Quan hệ giữa báo chí với chính trị ở Việt Nam

qua lại 
khăng khít và rất biện chứng, vừa độc lập, vừa hỗ trợ cho nhau. Đây là mối quan hệ 
giữa hai loại quyền lực: quyền lực “cứng” và quyền lực “mềm”, trong đó, một mặt, 
chính trị có trách nhiệm với báo chí nhằm định hướng cho báo chí, tạo điều kiện cho 
báo chí thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của mình, tôn trọng tự do của báo chí và phải 
đồng hành cùng báo chí; mặt khác, báo chí cũng phải đồng trách nhiệm với chính trị, 
phải là mạch đập của xã hội, phải tham gia vào đấu tranh xã hội, phải giữ vững tôn chỉ 
mục đích, đồng thời phải tuân thủ nghiêm ngặt đạo đức nghề nghiệp của nhà báo. 
Từ khóa: Chính trị; báo chí; quan hệ giữa chính trị và báo chí. 
1. Mở đầu 
Kể từ khi báo chí xuất hiện, người ta đã 
nói đến mối quan hệ giữa báo chí với chính 
trị. Sở dĩ như vậy là do ngay sau khi xuất 
hiện, báo chí đã tạo ra một thứ quyền năng 
khá mới và khá lớn, có tác động nhất định 
đến con người và xã hội. Vậy, mối quan hệ 
giữa báo chí với chính trị là như thế nào 
(độc lập hay phụ thuộc nhau hoàn toàn). Về 
vấn đề này đã hình thành hai cách tiếp cận 
gần như đối lập nhau: có quan điểm cho 
rằng báo chí và chính trị là hoàn toàn độc 
lập nhau, hai bên đều có quyền năng như 
nhau đối với xã hội; còn quan điểm ngược 
(mà chủ yếu là của giới chính trị) lại cho 
rằng, đây là hai quyền năng mà về bản chất 
là lệ thuộc nhau: chính trị chi phối báo chí 
và báo chí phải tuân thủ và phục vụ chính 
trị. Đúc rút từ thực tế hoạt động của báo chí 
trên thế giới và trong nước, chúng tôi cho 
rằng, giữa báo chí và chính trị có mối quan 
hệ qua lại khăng khít và rất biện chứng, vừa 
độc lập với nhau, vừa hỗ trợ cho nhau. 
2. Quyền lực “cứng” và quyền lực “mềm” 
Với bà đỡ và bằng sức mạnh hiện thực 
được thể hiện và thực thi qua ba nhánh 
quyền lực: lập pháp, hành pháp và tư pháp, 
chính trị đích thực mang tính quyền lực 
“cứng”.(*)Quyền lực chính trị có thể tạo ra 
pháp luật, được pháp luật hóa (được hiến 
định), cho nên quyền lực chính trị được 
phép triển khai áp dụng và vận hành pháp 
luật, đồng thời dùng các biện pháp sức 
mạnh (mệnh lệnh, bắt buộc, cưỡng chế, trấn 
áp...) để thực thi ý muốn của chính trị (qua 
pháp luật) bằng sức mạnh quyền lực hiện 
hữu. Như vậy, với sức mạnh thực tế để qua 
đó tác động và chi phối đến toàn bộ đời 
sống con người và xã hội, quyền lực chính 
trị hiện ra là quyền lực “cứng”. Song, trong 
lịch sử nhân loại, tác động và ảnh hưởng 
đến con người và xã hội không chỉ có 
quyền lực “cứng” mà còn có quyền lực 
“mềm”, trong đó báo chí là một đại diện 
(*) Phó giáo sư, tiến sĩ, Ban Tuyên giáo Trung ương. 
ĐT: 0943899885. Email: ngodinhxaytgtw@gmail.com. 
CHÍNH TRỊ - KINH TẾ HỌC 
Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 10(95) - 2015 
 12 
tiêu biểu. Có người gọi báo chí là “vua 
không mũ mão”, cũng có người gọi đó là 
nhánh “quyền lực thứ tư” nằm bên cạnh và 
bổ sung cho ba nhánh quyền lực chính trị 
như trên đã nói. Theo chúng tôi, nên gọi 
báo chí là thứ quyền lực “mềm”. 
Với tư cách là một chủ thể tạo ra thông 
tin, đồng thời lại cung cấp, định hướng 
thông tin cho xã hội, báo chí đã và đang 
cung cấp cho con người những tri thức mới; 
dẫn dắt, hướng dẫn cho nhận thức và hành 
động của con người và xã hội; hơn có thể 
tạo niềm tin, phấn khởi và ý chí vượt lên 
hay đưa lại sự hoài nghi, bất mãn, phẫn nộ 
cho con người; nghĩa là bằng sứ mệnh của 
mình, báo chí có thể tạo đồng thuận và hợp 
lực hay đưa lại sự phân tán và mất động lực 
cho xã hội. Với chức năng như vậy, báo chí 
thực sự đã trở thành một loại quyền lực đối 
với con người và xã hội, tất nhiên đây là 
loại quyền lực khác với các nhánh quyền 
lực “cứng” của chính trị. Đây là loại quyền 
lực mà đặc trưng của nó là dùng sức mạnh 
của thông tin (sức mạnh “mềm”) làm vũ khí 
tác động, lay động con người và xã hội, bởi 
thế nó là loại quyền lực đặc biệt - quyền lực 
“mềm”. 
Vào những năm 80 của thế kỷ XX, 
McLuhan - nhà lý thuyết học về truyền 
thông nổi tiếng - từng tiên tri rằng truyền 
thông thế hệ mới sẽ làm thay đổi chúng ta 
và thay đổi cả thế giới. Trong thời đại 
internet, bằng sự bùng nổ của thế giới 
truyền thông, báo chí với nhiều loại hình 
mới xuất hiện đi liền với nhiều loại hình 
phương tiện hiện đại ra đời đã đem lại sức 
mạnh thực sự cho thông tin. Điều này đã 
minh chứng rõ cho nhận định trên của 
McLuhan. Một trong những quan điểm chủ 
đạo của McLuhan hiện vẫn rất giá trị trong 
kỷ nguyên internet và truyền thông là quan 
điểm phân chia truyền thông thành “nóng” 
và “lạnh”, mà theo đó “truyền thông nóng 
mở rộng “độ nét” của một số giác quan con 
người”. Do vậy, phương tiện truyền thông 
nào càng ít đòi hỏi vai trò tham gia của 
người tiếp nhận, càng ít “buộc” người tiếp 
nhận phải tự bổ sung các thông tin thính - 
thị giác thì phương tiện đó càng “nóng”(1). 
Theo logic đó, quả thật giờ đây, báo chí đã 
trở thành loại truyền thông ngày càng 
“nóng”, nghĩa là báo chí đã có sức hút rất 
lớn đối với xã hội và qua đó ngày càng tác 
động và chi phối đến con người. Đến đây, 
chúng ta hãy nhớ lại lời của C.Mác khi ông 
viết về quyền lực của báo chí (và đó cũng là 
thể hiện mối quan hệ giữa chính trị và báo 
chí): “Trong lĩnh vực báo chí, những người 
cai trị và những người bị cai trị có khả năng 
như nhau để phê bình những nguyên tắc và 
yêu cầu của nhau không phải trong khuôn 
khổ những quan hệ lệ thuộc, mà trên cơ sở 
ngang quyền với nhau, với tư cách là những 
công dân của nhà nước”(2). 
Như vậy, xét về vai trò và vị trí, thì báo 
chí và chính trị có những quyền năng khác 
nhau; song, xét về bản chất, thì báo chí và 
chính trị cùng hướng đến phục vụ con 
người và xã hội, cùng có trách nhiệm làm 
cho xã hội đi đến đồng thuận hơn, cùng 
muốn tạo hợp lực để giúp con người vươn 
lên, xã hội ngày càng tiến bộ. 
3. Trách nhiệm của chính trị với báo chí 
Một là, chính trị phải định hướng cho 
báo chí. 
Với tư cách là quyền lực “cứng”, có 
(1) Jan Swafford (2010), “Truyền thông “nóng” - 
“lạnh” và sức sống của sách in”, VietNamNet.vn, 
ngày 19 tháng 7. 
(2) C.Mác và Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, t.1, Nxb 
Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.291. 
Quan hệ giữa báo chí với chính trị ở Việt Nam 
 13 
chức năng và trách nhiệm quản lý toàn bộ 
đời sống xã hội (từ thiết kế, tạo lập mô hình 
phát triển xã hội; đến tạo điều kiện, giải 
phóng mọi nguồn lực, tổ chức thực hiện 
phát triển kinh tế - xã hội; rồi quản trị, bảo 
vệ, đảm bảo môi trường ổn định, hòa bình 
cho sự phát triển của đất nước, dân tộc...), 
thì chính trị thực sự có quyền năng chi phối 
các quyền lực khác. Đó là quyền năng 
mang bản chất trách nhiệm cộng đồng do 
xã hội giao phó và quy định. Do vậy, lẽ 
đương nhiên, các quyền lực khác trong xã 
hội đều phải chịu sự chi phối ít nhiều của 
quyền lực chính trị và quyền lực chính trị 
có trách nhiệm định hướng cho các quyền 
lực khác, trong đó có báo chí. 
Chính trị định hướng cho báo chí không 
phải bằng cách áp đặt, bóp nghẹt, chi phối 
một chiều đối với báo chí. Chính trị phải đủ 
tầm để nâng cao năng lực, hiệu lực, xây 
dựng nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại, 
nhân văn, đảm đương được việc tuyên 
truyền đường lối, chính sách, pháp luật, 
định hướng tư tưởng và thẩm mỹ, góp phần 
nâng cao dân trí, phát triển văn hóa và con 
người, tham gia vào công cuộc xây dựng 
đất nước, bảo vệ Tổ quốc, đáp ứng nhu cầu 
thông tin của nhân dân, đoàn kết toàn dân 
tộc, tạo đồng thuận xã hội, định hình con 
đường phát triển cho dân tộc. Khi định 
hướng cho báo chí, chính trị phải chủ động 
cung cấp thông tin nhanh, kịp thời, chính 
xác và trước nhất, không phải và không thể 
đi sau giải thích, chấn chỉnh. Định hướng 
của chính trị phải đúng như Thủ tướng 
Nguyễn Tấn Dũng chỉ ra: “Có mấy chục 
triệu người dùng internet và mạng xã hội, 
làm sao để thông tin chính thống cũng lên 
mạng xã hội. Chúng ta không ngăn và cũng 
không cấm được đâu, quan trọng nhất là 
đưa thông tin đúng, kịp thời”(3). 
Hai là, chính trị phải tạo điều kiện cho báo 
chí thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của mình. 
Khi đã được xác định và đóng vai trò là 
quyền lực chủ đạo, chính trị phải có trách 
nhiệm tạo điều kiện cho báo chí phát triển. 
Khi làm như vậy, quyền lực chính trị đã 
được củng cố và nhân lên quyền lực của 
mình. Ở Việt Nam hiện nay, Đảng và Nhà 
nước rất quan tâm đến việc tạo điều kiện 
cho báo chí. Tại Hội nghị Trung ương lần 
thứ 10, khóa XI, trên cơ sở chỉ rõ nguyên 
nhân của những ưu điểm, kết quả và hạn 
chế, bất cập và từ thực trạng quản lý, phát 
triển báo chí, dự báo xu hướng phát triển 
thông tin, truyền thông, Đảng ta đã đưa ra 
các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải 
pháp quy hoạch phát triển và quản lý báo 
chí toàn quốc đến năm 2025; trong đó nhấn 
mạnh, báo chí là phương tiện thông tin, 
công cụ tuyên truyền, vũ khí tư tưởng quan 
trọng của Đảng, Nhà nước, các tổ chức 
chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp, là 
diễn đàn của nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo 
trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý 
của Nhà nước, hoạt động trong khuôn khổ 
pháp luật. Đi liền với đó, Chính phủ đã rất 
quan tâm để sửa Luật Báo chí nhằm tạo cơ 
sở và hành lang pháp lý cho báo chí hoạt 
động và phát triển. Đúng như lời Phó Thủ 
tướng Vũ Đức Đam đã khẳng định: “Sửa 
luật phải đương nhiên đảm bảo nguyên tắc 
báo chí cách mạng. Sửa luật để báo chí phát 
triển mạnh mẽ hơn, đảm bảo cho báo chí 
góp phần để nhân dân thực thiện tốt hơn 
quyền của mình”(4). 
(3) Nguyễn Tấn Dũng (2015), “Không để mạng nói 
chán rồi báo chí mới nói”, VietNamNet.vn, ngày 29 
tháng 1. 
(4) Vũ Đức Đam (2014), “Không vì một vài tiêu cực 
mà hạn chế phát triển báo chí”, VietNamNet.vn, 
ngày 12 tháng 11. 
Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 10(95) - 2015 
 14 
Những sự chỉ đạo như vậy thực sự là 
điều kiện, là tiền đề để báo chí nước ta có 
cơ sở và nền tảng phát triển đúng hướng 
trong thời gian tới và có thể thực hiện tốt 
chức năng xã hội của mình. Rõ ràng là, tạo 
điều kiện cho báo chí “không phải là để kìm 
hãm báo chí, mà là để tạo ra bước phát triển 
mới, phù hợp với thực tế của các cơ quan 
báo chí hiện nay”. 
Ba là, chính trị phải tôn trọng tự do của 
báo chí. 
Mặc dù quyền lực của chính trị rất lớn, 
song chính trị không bóp nghẹt các loại 
quyền lực khác, trong đó có quyền lực của 
báo chí. Được xem là quyền lực “mềm”, 
nhưng báo chí có sức mạnh riêng, có quy 
luật tồn tại và phát triển riêng; đồng thời lại 
có con đường hình thành rất riêng. Theo 
C.Mác, báo chí “là cái thế giới ý tưởng 
không ngừng trào ra từ thực tế hiện thực, lại 
chảy trở về hiện thực như một dòng thác 
đầy sinh khí”(5). Cũng chính vì lý do đó mà 
Napoléon đã phải thốt lên rằng: “nhà nước 
là cái gì? Không là cái gì cả, nếu nó không 
có dư luận”, mà dư luận, theo Napoléon 
chính là “ý chí và nguyện vọng của dân 
chúng”(6). Rất đáng ghi nhận rằng ở nước 
ta, quyền tự do báo chí đã được công nhận 
và ghi vào Hiến pháp, chúng ta đã nhận 
thức rất đúng “quyền tự do báo chí là quyền 
cơ bản của quyền công dân, tự do báo chí là 
xu thế chung của thế giới”(7). Như vậy 
quyền của báo chí, dù muốn hay không, đều 
mang trong mình bản chất tự do. Tuy nhiên, 
phải thấy và phải hiểu đúng tự do của báo 
chí. “Tự do báo chí phải theo quy định của 
luật pháp để đảm bảo tự do của người này, 
tổ chức này không xâm phạm đến tự do và 
lợi ích của tổ chức và cá nhân khác”(8). 
Bốn là, chính trị phải đồng hành cùng 
báo chí. 
Do quyền lực “mềm” của báo chí là cánh 
tay nối dài và nhân lên của quyền lực chính 
trị, nên dù muốn hay không, chính trị không 
chỉ tạo điều kiện mà còn phải luôn sát cánh 
và đồng hành với báo chí, phải luôn coi báo 
chí là người thân thiết, đồng chí hướng của 
mình. Sở dĩ như vậy là vì báo chí có thể và 
“cần phải động viên toàn dân, tổ chức và 
giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại 
của toàn dân”(9). Để làm được điều đó thì 
yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất trong 
thái độ đối với báo chí là ở chỗ chính trị 
phải thấu hiểu, thông cảm, sẻ chia và đồng 
hành thực sự cùng với báo chí. Chính trị 
phải luôn quan niệm, ý thức được và thực 
hiện chủ trương đối với báo chí “mạnh, 
đúng thì phát huy, hạn chế thì khắc phục, 
phải rất bình tĩnh trước những bất cập của 
hoạt động báo chí, không nên chỉ vì một vài 
biểu hiện tiêu cực mà giật mình, vội vàng ra 
ngay quy định hạn chế phát triển báo 
chí”(10). 
4. Trách nhiệm của báo chí với chính trị 
Thứ nhất, báo chí phải đồng trách nhiệm 
với chính trị. 
Trong tiến trình kiến tạo và xây dựng xã 
hội, trong công cuộc đổi mới đất nước, chấn 
hưng dân tộc, cần có sự chủ động, năng 
động, sáng tạo của mọi cá nhân, của mọi 
(5) C.Mác và Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, t.1, Nxb 
Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.99. 
(6) Tương Lai (2010), “Báo chí là mạch đập của xã 
hội”, VietNamNet.vn, ngày 21 tháng 6. 
(7), (8) Nguyễn Tấn Dũng (2014), “Tự do báo chí phải 
theo quy định luật pháp”, VietNamNet.vn, ngày 18 
tháng 9. 
(9) Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, t.12, Nxb Chính 
trị quốc gia, Hà Nội, tr.505. 
(10) Vũ Đức Đam (2014), “Không vì một vài tiêu cực 
mà hạn chế phát triển báo chí”, VietNamNet.vn, 
ngày 12 tháng 11. 
Quan hệ giữa báo chí với chính trị ở Việt Nam 
 15 
tầng lớp, của cả cộng đồng; cần sự “hợp 
lực”, cần phát huy mọi “năng lực xã hội”, 
“sức mạnh tổng hợp” nhằm tạo điều kiện 
cho sự sáng tạo, thúc đẩy những “tiềm 
năng” của mọi người. Ở hàng loạt vấn đề 
đòi hỏi phải có sự đồng thuận rất cao trong 
xã hội, cần một sự hợp lực cực kỳ to lớn. 
Báo chí có một lợi thế không gì so sánh 
được trong việc tạo ra cái hợp lực lớn lao 
đó. Vai trò của báo chí là tuyên truyền, 
nhân rộng cách làm hay, các mô hình sáng 
tạo, các điển hình tiên tiến; phát huy quyền 
làm chủ của nhân dân mạnh mẽ hơn; tham 
gia vào quá trình hoạch định chính sách. 
Trách nhiệm của báo chí đối với chính trị là 
rất lớn. Báo chí hỗ trợ cho chính trị, góp 
phần tạo sự đồng thuận. “Không có một đất 
nước, quốc gia nào có thể vượt qua khó 
khăn, thử thách nếu không có sự đồng tâm, 
hợp lực của toàn dân, nếu không có sự cộng 
lực của tất cả các véctơ phát triển. Mọi 
thông tin, bình luận làm phân tâm, phân tán 
các véctơ phát triển đều cần phải khắc phục. 
Đó là lương tâm, trách nhiệm, là nghĩa vụ 
công dân của những người làm báo cách 
mạng”(11). 
Thứ hai, báo chí phải mang hơi thở cuộc 
sống, là mạch đập của xã hội. 
Cùng với việc thực hiện chức năng 
chuyển tải những chủ trương, đường lối 
chính trị đến với mọi người, (tức là thực 
hiện vai trò, cánh tay nối dài của chính trị), 
thì báo chí còn phải thực hiện chức năng 
chuyển tải những thông tin phản hồi từ 
dưới lên, nghĩa là thực thi chức năng phản 
chiếu của mình. Đây mới là trách nhiệm xã 
hội quan trọng nhất của báo chí. Bởi vì, 
báo chí phải biết “sống trong nhân dân và 
trung thực chia sẻ với nhân dân niềm hy 
vọng và nỗi lo lắng của họ, tình yêu và 
lòng căm thù của họ, niềm vui và nỗi buồn 
của họ”(12), điều mà C.Mác đòi hỏi ở báo 
chí cách mạng. 
Khi tắm mình vào đời sống, mang hơi 
thở của đời sống, khi tham gia đưa đời sống 
xã hội vào trong đường lối, chính sách 
chính trị (nghĩa là làm cho đời sống gắn với 
chính trị), báo chí đang cố gắng vươn lên để 
xứng đáng “là tấm gương tinh thần trong đó 
nhân dân nhìn thấy bản thân mình”(13) mà 
C.Mác đã từng ao ước. Khi thực hiện được 
chức năng, trách nhiệm cao cả đó đối với 
đời sống hiện thực, có thể nói, báo chí đã 
phần nào cảm nhận được mạch đập của xã 
hội, một cơ thể sống đang hoạt động(14). 
Thứ ba, báo chí phải tham gia vào đấu 
tranh xã hội. 
Dù ở bất cứ xã hội nào, báo chí đều có 
trách nhiệm rất cao cả là cung cấp thông tin 
nhằm mưu cầu hạnh phúc chân chính của 
con người, làm cho sự thật được suy tôn, 
làm cho xã hội trở nên công bằng và tiến bộ 
hơn. Khi báo chí không viết lên được sự 
thật thì báo chí đã đánh mất mình, đã tự 
tước đi quyền năng cao quý của mình. 
Tuyên truyền, cổ vũ cho cái đúng, cái đẹp, 
cái hay, thì đi liền với đó, báo chí phải vạch 
trần, phê phán, lên án cái sai, cái xấu, cái 
độc hại - những cái đã làm cho tính nhân 
văn của xã hội ngày càng mờ đi, biến thái 
đi dẫn đến lệch chuẩn trong các quan hệ và 
ứng xử giữa con người với con người và 
giữa trong đời thường hàng ngày của xã 
(11) Đinh Thế Huynh (2014), “Báo chí không được 
làm phân tâm các véc-tơ phát triển”, VietNamNet.vn, 
ngày 7 tháng 2. 
(12) C.Mác và Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, t.1, Nxb 
Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.237. 
(13) Sđd, tr.99. 
(14) Tương Lai (2010), Tlđd. 
Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 10(95) - 2015 
 16 
hội. Do đó, báo chí “không có nghĩa chỉ nói 
một chiều, khen một chiều mà có cả phát 
hiện, phê phán với tinh thần xây dựng để 
chủ trương, chính sách hiệu quả hơn, hợp lý 
hơn, đi vào đời sống hơn, để đất nước phát 
triển bền vững hơn”(15). 
Trong thời gian qua, ở nước ta “đối với 
một số tờ báo, người đọc nhận ra ở đó cách 
nhìn thẳng vào sự thật và dám nói lên sự 
thật, phản ánh đúng ý chí và nguyện vọng 
của các tầng lớp nhân dân, từ đó, tạo ra một 
áp lực của công luận đấu tranh chống lại 
những tiêu cực xã hội, những lực lượng trì 
trệ, thoái hóa kìm hãm sự phát triển của đất 
nước”(16). 
Thứ tư, báo chí phải giữ vững tôn chỉ 
mục đích. 
Trong nền kinh tế thị trường, không ít tờ 
báo và nhà báo đã rơi vào vòng xoáy của 
đồng tiền và quyền lực. Từ đây nhiều tờ 
báo và nhà báo đã xa rời tôn chỉ, mục đích 
bằng cách thông tin giật gân, câu khách, 
thông tin không chuẩn xác. Một số người đã 
sử dụng báo chí như một công cụ để phục 
vụ cho một nhóm lợi ích tiêu cực. Với chức 
năng và trách nhiệm cao quý của mình, báo 
chí không nên và không thể bị lợi ích nhóm 
tiêu cực chi phối. Do đó, báo chí cần “bảo 
đảm đúng tôn chỉ mục đích, không chạy 
theo lợi nhuận thuần túy, không để tư nhân 
sở hữu báo chí, không để nhóm lợi ích chi 
phối báo chí”(17). 
Thứ năm, nhà báo phải tuân thủ nghiêm 
ngặt đạo đức nghề nghiệp. 
Có thể nói, “trong thời đại của nền văn 
minh trí tuệ và nền kinh tế tri thức mà 
chúng ta đang tiếp cận, quyền được thông 
tin càng phải là một “quyền không ai có thể 
xâm phạm được”... Báo chí có ý nghĩa đặc 
biệt trong việc thực hiện quyền được thông 
tin, quyền nhận được sự công khai và minh 
bạch đó vì chính làm được điều đó là trực 
tiếp góp phần lớn lao vào việc “động viên 
toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân” mà 
Bác Hồ căn dặn”(18). Sứ mệnh càng lớn thì 
trách nhiệm càng cao. Đương nhiên, đối với 
nhà báo, làm tốt trách nhiệm và giữ được 
đạo đức nghề nghiệp cao cả trong điều kiện 
hiện nay là không dễ. Nhà báo Hữu Thọ 
trong một cuộc trò chuyện với VietNamNet 
đã chỉ ra: “Chúng ta đã làm báo trong thời 
kỳ tế nhị. Nhà báo xử lý thông tin như thế 
nào để giữ được cái thế, vừa không mất độc 
giả, vừa không bị bắt bẻ. Đó là một cái thế 
rất khó khăn nhưng có thể làm được. Giữ 
được vị thế thì mới có cách để bày tỏ quan 
điểm, thái độ”(19). 
Để giữ được phẩm chất đạo đức nghề 
nghiệp, nhà báo cần có phẩm chất “trung 
thực” và “tự trọng”. Nếu phẩm chất “trung 
thực” và “tự trọng” đã giúp làm cho con 
người trở nên Con Người hơn, thì phẩm 
chất “trung thực” và “tự trọng” cũng sẽ 
giúp nhà báo trở nên chân chính hơn, bởi 
vì trung thực và tự trọng không chỉ là cơ 
sở làm nên nhân cách mà còn là cơ sở làm 
nên đạo đức nghề nghiệp của nhà báo. 
Ngoài ra, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp 
còn đòi hỏi nhà báo cần phải có trí tuệ và 
bản lĩnh để có thể phản ánh đúng bản chất 
sự việc và dám chịu trách nhiệm về những 
điều mình viết. 
(15) Vũ Đức Đam (2014), Tlđd. 
(16) Tương Lai (2010), Tlđd. 
(17) Nguyễn Phú Trọng (2015), “Đặt báo chí dưới sự 
lãnh đạo trực tiếp của Đảng”, VietNamNet.vn, ngày 
12 tháng 1. 
(18) Tương lai (2010), Tlđd. 
(19) Dẫn lại theo Đông Hải (2010), “Ngẫm về sự ngay 
thẳng và lòng tự trọng của nhà báo”, VietNamNet.vn, 
ngày 21 tháng 6. 
Quan hệ giữa báo chí với chính trị ở Việt Nam 
 17