Bài giảng Hệ thống thông tin quản lý sức khoẻ

 HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ SỨC KHOẺ THÔNG TIN VÀ SỨC KHOẺThông tin tốtQuyết định tốtSức khỏe tốtGiới thiệu môn họcThông tin sức khỏe/ thông tin y tế là một cấu phần quan trọng của hệ thống y tếHMIS là môn học giảng dạy cho CNYTCC năm 3Cung cấp các kiến thức cơ bản về hệ thống thông tin trong quản lý và chăm sóc sức khỏe nói chung và tại Việt nam nói riêngThời lượng: 2 đvht -30 tiết3Mục tiêu môn họcSau khi học xong môn này, sinh viên có khả năng:1. trình bày được các nguyên lý quản lý thông tin sức khoẻ và cách sử dụng thông tin trong hệ thống chăm sóc sức khoẻ,2. trình bày được cấu trúc cơ bản của hệ thống thông tin quản lý sức khoẻ Việt Nam,3. giải thích tầm quan trọng của thông tin và dữ liệu trong việc ra quyết định liên quan đến chăm sóc sức khoẻ,4. trình bày được sự khác nhau giữa hệ thống thông tin sức khoẻ cộng đồng và hệ thống thông tin sức khoẻ bệnh viện,5. trình bày được cách đánh giá chất lượng dữ liệu thu thập từ hệ thống thông tin sức khoẻ tại các cấp của hệ thống y tế,6. thu thập và lấy thông tin từ hệ thống sổ sách và hệ thống máy tính,7. trình bày dữ liệu và thông tin theo khuôn dạng để có thể trợ giúp tích cực cho hệ thống chăm sóc sức khoẻ 4Tài liệu giảng dạyLịch giảng dạy Giáo trình Hệ thống thông tin quản lý sức khỏe. Trường Đại học Y tế công cộngSlice bài giảng và các tài liệu liên quan đến môn học5Phương pháp giảng dạy và đánh giáSinh viên học lý thuyết, kết hợp với vận dụng kiến thức thực tế Cần hoàn thành 2 bài KT và 1 bài thi viết6Phương pháp giảng dạy và đánh giáCách tính điểm:Điểm chuyên cần: 10%Điểm KT1 và KT2: 40%Điểm thi hết môn: 50%Xem Lịch giảng7 GIỚI THIỆU HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ SỨC KHOẺGửi bài giảng cho lớp qua mail của lớp: tc5dongthap@gmail.comĐiểm thi: lấy điểm bài tập nhóm cuối khóa (5 người/nhóm)Thời gian làm bài tập nhóm: 2 tuần sau khi kết thúc môn họcHỆ THỐNG THÔNG TINHệ thống thông tin: Thu thậpXử lý/phân tíchLưu trữBáo cáo Hệ thống thông tin sức khoẻ là một dạng của hệ thống thông tin. Định nghĩa hệ thống thông tin sức khỏe (HTTTSK)hệ thống thông tin sức khoẻ là một hệ thống bao gồm các cấu phần liên quan chặt chẽ với nhau nhằm lấy dữ liệu, phân tích dữ liệu và cung cấp thông tin (thông tin quản lý, thống kê y tế, các tài liệu y tế, . . .) cho quản lý một chương trình hay một hệ thống y tế và cho việc giám sát các hoạt động y tế (WHO)Thông tin về sức khỏe bệnh nhânSức khỏe của cộng đồng: ví dụ: tình hình dịch bệnh tay chân miệng, tỷ lệ bệnh ung thư tại huyện X,9/6/2021Tran Thi Hong13THÔNG TIN Y TẾ	“Thông tin y tế là tất cả các nguồn tin tức liên quan đến tình trạng sức khoẻ của một cá nhân hoặc của một cộng đồng và về các hoạt động liên quan đến các lĩnh vực CSSK của nhân dân”9/6/2021Tran Thi Hong14Tình trạng sức khoẻ của một cá nhân hoặc của một cộng đồng dân cư Thông tin về các yếu tố liên quan đến sức khoẻ con người (yếu tố nguy cơ và yếu tố bảo vệ)Thông tin liên quan đến hệ thống y tế (cơ cấu tổ chức, các quy định, nhân sự,)Thông tin liên quan đến các hoạt động chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân: các dịch vụ KCB, THÔNG TIN Y TẾ [tiếp]9/6/2021Tran Thi Hong15Thảo luận:Học viên thảo luận với người ngồi bên cạnh: lấy ít nhất 2 ví dụ cụ thể về thông tin y tế.Trình bàyTình trạng sức khoẻ của một cá nhân hoặc của một cộng đồng dân cư Tỷ lệ mắc mới sốt XH 9 tháng đầu năm 2011 cao hơn 5% so với năm trước Tỷ lệ đuối nước ở trẻ em <15 tuổi của TP Cao Lãnh là xx% năm 2011Thông tin về các yếu tố liên quan đến sức khoẻ con người (yếu tố nguy cơ và yếu tố bảo vệ):Sống trong môi trường không hợp vệ sinh  có thêt gây ra mắc các bệnh phụ khoa ở phụ nữ (60% PN mắc bệnh PK là sống ở những môi trường không HVS)Tỷ lệ HGD sử dụng nước sạchTỷ lệ Không sử dụng BCS trong QHTD (có nguy cơ mắc một số bệnh STDs,)Hút thuốc lá có nguy cơ gây ung thư phổi, ung thư vòm hòm vọngThông tin liên quan đến hệ thống y tế (cơ cấu tổ chức, các quy định, nhân sự,)Tỷ lệ cán bộ là bs đạt 60% so với kế hoạch 100% năm 2011Thông tin liên quan đến các hoạt động chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân: các dịch vụ KCB, Tỷ lệ tiêm chủng là 98% tại xã A năm 2011.MẠNG LƯỚI Y TẾThực hành, thảo luậnTheo từng nhóm 3-4 người: Học viên thảo luận và vẽ ra sơ đồ mạng lưới y tế Việt namSƠ ĐỒ LUỒNG THÔNG TIN(Nguồn: Bộ phận Thống kê – Tin học, Vụ KH-TC, Bộ Y tế)Có lẽ do đường truyền chậm  1- Trung ương- Văn phòng Bộ Y tế: Các vụ, cục, phòng ban- Đơn vị trực thuộc: các viên, bệnh viện, trường y dược - Khối dược và trang thiết bị: tổng công ty và các công ty dược và công ty trang thiết bị -MẠNG LƯỚI Y TẾ2- Tuyến tỉnh, thành phố- Sở y tế - Trung tâm y tế.- Bệnh viện đa khoa và chuyên khoa tỉnh- Trương trung học y dược- Công ty kinh doanh về thuốc, trang thiết bị y tếMẠNG LƯỚI Y TẾMẠNG LƯỚI Y TẾ [cont.]3. Tuyến huyện	- Phòng y tế	- Bệnh viện, phòng khám đa khoa	- Trung tâm y tế4. Tuyến xã: Trạm y tế xã5. Thôn bản: Nhân viên y tế thôn bảnHỆ THỐNG THÔNG TIN Y TẾHệ thống thông tin y tế gắn liền với mạng lưới y tế: Hiện chia làm các loại hệ thống. 1- Hệ thống thông tin tổng hợp (HIS) 2- Hệ thống thông tin bệnh viện 3- Hệ thống thông tin phục vụ chuyên môn và quản lý của các vụ, cục, viện, các đơn vị và các chương trình y tế quốc gia. 	 	4- Hệ thống giám sát các bệnh dịch lây và các bệnh quan trọng. HỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢPHệ thông thông tin tổng hợp do Vụ KH-TC làm đầu mối và chỉ đạo thực hiện.1- Trung ương ( Bộ Y tế)	Bộ phận thống kê- Tin học, vụ KH- TC có nhiệm vụ và chức năng:- Xây dựng, quản lý và ban hành:* Chỉ số thống kê y tế* Phương pháp thu thập, quy trình thực hiện, quy chế cung cấp và sử dụng số liệu.* Hệ thống biểu mẫu thống nhất trong toàn ngành.- Phân tích số liệu định kỳ hàng năm, 5 năm và 10 năm.- Biên soạn, xuất bản niên giám thống kê. Là đơn vị duy nhất cung cấp số liệu- Hướng dẫn nghiệp vụ thống kê cho các đơn vị trực thuộc và địa phương - Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tin học trong quản lý và xử lý số liệu - Thực hiện và quản lý các cuộc điều tra y tế quốc gia - Thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ cho các cơ quan Chính phủ.HỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢP2- Tuyến tỉnh, thành phốPhòng KHTH sở y tế có chức năng, nhiêm vụ:- Tổ chức và thu thập thông tin về hoạt động của các cơ sở y tế và tình hình sức khoẻ của toàn tình.- Hướng dẫn các cơ sở y tế trong tỉnh, thu thập, ghi chép và xử lý số liệu.-Thực hiện chế độ báo cáo do Bộ Y tế và các cơ quan có thẩm quyền địa phương ban hành (UBND, cục Thống kê tỉnh, thành phố...).HỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢP3- Tuyến huyện Phòng y tế có nhiệm vụ:- Hướng dẫn các cơ sở y tế trong huyện và trạm y tế ghi chép, thu thập và thực hiện chế độ báo cáo cho Sở y tế và UBND quận huyệnHỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢP4- Tuyến xã, phường ( Trạm y tế- CHC)- Thu thập, ghi chép các hoạt động cung cấp dịch vụ của trạm y tế. - Họp với cán bộ y tế thôn bản để thu thập các thông tin về tình hình sức khoẻ của cộng đồng.- Trưởng tram y tế có nhiệm vụ tổng hợp báo cáo gửi cho Phòng YTế huyện và UBND xã.HỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢP5- Thôn bảnCán bộ y tế thôn bản có nhiệm vụ:- Thu thập những thông tin cơ bản về tình hình sức khoẻ của cộng đồng như: sinh, chết, một số bệnh dịch lây, TNTT, môi trường v.v...- Báo cáo tình hình sức khoẻ của cộng đồng cho Trạm y tế xã. 		Xem sơ đồ HỆ THỐNG THÔNG TIN TỔNG HỢPHỆ THỐNG THÔNG TIN BỆNH VIỆNCục quản lý khám chữa bệnh - Bộ y tế là đơn vị đầu mối quản lý về mặt chuyên môn hệ thống bệnh viện trên cả nướcHàng tháng/ quí, các bệnh viện phải gửi báo cáo định kỳ lên cục. Có nhiều loại báo cáo khác nhau (học kỹ hơn ở bài 4)các hoạt động của bệnh viện, việc đảm bảo chất lượng thông tin bệnh viện được giám sát hỗ trợ, kiểm tra bởi Cục quản lý khám chữa bệnh theo định kỳHệ thống thông tin bệnh viện là một trong những nguồn cung cấp thông tin cho niên giám thống kê y tế hàng nămPHƯƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN4- Phương pháp1- Thu thập thông qua hệ thống báo cáo định kỳ (Routine report system)	2- Điều tra 3- Hệ thống điểm (Sentinel information system)4- Hệ thống giám sát NHU CẦU VÀ DẠNG SỐ LIỆU THU THẬPĐiều tra dân sốNhững đăng ký cơ bảnĐiều tra hộ gia đìnhThống kê dịch vụ y tếThống kê tài chính y tếGiám sát bệnh Dạng số liệu thu thậpMắcThực trạng SKChếtĐộ bao phủ của hệ thống y tếHệ thốngY tế Những yếu tố nguy cơNhu cầu số liệu SỐ LIỆU-THÔNG TIN-KIẾN THỨCDữ liệu (Data): 200 Thông tin (Information): Thông tin gồm có dữ liệu hay một tập hợp các dữ liệu đã được định dạng, tính toán, sắp xếp và trình bày cho một mục đích cụ thể (VD: tỷ suất tử vong chấn thương 2001 là 55/100.000 dân)- Kiến thức (Knowledge): là thông tin được kết hợp với các qui tắc và kinh nghiệm. Dữ liệuThông tinKiến thứcSỐ LIỆU-THÔNG TIN-KIẾN THỨCTÓM TẮTĐịnh nghĩa hệ thống thông tin sức khỏe (HTTTSK)Cấu trúc/ thành phần của HTTTSKSơ đồ luồng thông tin Hệ thống thông tin tổng hợp, hệ thống thông tin bệnh việnĐọc thêmReview of health information systems (HIS) in selected countries: Việt Nam (WHO)