïíu trñch dêîn (American Psychological Association)
+ Caác chûúng trònh cuå thïí
- Cöng cuå/cöng nghïå
- Chuã àïì cuå thïí
+ Truyïìn thöng khoa hoåc
+ Quaãn trõ dûä liïåu
+ Töíng quan hïå thöëng 
Baãng 1. Danh muåc tû vêën
THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2015 37
Nhòn ra thïë giúái
trúå, höî trúå sinh viïn nghiïn cûáu vaâ höî trúå
danh muåc àiïån tûã. Lúáp truyïìn thöng khoa hoåc
coá sûå chöìng cheáo lúán nhêët cuãa dõch vuå hiïån
àang àûúåc cung cêëp hoùåc àûúåc sûã duång vaâ
caác dõch vuå quan têm tiïìm nùng vúái caã hai
nhoám, àùåc biïåt laâ trong caác lônh vûåc thiïët kïë
aáp phñch vaâ xem xeát höî trúå vïì caác vêën àïì
phaáp lyá nhû baãn quyïìn, truy cêåp múã vaâ chñnh
saách truy cêåp cöng cöång cuãa Viïån sûác khoãe
Quöëc gia (NIH). Thïm nùm dõch vuå múái àûúåc
àïì nghõ, bao göìm: höî trúå cho höì sú y tïë àiïån
tûã, tû vêën qua Skype vaâ truy cêåp thû viïån sau
giúâ laâm viïåc.
Thöng tin phaãn höìi vïì aáp phñch àïën tûâ caã 28
ngûúâi tham gia vaâ nhûäng ngûúâi khaác nhêån xeát
vaâo aáp phñch. Àêìu tiïn, roä raâng laâ biïåt ngûä thû
viïån àaä gêy khoá khùn cho giaãng viïn khi àaánh
giaá dõch vuå. Thûá hai, caác dõch vuå, nhû “quaãn lyá
dûä liïåu’’ àûúåc lùåp laåi trïn caác lúáp chuã àïì
chung, thñ duå, höî trúå nghiïn cûáu vaâ giaãng daåy.
Viïåc nhên àöi àûúåc dûå tñnh àïí haâm yá caác hoaåt
àöång khaác nhau trong möi trûúâng höî trúå quaãn
lyá dûä liïåu nhûng dêîn àïën sûå nhêìm lêîn vúái thuêåt
ngûä cho nghiïn cûáu. Thûá ba, ngûúâi traã lúâi àaä
nhêìm lêîn khi phên biïåt giûäa caác dõch vuå hiïån
taåi vaâ tiïìm nùng. Tuy nhiïn, quan saát thûá tû, laâ
thuá võ nhêët: giaãng viïn àûúåc hoãi toã ra ngaåc
nhiïn khi caán böå thû viïån coá thïí vaâ seä cung cêëp
möåt söë caác dõch vuå àûúåc liïåt kï, àùåc biïåt laâ
nhûäng dõch vuå àûúåc xïëp loaåi höî trúå nghiïn cûáu
vaâ truyïìn thöng khoa hoåc. Möåt phêìn dûåa vaâo
thöng tin phaãn höìi tûâ cuöåc hoåp AACP, viïåc
trònh baây caác dõch vuå àûúåc töí chûác laåi cho möåt
aáp phñch tûúng taác thûá hai taåi cuöåc hoåp cuãa
Höåi thû viïån Y tïë taåi Mid-Atlantic Chapter
muâa thu nùm 2012 [17].
Giai àoaån 4: Thaânh lêåp dên söë thñ àiïím 
Nùm 2012, UNC-CH múã möåt cú súã liïn
ngaânh têåp húåp caác nhaâ nghiïn cûáu tûâ möåt söë
phoâng ban taåi Trûúâng Cao àùèng Nghïå thuêåt vaâ
Khoa hoåc vaâ Trûúâng Y khoa. Quaãn lyá cú súã
naây laâ trung têm Carolina vïì Khoa hoåc gen
(CCG), àêy laâ möåt trung têm liïn ngaânh núi
höî trúå nghiïn cûáu di truyïìn úã UNC-CH tûâ
nùm 2001 maâ Thû viïån Y hoåc àaä liïn kïët lêu
nay. Àïí chuêín bõ cho viïåc khai trûúng Toâa
nhaâ liïn ngaânh Khoa hoåc gen (GSB) liïn
ngaânh múái, nhoám nghiïn cûáu y tïë vaâ khoa hoåc
àúâi söëng gùåp Ban giaám àöëc cuãa CCG nhiïìu
lêìn trong nùm 2012 àïí giúái thiïåu danh saách
caác dõch vuå hiïån taåi vaâ tiïìm nùng daânh cho
caác nhaâ nghiïn cûáu àûúåc lêëy tûâ têåp húåp àêìy àuã
cuãa 84 dõch vuå àûúåc trònh baây trïn caác aáp
phñch trûúác àoá.
Thaânh lêåp nhoám caác nhaâ nghiïn cûáu taåi
CCG laâm dên söë thñ àiïím àïí phaát triïín möåt mö
hònh dõch vuå múái cho pheáp nhoám nghiïn cûáu
têåp trung vaâo möåt nhoám caác nhaâ khoa hoåc liïn
ngaânh cuå thïí vúái caác möëi quan hïå vúái caác thû
viïån àûúåc thiïët lêåp.
Àöìng thúâi vúái viïåc caác thû viïån thaão luêån
vïì caác dõch vuå vúái CCG, Viïån Y khoa vaâ
Khoa hoåc lêm saâng (TraCS) cuãa CCG àûúåc
hoãi bùçng phiïëu àaánh giaá yïu cêìu nïu roä núi
caán böå thû viïån höî trúå trong voâng àúâi nghiïn
cûáu. Möi trûúâng àûúåc àaãm baão àïí Viïån
TraCS trúã thaânh cú súã àûa ra caác dõch vuå thû
viïån àûúåc xaác àõnh trong caác baãn àöì khaái
niïåm theo phûúng phaáp lêëy nhaâ nghiïn cûáu
laâm trung têm.
Giai àoaån 5: Phaát triïín vaâ thûã nghiïåm mö
hònh voâng àúâi nghiïn cûáu
Nhûäng yïu cêìu cuãa Viïån TraCS cuâng vúái
nhûäng lúâi àïì nghõ tûâ CCG cho pheáp nhoám
nghiïn cûáu kïët húåp nhûäng nöî lûåc cuãa hai dûå
aán vaâo möåt mö hònh dõch vuå dûå thaão. Danh
saách cuãa taám mûúi tû dõch vuå àûúåc göåp laåi
coân hai mûúi hai, möîi dõch vuå àûúåc gaán cho
möåt trong nùm bûúác trong voâng àúâi nghiïn
cûáu. Phiïn baãn cuöëi cuâng àûúåc trònh baây trong
Hònh 1. Mö hònh dûå thaão àaä àûúåc trao cho möåt
söë nhoám.
Nhòn ra thïë giúái
38 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2015
Mö hònh ban àêìu àaä àûúåc trao cho UÃy Ban
Tû Vêën cuãa Thû viïån Y hoåc àêìu thaáng 10/2012.
Thaânh viïn cuãa UÃy ban àûúåc yïu cêìu àaánh dêëu
vaâo caác dõch vuå maâ hoå àaä hoùåc seä sûã duång vaâ
àïì xuêët böí sung. Mûúâi möåt thaânh viïn uãy ban
àïìu tham gia; Tuy nhiïn, khöng phaãi têët caã coá
thïí àûúåc phên loaåi laâ caác nhaâ nghiïn cûáu. Dõch
vuå úã möîi möåt trong nùm bûúác cuãa voâng àúâi
nghiïn cûáu àaä àûúåc quan têm vúái nhoám naây.
Phöí biïën nhêët laâ:
- Tòm taâi liïåu cú baãn (9 yá kiïën);
- Tòm nguöìn dûä liïåu (8);
- Xaác àõnh cú höåi taâi trúå cuå thïí (7);
- Tòm nguöìn kinh phñ thay thïë (7);
- Quaãn lyá trñch dêîn (7).
Chó coá hai dõch vuå khöng nhêån àûúåc àaánh
dêëu choån laâ “Xaác àõnh caác taåp chñ trong lônh
vûåc truy cêåp múã (OA)’’ vaâ “Gûãi cöng trònh vaâo
kho taâi liïåu söë Carolina”. Nhû àaä noái úã trïn,
phêìn lúán caác yá kiïën phaãn höìi vïì caác aáp phñch
àaä têåp trung vaâo caác biïåt ngûä trong möåt söë dõch
vuå, chùèng haån nhû “OA”. Caác dõch vuå àûúåc
thaânh viïn cuãa uãy ban àïì xuêët bao göìm: Tòm
nghiïn cûáu chñnh cho sinh viïn; Cöng cuå phên
tñch dûä liïåu- àùåt mua vaâ höåi nghõ höåi thaão
chuyïn àïì truyïìn hònh trûåc tiïëp (webcasting)
trong khuön viïn trûúâng.
AÁp phñch cêåp nhêåt àûúåc trònh baây taåi höåi
nghõ chuyïn àïì CCG/GSB thaáng 10/2012.
Mûúâi hai sinh viïn àaåi hoåc vaâ giaãng viïn tham
gia. Caác dõch vuå phöí biïën nhêët laâ:
- Xaác àõnh cú höåi taâi trúå cuå thïí (8 yá kiïën);
- Tòm nguöìn kinh phñ thay thïë (5);
- Tòm hiïíu caác cöng cuå tòm kiïëm taâi trúå (4);
- Tòm taâi liïåu cú baãn (3);
- Duyïåt caác lûåa choån kho lûu trûä (3);
Hònh 1. Dõch vuå thû viïån trïn toaân böå voâng àúâi
THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2015 39
Nhòn ra thïë giúái
- Theo doäi viïåc tuên thuã chñnh saách truy cêåp
cöng cöång NIH (3).
Chñn dõch vuå böí sung àaä àûúåc àïì xuêët, trong
àoá “Cöng cuå àïí phên tñch dûä liïåu (vñ duå, àùåt
mua)” nhêån àûúåc ba yïu cêìu. Caác dõch vuå àûúåc
àïì xuêët cuäng bao göìm höî trúå cho vaâ/hoùåc àùng
kyá vúái caác loaåi phêìn mïìm khaác, tòm kiïëm bùçng
saáng chïë, khai thaác vùn baãn, höåi nghõ vaâ höåi
thaão chuyïn àïì trûåc tiïëp trong khuön viïn
trûúâng vaâ trúå giuáp tòm taâi liïåu nêng cao.
Nhû vúái aáp phñch AACP, möåt söë sinh viïn
vaâ giaãng viïn nhêån xeát rùçng hoå àaä khöng nhêån
thûác àûúåc rùçng thû viïån coá thïí giuáp cho
nghiïn cûáu cuãa hoå sau giai àoaån phaát sinh yá
tûúãng. Caác dõch vuå trong nûãa voâng àúâi nghiïn
cûáu thûá hai (tiïën haânh vaâ phöí biïën nghiïn
cûáu) ñt phöí biïën hún so vúái dõch vuå trong caác
giai àoaån phaát sinh, taâi trúå vaâ àïì xuêët yá tûúãng.
Giaãng viïn àaä khöng àaánh dêëu caác dõch vuå
giao thûác cuãa UÃy ban thïí chïë chùm soác vaâ sûã
duång àöång vêåt (IACUC) vaâ Höåi àöìng xeát
duyïåt thïí chïë (IRB), thiïët kïë aáp phñch coá hiïåu
quaã, trñch dêîn taâi trúå vaâ theo doäi taác àöång
nghiïn cûáu. Tuy nhiïn, böën dõch vuå naây àaä
thûåc sûå laâ caác thaânh phêìn tiïu chuêín cuãa böå
dõch vuå thû viïån vaâ hiïån coá nhu cêìu cao búãi
caác quaãn trõ nghiïn cûáu vïì lõch sûã, àùåc biïåt laâ
vúái IACUC cuãa trûúâng àaåi hoåc, Viïån TraCS
vaâ chñnh CCG.
Nhûäng kïët quaã chñnh
Mö hònh voâng àúâi nghiïn cûáu cho caác dõch
vuå thû viïån daânh cho caác nhaâ khoa hoåc hiïån
àûúåc sûã duång búãi nhoám caác khoa hoåc àúâi söëng
vaâ y hoåc taåi UNC-CH. Mö hònh naây coá thïí
àûúåc chia thaânh hai húåp phêìn: caác ûáng duång
àöì hoåa vaâ thûåc tïë. ÛÁng duång àöì hoåa laâ cöng cuå
tiïëp thõ dõch vuå thû viïån, cöng cuå lêåp kïë hoaåch
chiïën lûúåc cho caác thû viïån vaâ biïíu tûúång
khöng chñnh thûác cho àöåi. Noá liïn kïët mêåt
thiïët caác dõch vuå thû viïån vúái nùm giai àoaån
nghiïn cûáu tiïu chuêín àaä quen thuöåc vúái caác
nhaâ nghiïn cûáu.
Trong thûåc tïë, mö hònh naây cho thêëy rùçng
thû viïån cung cêëp dõch vuå phuâ húåp möåt caách
liïn tuåc. Trong trûúâng húåp naây, sûå liïn tuåc àûúåc
hiïíu taåi UNC-CH laâ voâng àúâi nghiïn cûáu. Caác
dõch vuå àûúåc cung cêëp lêëy ngûúâi sûã duång laâm
trung têm, theo nghôa laâ ngûúâi sûã duång coá liïn
quan vaâ hiïíu àûúåc. Ngoaâi ra, tñnh hûäu ñch cuãa
chuáng àaä àûúåc xaác nhêån búãi ngûúâi sûã duång,
hoùåc thöng qua caác cuöåc hoåp tûúng taác hoùåc
trong thûåc tïë.
Têët caã caác dõch vuå àûúåc liïåt kï trong mö
hònh voâng àúâi nghiïn cûáu coá thïí àûúåc thûåc hiïån
búãi ñt nhêët möåt caán böå thû viïån trong nhoám caác
khoa hoåc àúâi söëng vaâ y hoåc vaâ nhiïìu dõch vuå coá
thïí àûúåc cung cêëp búãi phêìn lúán caác thaânh viïn
trong nhoám. Àiïìu naây cho pheáp nhoám nghiïn
cûáu cung cêëp möåt söë lûúång lúán caác dõch vuå
thñch húåp cho möåt nhoám àöng àaão caác nhaâ
nghiïn cûáu theo caách coá thïí múã röång, xaác àõnh
möåt söë lûúång haån chïë caác möëi quan hïå.
Dûä liïåu thu thêåp tûâ caác cuöåc hoåp aáp phñch
tûúng taác cho thêëy rùçng caác nhaâ khoa hoåc vaâ
caác nhaâ quaãn lyá quen thuöåc vúái dõch vuå cung
cêëp úã àêìu vaâ cuöëi cuãa quaá trònh nghiïn cûáu.
Hoå àaä rêët ngaåc nhiïn khi biïët rùçng thû viïån
coá thïí höî trúå trong suöët toaân böå voâng àúâi
nghiïn cûáu. Mö hònh naây cho pheáp caác thû
viïån chuyïn têm vaâ thuác àêíy dõch vuå khöng
chó úã giai àoaån naãy sinh vaâ phöí biïën yá tûúãng,
maâ coân úã ba giai àoaån giûäa cuãa voâng àúâi
nghiïn cûáu. Bùçng caách dûåa vaâo mö hònh dõch
vuå trïn voâng àúâi nghiïn cûáu, thû viïån sau àoá
àaä sùén saâng trúã thaânh àöëi taác trong suöët toaân
böå quaá trònh, khöng phaãi chó laâ nhûäng kïå
saách nghiïn cûáu.
Mö hònh naây linh hoaåt theo nhiïìu caách. Àêìu
Nhòn ra thïë giúái
40 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2015
tiïn, trong khi mö hònh luön phaãn aánh caác giai
àoaån cuãa voâng àúâi nghiïn cûáu, dõch vuå theo tûâng
giai àoaån coá thïí àûúåc tuây chónh àïí phuâ húåp vúái
nhu cêìu cuãa ngûúâi sûã duång. Thûá hai, mùåc duâ caác
dõch vuå naây phuå thuöåc vaâo chuyïn ngaânh (möåt
nhaâ nghiïn cûáu vïì khoa hoåc nhên vùn seä cêìn
möåt böå dõch vuå khaác), mö hònh noái chung coá vai
troâ àöåc lêåp. Coá nhûäng dõch vuå voâng àúâi aáp duång
cho khoa, caác giaãng viïn, nhên viïn, sinh viïn,
nhaâ nghiïn cûáu, nhaâ quaãn lyá vaâ giaáo viïn úã caác
mûác àöå khaác nhau. Àiïìu naây cho pheáp caán böå
thû viïån àaáp ûáng linh hoaåt yïu cêìu cuãa nhûäng
nhoám ngûúâi sûã duång khaác nhau. Cuöëi cuâng,
trong khi voâng àúâi nghiïn cûáu àûúåc trònh baây úã
àêy dûåa trïn caác ngaânh khoa hoåc àúâi söëng vaâ y
hoåc, mö hònh naây roä raâng laâ coá thïí thay àöíi vaâ coá
thïí thñch nghi vúái nghiïn cûáu, giaãng daåy, thûåc
haânh hoùåc vúái bêët kyâ chuyïn ngaânh naâo. Lúåi ñch
àùåc biïåt naây àûúåc chûáng minh taåi UNC-CH:
laänh àaåo thû viïån àaä rêët vui mûâng vïì viïåc taåo ra
möåt ‘’sûå giaáo duåc liïn tuåc” cho caác dõch vuå
hûúáng dêîn vaâ tiïëp xuác cuãa thû viïån lêëy caãm hûáng
tûâ mö hònh voâng àúâi nghiïn cûáu trònh baây úã àêy.
Ngoaâi ra, voâng àúâi nghiïn cûáu laâ möåt trong ba
saáng kiïën lúán trong kïë hoaåch chiïën lûúåc cuãa thû
viïån àaåi hoåc töíng thïí giai àoaån 2013-2018.
Kïët luêån
Tiïëp cêån vúái caác nhaâ nghiïn cûáu tiïëp tuåc laâ
phêìn quan troång nhêët cuãa viïåc phaát triïín mö
hònh. Tûâ thu thêåp dûä liïåu, roä raâng caác nhaâ
nghiïn cûáu chó àún giaãn laâ khöng biïët phaåm vi
nhûäng gò caán böå thû viïån coá thïí laâm cho hoå.
Nhoám nghiïn cûáu àang tiïëp thõ dõch vuå voâng
àúâi nghiïn cûáu trïn trang web CCGS, trïn caác
aáp phñch xung quanh GSB laâm nöíi bêåt caác àöì
hoåa voâng àúâi nghiïn cûáu vaâ thöng qua khaã
nùng diïån kiïën taåi caác höåi nghõ, höåi thaão vaâ giúâ
laâm viïåc. Trong khi sûå thu huát cuãa caác dõch vuå
nghiïn cûáu voâng àúâi múái chó bùæt àêìu phaát triïín,
mö hònh naây àaä nhêån àûúåc höî trúå àaáng kïí tûâ
caác cûã tri quan troång nhû CCGS vaâ àaä tùng
cûúâng möëi quan hïå húåp taác laâm viïåc cuãa caán böå
thû viïån trong nhoám vúái caác nhaâ khoa hoåc taåi
UNC-CH.
Caác dûä liïåu thu thêåp àûúåc trong suöët sûå phaát
triïín cuãa mö hònh voâng àúâi nghiïn cûáu àaä dêîn
nhoám caác khoa hoåc àúâi söëng vaâ y hoåc tiïëp tuåc
phaát triïín caác dõch vuå trïn voâng àúâi. Caán böå thû
viïån trong nhoám àaä vaâ àang giuáp àúä caác nhaâ
khoa hoåc tòm taâi liïåu cú baãn vaâ sûã duång caác
cöng cuå nghiïn cûáu coá hiïåu quaã. Bêy giúâ àang
têåp trung vaâo caác dõch vuå tòm kiïëm nguöìn taâi
trúå vaâ quaãn lyá dûä liïåu giûäa caác thaânh viïn trong
nhoám. Têët caã caác dõch vuå àûúåc cung cêëp búãi
nhoám àûúåc àaánh giaá hoùåc dêîn dùæt búãi caác caán
böå thû viïån trong trûúâng. Mö hònh nhoám phöí
biïën cho pheáp caác dõch vuå naây àûúåc múã röång
àïën möåt söë lûúång lúán caác nhaâ nghiïn cûáu chûá
khöng chó nhûäng ngûúâi thuöåc möåt phaåm vi chuã
àïì nhêët àõnh.
Ûu àiïím cuãa mö hònh voâng àúâi nghiïn cûáu
laâ noá àuã linh hoaåt àïí thay àöíi vúái nhu cêìu cuãa
caác nhoám dõch vuå vaâ caác kyä nùng cuãa caán böå
thû viïån. Vò nhu cêìu phöí biïën thay àöíi theo
tûâng nhoám ngûúâi sûã duång, nïn caác dõch vuå coá
thïí àûúåc quay voâng trong vaâ ngoaâi mö hònh.
Ûu àiïím cuãa mö hònh múái naây laâ cú cêëu töí chûác
khöng phaãi thay àöíi khi thay àöíi dõch vuå. Dõch
vuå do caác töí chûác khaác cung cêëp sûã duång mö
hònh naây coá thïí khaác vúái nhûäng dõch vuå àûúåc
cung cêëp taåi UNC-CH do sûå khaác biïåt vïì vùn
hoáa, nhu cêìu vaâ nguöìn lûåc cuãa töí chûác.
Ngûúâi dõch: Nguyïîn Thõ Haånh
Nguöìn: “Development of the research lifecycle model for library services”: