Giáo trình Phay bào rãnh cắt đứt

ông thép và gang, còn dao răng lớn dùng để gia công các hợp kim nhôm, magiê và các hợp 
kim nhẹ khác. Dao phay cắt đứt răng nhỏ được chế tạo với đường kính D = 32 250mm, 
chiều rộng B = 0,2 5mm, số răng z = 32 80, dao phay răng lớn D = 50 250mm, B = 1 
5mm và z = 14 40. Khi cắt những chi tiết có đường kính lớn người ta dùng cưa (do các 
phần hình quạt có răng ghép vào). Loại cưa này có đường kính D = 275 2000, chiều rộng 
B = 5 14,5mm, đường kính lỗ d = 32 240mm và số phần ghép 14 44. Vật liệu các phần 
 28 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
ghép hình quạt có răng là thép gió, còn vật liệu thân dao (đĩa) là thép 50 hoặc 65. Các nhóm 
răng được gắn trên đĩa bằng ba, hoặc bốn đinh tán. 
Dao phay rãnh răng nhỏ và trung bình dùng để cắt những rãnh nông và những rãnh 
then hoa nông ở đầu đinh vít hoặc ở mũ ốc lồi. Còn dao phay rãnh răng lớn dùng để gia 
công các rãnh và rãnh then hoa sâu. 
Để giảm ma sát trong quá trình cắt gọt, dao phay cắt đứt và dao phay rãnh được chế 
tạo có các góc giảm ma sát , còn dao phay cắt đứt . Để giảm nhẹ 
điều kiện làm việc và tăng tuổi bền của dao, trên các răng người ta làm những lưỡi cắt 
chuyển tiếp. Lưỡi cắt chuyển tiếp có 3 loại: đối với các loại dao phay được chế tạo theo hệ 
tập trung thì lưỡi cắt có hình dạng I và có tác dụng phân chia phoi theo chiều rộng. 
Dao phay cắt đứt và dao phay rãnh có đường kính D = 32 250mm được kẹp trên 
trục gá với đường kính d = 8, 10, 13, 16, 22, 27 và 32mm. 
Dao phay rãnh liền bằng hợp kim cứng. Loại dao này dùng để phay rãnh ở các chi tiết 
thép không rỉ, thép hợp kim, vật liệu chịu lửa và vật liệu khó gia công khác. Chúng được 
chế tạo theo các ngành với đường kính từ 7 đến 60mm và chiều dày từ 0,5 đến 3,5mm bằng 
các hợp kim cứng khác nhau. Sử dụng dao phay hợp kim cứng cho phép tăng năng suất lao 
động lên rất cao (nhờ tăng tốc độ cắt và độ bền lên gấp 10 - 20 lần). Chất lượng (độ bóng) 
bề mặt gia công cũng được tăng lên hai cấp. 
Hình: Cắt đứt bằng dao phay đĩa 
Cắt phôi thành từng đoạn. Ví dụ: cần phải cắt thép góc có chiều dài 315 mm thành 5 
đo 
Chọn loại và kích thước dao phay. đường kính dao phay cắt đứt cần chọn càng nhỏ 
càng tốt, bởi vì độ cứng càng nhỏ thì độ cứng càng vững và khả năng chống rung động càng 
cao. Vì vậy khi cắt chi tiết bằng dao phay có đường kính nhỏ có thể sử dụng lượng chạy dao 
răng lớn và chất lượng bề mặt gia công tốt hơn là khi cắt chi tiết băng dao phay có đường 
kính lớn. Tuổi bền của dao có đường kính lớn thấp hơn, còn giá thành của nó cao hơn so 
với dao có đường kính nhỏ. Đường kính tối ưu của dao phay cắt đứt cũng giống như dao 
phay đĩa có thể xác định theo công thức (5). 
 29 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
Khi kẹp chi tiết gia công và dao phải đặc biệt chú ý tới độ cứng vững khi kẹp chặt. 
Hãy gá và kẹp chi tiết trong êtô máy (hình 30.16). Bàn máy cùng chi tiết càng đưa vào gần 
thân máy càng tốt. Dao phay không được chạm vào êtô và càng gần trục chính càng tốt còn 
quai treo thì sát vào vai để tăng độ cứng vững của dao. Để dao không hất chi tiết ra khỏi êtô 
mà áp sát nó vào êtô người ta dùng sơ đồ phay thuận. Song, trong mỗi ghép trục vít mũ ốc 
của hành trình dọc của bàn máy phải không có khe hở. 
Cắt đứt và phân chia vật liệu tấm mỏng. Để tiến hành công việc này, tốt hơn hết là 
dùng phương pháp phay thuận, bởi vì lực cắt trong trường hợp này luôn luôn ép chi tiết chặt 
xuống bàn. Tuy vậy, như trên đã nói, phương pháp phay thuận chỉ có thể dùng khi không có 
khe hở trong cơ cấu chạy dao dọc của bàn máy. Nếu chi tiết kẹp trực tiếp trên bàn máy mà 
không có miếng đệm thì dao phải được gá đối diện với rãnh hình chữ T trên bàn máy (để 
dao khỏi cắt vào bàn máy). 
2.1. Gá lắp, điều chỉnh êtô 
Gá ê tô đảm bảo ma động và má tĩnh phải song song với bàn máy và kiểm tra bằng đồng hồ 
so 
Trình tự thực hiện: 
B1 Vệ sinh bàn máy, rãnh chữ T sạch sẽ 
B2 Gá ê tô và siết sơ bộ với lực kẹp vừa phải và rà cho 2 má ê tô song song với bàn máy 
B3 Siết chặt bu lông đảm bảo không bị xê dịch trong quá trình gia công 
2.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 
 Trong quá trình bào mặt bậc người ta thường sử dụng các dụng cụ gá phù hợp với kích 
thước của vật gia công, mặt khác còn phụ thuộc vào tính chất, độ chính xác, độ nhám của 
chi tiết. 
 Các loại đồ gá thường dùng để kẹp chặt và định vị chi tiết gồm: Các loại vấu kẹp, phiến 
gá, mỏ kẹp... Trong quá trình thực hành người ta thường sử dụng các loại êtô vạn năng bởi 
các loại êtô này thường được sử dụng dễ dàng và thường có mặt ở các phân xưởng thực 
hành của học sinh. 
Trình tự thực hiện: 
B1 Vệ sinh sạch 2 má kẹp, mặt phẳng ê tô 
B2 Kẹp sơ bộ chi tiết và rà kiểm tra phôi đảm bảo song song giữa các bề mặt 
B3 Dùng tay quay siệt chặt đảm bảo phôi không bị xê dịch trong quá trình gia công 
 30 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
Hình. Rà gá bằng đồng hồ so 
2.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 
Trong các phương pháp gia công bào mặt bậc, chúng ta thường sử dụng dao bào xén trái và 
dao bào xén phải. Dao bào xén thường có góc cắt φ = 70 ÷ 80 0. Dao bào tinh có góc mũi 
dao có r = 0,1 ÷ 0,5mm. Dao bào được gá lên giá bắt dao. Tâm của dao luôn luôn vuông 
góc với mặt phẳng ngang để tránh hiện tượng trong quá trình bào dao bị xô lệch. 
Trình tự thực hiện: 
B1 Nới lỏng bu lông hãm trục chính 
B2 Nới lỏng bu lông hãm giá đỡ, tháo giá đỡ ra khỏi truch chính 
B3 Tháo bu lông hãm khỏi trục chính, lắp các bạc chặn và dao phù hợp với kích thước gia 
công 
B4 Lắp giá đỡ, siết chặc bu lông chắc chắn 
B5 Siết chặc bu lông hãm trục chính 
 31 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
2.4. Điều chỉnh máy. 
Điều chỉnh máy để đạt kích thước: 
Điều chỉnh vị trí dao đạt kích thước B bằng 
cách theo vạch dấu; bằng phương pháp rà chạm 
dao; hay bằng phương pháp cắt thử. 
Đo và điều chỉnh để đạt chiều sâu cắt (t) của 
bậc. 
Cắt dần từng lớp mỏng 1÷2mm, lát cắt tinh 
khoảng 0,5mm. 
2.5. Cắt thử và đo. 
Cho dao cắt mỏng trên bề mặt chi tiết, dừng máy 
kiểm tra kích thước nếu đặt yêu cầu thì tiếp tục cắt đứt 
2.6. Tiến hành gia công. 
Dao phay cắt đứt và dao phay rãnh có đường kính D = 32 250mm được kẹp trên 
trục gá với đường kính d = 8, 10, 13, 16, 22, 27 và 32mm. 
Cắt phôi thành từng đoạn. Ví dụ: cần phải cắt thép góc có chiều dài 315 mm thành 5 
đoạn bằng nhau với kích thước mỗi đoạn là 60 1,0mm. 
Chọn loại và kích thước dao phay. đường kính dao phay cắt đứt cần chọn càng nhỏ 
càng tốt, bởi vì độ cứng càng nhỏ thì độ cứng càng vững và khả năng chống rung động càng 
cao. Vì vậy khi cắt chi tiết bằng dao phay có đường kính nhỏ có thể sử dụng lượng chạy dao 
răng lớn và chất lượng bề mặt gia công tốt hơn là khi cắt chi tiết băng dao phay có đường 
kính lớn. Tuổi bền của dao có đường kính lớn thấp hơn, còn giá thành của nó cao hơn so 
1 2 
3 4 
 32 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
với dao có đường kính nhỏ. Đường kính tối ưu của dao phay cắt đứt cũng giống như dao 
phay đĩa có thể xác định theo công thức (5). 
Khi kẹp chi tiết gia công và dao phải đặc biệt chú ý tới độ cứng vững khi kẹp chặt. 
Hãy gá và kẹp chi tiết trong êtô máy (hình 30.16). Bàn máy cùng chi tiết càng đưa vào gần 
thân máy càng tốt. Dao phay không được chạm vào êtô và càng gần trục chính càng tốt còn 
quai treo thì sát vào vai để tăng độ cứng vững của dao. Để dao không hất chi tiết ra khỏi êtô 
mà áp sát nó vào êtô người ta dùng sơ đồ phay thuận. Song, trong mỗi ghép trục vít mũ ốc 
của hành trình dọc của bàn máy phải không có khe hở. 
Cắt đứt và phân chia vật liệu tấm mỏng. Để tiến hành công việc này, tốt hơn hết là 
dùng phương pháp phay thuận, bởi vì lực cắt trong trường hợp này luôn luôn ép chi tiết chặt 
xuống bàn. Tuy vậy, như trên đã nói, phương pháp phay thuận chỉ có thể dùng khi không có 
khe hở trong cơ cấu chạy dao dọc của bàn máy. Nếu chi tiết kẹp trực tiếp trên bàn máy mà 
không có miếng đệm thì dao phải được gá đối diện với rãnh hình chữ T trên bàn máy (để 
dao khỏi cắt vào bàn máy). 
3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 
Sai số về kích thước 
Nguyên nhân 
- Sai số khi dịch chuyển bàn máy 
- Hiệu chỉnh chiều sâu cắt sai 
- Chon dao không đúng chiều rộng đối với dao phay cắt và đường kính đối với dao phay 
ngón 
- Do độ đảo của dao quá lớn 
Sai số về vị trí tương quan 
Nguyên nhân 
- Gá dao không đúng vị trí đối với trục. 
- Sai số lắp đặt chi tiết trong đồ gá, trong êtô hoặc trong bàn máy 
- Chi tiết không vững, phoi rơi vào bề mặt định vị của đồ gá (làm chi tiết kênh lên) và do 
công xôn và sống trượt ngang kẹp không đủ độ cứng vững. 
Sự rung động quá lớn trong khi phay 
Sai số về hình dạng của bề mặt gia công 
Nguyên nhân 
 33 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
- Chọn dao không không đúng hoặc mài dao định hình không chính xác (góc trước bị thay 
đổi) 
- Gá dao không chính xác Gá kẹp chi tiết không chính xác, không cứng vững 
Độ nhám bề mặt chưa đạt 
 Nguyên nhân 
- Dao bị mòn, các góc của dao không đúng. 
- Chế độ cắt không hợp lý 
- Hệ thống công nghệ kém cứng vững 
4. Kiểm tra sản phẩm. 
Dùng thước cặp, thước lá kiểm tra kích thước chiều dài 
5. Vệ sinh công nghiệp. 
Bài 4. BÀO RÃNH 
 Thời gian: 10 giờ 
Mục tiêu: 
- Trình bày được yêu cầu kỹ thuật khi bào rãnh. 
- Vận hành thành thạo máy bào để bào rãnh đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính 
xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn 
cho người và máy. 
- Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. 
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo 
trong học tập. 
1. Yêu cầu kỹ thuật khi bào rãnh 
1. Đúng kích thước: Kích thước thực tế với kích thước được kích thước trên bản vẽ 
2. Sai lệch hình dạng hình học của rãnh. 
3. Sai lệch về vị trí tương quan giữa các rãnh: độ không song song giữa mặt phẳng 
đáy với mặt trên, độ không vuông góc giữa các rãnh kế tiếp, độ không đối xứng, độ không 
sai lệch giữa các rãnh, độ đồng đều của rãnh. 
4. Độ nhám. 
2. Phương pháp gia công 
2.1. Gá lắp, điều chỉnh êtô 
 Lắp ê tô lên bàn máy 
- Bước 1: Lau sạch bề mặt bàn máy, bề mặt đáy Êtô 
- Bước 2: Gá êtô lên bàn máy: Đặt đúng then định vị vào rãnh chữ T. 
- Bước 3: Gá bu lông vào rãnh chữ T bàn máy và êtô 
- Bước 4: Rà má tĩnh êtô song song với phương chạy dao của bàn máy: Dùng đồng hồ so để 
rà, khi rà cần siết nhẹ bu lông kẹp rồi dùng búa cao su để gõ điều chỉnh. 
 34 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
2.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 
Trong quá trình bào rãnh người ta thường sử dụng các dụng cụ gá phù hợp với kích thước 
của vật gia công, mặt khác người ta còn phụ thuộc vào tính chất, độ chính xác, độ nhám của 
chi tiết. Các loại đồ gá thường dùng để kẹp chặt và định vị chi tiết gồm: Các loại vấu kẹp, 
phiến gá, mỏ kẹp... Trong quá trình thực hành người ta thường sử dụng các loại êtô vạn 
năng bởi các loại êtô này thường được sử dụng dễ dàng và thường có mặt ở các phân xưởng 
thực hành của học sinh. Trong công việc bào rãnh suốt trên trục tròn, nguời ta có thể xác 
định có bao nhiêu rãnh để tìm phương pháp xác định vị trí cắt. Để thực hiện các công việc 
đó ngoài các yếu tố cơ bản về về kích thước của rãnh, ta còn chú trọng đến các rãnh có vị trí 
tương quan như thế nào để chọn dụng cụ gá phù hợp và có độ chính xác cao nhất. 
Hình 28.4: loại một rãnh, loại 4 rãnh đối xứng 
Khi bào mặt phẳng ngang ta phải chọn chuẩn gá cho phù hợp có thể sử dụng chuẩn thô khi 
các mặt phẳng chưa được gia công và chọn chuẩn tinh cho phôi đã có các mặt đã được gia 
công. Khi chọn được mặt chuẩn thô hoặc tinh thì mặt chuẩn đó được gá vào hàm êtô cố 
định. Các mặt phẳng tiếp theo được gá ở mặt hàm di động được gá thêm lõi sắt tròn nhằm 
mục đích tăng độ tiếp xúc bề mặt so với hàm cố định. Mặt đáy của phôi phải cao hơn hàm 
êtô từ 5  10mm. Trong các trường hợp vật cắt có kích thước mỏng và có độ cứng vững 
thấp, nhất thiết phải được kẹp phôi bằng vấu kẹp. Mặt phẳng đáy tỳ sát vào bàn máy. Trong 
các trường hợp có các vị trí rãnh như hình 28.3. Ta phải sử dụng các dụng cụ gá có các 
khối V. 
2.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 
Trong trường hợp bào, xọc rãnh suốt ta nên sử dụng dao bào cắt có kích thước chiều rộng lưỡi luôn 
nhỏ hơn chiều rộng rãnh đối với các trường hợp rãnh lớn hơn 8mm. Dao bào được gá lên giá bắt 
dao. Tâm của dao luôn luôn vuông góc với mặt phẳng ngang để tránh hiện tượng trong quá trình 
bào, dao bị xô lệch. Đối với các loại rãnh có hình dạng khác thì việc lựa chọn các dạng dao, có hình 
dạng và kích thước phù hợp với kích thước và hình dạng của rãnh gia công. 
2.4. Điều chỉnh máy. 
 35 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
Việc điều chỉnh khoảng chạy cho chính xác trong trường hợp này là rất cần thiết và mang 
tính chính xác cao. Việc ảnh hưởng đến chất lượng công việc và các điều kiện kỹ thuật của 
rãnh. Đối với dạng rãnh có một đầu kín và một đầu hở, thì việc xác định khoảng chạy điểm 
cuối là rất quan trọng. Vì vậy trước khi gia công, chúng ta phải sử dụng hệ thống tay quay 
bằng tay của đầu dao dịch chuyển nhiều lần, sao cho khoảng chạy luôn được cố định thì 
mới cho máy chạy bằng động cơ điện. Hình 28.6. minh họa cho việc điều chỉnh khoảng 
chạy đó. 
Đối với vật gia công trên máy bào ngang việc điều chỉnh máy được chia ra hai bước: 
Một là xác định khoảng chạy đầu bào được xác định theo công thức: 
 L hành trình = chiều dài phôi + 3.5 chiều rộng của cán dao. Hai là điều chỉnh đầu bào ra 
vào cho phù hợp với khoảng chạy dao nghĩa là: Phần trong của dao sẽ là 2 chiều rộng dao, 
phần ngoài của dao sẽ bằng 1.5 chiều rộng của cán dao. Tốc độ của đầu bào được xác định 
theo bảng tốc độ đầu bào tương ứng với chiều dài của vật gia công. Nhưng trong trường 
hợp bào rãnh vuông, ta thường chủ động lựa chọn các tốc độ min cho phép (tức là chọn tốc 
độ chậm hơn so với bào mặt phẳng) 
2.5. Cắt thử và đo. 
Cho dao cắt một đường mờ trên bề mặt chi tiết, dừng kiểm tra đo thử nếnđạt kích thước 
theo bản vẽ thì tiếp tục gia công 
2.6. Tiến hành gia công. 
Để gia công rãnh vuông suốt (bước thứ nhất), các bước được thực hiện giống hoàn 
toàn với các bước thực hiện bào rãnh suốt mà bài học trên áp dụng. Đầu tiên ta phải xác 
định vị trí rãnh đặt dao đúng với tâm của rãnh nếu kích thước của rãnh nhỏ (hẹp). Cho dao 
tiếp xúc với phôi, tiến hành bào từng lớp một đúng vào vị trí đã lấy dấu. Sau đó dịch chuyển 
bàn máy theo phương ngang để dao cắt hết chiều rộng rãnh, chiều sâu cắt bằng chiều cao 
rãnh. Khi bào tùy theo tính chất vật liệu, độ chính xác của chi tiết, độ phức tạp mà ta phải 
chọn các chế độ cắt cho hợp lý. Đọc bản vẽ phải xác định được số lần gá, số lần cắt, phương 
pháp kiểm tra theo yêu cầu kỹ thuật. Đối với phương pháp bào rãnh vuông, lượng tiến dao 
được xác định bởi lượng dịch chuyển của đầu dao. Còn chiều sâu cắt được thực hiện bởi 
lượng tiến của bàn máy. Đối với các rãnh có kích thước > 8 ta có thể cắt từ từ từng lớp một 
cho đến khi hết chiều rộng rãnh. Kiểm tra kích thước, vị trí của từng rãnh suốt mà ta đã xác 
định. 
 36 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 
3.1. Sai số về kích thước 
Nguyên nhân 
- Sai số khi dịch 
chuyển bàn máy 
- Hiệu chỉnh chiều 
sâu cắt sai 
- Chọn dao có 
chiều rộng lớn hơn 
chiều rộng rãnh. 
- Không thường 
xuyên kiểm tra 
trong quá trình bào 
xọc 
- Sai số do quá 
trình kiểm tra 
Biện pháp khắc phục 
- Sai số kích thước chiều rộng, chiều sâu của rãnh. Để tránh sai số 
này, khi gia công cần phải kiểm tra chiều rộng của dao. 
- Khi chọn dao chú ý là chiều rộng của dao luôn nhỏ hơn chiều 
rộng rãnh, nếu cần phải mở mạch. 
- Để đề phòng sai số kích thước của rãnh theo chiều rộng ta nên 
tiến hành đo thử và cắt thử. 
- Nếu chiều rộng của rãnh nhỏ hơn kích thước yêu cầu thì để sửa 
lại kích thước đó phải tiến hành thêm một bước phụ với việc dịch 
chuyển bàn máy (theo phương pháp thực hiện kích thước) một 
khoảng bằng đại lượng sai số kích thước chiều rộng của rãnh. 
- Xác định chính xác lượng dịch chuyển của bàn máy trên vành 
chia độ. 
- Kiểm tra trong quá trình bào, xọc. 
- Hiệu chỉnh dụng cụ kiểm tra trước khi dùng. 
3.2. Sai số về vị trí tương quan 
Nguyên nhân 
- Gá dao không đối 
xứng hai mặt cắt. 
- Sai số lắp đặt chi 
tiết trong đồ gá, 
trong êtô hoặc trên 
bàn máy, hoặc rà 
gá không đúng kỹ 
thuật. 
- Chi tiết không 
vững, bị nghiêng, 
xô lệch trong quá 
trình bào, xọc. 
Biện pháp khắc phục 
- Gá và dao đúng kỹ thuật. 
- Gá và rà phôi đúng yêu cầu kỹ thuật trên đồ gá, trong êtô hoặc 
trong bàn máy. 
- Đảm bảo độ cứng vững của công nghệ, 
- Làm sạch đồ gá hoặc dụng cụ gá trước khi gá phôi. 
3.3. Sai số về hình dạng, hình học của bề mặt gia công 
Nguyên nhân 
- Chọn dao không 
không đúng hình 
dạng, hoặc mài dao 
định hình không 
chính xác (góc 
trước bị thay đổi) 
- Gá dao không 
Biện pháp khắc phục 
- Chọn dao có lưỡi cắt phù hợp với rãnh thiết kế 
- Thường xuyên kiểm tra vị trí của dao. Dạng phế phẩm này không 
thể sửa lại được cũng sinh ra phế phẩm. Để đề phòng mọi khả năng 
gây ra phế phẩm khi gia công rãnh định hình và rãnh đặc biệt thì 
trước hết phải kiểm tra cẩn thận độ chính xác của dao được chọn, 
mài sửa và độ chính xác khi gá đặt nó. 
 37 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
chính xác Gá kẹp 
chi tiết không 
chính xác, không 
cứng vững. 
3.4. Độ nhám bề mặt chưa đạt 
 Nguyên nhân 
- Dao bị mòn, các 
góc của dao không 
đúng, hoặc điểm 
tiếp xúc giữa lưỡi 
dao quá lớn với 
mặt cắt sinh ra gằn. 
- Chế độ cắt không 
hợp lý 
- Hệ thống công 
nghệ kém cứng 
vững 
Biện pháp khắc phục 
- Mài và kiểm tra chất lượng lưỡi cắt 
- Sử dụng chế độ cắt hợp lý 
- Gá dao đúng kỹ thuật, Tăng cường sự cứng vững của hệ thống 
công nghệ. 
4. Kiểm tra sản phẩm. 
Kích thước của rãnh có thể kiểm tra bằng các dụng cụ đo như thước cặp hoặc thước đo độ 
sâu và bằng calíp. Việc đo và tính kích thước của rãnh bằng các dụng đo vạn năng về 
nguyên tắc không khác gì khác việc đo và tính các kích thước khác. 
Hình 28.8 Kiểm tra rãnh bằng calíp 
Ví dụ: Chiều dày, chiều rộng, chiều dài, đường kính. Để kiểm tra chiều rộng của rãnh, có 
thể dùng calíp nút giới hạn tròn hoặc tấm. 
Hình 28.07 là sơ đồ kiểm tra kích thước chiều rộng, cách kiểm tra chiều sâu rãnh. Độ đối 
xứng về vị trí của rãnh then hoa đường tâm trục được kiểm tra bằng các dưỡng và đồ gá 
chuyên dùng. 
5. Vệ sinh công nghiệp. 
 38 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
BẢNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN 
Lớp:............Bài tập: Sử dụng dao phay 
Hạng mục 
 Điểm 
STT Họ và tên HS 
Ý thức+ 
Chuẩn bị 
Thao tác 
gá lắp 
dao phay 
trụ 
Thao tác 
gá lắp dao 
phay mặt 
đầu 
Báo cáo 
thực tập 
Cộng 
Ghi 
chú 
2,5đ 2,5đ 2,5đ 2,5đ 10đ 
1 
2 
3 
BÀI TẬP 
Câu 1: Máy phay có thể gia công được những bề mặt nào? Phân biệt máy phay đứng 
và máy phay nằm. 
 Câu 2: Nêu chức năng của các bộ phận chính trên máy phay vạn năng 
 Câu 3: Nêu đặc điểm công dụng của các loại đồ gá thường dùng khi phay rãnh. 
 Câu 4: Nêu đặc điểm sử dụng của các loại dao phay rãnh, cắt đứt thường dùng. 
 Câu 5: Nêu định nghĩa và đặc điểm sử dụng của phương pháp phay thuận, phay 
nghịch. 
 Câu 6: Trình bày thứ tự các bước gá lắp dao phay mặt đầu, dao phay trụ. 
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 
Vật liệu: 
- Thép tròn, gang khối, dầu nhờn, giẻ lau, dung dịch làm nguội. 
- Giấy viết, sổ ghi chép, bút viết và bút chì. 
Dụng cụ và trang thiết bị: 
- Máy bào ngang, máy phay. 
- Các loại êtô, một số đồ gá thông dụng khác. 
- Thước cặp 1/20, 1/50, êke, thước thẳng, bàn rà, dưỡng, đồng hồ so, vật mẫu... 
- Các loại dao bào, dao phay ngón, phay đĩa. 
- Dụng cụ cầm tay và các trang bị bảo hộ lao động. 
Học liệu: 
- Tranh ảnh, bản vẽ treo tường. 
- Phiếu công nghệ 
- Giáo trình 
Nguồn lực khác: 
Xưởng thực hành 
 39 Giáo trình phay bào rãnh cắt đứt 
TÀI LIỆU THAM KHẢO: 
 [1].Trần Phương Hiệp - Kỹ thuật bào- Nhà xuất bản Lao động. 
 [2].Trần Thế San, Hoàng Trí, Nguyễn Thế Hùng - Thực hành cơ khí Tiện - Phay 
Bào - Mài nhà xuất bản Đà nẵng - 2000.