Bài giảng Pháp luật về thương mại hàng hóa dịch vụ - Chương VII: Chế tài trong hoạt động thương mại

LOGO
CHƯƠNG VII
www.themegallery.com
CHẾ TÀI TRONG HOẠT ĐỘNG 
THƯƠNG MẠI
Add your company slogan
LOGO
I. KHÁI QUÁT VỀ CHẾ TÀI TRONG THƯƠNG MẠI
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
1. KHÁI NIỆM
 Chế tài trong hoạt động thương mại là các biện
pháp pháp lý mà LTM 2005 cho phép một bên
áp dụng đối với bên kia trong hợp đồng thương
mại nhằm yêu cầu bên đó chịu trách nhiệm pháp
lý cho hành vi vi phạm hợp đồng của mình
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGOwww.themegallery.com
1
2
3
4
Chủ thể áp dụng: các bên trong hợp
đồng thương mại
Điều kiện áp dụng: có hành vi vi phạm
hợp đồng của 1 bên hoặc các bên
Mỗi chế tài khác nhau có thể có các
điều kiện áp dụng khác nhau
Không được áp dụng cùng lúc các chế
có mục đích, bản chất hay hậu quả trái
ngược nhau
2. ĐẶC TRƯNG
Add your company slogan
LOGOwww.themegallery.com
3. CHỨC NĂNG CỦA CHẾ TÀI TRONG THƯƠNG MẠI
CHỨC NĂNG 
PHÒNG 
NGỪA 
VI PHẠM
CHỨC NĂNG
CHỨC NĂNG 
XỬ LÝ 
VI PHẠM
Add your company slogan
LOGO
4. MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM
a) Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các
bên đã thoả thuận;
b) Xảy ra sự kiện bất khả kháng; 
c) Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi
của bên kia;
d) Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết
định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền
mà các bên không thể biết được vào thời điểm
giao kết hợp đồng
[Đ294 LTM 2005]
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
a. MIỄN TRỪ THEO THỎA THUẬN
 Thỏa thuận về miễn trừ trách nhiệm trong hợp
đồng thương mại phải tồn tại trước và có hiệu
lực đến thời điểm bên bị vi phạm áp dụng chế tài
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. MIỄN TRÁCH NHIỆM TRONG
TRƯỜNG HỢP BẤT KHẢ KHÁNG
 Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một
cách khách quan không lường trước được và
không thẻ khắc phục được mặc dù áp dụng mọi
biện pháp cần thiết và khả năng cho phép
 [Đ161 BLDS 2005]
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
c. MIỄN TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI VI PHẠM DO LỖI 
CỦA BÊN BỊ VI PHẠM
 Căn cứ để miễn cho trường trách nhiêm cho
trường hợp này là vi phạm xảy ra do lỗi hoàn
toàn của bên bị vi phạm
 Hành vi đó có thể là hành động hoặc không
hành động của bên bị vi phạm
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
d. MIỄN TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI VI PHẠM DO 
THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC
 Mặc dù đây là 1 căn cứ miễn trách nhiệm độc
lập theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, nếu
xét về bản chất thì đây cũng là trường hợp miễn
trách
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
II CÁC CHẾ TÀI TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
1. CHẾ TÀI BUỘC THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
a. khái niệm:
Buộc thực hiện đúng hợp đồng là việc bên bị
vi phạm yêu cầu bên vi phạm thực hiện đúng hợp
đồng hoặc dùng các biện pháp khác để hợp đồng
được thực hiện và bên vi phạm phải chịu chi phí
phát sinh [K1Đ297 LTM2005]
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. Điều kiện áp dụng:
Chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng có thể được
1 bên (bên bị vi phạm) áp dụng với bất kỳ hành vi 
vi phạm hợp đồng nào của bên kia
www.themegallery.com
1. CHẾ TÀI BUỘC THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
c. cách thức áp dụng
 Chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng có thể
được áp dụng theo 2 cách thức:
 Bên bị vi phạm có thể yêu càu bên vi phạm thực hiện
đúng các thỏa thuận của hợp đồng
 Bên bị vi phạm có thể dùng các biện pháp khác để
hợp đồng được thực hiện
www.themegallery.com
1. CHẾ TÀI BUỘC THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
d. hậu quả pháp lý của việc áp dụng chế tài
với chức năng nhằm đảm bảo cho các thỏa thuận
của hợp đồng được thực hiện như các bên đã thỏa
thuận, chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng
không làm ảnh hưởng đến hiệu lực của hợp đồng
www.themegallery.com
1. CHẾ TÀI BUỘC THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
e. Quan hệ với các chế tài khác
Trong thời gian áp dụng chế tài buộc thực hiện
đúng hợp đồng, bên bị vi phạm có quyền yêu cầu bồi
thường thiệt hại và phạt vi phạm nhưng không được
áp dụng các chế tài khác [k1Đ299 LTM 2005]
Trường hợp bên vi phạm không thực hiện chế
tài buộc thực hiện đúng hợp đồng trong thời hạn mà
bên bị vi phạm ấn định, bên bị vi phạm được áp
dụng các chế tài khác để bảo vệ quyền lợi chính
đáng của mình
www.themegallery.com
1. CHẾ TÀI BUỘC THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
2. PHẠT VI PHẠM
a. khái niệm
Phạt vi phạm là việc bên bị vi phạm yêu cầu
bên vi phạm trả một khoản tiền phạt do vi phạm
hợp đồng nếu trong hợp đồng có thoả thuận [Đ300 
LTM 2005]
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. điều kiện áp dụng
Để áp dụng chế tài này đòi hỏi phải tồn tại thỏa
thuận giữa các bên về việc một bên được quyền
yêu cầu bên kia trả 1 khoản tiền phạt do vi phạm
hợp đồng
Thỏa thuận này phải tồn tại vào thời điểm bên bị vi 
phạm đưa ra yêu cầu phạt vi phạm (nó có thể tồn
tại trước hoặc sau khi vi phạm xảy ra)
www.themegallery.com
2. PHẠT VI PHẠM
Add your company slogan
LOGO
c. mức phạt vi phạm
Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc
tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên
thoả thuận trong hợp đồng, nhưng không quá 8% 
giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm trừ
trường hợp vi phạm do vô ý giám định sai
www.themegallery.com
2. PHẠT VI PHẠM
Add your company slogan
LOGO
d. quan hệ với các chế tài khác
Một bên không bị mất quyền yêu cầu bồi
thường thiệt hại đối với tổn thất do vi phạm hợp
đồng của bên kia khi đã áp dụng các chế tài khác. 
[Đ316]
www.themegallery.com
2. PHẠT VI PHẠM
Add your company slogan
LOGO
3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI
a. khái niệm
Bồi thường thiệt hại là việc bên vi phạm bồi
thường những tổn thất do hành vi vi phạm hợp
đồng gây ra cho bên bị vi phạm [Đ302 LTM 2005]
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. điều kiện áp dụng
Chế tài bồi thường thiệt hại được áp dụng khi có
đủ 3 yếu tố sau
(i) có hành vi vi phạm hợp đồng
(ii) có thiệt hại thực tế
(iii) hành vi vi phạm hợp đồng là nguyên
nhân trực tiếp gây ra thiệt hại
www.themegallery.com
3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI
Add your company slogan
LOGO
c. phạm vi bồi thường thiệt hại
Giá trị bồi thường thiệt hại bao gồm:
(i) giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị
vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra
(ii) khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm
đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi
phạm.
www.themegallery.com
3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI
Add your company slogan
LOGO
d. quan hệ với các chế tài khác
việc áp dụng chế tài bội thường thiệt hại
không làm ảnh hưởng đến hiệu lục của hợp đồng
đồng thời Một bên không bị mất quyền yêu cầu bồi
thường thiệt hại đối với tổn thất do vi phạm hợp
đồng của bên kia khi đã áp dụng các chế tài khác.
Trường hợp các bên có thỏa thuận phạt vi phạm
thì bên bị vi phạm có quyền áp dụng cả chế tài
phạt vi phạm và buộc bồi thường thiệt hại (Đ307)
www.themegallery.com
3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI
Add your company slogan
LOGO
4. TẠM NGỪNG THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
a. khái niệm
Tạm ngừng thực hiện hợp đồng là việc một
bên tạm thời không thực hiện nghĩa vụ trong hợp
đồng khi bên kia có hành vi vi phạm mà các bên đã
thoả thuận là điều kiện để tạm ngừng thực hiện
hợp đồng, hoặc có hành vi vi phạm cơ bản nghĩa
vụ hợp đồng nếu các vi phạm đó không thuộc các
trường hợp miễn trừ
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. điều kiện áp dụng
tạm ngừng thực hiện hợp đồng được áp
dụng khi có một trong các căn cứ sau:
1. Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên đã
thoả thuận là điều kiện để tạm ngừng thực hiện
hợp đồng;
2. Một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp
đồng.
www.themegallery.com
4. TẠM NGỪNG THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
c. quan hệ với các chế tài khác
Khi hợp đồng bị tạm ngừng thực hiện thì hợp đồng vẫn
còn hiệu lực do vậy không thể áp dụng đồng thời chế tài
này với chế tài đình chỉ thực hiện hợp đồng cũng như
chế tài hủy (một phần hoặc toàn bộ) hợp đồng
Theo duy định tại Đ299 không áp dụng đồng thời chế tài
buộc thực hiện đúng hợp đồng và tạm ngừng thực hiện
hợp đồng. Tuy nhiên, các bên vẫn có quyền yêu cầu bồi
thường thiệt hại cho trường hợp vi phạm này và phạt vi
phạm (nếu có thỏa thuận trước đó)
www.themegallery.com
4. TẠM NGỪNG THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
5. ĐÌNH CHỈ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
a. khái niệm:
Đình chỉ thực hiện hợp đồng là việc một bên
chấm dứt thực hiện nghĩa vụ hợp đồng thuộc một
trong các trường hợp sau đây: 
1. Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên đã
thoả thuận là điều kiện để đình chỉ hợp đồng;
2. Một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp
đồng.
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
b. điều kiện áp dụng
việc đình chỉ thực hiện hợp đồng được thực
hiện bằng cách bên bị vi phạm sẽ thông báo cho
bên vi phạm kho xảy ra 1 trong 2 trường hợp sau:
1. Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên đã
thoả thuận là điều kiện để đình chỉ hợp đồng;
2. Một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp
đồng.
[Đ310-315 LTM2005]
www.themegallery.com
5. ĐÌNH CHỈ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
c. quan hệ với các chế tài khác
Khi hợp đồng bị đình chỉ thực hiện thì hợp đồng
chấm dứt từ thời điểm một bên nhận được thông
báo đình chỉ. Các bên không phải tiếp tục thực hiện
nghĩa vụ hợp đồng. Đồng thời Bên bị vi phạm có
quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại
[Đ311 LTM 2005]
Bên cạnh đó các chế tài khác: buộc thực hiện đúng
hợp đồng, tạm ngừng thực hiện hợp đồng, hủy hợp
đồng sẽ không dược áp dụng đồng thời với chế tài
này
www.themegallery.com
5. ĐÌNH CHỈ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
Add your company slogan
LOGO
6. HỦY HỢP ĐỒNG
a. khái niệm
Hủy bỏ hợp đồng là một loại chế tài trong thương
mại bao gồm hủy bỏ một phần và hủy bỏ toàn bộ
hợp đồng có thể được bên bị vi phạm áp dụng khi
xảy ra trường hợp mà các bên đã thỏa thuận là
điều kiện để hủy bỏ hợp đồng trừ trường hợp miễn
trừ
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
6.1 HỦY BỎ MỘT PHẦN HỢP ĐỒNG
Hủy bỏ một phần hợp đồng là việc bãi bỏ thực
hiện một phần nghĩa vụ hợp đồng, các phần còn lại
trong hợp đồng vẫn còn hiệu lực. Chế tài này được áp
dụng trong các trường hợp sau:
- Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên đã thỏa
thuận là điều kiện hủy bỏ hợp đồng
- Khi 1 bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ của hợp
đồng
Khi áp dụng chế tài hủy hợp đồng thì bên bị vi phạm
có uyền yêu cầu bồi thường thiệt hại
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
6.2 HỦY TOÀN BỘ HỢP ĐỒNG
Hủy bỏ toàn bộ hợp đồng là việc bãi bỏ hoàn
toàn việc thực hiện tất cả các nghĩa vụ hợp đồng
đối với toàn bộ hợp đồng.
- Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên đã thỏa
thuận là điều kiện hủy bỏ hợp đồng đồng thời thỏa
thuận đó không giới hạn vào trường hợp hủy một
phần hợp đồng
- Khi 1 bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ của hợp
đồng
www.themegallery.com
Add your company slogan
LOGO
7. CÁC CHẾ TÀI KHÁC THEO THỎA THUẬN CỦA CÁC BÊN
 Ngoài các chế tài đã được đề cập ở trên, pháp
luật cho phép các bên được thỏa thuận các chế
tài khác phụ thuộc vào đặc thù của hợp đồng,
đối tượng hợp đồng nhưng không được trái với
các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam,
điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tập
quán thương mại quốc tế.
www.themegallery.com
LOGOwww.themegallery.com