Bài giảng Tổng quan về pháp luật cạnh tranh

1 
Tổng quan về pháp luật cạnh tranh 
MPP5-L10 
Chính sách cạnh tranh 
 Ý nghĩa của cạnh tranh => cuộc hủy diệt sáng tạo 
 Lợi ích cho người tiêu dùng 
 Phân bổ tài nguyên khan hiếm 
 Thúc đẩy công nghệ và quản trị 
 Bảo vệ và điều tiết cạnh tranh 
 Nguy cơ hạn chế cạnh tranh => chống độc quyền 
 Lạm dụng cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh 
 Độc quyền tự nhiên => điều tiết ngành 
 Pháp luật cạnh tranh: Hai lĩnh vực 
 Kiểm soát độc quyền 
 Chống cạnh tranh không lành mạnh 
2 
Ví dụ: Ngành viễn thông 
Monopoly 
Workable competition 
Oligopoly 
Mức độ cạnh tranh 
Số lượng đối thủ cạnh tranh 
Nhận Chính sách cạnh tranh ở Việt Nam 
 Khu vực kinh tế nhà nước 
 Tập đoàn nhà nước, TCT, DN có vị thế độc quyền 
 Các cơ quan chủ quản/quản lý ngành 
 Các dự án đầu tư công (cạnh tranh về nguồn lực) 
 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 
Mua bán DN trong nước 
 Chuyển giá 
 Kinh tế tư nhân 
 Tích tụ 
 Tự do cạnh tranh, cơ hội tiệm cận thị trường 
3 
Nguy cơ làm biến dạng cạnh tranh 
Cartel (Các-ten) 
Thỏa thuận hạn 
chế cạnh tranh 
(công khai/ngầm) 
 Thông đồng trong đấu thầu 
 Thỏa thuận thống nhất giá 
 Thỏa thuận phân chia thị trường 
 Hạn chế cạnh tranh khác của Hiệp hội DN 
Lạm dụng vị trí 
thống lĩnh thị 
trường 
 Ép buộc điều kiện thương mại bất hợp lý 
(Vinapco; Megastar) 
 Thao túng thị trường 
 Phân biệt đối xử 
Tập trung kinh tế 
hạn chế cạnh 
tranh 
 Thôn tính 
 Sáp nhập 
 Liên minh chiến lược 
Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh §§ 8-10 LCT, 14-21 NĐ 116 
 Cấm tuyệt đối § 8.6, 8.7, 8.8 
 Ngăn cản 
 Loại bỏ khỏi thị trường 
 Thông đồng (đấu thầu) 
 Cấm khi các bên có thị phần > 30% 
 Ấn định giá § 8.1 
 Phân chia thị trường § 8.2 
 Hạn chế số lượng § 8.3 
 Hạn chế công nghệ § 8.4 
 “Bán bia kèm lạc”, § 8.5 
 Tuy bị cấm, nhưng được miễn trừ § 10 
4 
Chế tài § 117-119 LCT, § 4 NĐ 120 
 Cảnh cáo 
 Phạt tiền tới 10% tổng doanh thu của năm trước § 10 NĐ 120 
 Thị trường sữa bột VN: 458 triệu USD => về lý thuyết có thể 
phạt tới 45.8 triệu USD 
 Vinapco: Phạt 0.05% doanh thu 2007 
 Tước quyền kinh doanh 
 Thu hồi tang vật, phương tiện 
 Khôi phục hiện trạng 
 Bồi thường thiệt hại § 6 
 Buộc chia tách DN => Vụ Vinapco: khuyến nghị tách khỏi VNA 
Điều tra tiền tố tụng Khởi xướng điều tra Quyết định 
Column2 
2011 10 2 0 
2010 10 1 2 
2009 8 0 1 
2008 4 2 0 
2007 3 1 0 
2006 5 0 0 
0 
5 
10 
15 
20 
25 
30 
35 
40 
Hình 1: Số lượng các vụ việc hạn chế cạnh tranh được Cục Quản lý Cạnh tranh điều tra và xử lý từ 2006 - 2011 
5 
STT 
Năm 
Ngành 
Các công ty tham gia tập trung kinh tế 
1 2008 Sản xuất giấy CTCP Giấy Tân Mai 
CTCP Giấy Đồng Nai 
2 2008 Công nghệ thông tin CTCP Sáng Tạo 
CT TNHH Giải Pháp NEC Việt 
3 2008 Thiết bị viễn thông CT TNHH Lucent Technologies Việt 
CT TNHH Alcatel-Lucent Việt 
4 2009 Dịch vụ khoan dầu khí Tổng CTCP Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí (PV Drilling) 
CTCP Đầu tư Khoan Dầu Khí Việt 
5 2009 Sản xuất chăn gối đệm CTCP Mirae 
CTCP Mirae Fiber 
6 2010 Sản xuất hàng tiêu dùng CT TNHH Unilever Việt 
CT TNHH Unilever Quốc tế Việt 
7 2010 Bảo hiểm nhân thọ CT BHNT Prudential 
CT BHNT AIA 
8 2010 Kinh doanh thực phẩm CTCP Kinh Đô 
CTCP Miền Bắc 
CTCP Kem Kidos 
9 2011 Dịch vụ khách sạn, du lịch và vui chơi 
giải trí; Bất động sản 
CTCP Vinpearl Đà Nẵng 
CTCP Vinpearl Hội An 
CTCP Phát triển và dịch vụ Vincharm 
10 2011 Công nghệ thông tin; Phân phối CTCP Hệ thống thông tin FPT 
CTCP Phần mềm FPT 
CTCP Thương mại FPT 
11 2011 Sản xuất, kinh doanh giấy CTCP tập đoàn Hapaco 
CTCP Hapaco Hải Âu 
CTCP Hapaco Yên Sơn 
12 2011 Dịch vụ khách sạn, du lịch và vui chơi 
giải trí; Bất động sản 
CTCP VinCom 
CTCP Vinpearl 
Các vụ tập trung kinh tế được thông báo tới Cục Cạnh tranh 
Hiệp hội lương thực: Tố tụng cạnh tranh 
 Có những dấu hiệu vi phạm LCT nào? 
 DN bị hại (Kiên Giang) đã làm gì? 
 Các thủ tục theo quy định của LCT 2004? 
 Có thể yêu cầu những gì? 
 Chuẩn bị hồ sơ gồm những gì? 
 Nộp hồ sơ cho ai? 
 Nếu không thỏa mãn, tiếp tục làm gì? 
 Trên thực tế DN đã làm như thế nào? 
 Vì sao Công ty TM-DL Kiên Giang không tiến hành 
các bước theo quy định của LCT? 
6 
Khó khăn trong chống thỏa thuận hạn chế cạnh tranh 
 Ai phát hiện => chính sách khoan hồng 
 Ai điều tra => chi phí tố tụng, nhân sự 
 Xung đột với cơ chế điều chỉnh khác, ví dụ: 
 Xăng dầu 
 Chính sách giá (điện) 
Quản lý ngành (viễn thông, hàng không) 
 Lương thực 
Quản lý các tập đoàn kinh tế NN 
 Can thiệp của chính quyền địa phương 
 Lợi ích ngành 
Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, độc quyền 
 §§ 11-15 LCT, §§ 22-33 NĐ 116 
 Vị trí thống lĩnh: DN có thị phần từ 30% thị trường liên quan hoặc 
nhóm DN có thị phần từ 50% (2 DN); 65% (3DN), 75% (4DN) 
 DN có vị trí thống lĩnh thị trường bị cấm § 13 LCT 
 Bán dưới giá thành để loại đối thủ 
 Áp đặt giá bất hợp lý 
 Hạn chế công nghệ 
 Áp đặt điều kiện bất bình đẳng 
 Buộc chấp nhận nghĩa vụ không liên quan 
 DN độc quyền bị cấm § 14 LCT 
7 
Tố tụng cạnh tranh: Vụ Vinapco, Vụ Megastar 
 3/2010: 6 DN điện ảnh khiếu nại Cty Megastar đến Cục QLCT 
 § 58; tạm ứng 100 triệu đ §59, § 64 
 12/05/2010: Cục trưởng ra QĐ điều tra sơ bộ §86-88 
 Trong thời hạn 30 ngày => điều tra chính thức hoặc đình chỉ 
 Chuyển đến HĐCT => thành lập HĐ xử lý việc cạnh tranh 
 Phiên điều trần § 98-104 
 Quyết định của HĐ xử lý việc cạnh tranh § 105-106 
 Khiếu nại tới HĐCT/ Bộ trưởng BCT § 107 
 Khởi kiện ra tòa hành chính § 115 
8 
Chống cạnh tranh không lành mạnh 
LCT 
2004 
BLDS 
TTDS 
Luật tiêu 
chuẩn 
2006 
Luật 
VSATTP 
Luật 
BVNTD 
BLHS 
LSHTT 
2006 
Định nghĩa hành vi cạnh tranh không lành mạnh 
 § 39 LCT 
 Chỉ dẫn gây nhầm lẫn 
 Xâm phạm bí mật kinh doanh 
 Ép buộc 
Gièm pha 
Gây rối 
Quảng cáo gây nhầm lẫn 
 Khuyến mại bất hợp pháp 
 Phân biệt đối xử của hiệp hội 
 Bán hàng đa cấp bất chính 
9 
Chế tài § 117 LCT 
 Cảnh cáo 
 Phạt tiền 
 Tước quyền kinh doanh 
 Tịch thu tang vật 
 Bồi thường thiệt hại 
 Truy cứu trách nhiệm hình sự 
 Quảng cáo gian dối 
 Lừa dối khách hàng 
 Làm hàng giả 
 Vi phạm SHTT 
Cơ quan chống cạnh tranh không lành mạnh 
 Quản lý thị trường 
 Cục cạnh tranh 
 Cảnh sát kinh tế 
 Cơ quan bảo hộ SHTT (Cục SHTT) 
 Cơ quan ĐKKD (tên DN) 
 Sở TM (quản lý bán hàng đa cấp) § 48 
 06 cơ quan liên quan đến ATTP, bảo vệ NTD 
 Tòa án 
10 
Cạnh tranh không lành mạnh (đến 2011: 94 vụ) 
Tiếp nhận: 247 => Điều tra: 94 => Quyết định: 83 (vụ) 
Hành vi 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tổng 
Quảng cáo 
gian 
0 0 0 5 20 33 58 
Khuyến mại 
gian 
0 0 0 2 2 - 4 
Gièm pha 0 1 0 4 1 2 8 
Chỉ dẫn gây 
nhầm 
0 1 1 0 1 - 3 
Bán hàng 
đa cấp 
0 2 10 3 4 1 20 
Gây rối KD 0 0 1 0 0 0 1 
Tổng số 0 4 12 14 28 36 94 
Tiền phạt 0 85tr 808 1 tỷ 81 tr 1 tỷ 80 tr 1 tỷ 425 4 tỷ 256 tr