Tài liệu Chụp ảnh phong cảnh

Chụp ảnh phong cảnh 
.., tháng  năm . 
Chụp ảnh phong cảnh 
Nói đến nhiếp ảnh thì nhất định ta không thể bỏ qua một mảng đề tài lớn và 
vô cùng hấp dẫn, đó là chụp ảnh phong cảnh và tự nhiên. Với con người thì 
thiên nhiên là một điều không thể thiếu vì đơn giản cuộc sống luôn gắn liền 
với nó và như thế tình yêu thiên nhiên là hoàn toàn tự nhiên trong mỗi chúng 
ta. Ở giữa những đô thị ồn ào và ô nhiễm, một ngày nào đó thong thả về quê 
hay đi ra khỏi thành phố chừng hơn 10 km bỗng nhiên ta như thấy mình lạc 
vào một thế giới khác, trong trẻo và tốt lành. Trở về với thiên nhiên là trở về 
với cội rễ của chính lòng mình. Một vài lời phi lộ làm cảm hứng cho một 
điềm đam mê trong nhiếp ảnh thiên nhiên. Nào chúng ta hãy cùng nhau lên 
đường. 
Các phương tiện cần thiết để chụp ảnh phong cảnh 
Đây là một trong những câu hỏi căn bản trước khi bắt đầu thực hành nhiếp 
ảnh bởi vì mỗi một loại phương tiện cụ thể có tác dụng tối đa trong một lĩnh 
vực nhất định. NTL sẽ cùng bạn tìm hiểu những loại thiết bị nào là cần thiết 
cho chụp ảnh phong cảnh nhé. 
Chọn loại máy ảnh nào? 
- Máy ảnh cơ chụp phim SLR là một sự lựa chọn lý tưởng vì chúng nhỏ và 
nhẹ đồng thời các chức năng được hoàn thiện một cách hoàn hảo. Vào thời 
điểm này thì bạn hoàn toàn có thể lựa chọn chiếc Canon EOS 30v. 
- Máy ảnh kỹ thuật số dòng dSLR có tính năng động cao, cho phép bạn biết 
ngay được kết quả chụp ảnh nhưng chúng lại bị giới hạn về kích thước của 
"sensor" dẫn theo những hạn chế về tiêu cự của ống kính góc rộng. Ở đây 
NTL chỉ muốn đề cập tới các loại máy dSLR dành cho các bạn chụp ảnh 
nghiệp dư mà thôi (dòng máy Pro như Canon 1Ds có sensor bằng kích thước 
phim nhưng giá thành rất cao) Thêm nữa các ống kính góc rộng như chiếc 
12-24 DX của Nikon giá cũng khá đắt. Hiện tại thì sự lựa chọn hay nhất là 
chiếc Nikon D70 (giá khoảng 1200$ cho thân máy và zoom 18-70DX) nếu 
bạn đã có các ống kính của Canon thì nên đợi một chút để mua chiếc Canon 
3000D với giá cho thân máy khoảng 600$ vào tháng 9-2004. Chiếc Canon 
300D hiện hành sẽ không còn là hấp dẫn nữa khi chiếc 3000D ra đời với 
nhiều tính năng được thừa hưởng của Canon 10D. 
- Các máy ảnh số dòng dCam và BCam cũng có thể đáp ứng những đòi hỏi 
căn bản của thể loại ảnh phong cảnh nhưng chúng thường bị giới hạn ở ống 
kính 28 mm là tối đa và khẩu độ mở của ống kính cũng thường chỉ nằm 
xung quanh f/8. 
Bạn có thể xem các Test về máy ảnh ở Camera Test - Tư vấn máy ảnh 
 Chọn loại ống kính nào? 
Với thể loại ảnh phong cảnh thì ống kính góc siêu rộng là thích hợp nhất. 
Giới hạn cuối cùng của ống kính dùng cho ảnh phong cảnh là 24 mm. Tuy 
nhiên bạn cần lưu ý tới hiện tượng méo hình ở viền ảnh do đặc trưng cấu tạo 
quang học của loại ống kính này. 
Khi sử dụng bạn nên luôn lưu ý giữ gìn ống kính sạch sẽ vì chỉ cần một vết 
bẩn nhỏ sẽ tạo ra hiện tượng nhoè sáng và làm hỏng bức ảnh của bạn. Sử 
dụng loa che nắng 100% trong mọi hoàn cảnh là lời khuyên của NTL. 
Bạn cũng không cần thiết phải đầu tư nhiều tiền cho một chiếc ống kính 
nhạy sáng có khẩu độ mở lớn như f/2,8 chẳng hạn lý do đơn giản vì bạn sẽ 
thường xuyên sử dụng các khẩu độ giữa f/16 và f/22 với máy SLR và f/11 
với máy dSLR (bạn nên tránh dùng các khẩu độ ống kính khép nhỏ hơn f/11 
vì sẽ bị hiện tượng tán xạ của hình ảnh) 
NTL xin đơn cử hai chiếc ống kính dùng cho ảnh phong cảnh: loại zoom 17-
35mm cho phép mở rộng tầm chụp ảnh và loại 70-300 mm cho các chi tiết ở 
xa. 
Điều cuối cùng là bạn nên sử dụng chiếc nút kiểm tra độ sâu của trường ảnh 
trước khi bấm máy nhé. 
Bạn có thể tham khảo các loại ống kính được test ở LENS 
 Chọn loại chân máy ảnh nào? 
Với khẩu độ mở của ống kính thường xuyên khép sâu thì việc sử dụng chân 
máy ảnh trong chụp ảnh phong cảnh là cần thiết để tránh rung máy khi chụp 
với tốc độ chậm. Tuy nhiên để có thể tiếp cận với các phong cảnh thiên 
nhiên tuyệt vời thì bạn cũng sẽ phải vượt qua những chặng đường đi bộ đáng 
kể đấy nhé và như thế thì trọng lượng của thiết bị là rất quan trọng. Hiện tại 
trên thị trường có rất nhiều loại chân máy ảnh được làm bằng vật liệu tổng 
hợp các-bon cho độ cứng cần thiết và trọng lượng nhẹ. Bạn có thể tham khảo 
nhãn hiệu nổi tiếng Manrotto nhé. Đầu tư cho một chiếc chân máy ảnh tốt 
không bao giờ phí phạm vì bạn sẽ sử dụng nó cả đời mình một cách hoàn 
toàn hài lòng. 
Chọn loại túi đựng máy ảnh nào? 
Câu trả lời ngay lập tức là bạn nên dùng loại ba-lô đựng máy ảnh chuyên 
dụng vì chúng giúp bạn dễ dàng di chuyển và giải phóng đôi tay bạn cho các 
thao tác chụp ảnh. Nhãn hiệu uy tín trên thị trường là Lowepro. BẠn có thể 
tham khảo các hướng dẫn tại đây. 
Chọn loại phim nào? 
Nếu bạn chụp bằng máy ảnh cơ SLR thì phim dương bản như Fuji Velvia sẽ 
cho một chất lượng ảnh siêu mịn và độ bão hoà mầu sắc rất cao mà phim âm 
bản không thể nào sánh được. 
Nếu bạn sử dụng dSLR thì nên chuẩn bị tối thiểu một chiếc các 512Mo và 
các thiết bị lưu trữ ảnh như chiếc Archos 20Go. Nếu bạn dự tính đi chụp ảnh 
dài ngày trong rừng núi thì việc trang bị một chiếc máy tính xách tay là vô 
cùng cần thiết, không những nó cho phép bạn kiểm tra chính xác thành quả 
công việc của mình mà nó còn là một thiết bị lưu trữ ảnh tuyệt vời! 
Sử dụng các loại kính lọc nào? 
- Đầu tiên là chiếc kính lọc "Circular Polariser Filter", nó là một thiết bị 
không thể thiếu với thể loại ảnh phong cảnh. Bạn có thể xem thêm ở đây. 
- Nếu bạn chụp với phim đen trắng thì chiếc kính lọc Đỏ sẽ làm cho mầu 
xanh thật sự đen trong khi đó kính lọc mầu Vàng sẽ làm sắc trời xanh sâu 
hơn rất nhiều. 
- Chiếc kính lọc làm tăng tông mầu ấm cho ảnh như gam số 81 cũng rât hữu 
ích trong những ngày thời tiết xấu. 
- Kính lọc "Graduated ND" rất hữu dụng khi bầu trời quá sáng so với mặt 
đất hay bạn có thể làm cho hình ảnh của bầu trời sâu hơn rất nhiều. 
 Phong cảnh thung lũng Interlaken, Thuỵ sĩ. 
Máy ảnh Canon S400. 
Bây giờ chúng mình sẽ đi vào từng vấn đề mang tính kỹ thuật căn bản một 
của thể loại ảnh đầy hấp dẫn cũng như khó khăn này. NTL cũng muốn nói 
với các bạn rằng trong chuyên mục này chúng mình chỉ đề cập tới cách chụp 
ảnh phong cảnh hoàn toàn nghiệp dư, như bạn, như mình, mà không hề đòi 
hỏi những thao tác chuyên sâu nhé. Điều qtrọng là bạn có được những cảm 
xúc tuyệt vời khi bấm máy và mình cũng có thể chia sẻ điều ấy cùng với 
bạn. 
Có lẽ bạn sẽ hỏi mình là trong thể loại ảnh phong cảnh này thì những yếu 
tố nào là quan trọng, cần đặc biệt quan tâm? Nếu nói đơn thuần về kỹ 
thuật thì nó chính là Ánh sáng, độ nét sâu của trường ảnh, độ bão hoà mầu 
sắc. Còn nếu nói về hình thức thể hiện thì nó lại nằm trong mấy điểm chính 
sau: 
- Bố cục Đường nét, Điểm nhấn 
- Chất liệu 
- Mầu sắc 
Trước hết để có thể chụp được những tấm ảnh phong cảnh đẹp thì bạn cần 
có óc quan sát và một trí tưởng tưởng phong phú bởi vì đôi khi những cảnh 
đơn giản nhất xung quanh ta lại hoàn toàn có thể trở thành một tấm ảnh đẹp 
nếu tìm được một góc nhìn mới lạ. Vậy thì trước khi ngắm qua khuôn hình 
của máy ảnh bạn hãy để một vài phút quan sát kỹ lưỡng cảnh vật để hiểu 
rằng mình muốn thể hiện điều gì? Chú ý hướng tới của ánh sáng tự nhiên, 
các bề mặt phản xạ và thử tìm một chi tiết nào đó hấp dẫn. Bước tiếp theo sẽ 
là nhìn lại những gì bạn vừa quan sát qua khuôn ngắm của máy ảnh. 
1. Bố cục 
Trong thể loại ảnh phong cảnh thì bố cục mang tính quyết định quan trọng 
tới giá trị của tấm ảnh do đó bạn cần dành thêm thời gian cho công việc này. 
Điều mà đa phần các bạn mới chụp ảnh hay mắc phải là các bố cục thiếu cân 
đối, rườm rà và đường chân trời hay bị lệch. Một vài giấy trước khi bấm 
máy bạn thử kiểm tra lại xem xung quanh khuôn hình của mình có những 
tiểu tiết thừa nào không nhé? Nếu có thì chỉ việc xoay máy ảnh đi để có 
được một tấm ảnh đẹp. Ở đây ta lại nói về nguyên tắc bố cục 1/3 có nguồn 
gốc từ các hoạ sĩ vẽ tranh: 
Trong hình trên đây bạn có thể tiếp tục chia đôi các khoảng cách ra thêm 
một lần nữa để đạt được các điểm nhấn phụ. 
 Photo By LucPappens. 
Về nguyên tắc thì nếu như bạn có thể đặt đường chân trời ở 1/3 độ cao của 
tấm ảnh thì sẽ rất cân đối nhưng điều này không phải là hoàn toàn bắt buộc. 
Bố cục của tấm ảnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố của phong cảnh tự nhiên 
nữa. Với các ống kính góc rộng và khi bầu trời không có gì hấp dẫn thì việc 
chúc máy xuống đất tìm một chi tiết hấp dẫn cho tiền cảnh lại là hợp lý. 
 Photo By Declan Hearne. 
Photo By Mattana. 
Nếu như bạn để ý và cùng với những kinh nghiệm thực tế cho thấy thì trong 
4 điểm nhấn của bố cục cổ điển thì điểm nhấn dưới cùng bên phải thường 
gây một hiệu quả ấn tượng hơn cả. 
Photo By Mattana. 
 Để tạo sức sống hay sự chuyển động, thu hút cái nhìn vào một hướng cụ thể 
thì việc sử dụng các đường nét có sẵn trong thiên nhiên là vô cùng quan 
trọng. Nói chung thì một tấm ảnh "động" dễ chụp hơn một tấm ảnh "tĩnh". 
Bạn hãy quan sát ví dụ dưới đây. 
 Photo By EyalDor Ofer. 
Những đường nét chuyển động đã làm cho một tấm ảnh rất bình thường trở 
nên hấp dẫn. 
 Photo By LucPappens. 
Một ví dụ hoàn hảo nữa về bố cục và đường nét trong ảnh phong cảnh. Tất 
cả những đường cày uốn cong dẫn ta tới điểm nhấn là ngôi nhà nổi bật trên 
nền trời đầy ấn tượng. 
 Đôi khi bố cục cũng được tạo nên một cách tự nhiên như một khuôn hình có 
sẵn, bạn chỉ cần quan sát và...bấm máy mà thôi. 
Photo By Molnar. 
 Nếu như trong tranh Thuỷ Mặc ta vẫn hay nghe nói tới những khái niệm và 
tính tượng hình của Sơn và Thuỷ, bản thân chữ Phong cảnh trong tiếng 
Trung Quốc được ghép bởi hai chữ Sơn Thuỷ liền với nhau, thì trong ảnh 
phong cảnh hai yếu tố này cũng có tầm quan trọng quyết định cho dù chúng 
được diễn giải bằng cách này hay cách khác. 
Nói về "Chất liệu" trong ảnh Phong cảnh tức là nói về sự biến đổi, sự khác 
biệt giữa các mảng hình trong tấm ảnh về yếu tố cấu thành nên nó. Chẳng 
hạn như một dãy núi đá, một cánh rừng đại ngàn, một cánh đồng mênh 
manh, một mặt nước phẳng lặng...Mỗi một chất liệu ấy đều có tiếng nói và 
cách biểu cảm riêng của mình. Có bao giờ bạn tự hỏi mình tại sao sự có mặt 
của "Nước" trong các tấm hình phong cảnh thường mang lại cảm giác tĩnh 
tại, nhẹ nhàng trong khi đó những cánh rừng lại có vẻ huyền bí, âm u...? Sự 
phong phú về "Chất liệu" trong ảnh phong cảnh là một yếu tố tạo nên những 
cảm xúc tự nhiên cho người xem ảnh. Tuy nhiên khi nói về "Chất liệu" thì ta 
cũng hay nói về "Mầu sắc" của chúng. 
 Photo By Devon. 
Một tấm ảnh phong cảnh có thể chỉ là một nội dung tả thực nhưng nó cũng 
hoàn toàn có thể là một bức tranh đầy ấn tượng với những mảng khối mầu 
siêu hình. Khi ta đặt tất cả những yếu tố thiên nhiên tồn tạo trong không gian 
3 chiều (hay n chiều) ấy lại với nhau trong một mặt phẳng 2 chiều nghĩa là ta 
đã tước bỏ đi của chúng những kích thước có thật, sự tồn tại của chúng, bối 
cảnh và không gian có thực...để "bắt "lấy những cảm xúc bất tử, cái gọi là 
Nhiếp ảnh. Thiên nhiên đã luôn là như thế trước và sau thời điểm bấm máy 
của bạn, chỉ có cái nhìn sáng tạo là đem lại một khuôn hình mới. 
Photo By North Wind. 
Sử dụng yếu tố mặt nước như một chiều khác của hình ảnh là rất quan trọng 
trong ảnh phong cảnh. Những bóng đổ, những phản xạ của ánh sáng trên mặt 
nước...tất cả hợp thành phong cảnh. Ta hay có cảm giác bầu trời trống rỗng 
nhưng điều ấy lại ít được cảm thấy với mặt nước trong ảnh phong cảnh. 
Photo By Anabela. 
Khi nước được kết hợp với ánh sáng và chất liệu một cách hợp lý thì hiệu 
quả đôi khi thành công một cách bất ngờ. 
 Photo By Kenvin V. 
Mầu sắc chính là yếu tố quan trọng để làm nên sự khác biệt về hình khối và 
đường nét trong ảnh phong cảnh. Sự tương phản hay kết hợp hài hoà của 
mầu sắc cũng đem lại một hiệu quả tâm lý không nhỏ. Xét cho cùng thì ảnh 
phong cảnh chính là tổng hoà của mầu sắc trong thiên nhiên. Chỉ một cái 
nhìn tinh tế về mầu sắc là đủ để cho một tấm ảnh phong cảnh thành công. 
Photo By North Wind. 
Một điểm nữa cần lưu ý với dòng nước chảy trong ảnh phong cảnh là tốc độ 
chậm sẽ tạo nên một hiệu quả nghệ thuật rất ấn tượng. 
 Photo By Aston. 
Chúc các bạn thành công!