Giáo trình Kết cấu động cơ - Chương 9: Hệ thống nhiên liệu động cơ - Dương Việt Dũng

uû âäüng; 
6-Voìng khêt; 7,9-Voìng chàõn dáöu; 8-Thán; 10-Vêt chçm; 11-Voìng âãûm âiãöu chènh; α-Goïc 
quay giæîa hai næía khåïp; I-Vë trê ban âáöu cuía quaí vàng; II-Vë trê quaí vàng khi tàng säú 
voìng quay âäüng cå. 
Kãút cáúu: 
Næía khåïp thuû âäüng 5 âæåüc bàõt vaìo bãö màût cän cuía âáöu træåïc truûc cam båm cao aïp nhåì 
chäút then vaì âai äúc giæî. Næía khåïp chuí âäüng 1 âæåüc âàût trãn moayå cuía khåïp thuû âäüng vaì 
coï thãø quay trãn âoï. Ràng cuía næía khåïp chuí âäüng loüt vaìo caïc raînh cuía âéa ãchtälit vaì 
khåïp näúi truûc truyãön âäüng båm, tæïc laì liãn kãút næía khåïp chuí âäüng qua caïc baïnh ràng phán 
phäúi våïi truûc khuyíu âäüng cå. 
Chuyãøn âäüng quay tæì næía khåïp chuí âäüng truyãön âãún næía khåïp thuû âäüng qua hai quaí 
vàng 4, caïc quaí vàng naìy quay trãn hai truûc 3, caïc truûc naìy âæåüc eïp vaìo næía khåïp thuû 
âäüng 5 trong màût phàóng thàóng goïc våïi truûc quay cuía bäü pháûn tæû âäüng. Chäút cuía næía khåïp 
chuí âäüng tç vaìo caïc pháön läöi trãn quaí vàng vaì bë eïp vaìo quaí vàng nhåì læûc eïp cuía hai loì xo 
2. Mäùi loì xo âæåüc âàût giæîa truûc vaì chäút vaì tç vaìo bãö màût trãn truûc vaì chäút. Læûc loì xo coï xu 
hæåïng giæî caïc quaí vàng tæûa vaìo baûc cuía næía khåïp chuí âäüng 1. Táút caí caïc cå cáúu cuía bäü 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 193
pháûn tæû âäüng âæåüc âoïng kên bàòng thán 8, thán naìy âæåüc vàûn vaìo bãö màût ngoaìi coï ren cuía 
næía khåïp thuû âäüng. 
Nguyãn lyï laìm viãûc: 
Khi bäü pháûn tæû âäüng quay dæåïi taïc duûng cuía læûc ly tám, caïc quaí vàng 4 vàng ra laìm 
cho næía khåïp thuû âäüng quay âäúi våïi khåïp chuí âäüng theo chiãöu chuyãøn âäüng cuía truûc cam 
båm, do âoï laìm tàng goïc phun såïm nhiãn liãûu. 
Khi giaím säú voìng quay truûc khuyíu, caïc quaí vàng cuûp laûi. Loì xo quay næía khåïp thuû 
âäüng cuìng våïi truûc båm vãö phêa chiãöu quay ngæåüc laûi so våïi næía khåïp chuí âäüng. Do âoï 
laìm giaím goïc phun såïm cuía nhiãn liãûu. 
5.2.BÄÜ PHÁÛN ÂIÃÖU CHÈNH GOÏC PHUN SÅÏM KIÃØU THUÍY CÅ CUÍA 
HAÎNG CAV. 
Bäü pháûn naìy âæåüc sæí duûng phäø biãún trong caïc båm räto cuía caïc haîng CAV, Roosa 
Master... 
Bäü pháûn naìy gäöm coï: thán 5, âáöu quaí taïo 1 vàûn vaìo trong voìng cam 2, piston 3, loì xo 
7 làõp trong piston 6 . 
4
3
1
2
5
6
7
Hçnh 9.54. Bäü âiãöu chènh goïc phun såïm kiãøu thuíy cå. 
1-Âáöu quaí taïo; 2-Cam; 3-Piston; 4-Voìng cam; 5-Thán bäü pháûn âiãöu chènh; 6-Piston; 
7-Loì xo. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 194
Nhiãn liãûu våïi aïp suáút tæì båm chuyãøn âi vaìo bãn trong mäüt vêt räùng, vêt naìy bàõt bäü 
pháûn âiãöu chènh tæû âäüng vaìo thán båm. Nhiãn liãûu âi vaìo thán 5 taïc duûng lãn màût phàóng 
cuía piston 6, laìm xã dëch piston vaì cam nhåì quaí taïo, læûc naìy chäúng laûi aïp læûc cuía loì xo. 
Khi aïp suáút båm âáøy tàng dáön lãn (tuìy theo säú voìng quay cuía âäüng cå) piston xã dëch 
trong xylanh, eïp loì xo vaì âáøy voìng cam vãö vë trê phun såïm nháút. Khi säú voìng quay cuía 
âäüng cå giaím, loì xo seî âáøy piston vaì voìng cam vãö vë trê phun muäün nháút. 
6. BÄÜ ÂIÃÖU CHÈNH TÄÚC ÂÄÜ. 
Nhiãûm vuû chênh cuía hãû thäúng âiãöu chènh tæû âäüng täúc âäü âäüng cå laì giæî cho säú voìng 
quay cuía âäüng cå luän luän nàòm trong mäüt giåïi haûn quy âënh. Hãû thäúng naìy gäöm hai 
pháön tæí chênh laì âäüng cå vaì bäü âiãöu täúc. 
Trong hãû thäúng âiãöu chènh tæû âäüng täúc âäü âäüng cå thç täúc âäü goïc (hoàûc säú voìng quay) 
cuía truûc khuyíu âäüng cå laì thäng säú âiãöu chènh, coìn baín thán âäüng cå laì âäúi tæåüng âiãöu 
chènh cuía hãû thäúng. 
6.1.PHÁN LOAÛI. 
Hiãûn nay coï ráút nhiãöu loaûi bäü âiãöu täúc khaïc nhau. Viãûc sæí duûng bäü âiãöu täúc loaûi naìo laì 
tuìy thuäüc vaìo loaûi âäüng cå, âàûc âiãøm cuía maïy cäng taïc vaì yãu cáöu cuía toaìn bäü thiãút bë. 
Coï thãø phán loaûi bäü âiãöu täúc dæûa vaìo nhæîng âàûc âiãøm sau: 
- Theo pháön tæí caím æïng, ngæåìi ta chia thaình bäún loaûi: âiãöu täúc cå khê, âiãöu täúc chán 
khäng, âiãöu täúc thuíy læûc vaì âiãöu täúc âiãûn tæí. 
- Theo säú chãú âäü âiãöu chènh, ngæåìi ta chia thaình: bäü âiãöu täúc mäüt chãú âäü (âiãöu täúc 
giåïi haûn hoàûc âiãöu täúc chênh xaïc), bäü âiãöu täúc hai chãú âäü vaì bäü âiãöu täúc nhiãöu chãú âäü. 
- Theo sæû liãn kãút, ngæåìi ta chia thaình: bäü âiãöu täúc træûc tiãúp vaì bäü âiãöu täúc giaïn tiãúp. 
Trong bäü âiãöu täúc træûc tiãúp thç pháön tæí caím æïng âæåüc näúi træûc tiãúp våïi cå cáúu âiãöu khiãøn 
âäüng cå (thanh ràng trong båm cao aïp). Trong bäü âiãöu täúc giaïn tiãúp thç pháön tæí caím æïng 
âiãöu khiãøn bäü khuãúch âaûi vaì bäü khuãúch âaûi âæåüc näúi våïi cå cáúu âiãöu khiãøn âäüng cå. 
- Theo tênh cháút liãn kãút cuía mäúi liãn hãû ngæåüc ngæåìi ta chia caïc bäü âiãöu täúc giaïn tiãúp 
ra thaình ba loaûi: âiãöu täúc liãn hãû ngæåüc näúi cæïng, âiãöu täúc liãn hãû ngæåüc näúi mãöm (âiãöu 
täúc hàòng täúc), vaì âiãöu täúc liãn hãû ngæåüc häùn håüp. 
- Theo säú pháön tæí caím æïng, ngæåìi ta chia thaình: âiãöu täúc mäüt xung vaì âiãöu täúc hai 
xung. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 195
- Theo phæång phaïp laìm tàng âäü chênh xaïc cuía bäü âiãöu täúc åí säú voìng quay tháúp ngæåìi 
ta chia thaình ba loaûi: âiãöu täúc duìng nhiãöu loì xo taïc duûng dáön, âiãöu täúc thay âäü nghiãng 
cuía loì xo vaì âiãöu täúc thay âäøi tyí säú truyãön cuía caïnh tay âoìn. 
Ngaìy nay, trong âäüng cå ä tä sæí duûng phäø biãún bäü âiãöu täúc cå hoüc taïc duûng træûc tiãúp 
moüi chãú âäü. Noï âån giaín vãö cáúu taûo vaì bãön chàõc trong sæí duûng. 
6.2.BÄÜ ÂIÃÖU TÄÚC LY TÁM MOÜI CHÃÚ ÂÄÜ RSV CUÍA HAÎNG BOSCH. 
Hçnh 9.55. Bäü âiãöu täúc ly tám moüi chãú âäü RSV. 
1-Giaï âåî bäü âiãöu täúc; 2-Loì xo keïo; 3-Thanh ràng âiãöu khiãøn; 4-Âoìn dáùn; 5-Bäü cán 
bàòng; 6-Âoìn xoay; 7-Âoìn âiãöu khiãøn; 8-Voí bäü âiãöu täúc; 9-Chäút khäúng chãú khäng 
taíi/dæìng; 10-Âoìn eïp; 11-Âoìn tæûa; 12-Loì xo bäü âiãöu täúc; 13-Loì xo häù tråü khäng taíi; 14-Loì 
xo âiãöu khiãøn tàng täúc; 15-Quaí vàng; 16-ÄÚng loït; 17-Âoìn báøy;18- Chäút haûn chãú âáöy taíi. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 196
Hçnh 7.2 - Så âäö cuía bäü âiãöu täúc ly tám moüi chãú âäü RSV. 
1-Piston båm cao aïp; 2-Thanh ràng âiãöu khiãøn; 3-Chäút haûn chãú täúc âäü cæûc âaûi; 4-Cáön 
âiãöu khiãøn; 5-Loì xo; 6-Khåïp baín lãö; 7-Bäü pháûn cán bàòng; 8-Truûc cam; 9-Moay å âiãöu 
chènh; 10-Quaí vàng; 11-Thanh træåüt; 12-Chäút häù tråü khäng taíi; 13-Âoìn dáùn; 14-Âoìn báøy; 
15-Loì xo âiãöu chènh; 16-Loì xo häù tråü khäng taíi; 17-Thanh eïp; 18-Loì xo âiãöu khiãøn mä 
men xoàõn; 19-Chäút haûn chãú âáöy taíi. 
Cáúu taûo: Cáúu taûo cuía bäü âiãöu täúc ly tám moüi chãú âäü RSV âæåüc thãø hiãûn trãn hçnh 
(7.1) vaì (7.2). 
Nguyãn lyï hoaût âäüng: 
ÅÍ chãú âäü khäng taíi (hçnh 9.56): Thanh ràng åí vë trê tyì vaìo chäút giåïi haûn phêa trãn. 
Nhæ váûy, loì xo âiãöu chènh háöu nhæ hoaìn toaìn tæû do vaì gáön nhæ nàòm ngang. Loì lo âiãöu 
chènh coï mäüt taïc âäüng ráút nheû åí vë trê naìy vç váûy loì xo âiãöu chènh di chuyãøn vãö phêa ngoaìi 
ngay caí åí täúc âäü ráút tháúp. Thanh træåüt vaì âoìn dáùn cuîng di chuyãøn vãö phêa bãn phaíi. Trong 
luïc âoï, truûc baín lãö cuîng di chuyãøn vãö phêa phaíi laìm cho thanh ràng di chuyãøn vãö phêa nuït 
chàûn tåïi vë trê khäng taíi. Âoìn báøy chuyãøn âäüng lãn trãn tyì vaìo loì xo häù tråü khäng taíi âãø 
häù tråü viãûc âiãöu khiãøn täúc âäü khäng taíi. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 197
Hçnh 9.56. Bäü âiãöu täúc åí chãú âäü khäng taíi. 
1-Chäút haûn chãú khäng taíi; 2-Chäút giåïi haûn tàõt maïy; 3-Loì xo bäü âiãöu täúc; 4-Âoìn báøy; 
5-Loì xo häù tråü khäng taíi; 6-Âoìn eïp; 7-Khåïp træåüt. 
Täúc âäü trung bçnh vaì tháúp: Chè mäüt sæû thay âäøi ráút nhoí cuía cáön âiãöu khiãøn cuîng âuí 
âãø thay âäøi thanh ràng âiãöu khiãøn tæì vë trê khåíi âáöu tåïi vë trê âáöy taíi. Kim phun seî phun 
mäüt læåüng nhiãn liãûu åí chãú âäü âáöy taíi tåïi xy lanh âäüng cå vaì laìm tàng täúc âäü cuía âäüng cå 
lãn. Täúc âäü cuía truûc cam tàng lãn laìm læûc ly tám cuía quaí vàng taïc âäüng lãn loì xo âiãöu 
chènh laìm thay âäøi vë trê cuía thanh âiãöu chènh, quaí vàng di chuyãøn ra ngoaìi vaì âáøy khåïp 
træåüt, âoìn dáùn, âoìn báøy vaì thanh ràng ngæåüc tråí laûi vãö phêa giaím læåüng nhiãn liãûu cung 
cáúp. Täúc âäü cuía âäüng cå khäng tàng næîa vaì giæî äøn âënh nãúu caïc âiãöu kiãûn khaïc váùn 
khäng thay âäøi. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 198
Hçnh 7.4 - Bäü âiãöu täúc åí täúc âäü trung bçnh vaì tháúp. 
ÅÍ täúc âäü cao: Vãö cå baín, nãúu cáön âiãöu khiãøn di chuyãøn vãö phêa chäút giåïi haûn täúc âäü 
cæûc âaûi thç viãûc âiãöu chènh giäúng nhæ åí trãn, chè khaïc laì luïc naìy âoìn báøy eïp hoaìn toaìn lãn 
loì xo âiãöu chènh vç luïc naìy læûc ly tám ráút låïn, vaì âáøy âoìn eïp vaìo chäút giåïi haûn âáöy taíi. 
Luïc naìy thanh ràng åí vë trê cung cáúp âáöy taíi vaì täúc âäü âäüng cå tàng lãn laìm cho quaí vàng 
tiãúp tuûc måí ra. Ngay khi âaût âæåüc täúc âäü âáöy taíi, læûc ly tám taïc âäüng lãn loì xo eïp cuía bäü 
âiãöu täúc âáøy âoìn báøy lãûch vãö phêa bãn phaíi. Khåïp træåüt, äúng dáùn vaì thanh ràng di chuyãøn 
vãö phêa chäút giåïi haûn. 
Viãûc âiãöu chènh naìy âæåüc thæûc hiãûn ngay khi cháút læåüng nhiãn liãûu phun giaím âi cho 
phuì håüp våïi âiãöu kiãûn taíi måïi. Täúc âäü cæûc âaûi âaût âæåüc khi toaìn bäü taíi âæåüc loaûi boí khoíi 
âäüng cå. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 199
Hçnh 9.57. - Bäü âiãöu täúc åí täúc âäü cao. 
Khi dæìng âäüng cå: Luïc naìy thanh ràng âæåüc chuyãøn tåïi vë trê dæìng âäüng cå bàòng 
caïch chuyãøn cáön âiãöu khiãøn vãö vë trê dæìng, pháön trãn cuía cáön âiãöu khiãøn xoay sang bãn 
phaíi cuía thanh træåüt. Sau khi kãút thuïc, thanh træåüt âæåüc traí vãö vë trê ban âáöu bàòng loì xo. 
6.3.BÄÜ ÂIÃÖU TÄÚC CHÁN KHÄNG MOÜI CHÃÚ ÂÄÜ. 
Bäü âiãöu täúc chán khäng hoaût âäüng theo quy luáût biãún thiãn cuía âäü chán khäng trong 
âæåìng äúng huït theo säú voìng quay cuía âäüng cå. Æu âiãøm chênh cuía bäü âiãöu täúc naìy laì cáúu 
taûo âån giaín, kêch thæåïc nhoí, læûc âãø âiãöu khiãøn chãú âäü täúc âäü cuía âäüng cå tæång âäúi nhoí 
vaì khäng coï caïc chi tiãút maìi moìn v . v.... Ngæåìi ta thæåìng làõp bäü âiãöu täúc chán khäng trãn 
caïc âäüng cå váûn taíi cao täúc hoaût âäüng trong mäüt phaûm vi tæång âäúi räüng, vç trong suäút 
phaûm vi täúc âäü áúy bäü âiãöu täúc chán khäng coï thãø dãù daìng âaím baío âäü khäng âäöng âãöu 
nhæ nhau, trong khi âoï våïi bäü âiãöu täúc cå khê thç ráút khoï thæûc hiãûn. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 200
Hçnh 9.58. Så âäö bäü âiãöu täúc chán khäng moüi chãú âäü. 
1-Báöu loüc khäng khê; 2-Cáön âiãöu khiãøn täúc âäü; 3-Hoüng; 4-Bæåïm gioï; 5-Âæåìng äúng huït; 6-
Nuït keïo; 7-Thanh ràng båm cao aïp; 8-Läù thäng våïi khê tråìi; 9-Ngàn bãn phaíi cuía bäü âiãöu 
täúc; 10-Loì xo bäü âiãöu täúc; 11-Loì xo; 12-Chäút tæûa; 13-Vêt âiãöu chènh; 14-Ngàn bãn traïi 
cuía bäü âiãöu täúc; 15-Maìng moíng; 16-ÄÚng näúi. 
Trãn hçnh (9.58) giåïi thiãûu så âäö bäü âiãöu täúc chán khäng moüi chãú âäü. Trong äúng huït 5 
cuía âäüng cå coï âàût hoüng 3. Trong hoüng coï bæåïm gioï 4, vë trê cuía bæåïm gioï do tay âoìn 2 
âiãöu khiãøn. Khi âäüng cå hoaût âäüng, khäng khê âi qua bçnh loüc 1 vaì hoüng 3 âi vaìo âæåìng 
äúng huït 5. 
Maìng 15 chia thán bäü âiãöu täúc laìm hai ngàn: ngàn traïi 14 vaì ngàn phaíi 9. Ngàn traïi 
14 àn thäng våïi hoüng 3 nhåì âæåìng äúng 16, coìn ngàn phaíi thäng våïi khê tråìi qua läù 8. 
Maìng 15 væìa laìm màût tæûa cuía loì xo 14 vaì væìa âæåüc näúi våïi thanh ràng 7 cuía båm cao aïp. 
Khi bæåïm gioï nàòm åí mäüt vë trê nháút âënh, nãúu thay âäøi säú voìng quay cuía âäüng cå thç täúc 
âäü khäng khê âi qua hoüng seî thay âäøi theo vaì do âoï laìm thay âäøi âäü chán khäng åí hoüng. 
Caìng tàng säú voìng quay cuía âäüng cå thç âäü chán khäng trong ngàn 14 caìng låïn laìm cho 
maìng 15 caìng eïp loì xo 10 keïo thanh ràng båm cao aïp sang bãn traïi vãö phêa giaím læåüng 
nhiãn liãûu cung cáúp. Nãúu giaím säú voìng quay cuía âäüng cå thç âäü chán khäng seî giaím theo 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 201
vaì loì xo 10 seî âáøy maìng 15 vaì thanh ràng båm cao aïp sang bãn phaíi vãö phêa tàng læåüng 
nhiãn liãûu cung cáúp. 
Mäùi vë trê bæåïm gioï do tay âoìn 2 âiãöu khiãøn seî tæång æïng våïi mäüt chãú âäü täúc âäüng 
cuía âäüng cå. Caìng måí räüng bæåïm gioï thç täúc âäü cuía âäüng cå caìng låïn. 
Loì xo 11 coï taïc duûng laìm tàng âäü äøn âënh cuía bäü âiãöu täúc khi âäüng cå chaûy cháûm åí 
chãú âäü khäng taíi hoàûc êt taíi. Vêt 13 duìng âãø âiãöu chènh âäü càng cuía loì xo 11. Trong quaï 
trçnh thanh ràng båm cao aïp di chuyãøn vãö phêa giaím læåüng nhiãn liãûu cung cáúp, khi tåïi vë 
trê naìo âoï thanh ràng seî tyì lãn chäút tæûa 12, qua âoï eïp loì xo 11. Nãúu di chuyãøn vãö phêa 
tàng læåüng nhiãn liãûu cung cáúp thanh ràng cuîng seî tyì lãn chäút haûn chãú læåüng nhiãn liãûu 
låïn nháút. Nuït keïo 6 duìng âãø càõt nhiãn liãûu khi tàõt âäüng cå. Khi keïo nuït 6, thanh ràng seî 
eïp caïc loì xo 10 vaì 11 chuyãøn vãö vë trê càõt nhiãn liãûu. 
Nhæåüc âiãøm chênh cuía bäü âiãöu täúc chán khäng laì phaíi làõp hoüng vaì bæåïm gioï trãn 
âæåìng äúng naûp, do âoï âaî laìm giaím båït 20 ÷ 30% tiãút diãûn læu thäng cuía âæåìng äúng naûp, 
laìm giaím hãû säú naûp vaì do âoï laìm giaím cäng suáút cuía âäüng cå. 
6.4.BÄÜ ÂIÃÖU TÄÚC THUÍY LÆÛC VAÌ THUÍY LÆÛC CÅ KHÊ MOÜI CHÃÚ ÂÄÜ. 
Háöu hãút caïc bäü âiãöu täúc thuíy læûc âãöu sæí duûng aïp suáút phêa sau båm chuyãøn nhiãn liãûu 
âãø âiãöu chènh säú voìng quay cuía âäüng cå. 
Hçnh 9.59. Så âäö bäü âiãöu täúc thuíy læûc. 
1-ÄÚng huït; 2-Båm baïnh ràng; 3-Van tiãút læu; 4-ÄÚng dáùn; 5-Cáön âiãöu khiãøn täúc âäü âäüng 
cå; 6-ÄÚng dáùn nhiãn liãûu tåïi båm cao aïp; 7-Xy lanh; 8-Piston; 9-Loì xo âiãöu täúc; 10-
Thanh keïo; 11-Thanh ràng båm cao aïp; 12-Báöu loüc nhiãn liãûu; 13-Thuìng chæïa nhiãn liãûu; 
14-Van traìn. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 202
Bäü âiãöu täúc thuíy læûc coï cáúu taûo nhæ sau: båm chuyãøn nhiãn liãûu 2 do truûc cam cuía 
båm cao aïp dáùn âäüng, huït nhiãn liãûu tæì thuìng chæïa 13 vaì båm tåïi van tiãút læu 3. Tiãút diãûn 
læu thäng cuía van tiãút læu 3 coï thãø thay âäøi nhåì cáön âiãöu khiãøn 5. AÏp suáút nhiãn liãûu trãn 
âæåìng äúng 4 phuû thuäüc vaìo säú voìng quay cuía âäüng cå vaì tiãút diãûn læu thäng cuía van tiãút 
læu 3, aïp suáút naìy cuîng quyãút âënh vë trê cuía thanh ràng båm cao aïp vç piston 8 âæåüc gàõn 
chàût våïi thanh ràng. Vë trê cuía van tiãút læu seî quyãút âënh chãú âäü täúc âäü cuía âäüng cå, caìng 
måí räüng van tiãút læu thç täúc âäü cuía âäüng cå caìng cao. 
Æu âiãøm chênh cuía bäü âiãöu täúc thuíy læûc laì cáúu taûo âån giaín, kêch thæåïc nhoí, caïc chi 
tiãút váûn âäüng âãöu âæåüc bäi trån nãn êt moìn. Tuy nhiãn noï coï hai nhæåüc âiãøm chênh sau 
âáy: 
- Hãû säú læu læåüng taûi van tiãút læu phuû thuäüc vaìo âäü nhåït cuía nhiãn liãûu, maì âäü nhåït 
cuía nhiãn liãûu laûi thay âäøi theo nhiãût âäü, vç váûy nãúu traûng thaïi nhiãût cuía âäüng cå thay âäøi 
seî laìm thay âäøi chãú âäü täúc âäü cuía âäüng cå vaì do âoï laìm säú voìng quay âiãöu chènh låïn nháút 
cuía âäüng cå khäng äøn âënh. 
- Nãúu nhiãn liãûu trong thuìng chæïa bë hãút hoàûc bë tàõc âæåìng äúng tæì thuìng chæïa tåïi båm 
chuyãøn nhiãn liãûu thç säú voìng quay cuía âäüng cå seî tàng voüt lãn vaì âäüng cå coï thãø tiãúp tuûc 
sæí duûng nhiãn liãûu dæû træî trong báöu loüc âãø hoaût âäüng thãm mäüt thåìi gian næîa. 
Hai nhæåüc âiãøm trãn coï thãø âæåüc khàõc phuûc trong bäü âiãöu täúc liãn håüp thuíy læûc cå khê 
âæåüc trçnh baìy trãn hçnh sau: 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 203
Hçnh 9.60. Bäü âiãöu täúc thuíy læûc cå khê. 
1-Caïn piston; 2,3-Loì xo; 4-Thán bäü âiãöu täúc; 5-Con âäüi; 6-Piston; 7,10,20-Âæåìng 
äúng; 8-Van tiãút læu; 9-Cáön âiãöu khiãøn; 11-Loì xo; 12-Van træåüt; 13-ÄØ bi; 14-Âéa phàóng; 
15-Quaí vàng daûng viãn bi; 16-Âéa cän; 17-Van traìn; 18-Båm chuyãøn nhiãn liãûu baïnh 
ràng; 19-Âéa xeí raînh; 21-Läù thäng; 23-Xy lanh. 
ÅÍ moüi chãú âäü, chè træì täúc âäü låïn nháút, bäü âiãöu täúc laìm viãûc tæång tæû nhæ bäü âiãöu täúc 
thuíy læûc. Båm chuyãøn nhiãn liãûu baïnh ràng cung cáúp nhiãn liãûu theo âæåìng äúng 20 vaì 22 
vaìo xy lanh 23 cuía bäü âiãöu täúc, bãn trong xy lanh làõp piston, màût dæåïi cuía piston chëu taïc 
duûng cuía aïp suáút nhiãn liãûu, coìn màût trãn laì màût tæûa cuía loì xo 2. 
Tæì xy lanh 23, nhiãn liãûu âi qua läù 21 cuía van træåüt, qua van tiãút læu 8 vaìo âæåìng äúng 
10 räöi tåïi âæåìng B âi qua báöu loüc nhiãn liãûu vaìo båm cao aïp. Tiãút diãûn læu thäng cuía van 
tiãút læu phuû thuäüc vaìo vë trê cuía tay âoìn 9. Trãn âæåìng nhiãn liãûu coìn coï van traìn 17 duìng 
âãø äøn âënh aïp suáút nhiãn liãûu trãn âæåìng äúng dáùn tåïi båm cao aïp. Caìng tàng tiãút diãûn læu 
thäng cuía van tiãút læu thç täúc âäü cuía âäüng cå caìng tàng, tåïi luïc bi 15 cuía bäü âiãöu täúc âáøy 
van træåüt âi lãn, taûo ra tiãút læu taûi gåì trãn cuía van træåüt thç aïp suáút nhiãn liãûu trong xy lanh 
23 tàng, âáøy piston 6 âi lãn, chuyãøn thanh ràng båm cao aïp vãö phêa giaím nhiãn liãûu. Tæì 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 204
luïc âoï tråí âi, nãúu tiãúp tuûc måí räüng van tiãút læu cuîng khäng gáy aính hæåíng gç tåïi chãú âäü 
hoaût âäüng cuía âäüng cå. 
Nhæ váûy, pháön âiãöu täúc cå khê chè coï taïc duûng khi âäüng cå hoaût âäüng åí täúc âäü låïn 
nháút, luïc áúy nàng læåüng cuía quaí vàng cuîng låïn nháút, chênh vç váûy maì khäúi læåüng vaì kêch 
thæåïc cuía noï tæång âäúi nhoí vaì cáúu taûo tæång âäúi âån giaín. 
Nãúu càõt nhiãn liãûu tåïi båm chuyãøn nhiãn liãûu baïnh ràng thç do taïc duûng cuía læûc loì xo 
2, piston 6 seî bë âáøy xuäúng (vãö phêa tàng nhiãn liãûu), luïc âoï säú voìng quay cuía âäüng cå seî 
tàng lãn cho âãún khi læûc ly tám cuía quaí vàng khàõc phuûc håüp læûc cuía loì xo 11 vaì 3, âáøy 
van træåüt âi lãn khiãún gåì trãn cuía van træåüt tyì vaìo vaì âáøy con âäüi 5 âi lãn laìm cho thanh 
ràng båm cao aïp chuyãøn vãö phêa giaím nhiãn liãûu cung cáúp giæî cho âäüng cå khäng væåüt 
quaï säú voìng quay quy âënh. Tuy nhiãn täúc âäü cuía âäüng cå luïc âoï váùn låïn hån bçnh thæåìng 
vç pháön âiãöu täúc cå khê phaíi khàõc phuûc thãm læûc loì xo 3. Nhæng loì xo naìy ráút yãúu nãn sæû 
khaïc biãût âoï khäng âaïng kãø. 
Muäún traïnh aính hæåíng cuía nhiãût âäü nhiãn liãûu tåïi quaï trçnh laìm viãûc cuía bäü âiãöu täúc 
thuíy læûc cå khê, ngæåìi ta âaî thay van tiãút læu bàòng mäüt van træåüt ly tám. Trãn hçnh (9.61) 
giåïi thiãûu bäü âiãöu täúc thuíy læûc coï van træåüt ly tám. Bäü âiãöu täúc naìy âæåüc sæí duûng trong 
båm cao aïp phán phäúi âiãöu chènh læåüng nhiãn liãûu cung cáúp cho chu trçnh bàòng caïch tiãút 
læu trãn cæía huït. 
Hçnh 9.61. Bäü âiãöu täúc thuíy læûc coï van træåüt ly tám. 
A-Khäng gian trong cuía rä to; B-Âæåìng nhiãn liãûu ra; C-Âæåìng nhiãn liãûu vaìo; D-
Âæåìng nhiãn liãûu; 1-Räto; 2-Van træåüt ly tám; 3-Loì xo; 4-Båm chuyãøn nhiãn liãûu; 5-Van 
traìn; 6-Xy lanh bäü âiãöu täúc; 7-Van; 8-Chäút keïo; 9-Piston; 10-Loì xo; 11-Båm cao aïp; 12-
Tay âoìn âiãöu khiãøn. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 205
Nãúu tàng säú voìng quay cuía truûc khuyíu seî laìm tàng säú voìng quay cuía båm chuyãøn 
nhiãn liãûu 4, do âoï laìm tàng aïp suáút nhiãn liãûu trãn âæåìng äúng C, màût khaïc van træåüt ly 
tám 2 cuîng chaûy xa tám quay laìm tàng aïp suáút nhiãn liãûu vaìo khäng gian A vaì trong 
trong xy lanh cäng taïc 6 cuía bäü âiãöu täúc. Do aïp suáút nhiãn liãûu tàng nãn piston 9 bë âáøy 
sang bãn phaíi eïp loì xo 10 vaì laìm xoay van 7 vãö phêa giaím nhiãn liãûu cung cáúp. Coï thãø 
duìng cáön âiãöu khiãøn 12 âãø thay âäøi biãún daûng cam ban âáöu cuía loì xo 10. Khi âäü nhåït cuía 
nhiãn liãûu thay âäøi, van træåüt ly tám 2 coï thãø tæû âäüng thay âäøi tiãút diãûn âæåìng B vaì âæåìng 
C sao cho aïp suáút nhiãn liãûu trong khäng gian A chè phuû thuäüc vaìo säú voìng quay cuía 
âäüng cå. 
KÃÚT CÁÚU ÂÄÜNG CÅ Dæång Viãût Duîng 
 206