Bài giảng Khoáng chất
Tóm tắt Bài giảng Khoáng chất: ...ng của cơ thể, chức năng. LIỀU DÙNG CỦA KHOÁNG CHẤT RẤT THẤP + Các khoáng chất được dùng không đủ để gây ra ngộ độc vì vậy không cần phải theo dõi thật chặt chẽ hàm lượng của chúng trong máu (Li). + Việc điều trị bằng các nguyên tố vô cơ dạng vết na... uống quá liều dẫn đến tử vong. Thừa iod khi dùng liều trên 6 mg / ngày gây ức chế hoạt động của tuyến giáp, nhược năng giáp trạng. Người mẹ mang thai bổ sung iod không hợp lý gây thừa iod thì hậu quả xảy ra đối với thai nhi: nhược năng giáp, sinh ra tre... + Tiêu hóa: Ni - Co + Cơ: K, Ca, Mg + Hệ thần kinh thực vật: loạn trương lực, co giật: P, Mg, Mn - Co CÁC CHỨC NĂNG Các khoáng chất cũng có ưu tiên ảnh hưởng đến các quá trình + Chuyển hóa glucid, protein: Cr + Chống oxy hóa: Cu, Se, Zn + Cân bằng acid - baz: ...
Caùc khoaùng chaát ñöôïc duøng döôùi daïng döôïc phaåm nhaèm boå sung cho cô theå khi khoâng ñöôïc cung caáp ñaày ñuû bôûi thöùc aên. Vì löôïng khoaùng chaát caàn thieát raát nhoû so vôùi thöïc phaåm neân coøn ñöôïcgoïi laø vi chaát dinh döôõng hay nguyeân toá vi löôïng. NGUYEÂN NHAÂN THIEÁU KHOAÙNG CHAÁT Cheá ñoä aên: ngheøo naøn, ngöôøi bò suy dinh döôõng, cheá ñoä aên khoâng caân ñoái, aên kieâng. Roái loaïn haáp thu ôû ñöôøng tieâu hoùa: tieâu chaûy, taéc maät, loeùt daï daøy - taù traøng. Do nguoàn nöôùc vaø ñaát cuûa ñòa phöông + Vuøng nuùi ñaù voâi gaây thöøa Ca nhöng laïi thieáu iod do chaát naøy bò caûn trôû haáp thu khi ñöa cuøng Ca. + Ñaát thieáu iod vaø fluor thaáp gaây beänh böôùu coå ñòa phöông, deã bò saâu raêng. Ngöôøi cao tuoåi chöùc naêng heä tieâu hoùa giaûm: giaûm tieát maät, dòch tuïy, cô cheá haáp thu tích cöïc qua nieâm maïc ruoät neân thieáu khoaùng chaát. Nhu caàu cô theå taêng nhöng khoâng ñöôïc cung caáp ñaày ñuû: phuï nöõ coù thai, cho con buù,beänh nhaân trong thôøi kyø môùi oám daâïy... Beänh nhaân ñöôïc nuoâi döôõng nhaân taïo hoaøn toaøn baèng ñöôøng tieâm truyeàn Do töông taùc thuoác: thöøa Mo gaây thaûi Cu; thöøa Zn gaây caûn trôû haáp thu vaø söû duïng Cu vaø Fe. NGUYEÂN NHAÂN THIEÁU KHOAÙNG CHAÁT VAI TROØ CUÛA KHOAÙNG CHAÁT Khoaùng chaát cung caáp giuùp ñieàu chænh caùc roái loaïn do thieáu yeáu toá xuùc taùc caùc phaûn öùng chuyeån hoùa, töø ñoù ñieàu chænh theå traïng cuûa cô theå, chöùc naêng. LIEÀU DUØNG CUÛA KHOAÙNG CHAÁT RAÁT THAÁP + Caùc khoaùng chaát ñöôïc duøng khoâng ñuû ñeå gaây ra ngoä ñoäc vì vaäy khoâng caàn phaûi theo doõi thaät chaët cheõ haøm löôïng cuûa chuùng trong maùu (Li). + Vieäc ñieàu trò baèng caùc nguyeân toá voâ cô daïng veát naøy khoâng theå thay theá ñöôïc ñieàu trò cuûa chaát voâ cô coù taùc duïng ñaëc hieäu höôùng veà cô quan vaø chöùc naêng ñaëc bieät nhö Li cho caùc beänh veà taâm thaàn, K ñeå taêng K huyeát, Al ñeå trung hoøa acid dòch vò....vì caùc nguyeân toá naøy khoâng cung caáp ñuû löôïng ion caàn thieát ñeå thay theá cho vieäc trò lieäu baèng caùc chaát voâ cô (Al, Li, K) . Do ñoù vieäc söû duïng caùc nguyeân toá vi löôïng laø ñoäc laäp vôùi caùc trò lieäu baèng caùc hôïp chaát voâ cô. THÖØA KHOAÙNG CHAÁT Haäu quaû nghieâm troïng hôn thöøa vitamin vì phaïm vi ñieàu trò cuûa caùc chaát naøy heïp. Thöøa Fe gaây ngoä ñoäc Fe ôû treû döôùi 5 tuoåi khaù phoå bieán do uoáng quaù lieàu daãn ñeán töû vong. Thöøa iod khi duøng lieàu treân 6 mg / ngaøy gaây öùc cheá hoaït ñoäng cuûa tuyeán giaùp, nhöôïc naêng giaùp traïng. Ngöôøi meï mang thai boå sung iod khoâng hôïp lyù gaây thöøa iod thì haäu quaû xaûy ra ñoái vôùi thai nhi: nhöôïc naêng giaùp, sinh ra treû bò ñaàn ñoän nhö khi thieáu chaát naøy, phì ñaïi tuyeán giaùp baåm sinh. DAÏNG HÔÏP CHAÁT THÖÔØNG ÑÖÔÏC SÖÛ DUÏNG + Muoái gluconat, + Hoãn hôïp caùc muoái, + Keo Au keo trong phoái hôïp vôùi Cu gluconat – Mn gluconat, Oligocure*. DAÏNG CHEÁ PHAÅM THÖÔØNG DUØNG + Vieân neùn : Al gluconat, + Vieân ñaët döôùi löôõi : Cu gluconat, + Coám : K gluconat, + Dung dòch uoáng : Ni gluconat - Co gluconat), + Tieâm IM : Cu gluconat. CÔ QUAN COÙ AÙI LÖÏC VÔÙI CAÙC KHOAÙNG CHAÁT Caùc khoaùng chaát cuõng coù söï öu tieân höôùng vaøo caùc cô quan vaø chöùc naêng khaùc nhau, cuõng caàn coù söï keát hôïp ñeå ñaït ñöôïc keát quaû mong muoán. + Da: S, Se, Zn, + Tieâu hoùa: Ni - Co + Cô: K, Ca, Mg + Heä thaàn kinh thöïc vaät: loaïn tröông löïc, co giaät: P, Mg, Mn - Co CAÙC CHÖÙC NAÊNG Caùc khoaùng chaát cuõng coù öu tieân aûnh höôûng ñeán caùc quaù trình + Chuyeån hoùa glucid, protein: Cr + Choáng oxy hoùa: Cu, Se, Zn + Caân baèng acid - baz: Cl, K, Na KHOAÙNG CHAÁT GIUÙP CAÛI THIEÄN CAÙC TÌNH TRAÏNG CUÛA CÔ THEÅ + Suy nhöôïc: Cu - Au - Ag + Thieáu maùu: Co, Cu, Fe + Nhieãm truøng: Bi, Cu, Cu - Au - Ag, Mn - Cu, Mn - Cu - Co + Dò öùng: Mn MOÄT SOÁ ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙ KHI SÖÛ DUÏNG Caùc coâng thöùc coù chöùa iod neân traùnh duøng cho nhöõng ñoái töôïng ñaõ ñöôïc tieâm daàu iod hoaëc boå sung iod thöôøng xuyeân qua thöïc phaåm (muoái iod). Keõm trong nhöõng cheá phaåm duøng ñieàu trò caùc beänh toån thöông da (vieâm da, tröùng caù...) nhôø taùc duïng kích thích toång hôïp protein, taêng lieàn seïo. Khoâng neân duøng laâu daïng cheá phaåm naøy vì deã gaây thöøa keõm, haäu quaû khoâng chæ laø caùc taùc duïng phuï do Zn gaây ra maø coøn aûnh höôûng ñeán Cu vaø Fe: Zn caûn trôû haáp thu 2 nguyeân toá nayø daãn ñeán thieáu maùu. MOÄT SOÁ ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙ KHI SÖÛ DUÏNG Do phaïm vi ñieàu trò cuûa caùc nguyeân toá vi löôïng raát heïp neân phaûi tuaân theo nguyeân taéc: chæ choïn nhöõng coâng thöùc coù khoaùng chaát khi thöïc söï coù baèng chöùng thieáu. Khi caàn boå sung nhöõng löôïng khoaùng chaát lôùn thì neân duøng daïng ñôn ñoäc ñeå traùnh thöøa caùc chaát khaùc.
File đính kèm:
- bai_giang_khoang_chat.pdf